Το εγκαταλειμμένο ανάκτορο των Ιησουϊτών μοναχών στη Νάξο

Στην καταπράσινη και γεμάτη ελιόδεντρα κοιλάδα των Καλαμιτσίων, κοντά στο χωριό Μέλανες της Νάξου, βρίσκεται το επιβλητικό ανάκτορο των Ιησουϊτών μοναχών. Το 1673, ο Ιησουίτης μοναχός Ροβέρτο Σωζέ επέλεξε την καταπράσινη κοιλάδα των Καλαμιτσιών για να φτιάξει αυτό το λαμπρό οικοδόμημα. 

ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΗ ΑΠΟΨΗ ΤΟΥ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΑΝΑΚΤΟΡΩΝ

Οι εργασίες όπως δείχνουν οι ιστορικές και αρχιτεκτονικές μελέτες ξεκίνησαν την περίοδο 1679-1681 και ολοκληρώθηκαν το 1683. Το ανάκτορο χτίστηκε στα συντρίμμια ενός παλιότερου δουκάτου με χρήματα της οικογένειας του Ροβέρτο Σωζέ.

 Όταν ολοκληρώθηκε το χτίσιμό του, όπως αναφέρεται και σε βιβλία πολλών περιηγητών της εποχής, όλοι μιλούσαν για ένα κτίσμα μοναδικής αρχιτεκτονικής αλλά και εντυπωσιακής χλιδής, που όμως προκάλεσε τις έντονες αντιδράσεις των κατοίκων.

 Τα πρώτα χρόνια χρησιμοποιήθηκε ως εξοχική κατοικία και χώρος περισυλλογής των Ιησουιτών μοναχών. 

Στην πορεία του χρόνου πέρασε στην κυριότητα άλλων ταγμάτων των Καθολικών. Το ανάκτορο αποτελείται από ένα διώροφο κτίσμα καλυμμένο με θόλο και πτέρυγες χτισμένες περιμετρικά ενώ έχει πολλούς βοηθητικούς χώρους. 

Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΟΥ ΑΝΑΚΤΟΡΟΥ

Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑ

Ακόμα και σήμερα διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση ο εντυπωσιακός περιστεριώνας. Στον περίγυρο μπορεί κανείς να δει τα μαγειρεία, τα πλυσταριά, τους στάβλους και τους ξενώνες.

 ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ(?) ΚΤΗΡΙΟ

Δεν είναι λίγες οι ιστορίες που ακούγονται για το ανάκτορο των Καλαμιτσιών που αγγίζουν τα όρια του θρίλερ.

 Ο θρύλος λέει πως στο ανάκτορο υπήρχε για πολλά χρόνια κρυμμένος ένας μεγάλος θησαυρός, ο οποίος και βρέθηκε λίγο πριν το 2000. 

ΔΥΣΤΥΧΩΣ Η ΕΛΛΕΙΨΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΥ ΑΥΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΕ ΑΡΚΕΤΟΥΣ ΚΥΝΗΓΟΥΣ ΘΗΣΑΥΡΩΝ ΠΟΥ  ΈΣΚΑΨΑΝ΄ ΤΟ ΜΕΡΟΣ

Άλλοι πάλι αναφέρονται σε νεράιδες και πνεύματα που κάνουν «αισθητή» την παρουσία τους τα βράδια. Οι ακανθώδεις θάμνοι και μερικές αυτοφυείς φραγκοσυκιές, αδιάψευστοι μάρτυρες της εγκατάλειψης. 

Μερικές αυθάδικες περικοκλάδες χρησιμοποιούν την ψηλή κορμοστασιά του παλατιού για να αναρριχηθούν, αγριόχορτα φυτρώνουν στις οπές των πέτρινων τοίχων. Αρουραίοι και φίδια τρυπώνουν στις σκοτεινές κρυψώνες του.

 Ο αέρας λυσσομανάει ανεμπόδιστα στα δωμάτια, την κεντρική αίθουσα, τις αποθήκες. Το φως εισβάλλει από τα γυμνά παράθυρα που μοιάζουν με δεκάδες ζευγάρια μάτια διαρκώς απορημένα, πάνω σε τοίχους γερασμένους σαν πρόσωπα πελιδνά, φτιασιδωμένα με υλικά που από καιρό έχουν ξεφτίσει. 

Οι περιστεριώνες έχουν λουφάξει, το μικρό εκκλησάκι δεν το επισκέπτεται πια κανείς, το τεράστιο μαγειρείο, άοσμο, σου αφήνει μόνο την πικρή γεύση της εγκατάλειψης.

ΝΑΟΣ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΛΙΓΟ ΠΙΟ ΠΑΝΩ ΣΕ ΠΕΡΙΟΠΤΗ ΘΕΣΗ, ΠΙΘΑΝΟΤΑΤΑ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ(ΙΔΡΥΣΗ ΙΗΣΟΥΙΤΩΝ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ, ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ)

ΟΙ ΠΕΡΙΕΡΓΕΣ ΤΡΥΠΕΣ ΚΟΣΜΟΥΝ ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΠΙΘΑΝΟΤΑΤΑ ΕΚΕΙ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΣΑΝ ΚΕΡΙΑ(?)

 Κατεστραμμένη σε πολλά σημεία η στριφογυριστή εσωτερική σκάλα, υποκύπτοντας κι αυτή στη φθίνουσα πορεία του παλατιού, σε οδηγεί με κόπο, που μαρτυρούν τα τριξίματα σε κάθε πάτημα, μέχρι το υπόγειο.

 Κάποτε οι στρογγυλεμένες καμπύλες της οδηγούσαν στα ψηλότερα πατώματα όπου βρίσκονταν τα υπνοδωμάτια το οποία έχουν πια καταστραφεί. Μερικά δοκάρια που στέκουν ακόμα στην οροφή χωρίζουν τον ουρανό στα δύο πάνω από τα κεφάλια μας και βουβά μας απειλούν. 

Η ιστορία του Ανακτόρου

Με τη σύμβαση της 26ης Σεπτεμβρίου του 1627, η αδελφότητα του Τιμίου Σταυρού, που είχε ιδρυθεί από τους πλούσιους μέτοικους του καθολικού δόγματος, αποφάσισε να παραχωρήσει την περιουσία αυτή στο τάγμα των Ιησουιτών, με την προϋπόθεση οι τελευταίοι να ιδρύσουν σχολή που σκοπός της θα ήταν να μορφωθεί η νεολαία του νησιού σύμφωνα με το δόγμα.

ΚΑΤΕΒΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΟ ΥΠΟΓΕΙΟ

 Εκείνη την εποχή λοιπόν χτίστηκε και το περίφημο παλάτι στα Καλαμίτσια. Υπό τις οδηγίες του εμπνευστή του, ηγουμένου των Ιησουιτών στη Νάξο, Ροβέρτου Σοζέ.  Το ανάκτορο θα αποτελούσε τόπο ανάπαυσης, περισυλλογής αλλά και ψυχαγωγίας των Ιησουιτών, μετά το κήρυγμα στα χωριά της Νάξου. 

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΙΘΟΥΣΑ ΥΠΟΓΕΙΟΥ

Το αποτέλεσμα βέβαια δεν έπεισε ποτέ τον άσπονδο φίλο του Σοζέ, ηγούμενο των Ιησουιτών της Σαντορίνης, Γκιγιί, ο οποίος μπήκε στον κόπο να γράψει το 1683 κι ένα γράμμα στους Ιησουίτες της Ρώμης, ενημερώνοντάς τους για τις ενέργειες του Σοζέ. 

Στο γράμμα αυτό, που αποτελεί την πρώτη ιστορική αναφορά για τα Καλαμίτσια και βρίσκεται σ’ έναν Κώδικα του αρχείου των Ιησουιτών στη Ρώμη (Κώδικας Γαλλίας 1ος), ο Γκιγιί αναφέρεται λεπτομερώς ακόμα και στις δαπάνες του Σοζέ για το παλάτι, τις οποίες μάλιστα με χαρτί και με μολύβι υπολόγισε στο αστρονομικό ποσό, για την εποχή, των 10.000 νομισμάτων. 

Παρ’ όλα αυτά, ο Σοζέ, απτόητος, συνέχιζε να χτίζει και εκτός από το παλάτι έχτισε και το σημερινό χώρο του αρχαιολογικού μουσείου στο νησί, το μοναστήρι των Ιησουιτών της Νάξου στο Κάστρο, καθώς και την καπέλα του Κάστρου στη θέση του μικρού γοτθικού παρεκκλησίου.

ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΜΟΙΑΖΕΙ ΜΕ ΜΕΓΑΛΟ ΚΙΟΝΟΚΡΑΝΟ ΣΦΗΝΩΜΕΝΟ ΣΤΟ ΥΠΟΓΕΙΟ ΤΩΝ ΑΝΑΚΤΟΡΩΝ

 Λέγεται ότι το όραμά του ήταν να δημιουργήσει ένα δουκάτο ίδιο με αυτό του Μάρκου Σανούδου Α'. Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα ο Σοζέ, για μερικούς υπήρξε ιδεολόγος και αθεράπευτα ρομαντικός και για άλλους ματαιόδοξος και επικίνδυνα σπάταλος. 

ΥΠΟΓΕΙΑ ΠΗΓΗ(?), ΑΚΟΜΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΤΟΝΗ ΥΓΡΑΣΙΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΥΔΑΤΟΣ

Κανένας όμως δε φάνηκε να αμφισβητεί τη φαντασία του. Βουνοπελεκητή τον αποκαλούσαν οι ντόπιοι. Το 1706 πέθανε πλήρης ημερών στο μέρος που αγάπησε όσο κανένα άλλο.

ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΥΠΟΓΕΙΑΣ ΔΕΞΑΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΥΔΡΕΥΤΙΚΟΥ ΥΠΟΓΕΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Μετά τη διάλυση του τάγματος των Ιησουιτών το 1773, το παλάτι παραχωρήθηκε στο τάγμα των Λαζαριστών. Η άρνησή τους όμως να διδάσκουν στους νέους την ελληνική γλώσσα, τους έφερε σε ρήξη με την αδελφότητα και γύρω στα 1877, αποχώρησαν οριστικά από το παλάτι. 

Μετά τους Λαζαριστές, το παλάτι άνοιξε τις πόρτες του στους Σελεστιανούς. Κι αυτοί με τη σειρά τους τις έκλεισαν πίσω τους το 1927.

 Δέκα χρόνια αργότερα, με δικαστική απόφαση, τα Καλαμίτσια επέστρεψαν στην αδελφότητα.

 Με δύο συνεχείς απαλλοτριώσεις το 1949 η ελληνική κυβέρνηση έδωσε τα Καλαμίτσια στο ελληνικό Δημόσιο και στη συνέχεια τα κτήματα μοιράστηκαν σε πολλούς άκληρους αγρότες. 

πηγές:

el.wikipedia.org

mynaxos

history-pages

omadaorfeas

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ