Δευτέρα 20 Μαρτίου 2017

Εαρινή ισημερία, η Πρωτοχρονιά της φύσης, ο Ζωροαστρισμός και το Ιράν.




Στο ανοιξιάτικο τοπίο δεν υπάρχει καλύτερο και χειρότερο. Τα ανθισμένα κλαδιά απ' τη φύση τους είναι απλώς άλλα μεγάλα κι άλλα μικρά. - Ζεν παροιμίες


Γιώτα Χουλιάρα


Το μεσημέρι της Δευτέρας 20 Μαρτίου και συγκεκριμένα στις 12:29 ώρα Ελλάδας θα υπάρξει εαρινή ισημερία. Θα αρχίσει επίσημα η 'Ανοιξη του 2017 στο βόρειο ημισφαίριο, στο οποίο ανήκει και η χώρα μας.

Η Άνοιξη είναι μία από τις τέσσερις εποχές της εύκρατης ζώνης. Αστρονομικά ξεκινά με την εαρινή ισημερία κατά τις 21 Μαρτίου στο Βόρειο ημισφαίριο (η ακριβής ημερομηνία ποικίλει ανάμεσα στις 19 και 21 Μαρτίου), περιλαμβάνει τους μήνες Μάρτιο, Απρίλιο Μάιο και τελειώνει με το θερινό ηλιοστάσιο στις 21 Ιουνίου. Στο Νότιο ημισφαίριο η εαρινή ισημερία ξεκινά στις 21 Σεπτεμβρίου, περιλαμβάνει τους μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο και τελειώνει στο χειμερινό ηλιοστάσιο, στις 21 Δεκεμβρίου. Στη μετεωρολογία αναφέρονται συμβατικά οι τρεις μήνες του βόρειου είτε του νότιου ημισφαίριου ως Άνοιξη, παρόλο που η πραγματική διάρκεια της εν λόγω εποχής είναι 21 Μαρτίου - 21 Ιουνίου και 21 Σεπτεμβρίου - 21 Δεκεμβρίου αντίστοιχα. Στο Κελτικό ημερολόγιο η Άνοιξη περιλαμβάνει τους μήνες Φεβρουάριο Μάρτιο και Απρίλιο.



Από τα βάθη των αιώνων, οι αρχαίοι λαοί που οι θεολογικές τους αναφορές περνούν από τον σεληνιακό στον ηλιακό κύκλο, η εαρινή ισημερία αποκτά τεράστια σημασία. Γίνεται γιορτή της αναγέννησης της φύσης, σύμβολο της επικράτησης του φωτός πάνω στις δυνάμεις τους σκότους, γίνεται αρχή μιας νέας ζωής, γίνεται πρωτοχρονιά, γίνεται σύμβολο εθνικής αναγέννησης.


Ο εορτασμός της εαρινής ισημερίας είναι αφιερωμένος σε ανδρικές ηλιακές θεότητες (Διόνυσος, Ηλιος, Μίθρας, Άδωνις, Οντίν) αλλά και σε χθόνιες γυναικείες γονιμικές θεότητες (Κυβέλη, Αστάρτη, Ιστάρ, Ισις, Ανάτ, Οστάρα κλπ). Είναι η μέρα που η Κόρη Περσεφόνη, επιστρέφει στη Μητέρα Δήμητρα από τον κάτω κόσμο, φέρνοντας μαζί της το φως, τη χαρά και τη γονιμότητα.

Για τους Ρωμαίους το έτος ξεκινούσε τον Μάρτιο (με την αρχή της Άνοιξης) και είναι εκείνοι που ευθύνονται για τα ονόματα των μηνών όπως τα γνωρίζουμε σήμερα. Χαρακτηριστικά να αναφέρουμε τους τρεις μήνες της Άνοιξης:

  • Μάρτιος: Πήρε την ονομασία του ως πρώτος μήνας του έτους απο τον γενάρχη των Ρωμαίων τον θεό Άρη (Mars)
  • Απρίλιος: Προέρχεται απο την λατινική λέξη "aperere" που σημαίνει "άνοιγμα" και αναφερόταν στο άνοιγμα των μπουμπουκιών την άνοιξη.
  • Μάιος: Προέρχεται απο την λατινική λέξη "Maius" που σημαίνει "της Μαίας" και τιμήσουν την μητέρα του θεού Ερμή, την Μαία , ως προστάτιδα της τιμής και του σεβασμού.

Eπίσης, ο πρώτος μήνας του εβραϊκού ημερολογίου ήταν ο μήνας Νισάν από το σουμεριακό nisag, που σημαίνει πρώτοι καρποί και αντιστοιχούσε στο σημερινό διάστημα Μαρτίου Απριλίου. 

Μια από τις παλαιότερες θρησκείες, ο ζωροαστρισμός τοποθετούσε την Πρωτοχρονιά με τον ερχομό της Άνοιξης που συμβολίζει την ετήσια αναγέννηση της ζωής και την ήττα του κακού. Στη γιορτή του Φαρβαρντίν (κατά το πρώτο μήνα του έτους, τον μήνα) Farvardin πραγματοποιούνταν ειδικές τελετές για τις ψυχές που φεύγουν. Επίσης γίνονταν επικλήσεις με προσευχές στα πνεύματα που προστατεύουν τους νεκρούς - τα Φαρβασί.


Nowruz: Η περσική πρωτοχρονιά που σηματοδοτεί την ΆνοιξηΤο Nowruz (πέρσικα) που κυριολεκτικά σημαίνει νέα μέρα είναι η γιορτή για το νέο περσικό έτος και γιορτάζεται κατά την διάρκεια της εαρινής ισημερίας για πάνω από 3.000 χρόνια από τους Ιρανούς που κατοικούν στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, του Καυκάσου και των Βαλκανίων, ακόμη και στην μακρινή Ινδία αλλά και την Κίνα. 

Το Nowruz είναι μια σύνθετη περσική λέξη που προέρχεται από τις λέξεις now και ruz. H λέξη now προέρχεται από την αρχαία περσική λέξη nava που σημαίνει νέο και η λέξη ruz από την περσική λέξη  rōz ή rōj που σημαίνει μέρα. Η αρχική έννοια της λέξης όμως ήταν φως καθώς προέρχεται από την λέξη raučah. Αν και δεν είναι ξεκάθαρες οι ρίζες της ιρανικής πρωτοχρονιάς, μελετητές πιστεύουν ότι συνδέεται άμεσα με τις εναλλαγές της φύσης. Όπως όλες οι αγροτικές κοινωνίες της εποχής γιόρταζαν την ανθοφορία της φύσης που θα οδηγούσε με την σειρά της στην σπορά αλλά και την συγκομιδή.
Είναι πολύ πιθανό παραδοσιακά να διοργανώνονταν εορτασμοί τόσο κατά την εαρινή όσο και κατά την φθινοπωρινή ισημερία. Ας μην λησμονούμε πως όλοι οι λαοί της εποχής εκείνης βάσιζαν την θρησκεία τους αλλά και τις συνήθειές τους στην λατρεία του Θεού Ήλιου. 

Στο Ιράν, παρά την προσπάθεια που γίνεται από τους φανατικούς Ισλαμιστές να κατασταλεί η γιορτή, το Nowroz είναι η σημαντικότερη γιορτή. Είναι η πρώτη μέρα του μήνα Farvardin, που είναι ο πρώτος μήνας του νέου έτους και συμπίπτει πάντοτε με την εαρινή ισημερία. 




Την ημέρα του εορτασμού στρώνουν γιορτινά το τραπέζι το οποίο ονομάζουν Haft-Seen. Στο τραπέζι τοποθετούνται εφτά συμβολικά αντικείμενα που συμβολίζουν την αναγέννηση, την ευμάρεια, την αγάπη, την υγεία, την ομορφιά και την ανατολή του Ήλιου. 

Μετά το Ιράν, η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν φιλοξενεί το μεγαλύτερο αριθμό των αργιών που σχετίζονται με Nowruz, συνολικά 7 ημέρες.

Το Nowruz επίσης εορτάζεται στις εξής χώρες:

Αφγανιστάν: γιορτάζεται ευρεώς στις 21 Μαρτίου (αφγανική πρωτοχρονιά) και είναι γνωστό ως η μέρα του αγρότη.  Κατά τη διάρκεια της επικράτησης των Ταλιμπάν (1996-2001) είχε απαγορευτεί ως μια αρχαία παγανιστική διακοπές με επίκεντρο τη λατρεία της φωτιά.

Αλβανία: Διαθέτει μυστικιστική χροιά. Εορτάζεται στις 22 Μαρτίου  από τη σέκτα των Μπεκτασήδων (Bektaşi) δερβίσηδων που ανήκει στο Σούφι Ισλάμ. Θεωρείται ημερομηνία της γέννησης του Αλή.  Παράλληλα με τη θρησκευτική γιορτή, όλοι οι Αλβανοί εορτάζουν μια κοσμική εκδοχή της Nowruz, η οποία αναφέρεται ως Spring Day (Αλβανικά: Dita e VERES).
Κούρδοι: Είναι εθνική γιορτή γι΄αυτούς και Πρωτοχρονιά, ιδιαίτερα για τους Κούρδους που ζουν στην Τουρκία. Μάλιστα γι΄αυτούς έχει μεγαλύτερη σημασία καθώς στις 21 Μάρτη του 1982, ο 27χρονος Μαζλούμ Ντογκάν, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΡΚΚ, κρατούμενος από το 1979, στις φυλακές του Ντιγιάρμπακίρ, αυτοπυρπολήθηκε, γιορτάζοντας μ’ αυτό τον τρόπο το απαγορευμένο από την τούρκικη χούντα του Εβρέν Κουρδικό Νowruz, αντιστεκόμενος και διαμαρτυρόμενος στα βασανιστήρια, στην άρνηση ύπαρξης του κουρδικού έθνους και την υποταγή. Με την πράξη αυτή ο Μαζλούμ Ντογκάν προσπάθησε και κατάφερε να αφυπνίσει και να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία για τις απάνθρωπες συνθήκες στις φυλακές της Τουρκίας. Η θυσία του σηματοδότησε την αρχή μιας σειράς απεργιών πείνας, μετέτρεψε τις φυλακές σε κάστρα αντίστασης, ακύρωσε στην πράξη τις απαγορεύσεις του τουρκικού κράτους και δυνάμωσε τον αγώνα των Κούρδων για ελευθερία, ειρήνη και προκοπή.


Aντίθετα στο Μπαγκλαντές η πρώτη μέρα της Άνοιξης εορτάζεται στις 13 Φεβρουαρίου ως η πρώτη του μήνα  Falgun.





















Ίμπλοκ: ο κελτικός όρος για την άνοιξη. 



Το Ίμπολκ είναι μία από τις τέσσερις κύριες γιορτές του προ-Χριστιανικού Κέλτικου ημερολογίου, συνδεδεμένο με τελετές γονιμότητας. Στο χριστιανικό ημερολόγιο έχει καθιερωθεί σαν εορτή της Αγίας Μπριγκίτ και σε πιο πρόσφατους καιρούς γιορτάζεται σαν γιορτή της φωτιάς, μία από τις οκτώ γιορτές, (4 ηλιακές και 4 Φωτιάς/Φεγγαριού) ή "Σάββατα" στο Νεοπαγανιστικό τροχό του χρόνου. Το Ίμπολκ, σύμφωνα με πολλούς, είναι ο πρόγονος της χριστιανικής γιορτής της Υπαπαντής και της Μέρας της Μαρμότας.

Το Ίμπολκ γιορτάζεται την 1η Φεβρουαρίου στο Βόρειο Ημισφαίριο και την 1η Αυγούστου στο Νότιο. Ενδείξεις για τον τρόπο με τον οποίο εορταζόταν το Ίμπολκ στην Ιρλανδία υπάρχουν μέσα απ' τις λαϊκές παραδόσεις, οι οποίες συλλέχτηκαν ανάμεσα στον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού αιώνα στην αγροτική Ιρλανδία και στη Σκωτία, οι οποίες συγκρίθηκαν και με μελέτες διάφορων ατόμων στη Σκανδιναβία.

Το φεστιβάλ παραδοσιακά αναφερόταν στην γαλούχηση των προβάτων, που στη συνέχεια γεννούσαν τα πρόβατα της άνοιξης. Αυτό συνέβαινε είτε δύο βδομάδες πριν η μετά τις αρχές Φεβρουαρίου. Η ονομασία της γιορτής, στην ιρλανδική γλωσσα, σημαίνει "στην κοιλιά" (i mbolg) και αναφέρεται στην γέννα των προβάτων. Είναι όμως και κελτικός όρος για την άνοιξη. Ένα άλλο όνομα είναι Oimelc, που σημαίνει "το γάλα του προβάτου". Ακόμα αναφέρεται σαν Μπρίγκιντ, από το όνομα της θεάς των σιδηρουργών στην κελτική μυθολογία.

Η γιορτή του Ίμπολκ ήταν πολύ σημαντική για τους αρχαίους κατοίκους της Ιρλανδίας. Για παράδειγμα, στην ιρλανδική περιοχή Τάρα, στους Λόφους των Αιχμαλώτων (Μount of Hostages), ο εσωτερικός θάλαμος είναι άριστα συνδεδεμένος με τον ανατέλλοντα ήλιο και του Ίμπολκ και του Σόουιν. Πρόκειται για μια γιορτή του φωτός, που αντικατοπτρίζει τη διάρκεια της ημέρας και την ελπίδα της άνοιξης. Είναι παράδοση να ανάβουν όλες οι λάμπες στο σπίτι για λίγα λεπτά και οι τελετές συχνά περιλαμβάνουν το άναμμα μεγάλης ποσότητας κεριών.Στο μοντέρνο ιρλανδικό ημερολόγιο, το Ίμπολκ είναι συχνά γνωστό σαν η γιορτή της Αγίας Μπριγκίτ και σαν "La Feabhra": η πρώτη μέρα της Άνοιξης. Ένας λόγος είναι ότι ο Χριστιανισμός, στην προσπάθειά του να εναρμονίσει την δημοτικότητα αυτής της γιορτής μαζί με τις δικές του παραδόσεις, άλλαξε τη γιορτή του Ίμπολκ, μετονομάζοντάς την.

Όπως και να έχει. Όποια και αν είναι η απαρχή πίσω από τις παραδόσεις και τον μύθο ας ευχηθούμε στη μητέρα φύση καλή της χρονιά. 


Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.