Βρέθηκαν μυστικές στοές στο θέατρο του Σαίξπηρ

Ομάδα αρχαιολόγων ανακάλυψε μυστικά περάσματα κάτω από τη σκηνή του ελισαβετιανού θεάτρου «Αυλαία» του Σαίξπηρ στο Λονδίνο.

Οι αρχαιολόγοι έφεραν επίσης στο φως αγγεία συλλογής χρημάτων από την πώληση των εισιτηρίων, πήλινες πίπες και γυάλινες χάντρες και καρφίτσες από τα κοστούμια.

Αυτός είναι ο πραγματικός Ουίλλιαμ Σαίξπηρ (1564-1616). Το πορτρέτο αυτό θεωρείται το μόνο αυθεντικό, καθώς φιλοτεχνήθηκε κατά τη διάρκεια της ζωής του βάρδου, γύρω στο 1610. Ο πίνακας παρουσιάστηκε στις 9 Μαρτίου 2009 στο Λονδίνο. Πηγή: The Shakespeare Birthplace Trust

ΠΟΛΛΑ από τα φημισμένα έργα του Άγγλου δραματουργού ανέβηκαν στο θέατρο «Αυλαία» στο Λονδίνο. Το θέατρο χτίστηκε το 1577 και έμεινε ανοιχτό έως το 1624, οπότε και εξαφανίστηκε από το προσκήνιο. Ανακαλύφθηκε τυχαία το 2012 από αρχαιολόγους του Αρχαιολογικού Μουσείου του Λονδίνου (MOLA) κατά τη διάρκεια εργασιών για την ανέγερση οικοδομής. Το θέατρο δεν είναι στρογγυλό, αλλά ορθογώνιο και τα ερείπιά του βρίσκονται κατά μήκος του παλιού τείχους του Λονδίνου.

Το 2013 εκπονήθηκε τροποποιημένη μελέτη της υπό ανέγερση οικοδομής, που περιλαμβάνει έναν πύργο 40 ορόφων με 400 διαμερίσματα συν μουσείο Σαίξπηρ, υπαίθριο αμφιθέατρο 250 θέσεων με πάρκο, ενώ τα απομεινάρια του θεάτρου του Σαίξπηρ θα είναι ορατά κάτω από ένα γυάλινο περίβλημα. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2019.

Για πολλά χρόνια, το θέατρο στέγασε τον περίφημο θίασο «Οι Άνθρωποι του Αρχιθαλαμηπόλου» (The Lord Chamberlain’s Men), μια διάσημη παρέα από ηθοποιούς που τελούσαν υπό την προστασία του Αρχιθαλαμηπόλου της Ελισάβετ, και για τους οποίους ο Σαίξπηρ έγραψε τα περισσότερα από τα έργα του.

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν κάτω από τη σκηνή δύο κρυφές σήραγγες, που φράσσονταν με πόρτα, οι οποίες, όπως υποθέτουν, τις χρησιμοποιούσαν οι ηθοποιοί για να μπαινοβγαίνουν απαρατήρητοι κατά τη διάρκειά της παράστασης.

Επίσης οι αρχαιολόγοι έμειναν έκπληκτοι από το μέγεθος της σκηνής, την οποία δεν περίμεναν να βρουν τόσο μεγάλη. Ένα άλλο αξιοπερίεργο είναι ότι δίπλα στη σκηνή δεν υπήρχε ο χώρος όπου ξεκουράζονταν οι ηθοποιοί και άλλαζαν κοστούμια, όπως στα υπόλοιπα θέατρα της εποχής.

Τέτοιες στοές όμως δεν υπήρχαν σε άλλα θέατρα. Και αυτό δεν είναι το μόνο μυστήριο που περιβάλλει τον σημαντικότερο συγγραφέα που έγραψε στην αγγλική γλώσσα και έναν από τους σημαντικότερους δραματουργούς παγκοσμίως.

Ένα άλυτο μυστήριο

Ο Σαίξπηρ έζησε 52 χρόνια. Αν από αυτά αφαιρέσουμε τα 20 πρώτα χρόνια της νεότητας και άλλα 10 χρόνια προς το τέλος της ζωής του, που είχε αποσυρθεί στη γενέτειρά του, το Στράτφορντ, μένουν 22 χρόνια κατά τα οποία έγραψε 38 θεατρικά αριστουργήματα, 154 σονέτα, δύο μεγάλα αφηγηματικά ποιήματα και πολλά άλλα μικρότερα.

Ταυτόχρονα, καθώς είχε παντρευτεί νέος, είχε να ζήσει την οικογένειά του, να παλέψει για να αναγνωριστεί στο Λονδίνο ως ηθοποιός και ως συγγραφέας, ενώ παράλληλα εργαζόταν ως θιασάρχης, σκηνοθέτης και ηθοποιός, όχι μόνο σε δικά του έργα, αλλά συμμετέχοντας και σε άλλους θιάσους για τα προς το ζην. Εκτός αυτών είχε να αντιμετωπίσει οικονομικές καταστροφές, όπως όταν κάηκε το πρώτο του θέατρο, η «Σφαίρα», δικαστικές διαμάχες, όπως η αντιδικία του με τον Μάθιου Μπέηκον για την ιδιοκτησία του θεάτρου «Μπλάκφραϊαρς», ενώ ήταν και οφειλέτης φόρων.

Επιπλέον, τα έργα του, εκτός της μεγάλης λογοτεχνικής και θεατρικής τους αξίας, αξίας πανανθρώπινης και διαχρονικής, περιέχουν σύνθετες γνώσεις πάνω σε μια πλειάδα θεμάτων, τις οποίες καλά-καλά δεν διαθέτουν ούτε οι σημερινοί πανεπιστημιακοί, όχι ο γιος ενός βιοτέχνη που έβγαλε ένα επαρχιακό σχολείο.

Αυτό το πορτρέτο του Σαίξπηρ που βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου θεωρείται πλαστό.

Γι’ αυτό και από νωρίς άρχισαν να εκφράζονται αμφιβολίες σχετικά με την ταυτότητά του και την πατρότητα των έργων που του έχουν αποδοθεί. Συγγραφείς όπως ο Ουόλτ Ουίτμαν, ο Μαρκ Τουέην και ο Χένρι Τζέιμς, αλλά και προσωπικότητες όπως ο Σίγκμουντ Φρόυντ, εξέφρασαν τη δυσπιστία τους σχετικά με την υπόθεση πως ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ του Στράτφορντ ταυτίζεται με τον συγγραφέα που έδωσε τα σαιξπηρικά έργα. Ο σκεπτικισμός αυτός στηρίζεται σε διάφορες ενδείξεις μεταξύ των οποίων η απουσία κάποιου βιβλίου ή χειρόγραφου έργου στην –κατά τα άλλα λεπτομερή– διαθήκη του.

Πέρα από αυτά, υπάρχει γενική έλλειψη και ασάφεια γύρω από πολλά ιστορικά στοιχεία της περιόδου κατά την οποία έζησε ο Σαίξπηρ. Ακόμη και το πορτρέτο του στην Εθνική Πινακοθήκη Προσωπογραφιών του Λονδίνου αμφισβητείται έντονα πως απεικονίζει πράγματι τον Σαίξπηρ, ενώ και ένα δεύτερο διάσημο πορτρέτο του αποδείχθηκε με τη βοήθεια χημικής ανάλυσης ότι στην πραγματικότητα δημιουργήθηκε τον 19ο αιώνα.

Ορισμένοι μελετητές του έργου που αποδίδεται στον Σαίξπηρ, θεωρούν πως όλο ή ένα μέρος του πιθανά ανήκει σε άλλους συγγραφείς, όπως ο φιλόσοφος Φράνσις Μπέηκον, ο Κρίστοφερ Μάρλοου, ο Ουίλλιαμ Στάνλεϊ, 6ος κόμης του Ντέρμπυ, και ο Edward de Vere, 17ος κόμης της Οξφόρδης.

Η πλειοψηφία ωστόσο των ακαδημαϊκών μελετητών δεν δέχεται τις παραπάνω αιτιάσεις, παρ’ όλο που θεωρεί πιθανό το ενδεχόμενο ο Σαίξπηρ να μην αποτελεί και τον μοναδικό συγγραφέα των έργων του, δεδομένου ότι την εποχή εκείνη πολλοί δραματουργοί και θεατρικοί συγγραφείς συνεργάζονταν στενά μεταξύ τους.

Όποιος κι αν ήταν, ο Σαίξπηρ φαίνεται να γνώριζε και ο ίδιος τις αμφιβολίες που θα εκφράζονταν για το πρόσωπό του, γι’ αυτό και φρόντισε να χαραχτεί στον τάφο του (που δεν έχει ανοιχτεί από το θάνατό του) το εξής επίγραμμα:

Καλέ φίλε, στο όνομα του Θεού συγκρατήσου,
Από το να σκάψεις τη σκόνη που εσωκλείεται εδώ.
Ευλογημένος ας είναι όποιος ήσυχες αφήσει αυτές τις πέτρες,
Και καταραμένος ας είναι όποιος μετακινήσει τα κόκαλά μου.

Σχετικά με την επιγραφή αυτή, καλλιεργήθηκε ένας μύθος, σύμφωνα με τον οποίο αδημοσίευτα έργα του Σαίξπηρ πιθανόν να βρίσκονται εντός του τάφου. Μέχρι σήμερα πάντως δεν έχει αποπειραθεί να διαπιστωθεί η αλήθεια αυτής της υπόθεσης.

youmagazine

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ