Μια ιστορία από τον παγωμένο βορρά

Γεια σου Πιτσιρίκο,

Η παρακάτω ιστορία συνέβη πριν περίπου ένα χρόνο, μια κρύα και μουντή φινλανδική νύχτα. Την θυμήθηκα διαβάζοντας κάτι εμετικά σχόλια για τους δυο -αλλοδαπούς- συνανθρώπους μας που γλίτωσαν από το τρένο πηδώντας από το μπαλκόνι του σπιτιού.

Νυχτερινό λεωφορείο, μόλις έχει ξεκινήσει από το κέντρο. Κάνει αρκετό κρύο, και το επόμενο θα περάσει μια ώρα αργότερα.

Σε μια στάση λίγο μετά, ανοίγει η μπροστινή πόρτα για να μπουν δυο νέοι επιβάτες.

Είναι ξένοι, από τη Μέση Ανατολή.

Ο οδηγός τους λέει ότι πρέπει να πληρώσουν την νυχτερινή ταρίφα -συνολικά τέσσερα ευρώ επιπλέον-, αλλιώς δεν θα τους αφήσει να ανέβουν.

Του λένε ότι δεν έχουν επιπλέον κέρματα.

Ο οδηγός δεν κάνει πίσω, παρότι είναι μαύρα μεσάνυχτα και κάνει κρύο, κι ίσως κι αυτός είναι κι ο λόγος που ούτε αυτοί υποχωρούν.

Οι επιβάτες αρχίζουν να εκνευρίζονται, μερικοί αρχίζουν να φυσούν και να ξεφυσούν.

Κάποια στιγμή ακούγεται ο πρώτος: «σπρώξε τους πίθηκους έξω να φύγουμε επιτέλους».

Τώρα ξεθαρρεύουν κι άλλοι.

«Εδώ είναι πολιτισμένο κράτος, ξεκουμπιστείτε» φωνάζει ένας άλλος.

«Οι νέγροι δεν θα πάνε δωρεάν με τους δικούς μου φόρους» λέει κι ένας τρίτος.

Μετά από ένα πεντάλεπτο, οι δυο νεαροί τα παρατάνε και βγαίνουν από το λεωφορείο.

Η ιστορία, θα νόμιζε κανείς, τελειώνει εκεί. Στην πραγματικότητα μόλις αρχίζει.

Μόλις το λεωφορείο ξεκινάει και πάλι, ακούγεται μια ρυθμική, γρήγορη αναπνοή.

Οι επιβάτες γυρίζουν να δουν. Είναι μια νεαρή κοπέλα -ντόπια, αν έχει καμιά σημασία-, η οποία είναι στα πρόθυρα κρίσης πανικού.

Κουρασμένη, νιώθοντας ούτως ή άλλως δυσφορία σε μέσα μαζικής μεταφοράς, είναι σοκαρισμένη από το περιστατικό.

Τώρα είναι η σειρά της να δει προσωπικά πόσο σιχαμένοι μπορούν να είναι κάποιοι.

«Άμα τόσο πολύ στεναχωρήθηκες, πάρ’ τους σπίτι σου»
«Άμα δεν μπορείς να αναπνεύσεις, βγες κι εσύ έξω»
«θα της αρέσουν τα μαύρα λουκάνικα»

Η κοπέλα αρχίζει να κλαίει και προσπαθεί να εξηγήσει ότι χρειάζεται βοήθεια. Κανένας δεν την βοηθάει, μέχρι που το λεωφορείο φτάνει σε μια στάση παρακάτω, κι ένα νεαρό ζευγάρι ανεβαίνει.

Καθώς η κοπέλα συνεχίζει να ανασαίνει γρήγορα, σύντομα καταλαβαίνουν ότι έχει πρόβλημα.

Ο άνδρας λέει στους ηλίθιους που κάθονται πιο πίσω να το βουλώσουν, ενώ η φίλη του προσπαθεί να ηρεμήσει την κοπέλα.

Την ρωτάει πού κατεβαίνει, αν την περιμένει κανείς, κι αν προτιμάει να της κρατάει το χέρι ή καλύτερα όχι.

Η κοπέλα αρχίζει σταδιακά να ηρεμεί, και πηγαίνει να καθίσει μαζί τους στο μπροστινό μέρος του λεωφορείου.

Αυτοί που φώναζαν και κορόιδευαν, τόσο την κοπέλα όσο και τους νεαρούς, δεν ήταν ακροδεξιοί, με ξυρισμένα κεφάλια και μαύρα μπουφάν.

Ήταν καλοντυμένοι, «κανονικοί» άνθρωποι. Ίσως δουλεύουμε μαζί τους, ίσως τα παιδιά μας πάνε στο ίδιο σχολείο.

Γράφοντας αυτή την ιστορία θυμήθηκα και τον Franco Moretti, που σε μια ανάλυση για το Frankenstein της Mary Shelley λέει:

«Ο αντίπαλος του τέρατος θα είναι πάντα μια αντανάκλαση της εποχής του: μια απόσταξη μετριότητας· εθνικιστικής, ηλίθιας, δεισιδαιμονικής, φιλισταίας, ανίκανης, αυτάρεσκης μετριότητας. Αλλά αυτό δεν φαίνεται. Εξαιτίας του φόβου για το τέρας, η μάζα αποδέχεται τα μειονεκτήματα του κυνηγού του. Το τέρας εξυπηρετεί το ρόλο της εκτόπισης εκτός της κοινωνίας των ανταγωνισμών και τρόμων που βρίσκονται εντός της. Το τέρας, το άγνωστο, εξυπηρετεί την ανοικοδόμηση μιας καθολικότητας, μιας κοινωνικής συνοχής που από μόνη της θα ήταν μη πειστική.»

Ή, για να το πούμε διαφορετικά, παντού και πάντα θα υπάρχουν σκατάδες.

Ελπίζω μόνο να συνεχίσουν να υπάρχουν κι εκείνοι -σαν το ζευγάρι της ιστορίας- που δεν αντέχουν να ζουν κάνοντας πως δεν βλέπουν.

Να είσαι καλά

Χριστόφορος

(Αγαπητέ Χριστόφορε, εγώ σχολιάζω το κείμενό σου με το σκίτσο του Soloup από την έκθεση στο μετρό της πλατείας Συντάγματος. Η μετάλλαξη μεγάλου μέρους των πολιτών της Ευρώπης έχει δημιουργήσει έναν τύπο ανθρώπου, ο οποίος, στην θέση της καρδιάς, έχει πέτρα. «Είχα λουλούδια στην καρδιά κι εσύ μια πέτρα», όπως τραγούδησε ο Στράτος. Τους λυπάμαι αυτούς τους ανθρώπους. Να είσαι καλά.)

pitsirikos

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ