Περί ματαιότητας και άλλων συναφών.

Υπάρχει τέλος οριστικό; Θα υπάρξει και πάλι απόλυτο μηδέν;

-Μα καλά είμαστε σίγουροι ότι κάποτε υπήρξε;

Η επιστήμη και η λογική αυτό λένε. Πως κάποτε υπήρξε, σε αυτό συμφωνούν και όλες οι θρησκείες-πλην την ύπαρξη του Ενός, του οικείου θεού της κάθε μιας φυσικά-. 

Πέραν αυτών –των θρησκειών- όμως, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να μιλούν-θεωρούν, θεωρίες και πιστεύματα που εδρεύουν μονάχα σε …πίστεις (εξ' αποκαλύψεως αλήθειες και ευγενείς πόθους) και άρα –από απόψεως λογικής- πουθενά, όλα δείχνουν πως κάποτε σε Χ δις, τρις, τετράκις ή πολλαπλάσια αυτών -δικά μας-εκατομμύρια χρόνια τα πάντα στο σύμπαν θα καταλήξουν στην αρχική τους μορφή. Στο τίποτα. Στο μηδέν. (Σας θυμίζω εκείνο που ήδη έχετε ακούσει: Το τέλος του ήλιου και άρα το δικό μας, της γης δηλαδή, ορίζεται σε λιγότερο από πέντε δισεκατομμύρια χρόνια).

Κατόπιν αυτού του τέλους, της μεταστροφής του ήλιου σε κόκκινο νάνο, άλλες, ακόλουθες, έξω από τη γη νοήμονες υπάρξεις που θα ανακάλυπταν τον πλανήτη μας, δεν θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν τίποτα από τον πολιτισμό μας. Θα αναρωτιώταν κι εκείνοι -όμοια με εμάς- αν κάποτε υπήρξε ζωή στο σύμπαν… 

• Μια νέα τελευταία θεωρία μιλάει για επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος (σε βάθος ανάλογου χρόνου) που θα έχει ως αποτέλεσμα την ψύξη και την καταστροφή του… Μία επόμενη, σύγχρονη της προαναφερόμενης, για τη «μεγάλη σχάση». Το τέντωμα, τη διαρραγή και άρα την οριστική κατάρρευσή του.

Θα ήταν αστείο να μας στεναχωρεί η ιδέα, ομοίως θα ήταν κουτό να προσπαθούμε να δούμε τον εαυτό μας σε κάποιο βάθος χρόνου το οποίο όχι απλά ξεπερνά τα όρια της πλέον ευφάνταστης σκέψης μας, αλλά ανήκει μονάχα στον αιθέρα κάθε μεταφιλοσοφικής μας προσπάθειας.

Τα πάντα στο μηδέν οδεύουν λοιπόν; Μία νέα θεωρία - η Θεωρία των Ιδιομεταβολών – που έχει προταθεί από τον Εμμανουήλ Μανούσο του Ινστιτούτου APM (APM Institute for the Advancement of Physics and Mathematics) και υποστηρίζεται και από άλλους ερευνητές όπως ο Κυριάκος Κεφάλας –που τυχαίνει να γνωρίζω- προβλέπει ότι το σύμπαν ξεκίνησε από μία κατάσταση που ελάχιστα διέφερε από το κενό. Για το απώτερο μέλλον ο Κυριάκος Κεφάλας προβλέπει τρεις εκδοχές, οι δύο από τι οποίες είναι παρόμοιες με την αρχική κενή κατάσταση του σύμπαντος.

• Για όσους ενδιαφέρονται μπορούν να ακολουθήσουν τον σύνδεσμο: http://apminstitute.org/

Στα δικά μας τώρα…  έλεγα λοιπόν, πως είναι απολύτως ανεδαφική η οποιαδήποτε στενάχωρη ή αγωνιώδης ιδέα περί θανάτου, καθώς θα γνωρίζουμε από το επόμενο λεπτό του τέλους μας ...όλα όσα γνωρίζαμε και πριν τη γέννηση μας. Θα στεναχωριόμαστε το ίδιο, θα ανησυχούμε το ίδιο και θα χαιρόμαστε το ίδιο. 

Της πρότασης εξαιρούνται οι ανά τον κόσμο πιστοί όπου …πιστεύουν. Και καλά κάνουν αφού μπορούν και απαλύνουν με τον τρόπο αυτό, τον πόνο της οριστικής εξαφάνισής τους με μία ελπίδα περί μη εξαφάνισης –πόσο βολικό, πόσο όμορφο και σκεφθείτε πως ο κάθε θεός υπόσχεται εκείνα που η κουλτούρα των -ανά γεωγραφικό διαμέρισμα- πιστών του, θεωρεί άξια! 

Για τους υπόλοιπους τους –ας τους ονομάσουμε ‘πιο ορθολογιστές’- δεν υπάρχει βεβαίως τέτοιος ‘’πόνος’’ ή ανησυχία. Πώς θα μπορούσε να υπάρξει κάτι στο απόλυτο τίποτα;

-Και πώς είστε βέβαιος πως υπάρχει, ή θα υπάρξει απόλυτο τίποτα;

-Η λογική το λέει -ό,τι έχει αρχή έχει και τέλος- πέραν των διάφορων επιστημονικών θεωριών, αλλά και εσείς πώς είσθε βέβαιος ότι δεν υπάρχει –απόλυτο τίποτα- ή ότι δεν θα υπάρξει; Άλλωστε ο μόνος λόγος έριδας περί του ‘κάποιου’ υπάρχοντος, είναι η ύπαρξη κάποιου θεού, αλλά περί αυτής της απόδειξης υποχρεώνονται οι θιασώτες και όχι οι αρνούμενοι. 

• Εκείνος που ισχυρίζεται, οφείλει να αποδείξει τους ισχυρισμούς ή τις θεωρίες του… (και όχι οι υπόλοιποι την κατάρριψη τους!)

Η επιστημονική απόδειξη λοιπόν αυτή, καθυστερεί μερικές χιλιάδες χρόνια.

Ας επανέλθουμε.

Ο ένας λόγος βεβαίως επιμονής –πως δεν υπάρχει τέλος- θα μπορούσε να είναι ο τρόμος του θανάτου σε όλα τα άτομα που δεν μπορούν να πιστέψουν, ''πως αυτό ήταν!'' Πως πάει και τέλειωσε. (Σκέφτομαι -εντελώς καλοπροαίρετα-, πως θα πρέπει να είναι κάποιος αρκετά τρομοκρατημένος ή και εγωιστής, ώστε να μην θέλει να πιστέψει στο οριστικό τέλος του). 

Η ανθρώπινη αυτή ανησυχία και ακολούθως η ελπίδα περί του 'μη τέλους', συναντάται από τους προσωκρατικούς φιλοσόφους, όπου και ευελπιστούσαν –πρέσβευαν- στην αθανασία της ψυχής και επέτειναν μάλιστα μιλώντας για στερήσεις και απολαβές, ακόμα και -ο Πυθαγόρας- για μετεμψυχώσεις.

Στο σημείο αυτό κρατάμε το εξής: Στέρηση και απολαβή. Το σκεφτόμαστε και κάνουμε τους ανάλογους συνειρμούς λαμβάνοντας επιπλέον υπ’ όψη μας πως το καρότο και το μαστίγιο υπάρχει σε όλες τις σύγχρονες θρησκείες και ξεκίνησε συνειδητά –προτείνοντας άριστο τρόπο ζωής- τουλάχιστον για τους δυτικούς περί τον 6 προς 5 π.χ. αιώνα. Ο Πλάτωνας μίλησε ευθέως για την ψυχή και την αθανασία της*.

Τυχαίο; (Έχει γούστο οι εμπνευστές των θρησκευτικών θεωριών να αντέγραψαν ιδέες)

Όμως το θέμα μας δεν είναι αυτό.

Υπό την αποδοχή των προηγουμένων, των υπολοίπων ημών –πλην των ένθεων φίλων, οι οποίοι δεν αποδέχονται και συμφωνούμε με το δικαίωμα της άρνησής τους- πως τα πάντα θα καταλήξουν στο μηδέν, το μάταιο ανακηρύσσεται νικητής. Θα μπορούσε να είναι αλλιώς;

Ασφαλώς και υπάρχει το μεσοδιάστημα από την αρχή της ζωής έως τον θάνατο, συμπεριλαμβανομένων σε αυτή το πλήθος των γενεών- έως την συντέλεια δηλαδή, άλλως θα μιλούσαμε για μια …κοντύτερη θεώρηση. Προσωπική. Θα εμπερικλείαμε ορίζοντας ως αρχή, τη γέννα μας και τέλος, τον προσωπικό μας θάνατο αγνοώντας ή αδιαφορώντας –γιατί όχι- για τη υστεροφημία μας. Όμως όλος αυτός ο κύκλος -απαρχή έμβιων όντων έως συντέλεια-, περιλαμβάνεται σε έναν άλλον κύκλο ζωής (ολόκληρο τον ανθρώπινο) που μέλλει και αυτός να τελειώσει. Άρα η αξία του όσο μεγάλη και να είναι παραμένει πεπερασμένη και άρα στο απώτατο-άπειρο μέλλον, μάταιη. Καταδικασμένη.

Θα ακουγόταν ματαιόδοξο να επιθυμεί κάποιος -συνειδητά- ένδοξη την ύστερη φήμη του από την οποία δεν θα έχει τίποτα λαμβάνειν, ει μη μόνον όσο ζει εφήμερη δόξα. 

Οι μόνοι άξιοι είναι οι αδιάφοροι. Εκείνοι που  πράττουν άξια χωρίς να νοιάζονται για τα εύσημα των λόγων και των πράξεών τους, μιας και δρουν κατά συνείδηση και ασχέτως κληρονομικής παρακαταθήκης. 

Το γενικό καλό όσο κι αν φαίνεται παράλογο είναι τελικά ιδιοτελές. Υποστηρίζει το συμφέρον του. Βάλλει την ιδιοτέλεια αδιαφορώντας για την προσωπική ευτυχία, διότι κάποιος που ενδιαφέρεται μονάχα για το άτομό του και την προσωπική του απόλαυση –καθώς γνωρίζει το οριστικό τέλος του- τίνι τρόπο θα μπορούσε να είναι χρήσιμος στην κοινωνία…** 

Και γιατί να είναι; Σπουδαίο ερώτημα...

Ο Νίτσε εδώ θα μπορούσε να απαντήσει γράφοντας βιβλία.

Θα μιλούσε για την απάτη του αλτρουισμού, για την εκμετάλλευση του ατόμου από το σύνολο, για το κροκοδείλιο κλάμα των ηγετών που χάνουν ήρωες απαρνητές του ίδιου τους του εαυτού (προς όφελος αλήθεια εν κατακλείδι  ποίων;), ακριβώς, γιατί –επί της ουσίας- έχασαν εκείνον που προσφέρει και πού θα βρουν άλλον όμοιό του… (υπ’ αυτή την έννοια …κορόιδο)

Και πάλι ξεφεύγουμε από την ουσία που δεν είναι άλλη από εκείνη της ματαιότητας η οποία ασφαλώς και περνάει απαρατήρητη στα πλαίσια του εύρους του χρόνου. Το ‘πάρα πολύ’ φαντάζει άπειρο. Επάνω σε αυτό το ταμπλό λοιπόν κτίζεται ολόκληρη η κοσμοθεωρία μας. Ασφαλώς και δεν θα μπορούσε να γίνεται αλλιώς καθότι το πλήθος των αναπνοών μας κάνει να προβάλει τη ζωή μας τεράστια –ας επιχειρηματολογούμε περί του αντιθέτου-. 

Υπό αυτή τη θεώρηση ορθά παλεύουμε να αφήσουμε πρόσκαιρη διαθήκη τον αριστεύσαντα βίο. Ορθά πράττουμε συναινώντας στις προσωπικές μας αξίες αφήνοντάς την, παρακαταθήκη ολίγων ετών στους απογόνους μας… Οι αγαθές πράξεις της συντριπτικής πλειοψηφίας της μάζας του λαού σβήνουν στις μετέπειτα γενιές. Μηδενίζονται με τρόπο οριστικό αμετάκλητο και απόλυτο. 

Ποιος θυμάται τις θυσίες του προπάππου του;

Κλείνοντας θέλω να εστιάσω επιμένοντας -όσο πεζό κι αν ακούγεται- πως πρώτιστα οφείλουμε στον εαυτό μας τις χαρές που επιθυμεί και κατόπιν υποταγή σε κάθε υπόσχεση περί μέλλουσας αμοιβής. Εγκόσμιας ή μη…

Πρώτα θα πρέπει να ζούμε για τους εαυτούς μας και κατόπιν για την ιδέα που θα σχηματίσουν οι άλλοι για εμάς. Με κάπως διαφορετικό τρόπο το είπε αιώνες πριν ο Επίκτητος συμπληρώνοντας –σε ελεύθερη μετάφραση- πως πολλά κερδίζει εκείνος όπου κατορθώνει -ζώντας τη ζωή του- να βλέπει τις ψυχές εκείνων που τον κατηγορούν γυμνές…

Ο άνθρωπος δεν αλλάζει.

* Βεβαίως επιστήμονες έχουν αποφανθεί πως ακόμα και στους προϊστορικούς χρόνους ο άνθρωπος ετοιμαζόταν για το μετά θάνατον ταξίδι του, πράγμα που μας επιτρέπει να θεωρούμε πως από τότε αρνιόταν το τέλος του. Αποδείξεις τέτοιων πίστεων έχουμε και στη μεσοποταμία όπως επίσης και στην Κίνα αν δεν κάνω λάθος περί τον 5 π.χ. αιώνα. 

** Θα το έκανε απαρνούμενος τα δικαιώματά του. Τις απολαύσεις του οι οποίες και είναι μονάχα μέρος αυτών στις οποίες περιλαμβάνεται ακόμα και η ελευθερία. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως η κάθε απαγόρευση ή και όποια κοινωνική  άγραφη επιταγή, είναι μία μορφή δουλείας.

politisg

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ