Το Τραγούδι της Ημέρας- ''Νοέμβρης '90 (17 χρόνια μετά)'' Δ.Τσακνής-Γ.Νταλάρας

Είναι λίγα, θα έλεγα, τα τραγούδια κι οι κύκλοι τραγουδιών που έχουν γραφτεί για το Πολυτεχνείο. Ακόμα λιγότερα, μετρημένα στα δάχτυλα, είναι τα τραγούδια εκείνα που έχουν στον τίτλο τους τη λέξη “Πολυτεχνείο” ή “Νοέμβρης”. Πρόχειρα θυμάμαι αυτά του Γιάννη Μαρκόπουλου («Στο Πολυτεχνείο») και του Τζίμη Πανούση («17 Νοέμβρη απόγευμα»).

Ανάμεσά τους είναι και το τραγούδι του Διονύση Τσακνή «Νοέμβρης ’91» (στο δίσκο «Αλήτης καιρός»/1991), το οποίο, βέβαια, έχει μια ιδιομορφία, αφού, καταγράφει την πορεία της γενιάς αλλά και του οράματος του Πολυτεχνείου, αναφερόμενο στην αλλοίωση του νοήματος της επετείου, στον κομματικό σφετερισμό της και στην συνθηματολογία που, πλέον, την χαρακτηρίζει. Υπάρχει κι άλλη μια λεπτομέρεια, την οποία την αναφέρω, γιατί μπορεί να βρείτε το ίδιο τραγούδι με δύο τίτλους, ως «Νοέμβρης ’91» κι ως «Νοέμβρης ’90». Στην πρώτη έκδοση, στο δίσκο «Αλήτης καιρός», που κυκλοφόρησε το 1991, έχει τίτλο «Νοέμβρης ’91 (17 χρόνια μετά)», ενώ στο live του Τσακνή και του Μαχαιρίτσα («Η νύχτα θα το πει»/1994), καθώς και των «Τερμιτών» («ΤΕΡΜΙΤΕΣ – Η συναυλία »/2000) έχει τίτλο «Νοέμβρης ’90». Το τραγούδι γράφτηκε το 1990, εξάλλου, δίπλα στον τίτλο του, στην πρώτη έκδοση, αναγράφεται σε παρένθεση (17 χρόνια μετά), εννοώντας 17 χρόνια από το 1973 ως το 1990. Επειδή όμως ο δίσκος «Αλήτης καιρός» κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβρη του 1991, προφανώς θεωρήθηκε πιο ορθό να αναγραφτεί ο τίτλος ως «Νοέμβρης ’91», εκτός αν πρόκειται περί λάθους και γράφτηκε εκ παραδρομής το ’91 αντί του ’90. Μιλώντας, στα πλαίσια μιας συνέντευξης, με τον Διονύση Τσακνή (βλ. συνέντευξη του Διονύση Τσακνή στον Τ. Καραντή, περ. «ΑΥΛΑΙΑ», τεύχος 56, σελ. 38 - 41 ), του ζήτησα να μου πει την ιστορία του τραγουδιού. Ο λόγος στον δημιουργό του: «Αυτόματα γεννήθηκε, δεν ήταν αποτέλεσμα σκέψης, ούτε σχεδίου. Κάποια μέρα, εκεί που καθόμουνα στο γραφείο μου στην Καρδίτσα κι εν όψει των παρθενικών εμφανίσεων που θα έκανα στην Αθήνα, το Νοέμβρη του ’90, είπα να παρουσιάσω δυο καινούρια τραγούδια. Άρχισα λοιπόν να γράφω και δεν σταματούσα. Το τραγούδι αυτό, καθώς και το “Γυρίζω τις πλάτες μου στο μέλλον”, είναι δυο τραγούδια που γράφτηκαν διά της αυτομάτου γραφής. Σαν ποτάμι έφευγε το χέρι κι ο λόγος. Μαύριζε η άσπρη σελίδα, χωρίς διορθώσεις κι επεξεργασίες. Εγώ συνήθως δουλεύω ταυτόχρονα στίχους και μουσική, αλλά, αυτά τα δυο τραγούδια είναι τα μοναδικά στα οποία γράφτηκε πρώτα ο στίχος. Είχαν περάσει αρκετά χρόνια από το Πολυτεχνείο κι αυτό το καταστάλαγμα που συνέβη μέσα μου είχε ως αποτέλεσμα το γράψιμο αυτού του τραγουδιού. Τότε, μόλις τελείωσα τις παραστάσεις μου στην Αθήνα, στις αρχές του ’91 εμφανίστηκα στη Θεσσαλονίκη. Το ίδιο διάστημα εμφανιζόντουσαν στη Θεσσαλονίκη ο Γιώργος Νταλάρας μαζί με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Μια μέρα που είχα ρεπό πήγα και τους άκουσα, πήγα στα καμαρίνια, μιλήσαμε και μου είπαν ότι θέλουν κι αυτοί να έρθουν να με ακούσουν. Ήρθαν με άκουσαν και του Γιώργου (Νταλάρα) του άρεσε το τραγούδι και μου ζήτησε να το πούμε μαζί όταν το δισκογραφήσω. Του απάντησα, με μεγάλη μου χαρά!».

«ΝΟΕΜΒΡΗΣ ’91» Μουσική, στίχοι: Διονύσης Τσακνής Πρώτη εκτέλεση: Γιώργος Νταλάρας – Διονύσης Τσακνής (ντουέτο στο δίσκο: «Αλήτης  καιρός»/1991) Άλλες εκτελέσεις: Διονύσης Τσακνής & Λαυρέντης Μαχαιρίτσας (δίσκοι: «Η νύχτα θα το  πει»/1994 & «ΤΕΡΜΙΤΕΣ – Η συναυλία»/2000) Τη μέρα αυτή που διάλεξα εδώ μπροστά σας να σταθώ τραγούδια και μισόλογα στο φως να καταθέσω πως πήρα τέτοια απόφαση δεν ξέρω αν θ’ αντέξω η μέρα αυτή θυμίζει μακελειό. Νοέμβρης ήταν η χρονιά και δω γινόταν του χαμού εγώ ήμουν δεκαεννιά κι αυτή εβδομήντα τρία, και να που ερωτεύτηκα κάποια χρονολογία κι ο έρωτας κρατάει για καιρό. Μα έχει ο καιρός γυρίσματα μεγάλωσε κι αυτή κι εγώ μεγάλωσαν κι οι φίλοι μου εκεί γύρω στα σαράντα στα κόμματα γαντζώθηκαν και ‘γω δεν ξέρω τι να πω και άλλοι στο σπιτάκι τους για πάντα. Η απόσταση μας έσωσε μα οι θύμισες πληγώνουνε και λέμε σαν βρισκόμαστε τα ίδια και τα ίδια, μα νιώθω σαν μικρό παιδί που πάλι το μαλώσανε και φεύγω σε μια άγονη επαρχία. Κοιτάζω πάλι πίσω μου δυο γιους απόκτησα κι εγώ δεκαεπτά Νοέμβρηδες μου βάρυναν την πλάτη σημαίες και γαρύφαλλα εμπόριο κι απάτη και λόγοι επισήμων στο κενό. Κρατάω το στόμα μου κλειστό τα χείλη μου ματώσανε κι αυτοί που μας προδώσανε ανέραστοι να μείνουν, κουφάλες δεν ξοφλήσαμε αυτό έχω μόνο να τους πω τα όνειρα των εραστών δεν σβήνουν.

Αλέκος Χρυσόπουλος
http://www.e-orfeas.gr
ΠΗΓΗ
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ