Όχι άλλες τζούρες θανάτου

Με αφορμή ένα άρθρο που διάβασα σχετικά με το κάπνισμα και το πώς, δυστυχώς, επηρεάζει την καθημερινότητα των ανθρώπων, ειδικά των μη καπνιστών, θα ήθελα να παραθέσω τη δική μου άποψη πάνω σ’ αυτό διότι έχω βρεθεί και στις δύο πλευρές.

Πάει μόλις ένας μήνας και κάτι που έχω κόψει το τσιγάρο. Ξέρω, κάποιοι θα πείτε «μα τι είναι ένας μήνας, είναι πολύ νωρίς…». Κι όμως, ένας μήνας πραγματικά είναι ένα σπουδαίο επίτευγμα για κάποιον που το τσιγάρο το είχε σαν προέκταση στόματος και χεριού.

Κατανοώ πως οι άνθρωποι που δεν καπνίζουν δεν μπορούν να καταλάβουν και είναι απόλυτα λογικό. Όσοι πιστεύουν ότι μπορούν, λανθάνουν. Μπορείτε όμως να κάνετε την εξής παρομοίωση: Έστω ότι στη θέση του τσιγάρου βρίσκεται η δική σας κακή κι εθιστική συνήθεια, είτε πρόκειται για σοκολάτες, junk food, ποτό ή οτιδήποτε. Πόσο υπερήφανοι θα νιώθατε αν έχετε καταφέρει ν’ αντιταχθείτε στις επιθυμίες και τους πειρασμούς που ξέρετε πως σας κάνουν κακό;

Πόση δύναμη θα παίρνατε κάθε φορά που θα θέλατε μανιωδώς να κάνετε κάτι που «απαγορεύεται» και με σθένος θα το επιτυγχάνατε; Είναι δύσκολο, αλήθεια. Να κόψεις μια συνήθεια χρόνων, έστω και για 30 μόλις μέρες, είναι κατόρθωμα…

Μιλάμε για έναν εθισμό που έχει συνδυαστεί με πολλές στιγμές της καθημερινότητας. Ξυπνάς και κάνεις τσιγάρο μαζί με τον καφέ. Κάνεις διάλειμμα από τη δουλειά, κάνεις τσιγάρο. Μετά το φαγητό, κάνεις τσιγάρο. Μετά το σεξ, κάνεις τσιγάρο. Μαζί με το ποτό, κάνεις τσιγάρο. Περιμένεις λεωφορείο; Guess what, κάνεις τσιγάρο.

Όταν λοιπόν παίρνει την απόφαση κάποιος να το πετάξει από τη ζωή του, σκεφτείτε πόσο δύσκολο είναι  να προσαρμοστεί σε νέες συνθήκες που τον θέλουν να ζει κάθε στιγμή χωρίς αυτό. Ο δε καπνιστής, όταν βρίσκεται σε αυτή την κατάσταση δεν το καταλαβαίνει κι ούτε είναι εύκολο να καταλάβει πόσο χαραμίζει κάθε του απόλαυση γεμίζοντας την με καπνό στα πνευμόνια.

Πολλές φορές, όταν θα βρεθείς σ’ έναν κοινόχρηστο χώρο και ζητήσεις από έναν καπνιστή να σβήσει το τσιγάρο του, δε θα το κάνει, δε θα σε καταλάβει και δε θα σε σεβαστεί. Δεν είναι πως δε σε καταλαβαίνει εσκεμμένα, δεν μπορεί να νιώσει ό,τι εσύ. Ειλικρινά, εκ πείρας, δεν μπορεί.

Για παράδειγμα, και ντρέπομαι που θα το πω, βρέθηκα πριν κάποιους μήνες σ’ ένα μικρό καφέ κι αφού είχα ήδη παραγγείλει τον καφέ μου, άναψα ένα τσιγάρο. Η σερβιτόρα μου είπε πολύ ευγενικά πως δεν επιτρέπεται το κάπνισμα στον χώρο κι εγώ  εκνευρίστηκα. Με μεγάλη αυθάδεια, της είπα πως έτσι δεν πρόκειται να κρατήσουν τους πελάτες του μαγαζιού.

Σήμερα, πήγα στο ίδιο μαγαζί, ζήτησα συγγνώμη για την αγένεια μου και πραγματικά καταχάρηκα που μπορούσα ν’ απολαύσω τον καφέ μου σ’ ένα καθαρό περιβάλλον χωρίς καπνίλα και μπόχα. Τελικά, έτσι κρατούν τους πελάτες τους! Ούσα καπνίστρια όμως, δεν μπορούσα να μυρίσω τον καπνό, ούτε στον χώρο, ούτε στα ρούχα μου. Ούτε φυσικά ένιωθα ασφυκτικά και αποπνικτικά όπως μου συμβαίνει τον τελευταίο μήνα.

Τώρα άρχισα να καταλαβαίνω κι από την άλλη πλευρά πώς έχουν τα πράγματα. Γι αυτό, θα ήθελα πολύ να εξηγήσω στους μη καπνιστές πως κανείς δε θέλει να σας φλομώσει εσκεμμένα με τον καπνό του, πολύ απλά δεν μπορεί να το καταλάβει, όσο χαζό κι αν σας ακούγεται.

Την πρώτη φορά που βρέθηκα σε καφετέρια από τη μέρα που έκοψα το τσιγάρο, αγανάκτησα. Αφενός πνιγόμουν, αφετέρου δεν έβλεπα από τη θολούρα. Ok, ζήλευα λίγο γιατί μιλάμε για κακή συνήθεια σαφώς, όμως με όλα τα προηγούμενα απλά κατέληξα σ’ ένα συμπέρασμα: Πως πραγματικά οι μη καπνιστές είναι ήρωες της καθημερινότητας που μπορούν και συνυπάρχουν σε τέτοια περιβάλλοντα.

Ξέρω, ίσως ακούγομαι υπερβολική για το μικρό διάστημα που απέχω, όμως δεν είμαι. Δε θα πω ψέματα πως δεν έχω θελήσει μέσα σε αυτό το διάστημα να καπνίσω. Υπήρξαν δυο-τρεις δυνατές στιγμές που το γούσταρα πολύ. Σκεφτείτε το εξής: Είναι σαν να υπάρχουν μόνιμα στους ώμους σου ένα αγγελάκι κι ένα διαβολάκι, όπως στις ταινίες. Το ένα σε παροτρύνει να καπνίσεις και το άλλο προσπαθεί να σε προστατέψει.

Αμφιταλαντεύεσαι, ζορίζεσαι. Μέσα στην πίεση τόσων πραγμάτων δε θέλεις να ζορίζεσαι γι ακόμη ένα που στην ουσία μόνος επέλεξες ν’ αποφύγεις. Ξέρεις όμως πως έχεις έναν σκοπό κι ο δυναμισμός, το πείσμα σου και το πόσο πολύ θέλεις εν τέλει να πετύχεις το σκοπό σου, κρίνονται τις δύσκολες και ζόρικες στιγμές. Εκείνες που νιώθεις ότι θες να καταφύγεις κάπου.

Τινάζεις ευλαβικά τον ώμο σου και διώχνεις το διαβολάκι μια για πάντα από το πλευρό σου. Δε θα σε νικήσει καμία ανούσια επιθυμία. Καμιά κενή συνήθεια. Παίρνεις βλέμμα νικητή και συνεχίζεις. Και ναι, εννοείται πως έχεις το δικαίωμα να είσαι υπερήφανος για κάθε ώρα που περνάει κι εσύ δεν έχεις ακουμπήσει τσιγάρο στα χείλη σου.

Στο σπίτι να βρίσκεις πακέτα με τσιγάρα πεταμένα στο τραπέζι, στην κουζίνα, αναμμένα τσιγάρα στα τασάκια κι εσύ να μένεις ακέραιος. Οι παρέες σου να σε φλομώνουν όποτε βγαίνετε αλλά εσύ πιστός στον σκοπό σου.

Προσωπικά, στην αρχή απέφευγα να βγαίνω σε μέρη που καπνίζει πολύ κόσμος, στην πορεία όμως κατάλαβα πως δεν μπορούν ν’ αλλάξουν όλοι για να προσαρμοστώ εγώ. Εγώ πρέπει να μάθω να προσαρμόζομαι στις εκάστοτε συνθήκες και ναι, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, αλλά με πείσμα και τσαγανό όλα είναι επιτεύξιμα.

Κι εδώ έρχεται ένας βασικός παράγοντας. Πολλοί προσπάθησαν να με πείσουν ανά καιρούς να κόψω το κάπνισμα. Το μόνο που κατάφερναν ήταν να με πεισμώνουν, να με κάνουν ν’ αντιδρώ και να μη θέλω να το σταματήσω. Οκ, σίγουρα αυτή είναι η δική μου αντιμετώπιση, κάποιος άλλος μπορεί να λειτουργεί διαφορετικά, αλλά σίγουρα πολλοί είναι αντιδραστικοί.

Πιστεύω πως κανένας καπνιστής δεν έκοψε το τσιγάρο επειδή του το είπε κάποιος άλλος. Ακόμα κι αν ήξερε πως πεθαίνει από αυτό, το κίνητρο δεν ήταν αρκετό. Πρέπει να το νιώσεις μέσα σου πως σε καταστρέφει, να βρεις το δικό σου προσωπικό κίνητρο για να κόψεις μια άχρηστη, εξ’ ολοκλήρου, συνήθεια.

Όλοι ξέρουμε τι μπορεί να προκαλέσει το κάπνισμα αλλά σχεδόν κανένας δεν το παίρνει τοις μετρητοίς αφού, κατά κύριο λόγο, οι απόρροιές του είναι μακροπρόθεσμες. Προσωπικά, παρόλο που έχω πλήρη επίγνωση για το τι προβλήματα υγείας θα μπορούσε να μου επιφέρει, δε θα το έκοβα αν δεν είχα το δικό μου κίνητρο: τη φωνή μου.

Έπαθα φαρυγγίτιδα, πέρασα δύο πολύ δύσκολες εβδομάδες στη μούγκα, λες κι είχα πιει το αμίλητο νερό, δεν μπορούσα ούτε να ψιθυρίσω, είχα τρελό βήχα και πνιγόμουν. Δεν μπόρεσα να παρευρεθώ στη δουλειά μου, που τόσο πολύ λατρεύω, λόγω αυτού, δεν μπορούσα να υλοποιήσω την ομορφότερη μου επιθυμία: να τραγουδήσω.

Σκέφτηκα λοιπόν πως, έστω ότι το τσιγάρο σ’ όλο αυτό έχει ευθύνη 1%, που σίγουρα είναι πολύ περισσότερη, μη σώσω και το ξαναπιάσω. Και βρήκα το δικό μου κίνητρο, γιατί η αγάπη μου για το τραγούδι και τη φωνή μου είναι σαφώς δυνατότερη από μια χαζή συνήθεια.

Αυτό πρέπει να έχουμε όλοι στο μυαλό μας. Δε θα παρακινήσω κανέναν να κόψει το τσιγάρο, γιατί ξέρω πως δε λειτουργεί έτσι. Θα ήθελα όμως να σας ζητήσω να βρείτε το δικό σας κίνητρο και να καταλάβετε τι έχει μεγαλύτερη αξία.

Τέλος, γιατί πολύ σας κούρασα, θα ήθελα να πω ένα μεγάλο συγγνώμη από μέρους μου σε όλους εκείνους τους αθώους που φλόμωσα με τα δικά μου τσιγάρα, για όλα εκείνα τα ρούχα που εξ’ αιτίας μου ενώ ήταν φρεσκοπλυμένα ξαναμπήκαν στο πλυντήριο επειδή βρώμισαν από τον καπνό μου. Ένα μεγάλο συγγνώμη σε όσους ανάγκασα να φύγουν από κάποιο μαγαζί επειδή πνίγονταν από τα τσιγάρα.

Ξέρω, ένας κούκος δε φέρνει την άνοιξη, μα κάνω αυτό που μου αναλογεί. Κι επειδή πλέον αντιλαμβάνομαι τι περνάτε, απλά ένα μεγάλο συγγνώμη.

Της Δώρας Κουτσογιάννη

sxeseis-kai-sunaisthimata + ilov

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ