«Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ντροπή για έναν γέροντα από το να μην έχει να παρουσιάσει άλλη απόδειξη πως έζησε εκτός από τα χρόνια του».

Μια μεγάλη τζαζ επιτυχία που έχουν πολλοί ροκ και ποπ καλλιτέχνες τα λέει όλα: «Time Is on Μγ Side» – ο χρόνος είναι με το μέρος μου. Χρειαζόμαστε χρόνο για να μορφωθούμε, χρόνο για να ωριμάσουμε, χρόνο για να αποκτήσουμε αυτογνωσία και σοφία.

Ωστόσο, η ζωή είναι σύντομη και ο χρόνος δεν περιμένει κανέναν, φεύγει ανεπιστρεπτί. Ο χρόνος όμως μας κάνει καλύτερους, υπό τον όρο να το θελήσουμε. O χρόνος γιατρεύει τον πόνο, δίνει απαντήσεις, αποκαλύπτει αλήθειες. Το στοίχημά μας στη ζωή δεν είναι πώς θα σκοτώσουμε τον χρόνο (περιμένοντας να μας σκοτώσει εκείνος), αλλά πώς θα τον αξιοποιήσουμε για να περάσουμε καλά και να κάνουμε το Καλό.

Οι αδρανείς άνθρωποι παραπονιούνται ότι ο χρόνος κυλάει υπερβολικά γρήγορα – το ζήτημα όμως δεν είναι να κοιτάμε το ρολόι, το ρολόι κάνει τη δουλειά του, ενώ εμείς πρέπει να κάνουμε τη δική μας δουλειά. Είναι απαραίτητο να σεβόμαστε το χρόνο σαν κάτι πολύτιμο και αναντικατάστατο. Να μην τον χάνουμε να μην τον σπαταλάμε. O χρόνος είναι σημαντικότερος από το χρήμα. Σε πολλές περιπτώσεις μπορούμε να εξοικονομήσουμε χρήμα, δεν μπορούμε όμως να εξοικονομήσουμε χρόνο. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν λογαριάζουν το χρήμα μέχρι να τελειώσει και να μείνουν αδέκαροι και καταχρεωμένοι. Υπάρχουν και άνθρωποι που κάνουν το ίδιο με τον χρόνο: τον σπαταλούν και γερνώντας, αντιλαμβάνονται την απώλεια.

Πρέπει λοιπόν να μάθουμε να λέμε όχι σε σπατάλες χρόνου, σε χαζοξενύχτια, σε σαχλοκουβέντες. H σχέση μας με τον χρόνο μας χαρακτηρίζει. Οι άνθρωποι που νοσταλγούν τα παιδικά τους χρόνια ή τη νιότη τους ομολογούν, εμμέσως, ότι απέτυχαν κι ότι ο χρόνος δεν τους έκανε καλύτερους και ευτυχέστερους. Κυρίως ομολογούν ότι δεν τους βοήθησε να δημιουργήσουν κάτι ωραίο στη ζωή τους. Ζήσε λοιπόν την κάθε στιγμή. Ανταποκρίσου στο κάθε πρόσωπο, στην κάθε πρόκληση, στο κάθε γεγονός. Μη φυγομαχείς, μην υπεκφεύγεις, μην ανησυχείς περισσότερο απ’ όσο αρμόζει. Η ζωή σου είναι τώρα.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία από το να παρακολουθείς τον χρόνο να σε κάνει καλύτερο. Λέει ο Βούδας: «Μη βυθίζεσαι στο παρελθόν, μη θυσιάζεις το παρόν για τα μελλοντικά σου όνειρα. Να επικεντρώνεις τη σκέψη σου στην παρούσα στιγμή». Λέει ο Σενέκας: «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ντροπή για έναν γέροντα από το να μην έχει να παρουσιάσει άλλη απόδειξη πως έζησε εκτός από τα χρόνια του».

Μαξ Έξελμαν
61 Μαθήματα καθημερινής ζωής από τους Στωικούς

Εικόνα: o Jacques Cousteau σε καρικατούρα του Vincenzo 

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ