Η γνωστή φράση της ιστορίας “Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διέβη τον Προύθο” σημαίνει “Η Επανάσταση αρχίζει”.
Ναι, αλλά πώς θα πρέπει να εννοήσουμε την φράση; Τι σημαίνει κατά λέξη
και κατά (πρωταρχικό) νόημα; Σημαίνει ότι ο Υψηλάντης περνά από την
ρωσική Βεσσαραβία στην ρωσο-οθωμανική Μολδαβία, άρα
- Η Επανάσταση σχετίζεται οργανωτικά με την Ρωσία
- Η Επανάσταση ξεκινά από τα πριγκηπάτα της Μολδαβίας και της Βλαχίας
Το
πρώτο διαψεύδεται πανηγυρικά μετά από ελάχιστες εβδομάδες. Άρα, είτε ο
Υψηλάντης τρελάθηκε, είτε συνέβη κάτι που δεν ήξερε ή που δεν υπολόγιζε
καλά. Το δεύτερο αρχικό συμπέρασμα έχει να κάνει με την ταυτότητα της
Επανάστασης. Δεν ξεκινά μια εξέγερση από έναν χώρο που είναι τελείως
άσχετος, άρα ο επαναστατικός στόχος φαίνεται κατ’ αρχήν να ορίζεται
πολυεθνικά και όχι εθνικά.
Ως προς το πρώτο: Ο Υψηλάντης είναι ο
αρχηγός της Επανάστασης. Λαμβάνει μόνος του τις καίριες αποφάσεις;
Προφανώς όχι. Βρίσκεται εν υπηρεσία (ρωσική) όταν περνά τον Προύθο,
σχετίζεται με Ρώσους αξιωματικούς που τον βοηθούν και τα ιστορικά
τεκμήρια μας αφήνουν την βεβαιότητα ότι ο τσάρος Αλέξανδρος γνωρίζει
άριστα αυτό που θα αρνηθεί εκ των υστέρων. Ο Καποδίστριας που επίσης
γνωρίζει τα πάντα (εκτός των άλλων, ήταν ο διοικητής της Βεσσαραβίας) θα
συντάξει και την ανακοίνωση του τσάρου που αποκηρύσσει τον Υψηλάντη και
το εγχείρημά του, δίνοντας έτσι την άδεια στον οθωμανικό στρατό να
εισβάλλει στην αποστρατικοποιημένη Βλαχομπογδανία. Ένα ακόμη γεγονός που
θα πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψιν είναι ότι ο Υψηλάντης έχει ορίσει ως
σημείο έναρξης της Επανάστασης την Πελοπόννησο και ως ημέρα την 25η
Μαρτίου. Ο απεσταλμένος του Παπαφλέσσας την ημέρα που ο Υψηλάντης περνά
τον Προύθο, γράφει στον Ξάνθο εκφράζοντας την απορία του για το ότι ο
Αρχηγός παραμένει άφαντος. Επομένως, νέα δεδομένα μας παραπέμπουν στο
γεγονός ότι η κήρυξη της Επανάστασης επιθυμεί να συσκοτίσει την
προέλευση και τον στόχο της, αλλά, ταυτόχρονα θέλει να δώσει τις
απαιτούμενες δόσεις θάρρους και ορμής σε μια δύσκολη, μοναχική εκκίνηση.
«Μια μεγάλη δύναμη με ακολουθεί» λέει ο Υψηλάντης, πλην, η δύναμη αυτή
θα εμφανιστεί με καθυστέρηση 8 ετών (ρωσοτουρκικός πόλεμος 1828-29),
λίγο αφού ο Υψηλάντης ξεψυχήσει στην Βιέννη και ο Καποδίστριας αναλάβει
την διοίκηση του -ακαθόριστου ακόμα- κράτους. Ο Αρχηγός δεν είναι
εντάξει στο ραντεβού του. Πάει σε άλλη περιοχή και νωρίτερα από την
καθορισμένη ημερομηνία. Πώς εξηγείται αυτό;