Ο Νόμος του Επτά

Νικόδημος

1. Ο Νόμος του 7 στον Εσωτερισμό λέγεται να είναι ο Νόμος της Διαδοχής Γεγονότων.
Επίσης λέγεται ο Νόμος της Οκτάβας, παραδόξως, διότι αναφέρεται στη μουσική διατονική κλίμακα με τις 7 απλές νότες (ντο, ρε, μι, κ.λπ.)

Με αυτόν τον Νόμο σχετίζεται η διαδικασία της δημιουργίας του κόσμου που περιγράφεται στην αρχή, στο βιβλίο Γένεσις, στην Παλαιά Διαθήκη, διότι ο αριθμός ημερών μαζί με την ανάπαυση είναι συνολικά επτά, όπως οι νότες.

Ο ίδιος Νόμος λέγεται και Νόμος της Επανάληψης (ή Επανενσωμάτωσης). Αυτό συνδέεται με τα Μαθηματικά όπου το 1/7 (ένα έβδομο) ως δεκαδικός είναι η αξία του “π” (= σχέση ακτίνας με περιφέρεια του κύκλου), δηλ 0,142857142…

2. Ο αριθμός 7 από πανάρχαιους χρόνους σε όλους τους πολιτισμούς προικίστηκε με θεϊκή ή μαγική δύναμη.

Στην πραγματικότητα 7 ίδια πράγματα δεν έχουν καμιά πρόσθετη θεϊκή ή μαγική δύναμη από 6, 8, 10 ή 100. Αλλά οι εύπιστοι άνθρωποι, πάντα ελπίζοντας για κάτι καλύτερο, τυχερό ή ευνοϊκό, αρέσκονται σε επτάδες!

Ορισμένα φαινόμενα είναι απόλυτα φυσικά, όπως τα 7 χρώματα της ίριδας (ή ουράνιου τόξου).

Η εβδομάδα με τις επτά μέρες είναι μια (ανακριβής) υποδιαίρεση του δεκαπενθήμερου που όντως είναι φυσική μονάδα συνδεόμενη με τη φέξη και τη χάση της σελήνης.

Έτσι στις παραδόσεις των λαών υπάρχουν επτά θάλασσες (ή ωκεανοί), ήπειροι, βουνά και λόφοι. (Στην αρχαία Ινδία μια βορειοδυτική περιοχή ονομαζόταν Γη των 7 ποταμών, ενώ τα ποτάμια ήταν τουλάχιστον 10!)


Επίσης υπάρχουν 7 σοφοί στην αρχαία Ελλάδα, Μεσοποταμία, Ινδία και Κίνα, ενώ στην Ιαπωνία είναι οι 7 θεοί της Τύχης. Στην Ινδία συνδέονταν με τα 7 άστρα της Μεγάλης Άρκτου και λέγονταν saptarsi.

Ακούμε επίσης για τα 7 θαύματα στην αρχαιότητα και τις 7 στήλες της σοφίας. Στον Ινδουισμό συναντάμε τις 7 ιερές φωτιές και στον Ιουδαϊσμό το ιερό κηροπήγιο Menorah με τις 7 υποδοχές για λάδι (ή κερί).

Στη χριστιανική παράδοση έχουμε τις 7 θανάσιμες αμαρτίες, φθόνο, λαιμαργία, λαγνεία, κ.λπ. Όμως αυτά είναι συναισθήματα που μόνο αν εκδηλωθούν στην πράξη θα γίνουν αμαρτίες. Στο Ισλάμ υπάρχουν 7 αμαρτήματα – πολυθεϊσμός, κατάποση αλκοόλ, φόνος, κ.λπ.: αυτές είναι πράξεις, απαγορευμένες.

Στη μεσαιωνική Ευρώπη πίστευαν πως ο έβδομος γιος γινόταν ήρωας, ενώ ο 7ος του 7ου γινόταν λυκάνθρωπος ή βρυκόλακας!

3. Υπάρχουν όμως άλλα φαινόμενα, άλλα πιστεύω κι έθιμα, που αντανακλούν ή σχετίζονται με τον Νόμο της Διαδοχής Γεγονότων. Ας τον κοιτάξουμε, λοιπόν.

Μια διαδοχή γεγονότων δεν είναι απλώς μια σειρά. Π.χ. διαβάζω καθιστός στην πολυθρόνα, σηκώνομαι, πάω στην κουζίνα, ανάβω φωτιά ή μάτι, φτιάχνω καφέ, απαντώ στο τηλέφωνο στο μεταξύ, συνομιλώ με κάποιο πρόσωπο, κλείνω, ξανακάθομαι, ρουφώ από τον καφέ και διαβάζω. Εδώ έχουμε πολλά γεγονότα που είναι σε μια χρονική σειρά, μα δεν αποτελούν μια διαδοχή που κυβερνιέται από τον Νόμο του Επτά.

Μια πραγματική διαδοχή γεγονότων είναι μια σειρά όπου ένα γεγονός παράγει φυσικά το επόμενο ή όπου ένα γεγονός παράγεται αναπόφευκτα από το αμέσως προηγούμενο. Και η διαδοχή έχει 7 γεγονότα ή στάδια όπου τελικά ολοκληρώνεται μια διαδικασία.

4. Ένα πολύ καλό παράδειγμα είναι οι 7 νότες στη διατονική κλίμακα της μουσικής: ντο-ρε-μι-φα-σολ-λα-σι.

Η ανάπτυξη ενός φυτού ή δέντρου επίσης περνά από 7 στάδια: σπόρος, φύτευση σε κατάλληλο έδαφος, ρίζωμα, ξεφύτρωμα, ανάπτυξη κορμού και κλαδιών, άνθισμα, κάρπισμα.

7 ΣΙ       κάρπισμα
6 ΛΑ      άνθισμα
5 ΣΟΛ    ανάπτυξη κορμού και κλαδιών
4 ΦΑ      Ξεφύτρωμα
3 ΜΙ       Ρίζωμα
2 ΡΕ      Φύτευση σε κατάλληλο έδαφος
1 ΝΤΟ   σπόρος            

Η οκτάβα, φυσικά, μπορεί να προχωρήσει στο υψηλό ΝΤΟ, οπότε αρχίζει μια νέα οκτάβα. Στο φυτό ή δέντρο ο καρπός παρέχει τον σπόρο που θα μπορεί να παραγάγει μια νέα ανάπτυξη.

Ελπίζω να έχει γίνει κατανοητή η διαφορά μεταξύ μιας σειράς και μιας διαδοχής γεγονότων και η λειτουργία του Νόμου του Επτά.

Λέγεται και Νόμος της Επανάληψης ή Μετενσωμάτωσης επειδή παρουσιάζεται φυσικά η δυνατότητα επανάληψης της όλης διαδοχής.

Η διαδικασία της δημιουργίας του κόσμου σε επτά ημέρες (6 μέρες ποίησης και 1 ανάπαυσης) εκδηλώνει τη λειτουργία αυτού του Νόμου (Γένεση, Παλαιά Διαθήκη).

Μερικοί βλέπουν κάπως αυθαίρετα στο 7 έναν συνδυασμό του 3 (δηλαδή τρία επίπεδα ουρανού και ψυχής) και του 4 (δηλαδή της γης και του υλικού σώματος).

Οι Πυθαγόρειοι γνώριζαν τη μουσική οκτάβα και μιλούσαν απλά για την ‘Επτάδα’.

5. Εξαιτίας ίσως αυτού του Νόμου οι άνθρωποι απέδωσαν στον αριθμό 7 θεϊκές ή μαγικές δυνάμεις.

Έτσι σε λαϊκές παραδόσεις υπάρχουν 7 ουρανοί, ήπειροι, βουνά, λόφοι, θάλασσες (ή ωκεανοί), ποτάμια, θαύματα, σοφοί κλπ.

Υπάρχουν όμως και ορισμένα φαινόμενα που καταδείχνουν μια κλίμακα και μεταφέρουν έναν απόηχο από, ή σχετίζονται με, τα 7 στάδια του Νόμου. Είναι φαινόμενο δράσης όπου μια διαδικασία ολοκληρώνεται, ή έχει ολοκληρωθεί, σε επτά στάδια.

Στην αρχαία κοσμολογία το γνωστό υλικό σύμπαν διαιρούνταν σε επτά σφαίρες (γης, σελήνης κλπ) και η κάθε σφαίρα γύρω από αυτήν της γης κινούνταν και εξέπεμπε τον ήχο μιας νότας. Έτσι εγειρόταν η μουσική των σφαιρών (και οι ουρανοί τραγουδούσαν τη δόξα του Κυρίου).

Στο Ισλάμ, η κοσμολογία είχε 7 επίπεδα ουρανού, 7 στρώματα γης κι 7 βαθμίδες κόλασης. Οι πιστοί που πηγαίνουν, στη Μέκκα κάνουν επτά περιφορές γύρω από την ιερή πέτρα Καάμπα.

Επτά περιφορές γύρω από την ιερή φωτιά κάνουν στον γάμο τους ο άνδρας και η γυναίκα στον Ινδουισμό. Μετά κάνουν 7 βήματα και δίνουν 7 υποσχέσεις πίστης και αφοσίωσης.

Οι Ιουδαίοι πάλι γιορτάζουν το Πάσχα τους σε επτά μέρες σε ανάμνηση της εξόδου τους από τη σκλαβιά της Αιγύπτου (Έξοδος 13. 2-10).

6. Η μουσική κλίμακα εκτός από τις επτά νότες έχει και δύο ημιτόνια: ένα ανάμεσα στο μι και στο φα κι ένα μετά το σι, πριν από το υψηλό ντο. Αυτά τα ημιτόνια λέγονται και διάκενα ή διαλείμματα.

Η διατονική κλίμακα είναι εκ φύσεως τέτοια που η οκτάβα συμπληρώνεται απλά με το παίξιμο των νοτών: τέτοια είναι η φυσική δομή της.

Στη ζωή όμως μια διαδοχή γεγονότων δεν ολοκληρώνεται πάντοτε. Συχνά μια διαδικασία (το κτίσιμο ενός κτιρίου, το στήσιμο μιας επιχείρησης, η ολοκλήρωση πανεπιστημιακών σπουδών κλπ) έχει ολοκλήρωση κι αίσιο τέλος. Κάποτε όμως δεν πετυχαίνει και μένει ανολοκλήρωτη, καθώς οι προσπάθειες των ανθρώπων στρέφονται, για διάφορους λόγους, σε άλλες κατευθύνσεις.

7. Ας ξανακοιτάξουμε το παράδειγμα μας τώρα, με το ημιτόνιο μι-φα.

Στη μουσική κλίμακα, είπαμε, η ενέργεια υπάρχει και η οκτάβα ανεβαίνει ομαλά. Σε άλλες οκτάβες του κόσμου και της ανθρώπινης ζωής η ενέργεια μπορεί κάλλιστα να εξαντληθεί ή να παρουσιαστούν κωλύματα στο στάδιο του ημιτονίου και η οκτάβα να μην προχωρήσει.

Στην περίπτωση του φυτού, μιας ντοματιάς ή αμυγδαλιάς, αν δεν υπάρχει αρκετός ήλιος ή αναγκαίο νερό, το φυτό μπορεί να μην φυτρώσει καθόλου.

Στην περίπτωση του κτιρίου, η στατική μελέτη μπορεί να έχει λάθη, τα υλικά να είναι παρακατιανά ή να μην επαρκούν τα χρήματα, οπότε ή δεν θα ολοκληρωθεί η οικοδομή ή θα καταρρεύσει καθώς κτίζεται.

Ένας νέος πάλι ξεκινά στο Πανεπιστήμιο για Ιατρική μα οι γονείς του φτωχαίνουν στο δεύτερο έτος, ο ίδιος δεν μπορεί να βρει υποτροφία και αναγκάζεται να πάει μισθωτός κάπου.

Στην περίπτωση μιας νέας φοιτήτριας Χημείας, η κοπέλα μπορεί να ερωτευτεί κάποιον, να κάνει παιδί και να πάρει άλλη κατεύθυνση ζωής ως σύζυγος, μητέρα, νοικοκυρά.

Ή, ένας νέος αρχιτέκτων εθίζεται στην μαριχουάνα και μετά στην ηρωίνη και η ζωή του κατρακυλά.

Στην πραγματικότητα τώρα ακολουθεί μια πορεία εντελώς αντίθετη από την αρχική του επιθυμία να ζήσει μια γόνιμη, πλούσια ζωή. Και πεθαίνει.

8. Ο Νόμος του Επτά λειτουργεί πάντα, μα σε κάθε νότα ή στάδιο κάθε γεγονός παράγεται από τον Νόμο του Τρία (Φιλοσοφία 67-68) ή τριών δυνάμεων.

Οι τρεις δυνάμεις (θετική, Αντιδραστική, ουδέτερη) είναι οι γκούνα: σάττβα ‘φως, νοημοσύνη, χαρά’, ράτζας ‘κινητικότητα, ορμή, πάθιασμα’ και τάμας ‘σκότος, παγίωση, διάλυση’.

Κάθε γεγονός σε μια συγκεκριμένη διαδοχή θα έχει μια ποιότητα και θα δώσει μια κατεύθυνση ανάλογα με τον γκούνα που υπερισχύει.

Το ποιος γκούνα υπερισχύει οφείλεται σε κάποιο βαθμό στα τάλαντα με τα οποία ένας άνθρωπος γεννιέται, μα εξίσου στις επιδράσεις που δέχεται, στην ανατροφή και στην εκπαίδευση του.

9. Από την άποψη της Φιλοσοφίας η πιο σημαντική εκδήλωση του Νόμου του Επτά σχετίζεται με την ανέλιξη προς Αυτοσυνειδησία, δηλαδή τη συνειδητοποίηση του αληθινού Εαυτού, ίδιου με τον Εαυτό του σύμπαντος.

Η ανέλιξη είναι μια διαδικασία, μια διαδοχή γεγονότων, σε 2 στάδια.

Υπάρχει μια φυσική εκδήλωση γνωστή στον Γιόγκα. Στη Βεδική Παράδοση, στην ανθρώπινη φυσιολογία του Γιόγκα, δίνονται οι επτά cakra (προφέρεται ανάμεσα σε τσάκρα και chakra) που συνδέονται με κέντρα στην σπονδυλική στήλη και ορισμένες θέσεις ή όργανα στο σώμα: mūlādhāra με τη βάση και τον πρωκτό· svādhiṣtḥāna με το γεννητικό όργανο· maṇipura με το στομάχι· anāhata με την καρδιά· viśuddha με το μήλο του Αδάμ· ājñā  με το κέντρο του μετώπου· και sahasrāra με την κορυφή του κεφαλιού. Αυτή παρεμπιπτόντως συνδέεται με άλλες απόψεις της φυσιολογίας μας, αλλά η πλήρης εξέταση αυτών των διασυνδέσεων απαιτεί πολύ χώρο και χρόνο.

Η ενέργεια kuṇḍalinī  βρίσκεται κουλουριασμένη στο βασικό κέντρο mūlādhāra. Με ορισμένες πρακτικές ξεκουλουριάζεται, σύμφωνα με τις συνηθισμένες περιγραφές και ανεβαίνει στα υψηλότερα κέντρα όπου ενεργοποιούνται νέες ιδιότητες και λειτουργίες. Έτσι όπως είμαστε, χρησιμοποιούμε μόνο ένα ελάχιστο μέρος ακόμα και από την ενέργεια στο βασικό κέντρο.

10. Παρότι αυτά τα κέντρα δεν αναφέρονται, στο κλασικό έργο του Yogasūtra ‘Διδασκαλία του Γιόγκα’ ο Patāñjali, η πρώτη αυθεντία στον Γιόγκα, δηλώνει πως υπάρχουν επτά στάδια ανέλιξης μα δεν τα κατονομάζει.

Αυτά τα στάδια δεν πρέπει να συγχέονται, ούτε αντιστοιχούν, με τα οκτώ μέλη του Γιόγκα (yama, niyama κλπ) που είναι διάφορες πρακτικές τις οποίες ένας μαθητής εφαρμόζει στην καθημερινή ζωή του, πότε τη μία πότε την άλλη, όχι όμως διαδοχικά: δηλαδή δεν θα τελειοποιήσει την πρακτική yama, που είναι ρυθμίσεις για την συμπεριφορά  του στην κοινωνία (δεν βλάπτει, δεν κλέβει άλλους κλπ) προτού προχωρήσει στην πρακτική niyama, που είναι εσωτερικές ρυθμίσεις του νου (αγνότητα, ευχαρίστηση κλπ). Αρχίζει με yama αλλά σύντομα χρησιμοποιεί όλες τις άλλες πρακτικές.

Τα επτά στάδια, τα οκτώ μέλη και γενικά η διδασκαλία του Patāñjali δεν πρέπει να συγχέονται με πολλές άλλες διδασκαλίες που βρίσκονται στην ίδια σφαίρα του Γιόγκα, μα έχουν πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά. Ειδικά δεν πρέπει να συγχέονται με τις σύγχρονες σωματικές ή/και αναπνευστικές ασκήσεις που προσφέρονται ως ‘η Γιόγκα’ σε πολλές και διάφορες οργανώσεις ανά τον κόσμο.

Στο μέλλον θα γράψω εκτενέστερα για το θέμα.

11. Υπάρχει μεγάλη λογοτεχνία για τα στάδια ανάπτυξης της ανθρώπινης οντότητας - και πολύ μεγαλύτερη, απαγορευτική πια στις διαστάσεις της, για τον αποκρυφισμό ή εσωτερισμό ή, έστω, για τον Γιόγκα.

Υπάρχουν όπως υπέδειξα νωρίτερα σε αυτήν τη σειρά πάρα πολλές κάλπικες οργανώσεις ψευδο-εσωτερισμού και ψευδο-γιόγκα. Οι άνθρωποι της εποχής μας, όπως έγραψε ο ποιητής Έλιοτ, δεν αντέχουν πολλή πραγματικότητα. Προτιμούν το κάλπικο και το νοθευμένο που προσφέρεται πιο ελαφρύ πιο εύπεπτο και, κυρίως, παρηγορεί τις αδυναμίες και τρέφει την τάση για ευχάριστες ονειροπολήσεις.

Αυτά όλα είναι πάρα πολλά για να ασχοληθεί κανείς διεξοδικά μαζί τους. Ούτε και χρειάζεται αν έχεις κάτι γνήσιο και αυθεντικό.

12. Τα στάδια της ανέλιξης υλοποιούνται δύο στον Εξωτερικό κύκλο, δύο στον Μεσαίο και δύο στον Εσώτερο. Τα δύο μεσαία είναι σε μια Σχολή, ή, τουλάχιστον, μια πειθαρχία που εποπτεύεται τακτικά από κάποιον δάσκαλο.

ΝΤΟ. Κάθε μαθητής ξεκινά ως κοινός άνθρωπος στη ζωή στον Εξωτερικό κύκλο.

ΡΕ. Κάποια στιγμή για διάφορους λόγους αρχίζει να ψάχνει για κάτι διαφορετικό, κάτι πέρα και πίσω από την πρόσοψη της ζωής έτσι όπως την βλέπουμε - για ανώτερες ιδιότητες, για ενότητα, για την Αλήθεια (ή τον Θεό) και παρόμοια. Είναι ο αγαθός παλμός ή το κάλεσμα: στην αναζήτηση αυτή συναντά ανθρώπους και οργανώσεις που δείχνουν προς την κατεύθυνση που θέλει να πάει.

ΜΙ. Κάποια στιγμή διαλέγει μια διδασκαλία ή, συνηθέστερα, εντάσσεται σε μια οργάνωση και παίρνει την απόφαση να την ακολουθήσει. Η Σχολή με τη διδασκαλία της στέκεται στο ημιτόνιο και του δίνει τη στήριξη που χρειάζεται για να προχωρήσει.

ΦΑ. Τώρα αρχίζει να εργάζεται μεθοδικά μαθαίνοντας τις αρχές του Εσωτερισμού, αληθινή ψυχολογία με αυτοεξέταση και την απαραίτητη θεωρητική Φιλοσοφία. Με ειλικρινή εργασία φανερώνονται βαθμιαία οι περιορισμοί του και ορισμένοι ξεθωριάζουν ή διαλύονται. Μαθαίνει έτσι, τώρα στον Μεσαίο κύκλο, να προσέχει, να διακρίνει τις ψευδαπάτες της ζωής και να παρατά τα περιττά. Η επιθυμία του για την Αλήθεια ή Αυτοσυνειδησία δυναμώνει.

ΣΟΛ. Καθώς η επιθυμία για την Αλήθεια, για τη συνειδητοποίηση του Εαυτού, μεγαλώνει,  ο μαθητής ακολουθεί πλέον τη διδασκαλία δίχως έντονες αντιδράσεις και ταραχές. Τώρα ο αισθηματικός τομέας εξαγνίζεται, η νοοτροπία αλλάζει και η δύναμη της λογικής, η διάκριση και δημιουργικότητα δυναμώνουν και δίνουν ευστάθεια.

ΛΑ. Με την εξάγνιση του αισθήματος και της νοοτροπίας, εισέρχεται στον πνευματικό κόσμο, στον Εσωτερικό κύκλο, και με ενόραση αρχίζει να γνωρίζει τον αληθινό Εαυτό, ή, τουλάχιστον, την παρουσία του. Και τώρα την εμπειράται οπουδήποτε, οποτεδήποτε. Αυτό δεν σημαίνει πως σταματά ή χαλαρώνει την πειθαρχία και τις πρακτικές του. Το αντίθετο.

ΣΙ. Καθώς η παρουσία του Εαυτού εντείνεται και διαρκεί περισσότερο, ο άνθρωπος αποκτά περίσσεια ευτυχίας και αφθονία γνώσης. Τώρα έχει αναλαμπές αθανασίας και γνωρίζει αληθινή αγάπη καθώς εμπειράται την παρουσία του Εαυτού σε όλα και όλα στον Εαυτό του.

Υπάρχει ακόμα μια νότα, το υψηλό ΝΤΟ, ένα σκαλοπάτι ακόμα στην κλίμακα για την πλήρη συνειδητοποίηση.

Μα ειπώθηκαν αρκετά ήδη.

vigla + vigla + vigla

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ