Αυτοτραυματισμός: Άμεσες, έμμεσες συμπεριφορές και αντιμετώπιση

 

Της Δήμητρας Τσικνή, MSc Κλινικής Ψυχολόγου

Ο αυτοτραυματισμός είναι ένας μηχανισμός αντιμετώπισης του βαθύ πόνου, που νιώθει το άτομο και συχνά προκύπτει με αφορμή κάποιο τραύμα ή μία βαθιά ριζωμένη αίσθηση αδυναμίας ή ανικανότητας.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η διαδικασία μετατροπής του αόρατου ψυχικού πόνου σε έναν ορατό σωματικό πόνο, που μπορεί να γίνει περισσότερο αποδεκτός, κατανοητός και να αντιμετωπιστεί με έμπρακτη φροντίδα.

Η διαδικασία του αυτοτραυματισμού αφήνει το άτομο περισσότερο ήρεμο, του δίνει την αίσθηση μεγαλύτερου ελέγχου και ασφάλειας και μεγαλύτερης ικανότητας να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα. Σε αντίθεση προς την γενική αντίληψη, ο αυτοτραυματισμός δεν λειτουργεί ως έναρξη απόπειρας αυτοκτονίας. Αντιθέτως, λειτουργεί ως δικλείδα προστασίας από την αυτοκτονία, αφού ανακουφίζει και απομακρύνει το ενδεχόμενο της απόπειρας.

Σε γενικές γραμμές, τα άτομα που αυτοτραυματίζονται είναι συναισθηματικά εύθραυστα και ιδιαιτέρως ευαίσθητα στην απόρριψη, με επισφαλή συναισθηματική και ψυχική ισορροπία.

Οι συμπεριφορές αυτοτραυματισμού μπορούν να είναι άμεσες (τραυματισμός δέρματος, κάψιμο, δερματιλλομανία, εισαγωγή αντικειμένων στο σώμα όχι για σεξουαλική ικανοποίηση, μωλωπισμοί, τρυπήματα, τριχοτιλλομανία, κατάγματα οστών, κατάποση αντικειμένων, κτλ.) ή έμμεσες (διαταραγμένη πρόσληψη τροφής, κατάχρηση ουσιών, επισφαλείς συμπεριφορές, τζόγος, εργασιομανία, τελειομανία, επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά, αυτο-παραμέληση, παραμονή σε κακοποιητικές σχέσεις, κτλ.).
Η πιθανότερη ηλικία για την έναρξη μίας παρόμοιας συμπεριφοράς είναι η εφηβεία, το πρόβλημα του αυτοτραυματισμού ωστόσο αφορά όλες τις ηλικίες, με τις γυναίκες να θεωρούνται πιο ευάλωτες, χωρίς να έχουν την αποκλειστικότητα στον αυτοτραυματισμό.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση περιλαμβάνει πλήθος τεχνικών, μεθόδων, εργαλείων και παρεμβάσεων, ενώ θεμελιώδους σημασίας είναι η προσπάθεια απόδοσης νοήματος στις συμπεριφορές αυτές, για να γίνουν κατανοητές και διαχειρίσιμες.

psychopedia

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ