ΥΓΕΙΑ

ΑΠΟ ΒΑΣΩ ΔΕΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ

Η Υγεία, ζητούμενο και ευχή όλων στις μέρες μας, ήταν αρχαιοελληνική θεότητα, προσωποποίηση της υγείας του σώματος και της ψυχής. Ως αρχαιότερο κέντρο λατρείας της αναφέρεται η Τιτάνη στη Σικυώνα, όπου βρίσκονταν ιερό του Ασκληπιού και της Υγείας. Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική παράδοση ο Αρίφρων ο Σικυώνιος έγραψε ύμνο για τη θεά, της οποίας η λατρεία διαδόθηκε και στην Αθήνα περίπου από το 420 π.Χ.
Κατά τη μυθολογία η Υγεία ήταν σύζυγος ή κόρη του Ασκληπιού και της Ηπιόνης αδελφής της Αθηνάς, αδελφές της δε -ή κόρες της ανάλογα με την εκδοχή του μύθου - ήταν η Πανάκεια, η Ιασώ η Ακεσώ (Ασκληπιάδες) και κατά το Σούδα η Αίγλη. Εκτός από την Αθήνα, τη λάτρευαν και σε άλλες πόλεις, όπως στις Θεσπιές, στην Ελάτεια, στα Μέγαρα, στην Κόρινθο και στο Άργος.
Στην ελληνική μυθολογία κατέχει εξέχουσα θέση στην λατρεία του πατέρα της Ασκληπιό. Ωστόσο, ενώ ο Ασκληπιός – στον οποίο αναφερθήκαμε στη δημοσίευση της προηγούμενης Δευτέρας -, συνδέεται άμεσα με την θεραπεία των ασθενειών, η θεά συνδέθηκε με την πρόληψη των ασθενειών και τη διατήρηση της κατάστασης της υγείας.
Ορειχάλκινο άγαλμα της θεάς Υγείας, ήταν τοποθετημένο στην Ακρόπολη κοντά σε αρχαιότερο βωμό, αμέσως μετά την είσοδο από τα Προπύλαια.
Ο Ορφικός ύμνος της υγείας δείχνει τη σημασία που απέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες στην υγεία: «Ιμερόεσα, ερατή, πολυθάλμιε, παμβασίλεια, κλύθι μάκαιρ΄ Υγίεια, φερόλβιε, μήτηρ απάντων...»

Οι καλλιτέχνες την απεικόνιζαν από 5ο αι. π.Χ. με τη μορφή νέας γυναίκας, ενώ αργότερα υιοθετήθηκε ως σύμβολο της το φ ί δ ι. Την Υγεία άλλοι την θέλουν σύζυγο και άλλοι κόρη του Ασκληπιού. Πιθανότατα ήταν μια πολύ αρχαία θεότης, που ταυτίζεται πότε με τον Α σ κ λ η π ι ό, πότε με τον
Αμφιάραο και πότε με την Αθηνά.
Ορειχάλκινο άγαλμα της Αθηνάς Υγείας ήταν στημένο στην Ακρόπολη κοντά σε αρχαιότερο βωμό, αμέσως μετά την είσοδο από τα Προπύλαια. Γλυπτές μορφές του Ασκληπιού και της Υγείας σώζονται πολλές.
Ακολουθεί ο Ύμνος προς την Υγεία, του Αρίφρωνα από την Σικυώνα:
«Υγεία πιο σεβάσμια μεταξύ των μακάρων,
μαζί σου ας κατοικήσω το υπόλοιπο της ζωής μου,
ας είσαι εσύ η πρόθυμη σύνοικος μου παρά του πλούτου ή των γονέων η χάρη.
Είτε τη βασιλική εξουσία, που είναι ίση με τους Θεούς για τους ανθρώπους,
ή πόθους με τα κρυφά της Αφροδίτης δίχτυα.
Κυνηγούμε, είτε άλλη χαρά ή από τον πόνο ανακούφιση οι Θεοί φανερώνουν στους ανθρώπους,
το μαζί σου, μακάρια Υγεία,
όλα θάλλουν και των Χαρίτων λάμπει η άνοιξη χωρίς εσένα κανείς δεν υπήρξε ευδαίμων»

Φίλες και φίλοι, κάθε πολιτισμός επιλέγει ανάμεσα στις δυνατότητες που του παρέχει η εποχή και το περιβάλλον του τις αξίες, τους κανόνες και το είδος των γνώσεων που χρειάζεται για να κατανοήσει, να ερμηνεύσει, να θεραπεύσει την αρρώστια, να διαφυλάξει και να προάγει την υγεία . Ανάλογα με τις πολιτισμικές επιδράσεις, η ίδια αρρώστια μπορεί να θεωρείται βλάβη ή χάρισμα, τιμωρία ή επιβράβευση, αμαρτία ή ιερότητα. Χαρακτηριστικές είναι οι επιδράσεις αυτές σε πολιτισμούς όπως ήταν ο κλασικός Ελληνικός, ο Κινεζικός και αργότερα ο Δυτικός . Ο Πλάτων αναφέρει ότι η αρρώστια προκαλείται από τον πολιτισμό. Όσο ο άνθρωπος ζούσε στη φύση, ήταν υγιής και δεν είχε την ανάγκη ιατρικής φροντίδας. Η μαλθακότητα και η υπερβολική και εξεζητημένη διατροφή -χαρακτηριστικά του πολιτισμού της εποχής του- αποτελούσαν κατά τον Πλάτωνα τις βασικές αιτίες της νοσηρότητας. Ο Πλούταρχος και αρκετοί άλλοι ηθικολόγοι υιοθέτησαν τις απόψεις αυτές του Πλάτωνα. Αλλά και αργότερα, στη Ρώμη, τον 1ο αιώνα μ.Χ., ο εγκυκλοπαιδιστής Κέλσος υποστήριζε ότι στην εποχή του Ομήρου η υγεία των ανθρώπων ήταν γενικά καλή, εξαιτίας των υγιεινών συνηθειών, που δεν είχαν ακόμη διαφθαρεί από τη νωθρότητα και την πολυτέλεια του πολιτισμού.
Σας ευχόμαστε να έχετε ένα όμορφο βράδυ και μια θαυμαστή εβδομάδα!
ΠΗΓΕΣ: Μυθαγωγία-Μυσταγωγία : Βίκυ Γιώβη, « Κοινωνιολογία της Υγείας».
ΠΙΝΑΚΑΣ: ΚΛΙΜΤ - ΥΓΕΙΑ 

The Mythologists

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ