Ρόαλντ Άμουντσεν: Οι Νορβηγοί φτάνουν στον Νότιο Πόλο

   Στις 31 Αυγούστου του 1906, το μόλις είκοσι-ενός μέτρων Νορβηγικό πλοίο Γκγέα (Gjøa), με πλήρωμα εφτά άνδρες, φτάνει στο Νόουμ της Αλάσκα έχοντας γίνει το πρώτο πλοίο της Ιστορίας που πέρασε από τον Ατλαντικό Ωκεανό στον Ειρηνικό μέσω του Βορειοδυτικού Περάσματος, διασχίζοντας για τρία χρόνια τις Αρκτικές περιοχές της Βόρειας Αμερικής. Πλοίαρχος του ήταν ο Νορβηγός εξερευνητής, Ρόαλντ Άμουντσεν. Ο Άμουντσεν, γεννήθηκε το 1872, στο Μπόργκε της Νορβηγίας, προερχόμενος από ναυτική οικογένεια. Παρά την επιθυμία του να συνεχίσει την ναυτική παράδοση της οικογένειας του, άρχισε να σπουδάζει γιατρός. Στα είκοσι-ένα του χρόνια όμως, εγκατέλειψε τις σπουδές του για να ακολουθήσει την θάλασσα. Το 1897, συμμετείχε στην Βελγική Εξόρμηση της Ανταρκτικής ως Υποπλοίαρχος στο πλοίο Μπελζίκα (Belgica) η οποία διήρκεσε για δύο χρόνια. Τα μέλη της αποστολής εκείνης, ήταν οι πρώτοι άνθρωποι που έζησαν τον χειμώνα της Ανταρκτικής. Η εμπειρία του αυτή, ενέπνευσε τον Άμουντσεν να πραγματοποιήσει τις δικές του Πολικές εξερευνήσεις που έμειναν στην Ιστορία. 

   Μετά το επίτευγμα του διάπλου του Βορειοδυτικού Περάσματος, ο Άμουνστεν  είχε σκοπό να γίνει ο πρώτος άνθρωπος που θα έφτανε στον Βόρειο Πόλο. Το 1909 όμως, κατά την προετοιμασία της αποστολής, έμαθε πως ο Αμερικανός Ρόμπερτ Πίαρι, είχε ήδη κατακτήσει αυτή την πρωτιά. Τότε, αποφάσισε να κατευθυνθεί προς την Ανταρκτική και να γίνει ο πρώτος άνθρωπος που θα φτάσει στον Νότιο Πόλο. Την ίδια περίοδο όμως, για τον ίδιο σκοπό προετοιμαζόταν και ο Άγγλος Ρόμπερτ Φάλκον Σκοτ ο οποίος, έχοντας δημοσιεύσει της προθέσεις του, είχε προσελκύσει το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης για το επικείμενο επίτευγμα του. Αντιθέτως, ο Άμουντσεν κράτησε μυστικές τις προθέσεις του ενημερώνοντας μόνο τον έναν από τους τρεις αδελφούς του, Λεόν, και τον υφιστάμενο του Νίλσεν, ώστε να μην χάσει την χρηματοδότηση που προοριζόταν για την εξερεύνηση της Αρκτικής αλλά και για να μην του απαγορευτεί ο απόπλους για την Ανταρκτική, προς αποφυγή κάποιου διπλωματικού επεισοδίου μεταξύ της Νορβηγίας και της Βρετανίας για υπονόμευση του εγχειρήματος του Σκοτ. Ο Σκότ μάλιστα, γνωρίζοντας πως ο Άμουντσεν προετοιμαζόταν για να εξερευνήσει τον Βόρειο Πόλο, προσπάθησε να επικοινωνήσει μαζί του για να του ζητήσει συνεργασία ώστε να συγκρίνουν τις παρατηρήσεις τους από τους δύο Πόλους του Πλανήτη. Ο Άμουντσεν όμως, απέφυγε την επικοινωνία. 

   Ο Άμουντσεν απέπλευσε στις 3 Ιουνίου του 1910 από το Όσλο με το πλοίο Φραμ (Fram) με πρώτο σταθμό το κοντινό Νορβηγικό λιμάνι του Κρίστιανσαντ, με τους άνδρες του πληρώματος του να είναι έμπειροι στις πολικές εξερευνήσεις. Από το Κρίστιανσαντ, φόρτωσε δεκάδες σκυλιά του είδους Μαλαμούτ Αλάσκας, ειδικευμένα να σέρνουν έλκηθρα στις πολικές περιοχές. Με τον τρόπο αυτό, είχε σχεδιάσει να φτάσει από τις ακτές της Ανταρκτικής στον Νότιο Πόλο, έχοντας ανακαλύψει αυτού του τύπου την μεταφορά από τους ιθαγενείς Ινουίτ κατά τον διάπλου του Βορειοδυτικού Περάσματος, υιοθετώντας και την ένδυση τους χρησιμοποιώντας γούνες αντί βαριά μάλλινα ρούχα, κάτι που ήταν καθοριστικό για την συνέχεια της αποστολής στην Ανταρκτική. Στις 9 Αυγούστου, το Φραμ άφησε την Νορβηγία και μετά από τέσσερις εβδομάδες, έφτασε στο Φουντσάλ της Νήσου Μαδέρα. Εκεί, ενημέρωσε τα μέλη της αποστολής πως η κατεύθυνση τους δεν ήταν οι Αρκτικές περιοχές αλλά η Ανταρκτική και έστειλε ένα λιτό τηλεγράφημα στον Σκοτ ο οποίος είχε αναχωρήσει από το Κάρντιφ με το πλοίο Τέρα Νόβα, στις 15 Ιουνίου, που έγραφε “Επιτρέψτε μου να σας ενημερώσω πως το Φραμ προχωρά προς την Ανταρκτική. Άμουντσεν”. Ο Σκοτ, έλαβε το τηλεγράφημα τον Οκτώβριο, όταν το Τέρα Νόβα έφτασε στην Μελβούρνη, επισημοποιώντας έτσι τον ανταγωνισμό των δύο εξερευνητών για το ποιος θα φτάσει πρώτος στον Νότιο Πόλο. 

  Το Φραμ, έφτασε στην Ανταρκτική στις 14 Ιανουαρίου του 1911, στην Θάλασσα Ρος όπου και κατέπλευσε στον Κόλπο των Φαλαινών (Bay of Whales) ο οποίος βρίσκεται στην μεριά του Ειρηνικού Ωκεανού, νότια της Νέας Ζηλανδίας. Ο Σκοτ, προσέγγισε και εκείνος την Ανταρκτική από την Θάλασσα Ρος, καταπλέοντας στις 3 Φεβρουαρίου δυτικότερα από την αποστολή του Άμουντσεν, στο Νησί Ρος. Η επιλογή της Θάλασσας Ρος και από τους δύο εξερευνητές δεν ήταν τυχαία, καθώς οι ακτές της Ανταρκτικής σε εκείνη την πλευρά, είναι οι κοντινότερες προς τον Νότιο Πόλο. Πάνω στον παγετώνα του κόλπου, τέσσερα χιλιόμετρα μακριά από το πλοίο, ο Άμουντσεν και η ομάδα του, έχτισε μια βάση, την οποία ονόμασε Φρανχέιμ (Σπίτι του Φραμ). Για τους επόμενους μήνες, η αποστολή άρχισε να χτίζει σταθμούς εφοδίων πάνω στην ευθεία που είχε σχεδιάσει να ακολουθήσει για τον Νότιο Πόλο ώστε κατά την διαδρομή να μεταφέρει όσο λιγότερα βάρη ήταν δυνατόν. Χρησιμοποιώντας τα έλκηθρα με τα σκυλιά, τις 14 Φεβρουαρίου, έστησε τον πρώτο σταθμό σε γεωγραφικό πλάτος 80° Νότιο. Αφού επέστρεψε στο Φρανχέιμ, στις 3 Μαρτίου, έστησε τον δεύτερο σταθμό σε γεωγραφικό πλάτος 81° Νότιο. Κατά τον ίδιο τρόπο είχε σκοπό να στήσει και τον τρίτο σταθμό στο γεωγραφικό πλάτος 83°. Καθώς όμως οι πολικές καιρικές συνθήκες γίνονταν δυσκολότερες και τα σκυλιά άρχισαν να εξαντλούνται, περιοριστικέ στο πλάτος 82° όπου στις 8 Μαρτίου έστησε τον τρίτο σταθμό. Στις 22 Μαρτίου επέστρεψε και πάλι στο Φρανχέιμ. Καθώς σε έναν μήνα θα άρχιζε η πολική νύχτα, ο Άμουντσεν, αποφάσισε να εκμεταλλευτεί το διάστημα αυτό στέλνοντας μία ομάδα ανδρών, να τοποθετήσει περισσότερες προμήθειες στον πρώτο σταθμό.

   Στις 21 Απριλίου, ο ήλιος έδυσε μέχρι που ανέτειλε και πάλι στις 24 Αυγούστου. Κατά το διάστημα αυτό, οι εννιά άνδρες που είχαν μείνει στο Φρανχέιμ, είχαν επικεντρωθεί στην βελτίωση των έλκηθρων, του εξοπλισμού επένδυσης και των σκηνών. Μετά την ανατολή του ηλίου, αν και οι άνδρες της αποστολής ήταν έτοιμοι και ανυπόμονοι να αρχίσουν την πορεία τους προς τον Νότιο Πόλο πριν τους προλάβει ο Σκοτ, ο Άμουντσεν αποφάσισε να περιμένουν μερικές μέρες ώστε να βελτιωθεί η θερμοκρασία η οποία ήταν ακόμα στους - 60 °C. Στις 8 Σεπτεμβρίου, με την θερμοκρασία να έχει ανέβει πάνω από τους -30°C, ο Άμουντσεν με εφτά από τους οχτώ άνδρες του, άρχισε την πορεία προς τον Νότιο Πόλο. Καθώς όλα έδειχναν πως η αποστολή δεν θα αντιμετώπιζε κανένα πρόβλημα, τέσσερις μέρες μετά, η θερμοκρασία έπεσε σχεδόν στους - 60 °C με συνέπεια τα πόδια των σκυλιών να υποφέρουν από το ψύχος όπως και οι άνδρες. Ο Άμουντσεν κατάλαβε πως άρχισε νωρίς την αποστολή και για να αποφύγει τις απώλειες από το ψύχος, επέστρεψε πίσω. Κατά την επιστροφή, αρκετά σκυλιά πέθαναν από το ψύχος και κάποιοι από τους άνδρες, επέστρεψαν εξαντλημένοι.

   Στις 19 Οκτωβρίου του 1911, ο Άμουντσεν, αυτή την φορά με τέσσερις άνδρες τέσσερα έλκηθρα και πενήντα δύο σκυλιά, αναχώρησε από το Φρανχέιμ για τον Νότιο Πόλο. Στις 5 Νοεμβρίου, οι Νορβηγοί, έφτασαν στον τρίτο σταθμό και από εκεί συνέχισαν σημαδεύοντας την διανυθείσα διαδρομή φτιάχνοντας στήλες από χιόνι κάθε πέντε χιλιόμετρα. Στις 17 Νοεμβρίου βρήκαν μπροστά τους την Υπερανταρκτική Οροσειρά. Μετά από μία περιπετειώδη αναρρίχηση έχοντας περάσει από ύψος 3200 μέτρων, βρήκαν έναν παγετώνα στον οποίο συναντούσαν συχνά ρωγμές, δυσκολεύοντας έτσι την πορεία της αποστολής η οποία είχε μείνει με δεκαοχτώ σκυλιά. Για τον λόγο αυτό και της κακής ορατότητας, ο Άμουντσεν ονόμασε τον παγετώνα αυτό ως Παγετώνα του Διαβόλου. Στις 8 Δεκεμβρίου, πέρασαν το νοτιότερο σημείο που είχε φτάσει άνθρωπος, ξεπερνώντας το ρεκόρ του Έρνεστ Σάκλετον ο οποίος στις 9 Ιανουαρίου του 1909 είχε φτάσει σε γεωγραφικό πλάτος 88° 23' Νότιο, μόλις 180 χιλιόμετρα από τον Νότιο Πόλο. Με το ηθικό της αποστολής να τονώνεται καθώς οι Νορβηγοί δεν εντόπιζαν σημάδια από την αποστολή του Σκοτ, συνέχισαν ώσπου στις 3 μ.μ. της 14ης Δεκεμβρίου του 1911, ο Άμουντσεν και οι άνδρες του έγιναν οι πρώτοι άνθρωποι που έφτασαν στον Νότιο Πόλο τοποθετώντας την Νορβηγική Σημαία με τον Άμουντσεν να λέει ειρωνευόμενος “Ποτέ ένας άνθρωπος δεν πέτυχε έναν στόχο τόσο διαμετρικά αντίθετο με τις επιθυμίες του” καθώς ο πρωταρχικός του στόχος ήταν να γίνει ο πρώτος άνθρωπος που θα έφτανε στον Βόρειο Πόλο. 

  Για τις επόμενες τρεις μέρες, οι Νορβηγοί έμειναν στο σημείο για να καθορίσουν το ακριβές σημείο του Νότιου Πόλου πραγματοποιώντας σειρά αστρονομικών παρατηρήσεων ώστε να μην αμφισβητηθεί η πρωτιά τους από τον Σκοτ. Στο σημείο, έστησε μία σκηνή την οποία ονόμασε Πολχέιμ (Σπίτι του Πόλου). Εκεί, άφησε ένα γράμμα που περιέγραφε το επίτευγμα του, παρακαλώντας τον Σκοτ να το παραδώσει στον Βασιλιά της Νορβηγίας σε περίπτωση που κανείς από την Νορβηγική αποστολή δεν κατάφερνε να επιστρέψει πίσω. Στις 18 Δεκεμβρίου, η αποστολή πήρε τον δρόμο της επιστροφής για το Φρανχέιμ στο οποίο και έφτασε στις 25 Ιανουαρίου του 1912. Χωρίς να χάσει χρόνο, ο Άμουντσεν, φόρτωσε τον εναπομείναντα εξοπλισμό και τα έντεκα σκυλιά που είχαν επιβιώσει στο πλοίο Φραμ και στις 30 Ιανουαρίου απέπλευσε από τον Κόλπο των Φαλαινών, πλέοντας προς τον κοντινότερο προορισμό από τον οποίο μπορούσε να τηλεγραφήσει και να ανακοινώσει την επιτυχία του, την Τασμανία. Στις 7 Μαρτίου του 1912, έφτασε στο λιμάνι Χόμπαρτ της Τασμανίας. Με την άφιξη του, έμαθε πως δεν είχαν φτάσει ακόμα νέα από την αποστολή του Σκοτ και αμέσως ανακοίνωσε διά τηλεγραφήματος την κατάκτηση του Νότιου Πόλου στον Βασιλιά της Νορβηγίας Χάακον, στον αδελφό του και τον ιδιοκτήτη του πλοίου Φραμ. 

   Ο Σκοτ, κατάφερε να φτάσει στον Νότιο Πόλο στις 17 Ιανουαρίου του 1912, τριάντα τέσσερις μέρες μετά τον Άμουντσεν αντικρίζοντας απογοητευμένος την Νορβηγική σημαία. Από την από την αποστολή τους Σκοτ, δεν κατάφερε να επιστρέψει κανείς. Ο Άμουντσεν, αφού καταγράφηκε και αναγνωρίστηκε ως ο πρώτος άνθρωπος που έφτασε στον Νότιο Πόλο, συνέχισε τις πολικές εξερευνήσεις. Το 1918 απέπλευσε από την Νορβηγία με σκοπό να βρεθεί στον Ειρηνικό Ωκεανό μέσω του Βορειοανατολικού Περάσματος, πετυχαίνοντας τον στόχο του  περνώντας τον Βερίγγειο Πορθμό, το 1920. Το 1926, πραγματοποίησε τον αρχικό του σκοπό διά αέρος όταν με το αεροπλάνο Νόργκε έφτασε στον Βόρειο Πόλο έχοντας γίνει πλέον ο πρώτος άνθρωπος της Ιστορία που έχει φτάσει στους δύο Πόλους της Γης μαζί με τον Όσκαρ Βίστινγκ ο οποίος τον είχε ακολουθήσει και στις δύο αποστολές. Ο Άμουντσεν εξαφανίστηκε στις 18 Ιουνίου του 1928, κατά την διάρκεια μιας πτήσης έρευνας και διάσωσης στον Βόρειο Πόλο αναζητώντας τα μέλη του αερόπλοιου Ιτάλια το οποίοι είχε συντριβεί στην περιοχή. Την ίδια τύχη είχε και το αεροπλάνο που βρισκόταν ο Άμουντσεν το οποίο εικάζεται πως συνετρίβη εξ αιτίας μιας ομίχλης, κάπου στην Θάλασσα Μπάρεντς. Η σορός του Άμουντσεν όπως και των συντρόφων του, καθώς και τα συντρίμμια του αεροπλάνου, δεν βρέθηκαν ποτέ. 

Το σημείο του Νότιου Γεωγραφικού Πόλου, σήμερα. 


greatnavigators
Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ