Προς το παρόν τη σκαπουλάραμε. Κάποιοι αρνούνται να καταλάβουν τόσο το «προς το παρόν» όσο και ότι τη «σκαπουλάραμε».
Η πανδημία στην Ελλάδα όντως εξελίχθηκε ακολουθώντας το καλό σενάριο. Υποστηρίζουμε ότι αυτό οφείλεται, πρώτον, στην πολύ καλή μας τύχη, δεύτερον, στην οικονομική και κοινωνική «καθυστέρηση» της χώρας σχετικά με τη Δυτική Ευρώπη, και τρίτον, στον τρόμο που προκάλεσε η συνειδητοποίηση της απογύμνωσης του ΕΣΥ μετά από μια δεκαετή επιχείρηση διάλυσής του.
Πολύ λιγότερο –έως καθόλου- έπαιξε ρόλο ο βαθμός προετοιμασίας, η ετοιμότητα ή η ικανότητα της πολιτικής ηγεσίας. Η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ λένε το ακριβώς αντίθετο, αλλά ποτέ δεν φημίστηκαν για τη σχέση τους με την αλήθεια.
Οι συγκεκριμένοι λόγοι για τους οποίους η Ελλάδα δεν θρηνεί τους νεκρούς που θρηνεί η Δυτική Ευρώπη είναι απόλυτη ανάγκη να γίνουν κατανοητοί, καθώς είμαστε μπροστά στο άνοιγμα της οικονομίας και των σχολείων.
Προφανώς η επ’ αόριστον καραντίνα δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η άρση της όμως απαιτεί: (α) απόλυτη αυτογνωσία του γιατί -προς το παρόν- τη σκαπουλάραμε, (β) άλλο βαθμό προετοιμασίας και συγκρότησης της υγειονομικής άμυνας της χώρας και κυρίως του συστήματος δημόσιας υγείας, (γ) αποφάσεις και μέτρα με υγειονομικά και κοινωνικά και όχι πολιτικά και οικονομικά κριτήρια. Σε τίποτα από τα τρία δεν ανταποκρίνεται ο κυβερνητικός μηχανισμός.
Επιμένουμε στο ζήτημα της «κοινωνικής αποστασιοποίησης» και της άρσης της, γιατί από την ίδια την πραγματικότητα αποδεικνύεται ότι δεν έχει εμφανιστεί κάποιο αποδοτικότερο μέτρο για τον περιορισμό των ανθρώπινων απωλειών από τα έγκαιρα και ουσιαστικά περιοριστικά μέτρα. Έγκαιρα με την έννοια να αποφασιστούν πριν ο ιός εξαπλωθεί. Και ουσιαστικά με την έννοια της πραγματικής ανακοπής της γρήγορης μετάδοσης της νόσου και όχι της συμμορφωτικής ή υποκριτικής χρήσης τους.
Η καλή τύχη της Ελλάδας δεν είναι διαφορετική από την καλή τύχη άλλων χωρών των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης, που όντας έξω από τον σκληρό πυρήνα της οικονομικής και κοινωνικής διεθνοποίησης, πρόλαβαν να πάρουν περιοριστικά μέτρα πριν εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα η επιδημία.
Εξετάζοντας τις απώλειες στην Ευρώπη, η Ελλάδα βρίσκεται στη 10η θέση σε σύνολο 37 χωρών της Ευρώπης με δείκτη τον αριθμό των θανάτων ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Δείκτης που συνιστά μάλλον την πιο αντικειμενική μέτρηση του πόσο έχει πληγεί μια κοινωνία, καθώς o αριθμός κρουσμάτων εξαρτάται από την μαζική ή περιορισμένη πολιτική διαγνωστικών ελέγχων που εφαρμόζεται.
Οι επιστημονικές μελέτες θα δείξουν σε βάθος χρόνου αν υπάρχουν ειδικά βιοϊατρικά επιδημιολογικά στοιχεία που εξηγούν τις παραπάνω διαφορές στις απώλειες από χώρα σε χώρα. Μέχρι σήμερα δεν έχει εμφανιστεί μια αξιόπιστη εναλλακτική ερμηνεία, πέρα από αυτή της έγκαιρης λήψης περιοριστικών μέτρων. Και φυσικά αυτή η πολιτική δεν προδικάζει ούτε πολύ περισσότερο εξασφαλίζει ότι η συνέχεια της πανδημίας ή ενδεχόμενο δεύτερο κύμα της θα είναι διαχειρίσιμα.