Γιατί δεν μπορούμε να σταματήσουμε τις άσχημες σκέψεις

Έχετε πιάσει τον εαυτό σας να κάνει ανεπιθύμητες σκέψεις που δεν μπορείτε να σταματήσετε; Η επιστήμη έχει τώρα μια εξήγηση γι’ αυτό.

Υπάρχει λόγος που δεν μπορούμε να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε δυσάρεστα και οχληρά πράγματα. Πηγή: News Media

ΕΧΕΤΕ ποτέ αναρωτηθεί γιατί το μυαλό σας συνεχίζει να επιστρέφει σ’ εκείνη την ανεπιθύμητη σκέψη που θέλετε να διώξετε από τη θύμησή σας; Σαν αποτέλεσμα ολόκληρη η ψυχή σας, ολόκληρο το είναι σας γεμίζει δυσθυμία, επειδή αυτή η δυσάρεστη σκέψη εξακολουθεί να τριβελίζει το μυαλό σας, σαν έμμονη ιδέα.

Ο λόγος για τον οποίο δεν μπορείτε να σταματήσετε να σκέφτεστε κάτι δυσάρεστο είναι επειδή ο εγκέφαλός σας δεν διαθέτει ένα συγκεκριμένο χημικό στοιχείο που επιτρέπει να καταστέλλετε τις ανεπιθύμητες σκέψεις.

Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μια πρόσφατη επιστημονική έρευνα, την οποία διενήργησε ο καθηγητής Μάικλ Άντερσον και οι συνεργάτες του στο Πανεπιστήμιο του Σύδνεϋ.

Οι ερευνητές μελέτησαν την περιοχή στο εμπρόσθιο μέρος του εγκεφάλου που είναι γνωστή ως προμετωπιαίος φλοιός – περιοχή που παίζει καθοριστικό ρόλο στον έλεγχο των ενεργειών και των σκέψεών μας.

Οι συμμετέχοντες στην έρευνα κλήθηκαν να ανακαλέσουν ή να διαγράψουν πληροφορίες που βασίζονταν σε διαφορετικές ενδείξεις, ενώ οι ερευνητές παρατηρούσαν την εγκεφαλική δραστηριότητα χρησιμοποιώντας ένα συνδυασμό λειτουργικής απεικόνισης μαγνητικού συντονισμού (fMRI) και φασματοσκοπίας πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (NMR).

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η ικανότητα να αναστέλλουμε τις ανεπιθύμητες και δυσάρεστες σκέψεις βασίζεται σε έναν νευροδιαβιβαστή γνωστό ως GABA (γάμα-αμινο-βουτυρικό οξύ) – μια χημική ουσία στον εγκέφαλο που δεν επιτρέπει στα μηνύματα να περνούν μεταξύ των νευρικών κυττάρων.

Όταν ο νευροδιαβιβαστής αυτός απουσιάζει, το μυαλό αρχίζει και σκέπτεται ανεξέλεγκτα με αποτέλεσμα τη δυσθυμία, τον φόβο και το άγχος.

Το «γάμα-αμινο-βουτυρικό οξύ» (gamma-amino-butyric acid) ή GABA είναι ένας ανασταλτικός νευροδιαβιβαστής, που εμποδίζει τα νευρικά κύτταρα του εγκεφάλου να πυροδοτούν ανεξέλεγκτα σκέψεις, μειώνοντας τη συχνότητα εκφορτίσεων, «χαλαρώνοντας» έτσι το σώμα και μειώνοντας το άγχος. Το ενδιαφέρον είναι ότι η παρασκευή του εξαρτάται από το Γλουταμικό οξύ, μια και το GABA είναι προϊόν του μεταβολισμού του Γλουταμικού. Ο εγκέφαλος δηλαδή, ρυθμίζει σε έναν μεταβολικό κύκλο και τη διέγερση και την αναστολή των νευρικών κυττάρων του.

«Ας πάνε τα φαρμάκια κάτω»

Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να «πνίξουν» τις δυσάρεστες και πεσιμιστικές σκέψεις στο αλκοόλ. Έχει βρεθεί ότι η αιθανόλη που περιέχει το αλκοόλ εμποδίζει την ροή μέσω των ιονοτροπικών κυτταρικών υποδοχέων (NMDA), καθώς αυτές είναι ο σημαντικότερος διεγερτικός νευροδιαβιβαστής στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Με άλλα λόγια, επιτυγχάνει την αναστολή των δυσάρεστων σκέψεων. Βέβαια το αλκοόλ δεν είναι η ενδεδειγμένη λύση, διότι η ανταγωνιστική δράση του αλκοόλ στους NMDA υποδοχείς, επηρεάζει τη διαμόρφωση της απελευθέρωσης άλλων νευροδιαβιβαστών, απεικονίζοντας έτσι την ικανότητα του αλκοόλ σε χαμηλές δόσεις, να μειώνει την ενεργοποίηση των τοπικών ανασταλτικών κυκλωμάτων (άρση των αναστολών).

Το γιατί σε κάποια άτομα λείπει ο ανασταλτικός νευροδιαβιβαστής GABA δεν το γνωρίζουν οι επιστήμονες, τονίζουν όμως πως όσο κάνουμε θετικές σκέψεις η έλλειψη αυτού του στοιχείου δεν φαίνεται, όταν πρόκειται όμως για δυσάρεστες σκέψεις, καθώς κάποιοι άνθρωποι αναγκάζονται να θυμηθούν επώδυνα ή τραυματικά περιστατικά, τότε δημιουργείται σοβαρό ψυχολογικό πρόβλημα.

«Η ικανότητά μας να ελέγχουμε τις σκέψεις μας είναι θεμελιώδης για την ευημερία μας», λέει ο καθηγητής Άντερσον. «Όταν η ικανότητα αυτή καταρρεύσει, προκαλεί μερικά από τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα ψυχιατρικών ασθενειών: ενοχλητικές αναμνήσεις, εικόνες, ψευδαισθήσεις, εμμονές και παθολογικές και επίμονες ανησυχίες.

»Αυτά είναι τα βασικά συμπτώματα ψυχικών ασθενειών όπως η PTSD (post traumatic stress disorder ή διαταραχή μετατραυματικού στρες), η σχιζοφρένεια, η κατάθλιψη και το άγχος».

Ενώ η έρευνα δεν σχετίζεται με την εύρεση μιας άμεσης θεραπείας, ο καθηγητής Άντερσον πιστεύει ότι θα μπορούσε να προσφέρει μια νέα προσέγγιση για την αντιμετώπιση των ενοχλητικών σκέψεων σε αυτές τις διαταραχές.

«Η μελέτη μας δείχνει ότι αν μπορέσουμε να βελτιώσουμε τη δραστηριότητα GABA στον ιππόκαμπο, αυτό θα βοηθήσει τους ανθρώπους να σταματήσουν τις ανεπιθύμητες και ενοχλητικές σκέψεις».

Αντί να καταστείλει κάποιος τις δυσάρεστες σκέψεις του με χημικές ή άλλες ουσίες, καθώς γίνεται εξαρτώμενος από αυτές, ο καλύτερος τρόπος είναι ο διαλογισμός. Η συγκέντρωση πάνω σε ένα θέμα, σε συνδυασμό με την ρυθμική αναπνοή, διευκολύνει την παραγωγή ντοπαμίνης που επηρεάζει θετικά την ψυχική διάθεση. Δεν χρειάζεται πολύωρος διαλογισμός. Μερικά λεπτά καθημερινής συγκέντρωσης στον πυρήνα του εαυτού είναι αρκετά.

youmagazine

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ