O πόλεμος των ψεύτικων ειδήσεων: Είναι Ρωσική Προπαγάνδα;

Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο αλλά άρχισε να παίρνει σημαντικές διαστάσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την εκλογή του Donald Trump. Είναι αυτό που αφορά το φαινόμενο των “fake news” δηλαδή των ψεύτικων ειδήσεων. Τις τελευταίες μέρες δημοσιεύματα, ανάμεσα τους και ένα της Washington Post, αναδεικνύουν συνεχώς και τον ρόλο που έπαιξαν Ρώσοι πράκτορες στην εκλογή του Trump διασπείροντας ψεύτικες ειδήσεις.

Ουσιαστικά, πρόκειται για μια ιστορία τεραστίων διαστάσεων που βρίσκεται εν εξελίξει καθώς, εκτός του ψυχρού κυβερνoπολέμου ανάμεσα στις μυστικές υπηρεσίες Ηνωμένων Πολιτειών και Ρωσίας, εξελίσσεται και μια μάχη των μέσων ενημέρωσης εντός Ηνωμένων Πολιτειών για το αν οι ειδήσεις αυτές προέρχονται πραγματικά από την Ρωσία.

Τα δεδομένα

Προσφάτως δημοσιεύτηκε μια μελέτη site που σχετίζεται με το Foreign Policy Research Institute (ινστιτούτο του οποίου αρκετοί χρηματοδότες και υποστηρικτές θεωρούν ότι οι Ρωσικές μυστικές υπηρεσίες είναι πίσω από αυτήν την ενορχηστρωμένη καμπάνια και αρκετά μέλη υποστηρίζουν ότι έχει προκύψει ένα είδος «Νέου Ψυχρού Πολέμου» ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ρωσία). Σύμφωνα με την μελέτη αυτή, την οποία αναπαρήγαγαν μέσα ενημέρωσης στην Αμερική όπως το Daily Beast, το Slate, και κυρίως η Washington Post όπως αναφέραμε, η Ρωσία χρησιμοποιεί ένα δίκτυο χάκερ που ελέγχεται από δυο μυστικές υπηρεσίες προκειμένου να διαβρώσει εκ των έσω την Αμερικανική Δημοκρατία. Ουσιαστικά, αναφέρεται σε μια σειρά Αμερικανικών websites, λογαριασμών στο twitter και στο facebook που χρησιμοποιούνται ως δούρειος ίππος (κάποια παίζουν και το ρόλο του χρήσιμου ηλίθιου) ώστε να διασπείρουν την Ρωσική προπαγάνδα χωρίς ωστόσο να κατευθύνονται όλα από την Ρωσία. Στην περίπτωση της μελέτης του Foreign Policy Research Institute έχουμε να κάνουμε με μια επίσημη τουλάχιστον δεξαμενή σκέψης που εκφράζει συγκεκριμένες απόψεις με επιστημονική τεκμηρίωση.

Η δεύτερη και ίσως πιο αμφιλεγόμενη πηγή περί «ψεύτικων ειδήσεων» και των sites που τις διασπείρουν είναι μια νεοσύστατη οργάνωση ονόματι PropOrNot την οποία επικαλείται και η Washington Post. Σύμφωνα, όμως, με έρευνα του αμερικανικού site Intercept, το ProporNot (που ασχολείται με την Ρωσική προπαγάνδα μεταξύ άλλων) δεν αναφέρει κανένα όνομα ερευνητή που να έχει ασχοληθεί με τέτοιου είδους έρευνα. Η οργάνωση χρησιμοποιεί ένα αυτόματο σύστημα το οποίο φέρνει στην επιφάνεια αμέσως πηγές της Ρωσικής προπαγάνδας. Το παράδοξο είναι ότι αναφέρει ως πηγές και πραγματικά, ως τώρα τουλάχιστον, ανεξάρτητα μέσα που έχουν σοσιαλιστική τοποθέτηση όπως το CounterPunch και το Truth Out, τα φιλελεύθερα όπως το Antiwar.com και το Ron Paul Institute.

Πως έχουν τα πράγματα όμως;

 Προφανώς θα ήταν αφελές να υποστηρίξει κάποιος ότι δεν υπάρχει «ρωσική προπαγάνδα» ή έστω προσπάθεια διασποράς ψεύτικων ειδήσεων. Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται από την ύπαρξη μέσων όπως το Russia Today, το Sputnik και άλλα συναφή που ελέγχονται από την Ρωσική κυβέρνηση. Χαρακτηριστική είναι εξάλλου η περίπτωση της προπαγάνδας του Russia Today περί πτώσης της μετοχής της Walt Disney λόγω επικείμενης τρομοκρατικής επίθεσης ή επιθέσεις σε θεσμούς όπως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα.

Οι Ρωσικές μυστικές υπηρεσίες γνωρίζουν ότι περίπου το 44% των Αμερικανών που χρησιμοποιεί το ιντερνετ, ενημερώνεται μέσω του facebook και εκμεταλλεύονται το γεγονός ότι αρκετοί διαβάζουν τα νέα χωρίς να ψάχνουν ή να ενημερώνονται περισσότερο. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πολύ εύκολο να χρησιμοποιηθούν για την Ρωσική προπαγάνδα. Μέσω των δυο πανίσχυρων ομάδων χάκερ του Fancy Bear (APT 28), που λειτουργεί από την Υπηρεσία Στρατιωτικών Πληροφοριών της Ρωσίας (GRU), και την Cozy Bear (APT 29), που λειτουργεί υπό την Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφορίων της χώρας (FSB). Επιλέγουν ως στόχους ανθρώπους που κοινοποιούν ειδήσεις από μέσα ενημέρωσης και προβάλλουν συνωμοσίες όπως το Ιnfowars η το Zerohedge.Κατόπιν στέλνουν απευθείας μηνύματα προκειμένου να χτίσουν σχέσεις εμπιστοσύνης και στην συνέχεια τους στέλνουν links με υλικό προπαγάνδας ώστε να το μοιραστούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Από την άλλη, το ProporNot περιλαμβάνει στην λίστα του όπως αναφέραμε πολλά μέσα ενημέρωσης μεταξύ αυτών το The Drudge Report, που έχει σχεδόν 1,5 δις επισκεψιμότητα τον μήνα, το BareNakedIslam τα οποία, σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, δεν έχουν αναφερθεί στο FBI ή δεν βρίσκονται υπό παρακολούθηση για σχέσεις με τις Ρωσικές μυστικές υπηρεσίες. Χαρακτηριστικό είναι ότι συμπεριλαμβάνει το Naked Capitalism το οποίο θεωρείται ένα από τα καλύτερα εναλλακτικά blogs σχετικά τις αστοχίες του σύγχρονου οικονομικού μοντέλου. Το πρόβλημα με την ανάλυση του ProporNot είναι ότι τα περισσότερα από αυτά τα sites αναφέρουν επίσημα τους χρηματοδότες τους κάθε χρόνο.

Στην «μελέτη» του ProporNot δεν αναφέρεται επίσης κάτι βασικό: ότι μεγάλο μέρος των fake news που είχαν σκοπό την εκλογή Trump, συνεπώς την εξυπηρέτηση Ρωσικών συμφερόντων, προέρχονταν από συνεργάτες του ίδιου του Trump. Ανάμεσα τους η Laura Ingraham, η οποία είναι μεταξύ των υποψηφίων για εκπρόσωπος Τύπου. Στην εταιρεία της, Ingraham Media, ανήκει το site LifeZette το οποίο μεταξύ άλλων δημοσίευε θεωρίες συνομωσίας κατά την διάρκεια των Αμερικανικών εκλογών.

Μια άλλη «πηγή» ψεύτικων νέων προερχόταν από τον κύκλο του Floyd Brown και του David Bossie, συμβούλων του Donald Trump. Ο τελευταίος έγινε γνωστός όταν το 1988 βοήθησε στο να «καεί» ουσιαστικά το χαρτί της υποψηφιότητας του Michael Dukakis με την διάσημη πια διαφήμιση του Willie Horton.

Ο Bossie είχε στενές σχέσεις με τα sites «The Conservative Tribune” και «Western Journalism” που μεταξύ άλλων εμφάνισαν δημοσιεύματα όπως: “BREAKING: Muslims Ordered to Vote Hillary,” η το “Obama Urges Illegal Immigrants to Vote Without Fear of Getting Caught,” και ασφαλώς δεν παραλείπεται η ναυαρχίδα της καμπάνιας του Trump, το υπερσυντηρητικό Βreibart, του οποίου ο ιδρυτής Stephen Bannon ήταν από τον Αύγουστο του 2016 ο «εγκέφαλος» της εκλογής Trump. To Breibart σε αρκετές περιπτώσεις διέσπειρε και αυτό ψεύτικες ειδήσεις.

Κάπου εδώ προστίθεται και ο αρνητικός ρόλος του facebook στην διασπορά των ψεύτικων ειδήσεων από όπου και αν προέρχονται. Αν και ο ιδρυτής του, Mark Zuckerberg, χαρακτήρισε παρανοϊκό ένα τέτοιο επιχείρημα, η αλήθεια ενδεχομένως βρίσκεται κάπου στο ενδιάμεσο. Τα sites του Brown και του Bossie είχαν επίσημη έγκριση ως «αξιόπιστα μέσα» ενημέρωσης. Έτσι, με σειρά διαφημίσεων μέσω Facebook κατέληξαν να ξεπερνούν σε επισκεψιμότητα την Wall Street Journal και το CBS, γεγονότα που επιβεβαίωσε και σε πρόσφατη συνέντευξη του ένας πρώην υπάλληλος της εταιρείας του facebook. Εξάλλου γνωστή είναι η πια και η ιστορία που ανέδειξε η έρευνα του Buzzfeed : ότι σε μια μικρή πόλη των Σκοπίων, το Βέλες, μια ομάδα νεαρών προωθούσε ψεύτικες ιστορίες μέσω διαφημίσεων στο facebook. Το Buzzfeed άλλωστε μελέτησε τις ψεύτικες ιστορίες των τελευταίων τριών μηνών των εκλογών που κυκλοφορούσαν μέσω faceboook και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι είχαν πολύ μεγαλύτερη επισκεψιμότητα από τις κορυφαίες ειδήσεις μεγάλων δημοσιογραφικών οργανισμών.

Παραδοσιακά μέσα εναντίον εναλλακτικών

 Όπως αναφέρθηκε παραπάνω το εναλλακτικό και ανεξάρτητο site Ιntercept άσκησε σκληρή κριτική στην Washington Post για τον τρόπο που χειρίστηκε το ζήτημα των ψεύτικων ειδήσεων και την σύνδεση τους με την Ρωσική προπαγάνδα χωρίς εκτενέστερη έρευνα. Για να το αποδείξει μάλιστα, έφερε στην επιφάνεια την ιστορία με την υγεία της Hillary Clinton κατά την επέτειο της 9/11 όπου σύμφωνα με πηγή της εφημερίδας η υποψήφια πρόεδρος είχε δηλητηριαστεί από Ρώσο πράκτορα όπως και την μεθοδεύμενη καμπάνια της εφημερίδας το 2003 προκειμένου να πείσει τους αναγνώστες της ότι ο Saddam Hussein είχε στην κατοχή του βιολογικά όπλα.

Αναφέραμε και στην αρχή ότι πρόκειται για μια περίεργη και ασφαλώς πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία που βρίσκεται εν εξελίξει καθώς, σίγουρα, οι ψεύτικες ειδήσεις γίνονται πολιτικό εργαλείο στα χέρια όποιων θέλουν και μπορούν να τις χρησιμοποιήσουν είτε αυτοί είναι Ρώσοι κατάσκοποι είτε απλώς λιβελογράφοι.

πηγή φωτό

jaj

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ