"Νήστευε από κακία"

"Θα πρέπει όμως, όπως παρατηρεί κάπου ο Παναίτιος, να χρησιμοποιούμε τον κανόνα συμπεριφοράς του Αναξαγόρα, και όπως αυτός, όταν πέθανε ο γιος του, είπε:“Ήξερα πως είχα γεννήσει θνητό”, έτσι κι εμείς πρέπει να λέμε σε σχέση με τα αδικήματα που μας εκνευρίζουν: “Ήξερα ότι δεν είχα αγοράσει κάποιον σοφό για δούλο”, ‘Ήξερα πως δεν είχα φίλο απρόσβλητο από πάθη”, “Ήξερα πως η γυναίκα μου ήταν γυναίκα”. 

Αν επαναλαμβάνουμε συνεχώς το ερώτημα του Πλάτωνα: “Μήπως είμαι και εγώ έτσι;”και στρέφουμε την προσοχή μας προς τα μέσα αντί σε εξωτερικά πράγματα και αντικαταστήσουμε τη μομφή με την προφύλαξη, δεν θα χρησιμοποιούμε και πολύ πια το μίσος για το κακό έναντι των άλλων, όταν παρατηρήσουμε ότι και σ’ εμάς τους ίδιους χρειάζεται να συγχωρηθούν πολλά. 

Τώρα όμως, όλοι μας, όταν είμαστε θυμωμένοι και επιβάλλουμε τιμωρία, δίνουμε εντολές σαν να είμαστε ο Αριστείδης ή ο Κάτων: “Μην κλέβεις”, “Μη λες ψέματα”, “Γιατί τεμπελιάζεις;” και – το πλέον επονείδιστο όλων – οργισμένοι επικρίνουμε τους άλλους, επειδή είναι οργισμένοι, και θυμωμένοι τιμωρούμε πράξεις που έχουν γίνει υπό το κράτος του θυμού, όχι σαν τους γιατρούς που “με φάρμακα πικρά καθαρίζουν την πικρή χολή”, αλλά μάλλον κάνουμε πιο έντονη την αρρώστια και την επιδεινώνουμε. Όποτε, λοιπόν, έρχομαι σε τούτες τις σκέψεις, προσπαθώ ταυτόχρονα να εξαλείψω και κάποιο μέρος της πολυπραγμοσύνης μου. 


Το να ψάχνει, δηλαδή, κάποιος με κάθε λεπτομέρεια, ν’ ανακαλύπτει και να φέρνει στο φως κάθε πρόβλημα δούλου, κάθε πράξη φίλου, κάθε ασχολία γιου και κάθε ψίθυρο συζύγου, προκαλεί πολλές και συνεχείς και καθημερινές κρίσης οργής,συγκεφαλαίωση των οποίων είναι η στρυφνή και δύστροπη διάθεση.

Αν και, όπως λέει ο Ευριπίδης, ο θεός “στα σπουδαία επεμβαίνει κι αφήνει τα μικρά δίνοντάς τα στην τύχη”, εγώ όμως είμαι της γνώμης ότι ο νουνεχής δεν πρέπει ν’ αφήνει τίποτα στην τύχη ούτε να παραβλέπει τίποτα, αλλά για μερικά πράγματα θα πρέπει να εμπιστεύεται και να χρησιμοποιεί τη γυναίκα του, για άλλα τους υπηρέτες, για άλλα φίλους, όπως ο άρχοντας χρησιμοποιεί επιτρόπους και λογιστές και διοικητές, ενώ ο ίδιος κρατάει υπό τον προσωπικό του έλεγχο τα πιο σημαντικά και μεγάλα θέματα χρησιμοποιώντας τη λογική.

Όπως τα μικρά γράμματα κουράζουν τα μάτια, έτσι πράγματι και τα μικρά ζητήματα, προκαλώντας ακόμη μεγαλύτερη κούραση, κεντρίζουν και υποκινούν την οργή, η οποία γίνεται κακή συνήθεια που επηρεάζει τα περισσότερο σημαντικά ζητήματα.

Εν τέλει, θεώρησα μεγάλη και θεϊκή τη ρήση του Εμπεδοκλή:

“Νήστευε από κακία”."

Πλούταρχος-Ηθικά Τόμος 12 (Περί Αοργησίας) -Εκδ. Ο.Χατζόπουλος

mythiki-anazitisi

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ