Συνέχισε Να Τρέχεις: Πως ο Εγκέφαλος Μπορεί Να Χειραγωγηθεί

Από πού προέρχεται η κόπωση;

Δεν έρχεται απ’ το σώμα. Ακόμα κι όταν οι άνθρωποι ασκούνται μέχρι να εξαντληθούν, μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει «καύσιμο στο ρεζερβουάρ» – μία έδειξε πως είχε απομείνει αρκετή ενέργεια στον μυϊκό ιστό των συμμετεχόντων για άλλα 7 ή 8 λεπτά. Ο εγκέφαλος βάζει τα «φρένα», ώστε να μας σταματήσει από την υπερβολική άσκηση και να τραυματίσουμε τους εαυτούς μας πολύ πριν φτάσουμε στα πραγματικά μας όρια.

Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, η σωματική μας αντοχή καθορίζεται από την «αντίληψη της προσπάθειας μας» – πόση δουλειά ο εγκέφαλος νομίζει ότι το σώμα έχει κάνει. Αλλά ο εγκέφαλος μπορεί να εξαπατηθεί. Στη Βραζιλία, μια ομάδα επιστημόνων βελτίωσε την απόδοση της αντοχής σε ποδηλάτες κατά 10%, εκτελώντας ένα μικρό ηλεκτρικό ρεύμα μέσω του εγκεφάλου. Αλλού, έχει αποδειχθεί ότι δίνοντας σε αθλητές εσφαλμένες πληροφορίες σχετικά με τη θερμοκρασία μπορεί να τους βοηθήσει να διατηρήσουν την απόδοσή τους σε θερμές συνθήκες, και ότι λέγοντάς τους ψέματα για τους ενδιάμεσους χρόνους τους μπορεί να τους βοηθήσει να σπάσουν προσωπικά ρεκόρ.

Σε μία μελέτη, ο καθηγητής Samuele Marcora κι οι συνεργάτες του ζήτησαν από ανθρώπους να κάνουν πετάλι σε ένα ποδήλατο γυμναστικής με σταθερό ρυθμό για όσο το δυνατόν περισσότερο. Εν αγνοία συμμετεχόντων, μια οθόνη μπροστά τους αναβόσβηνε δείχνοντας υποσυνείδητες εικόνες για 1/16 του δευτερολέπτου κάθε φορά. Οι ποδηλάτες που δέχτηκαν εικόνες με λυπημένα πρόσωπα έκαναν πετάλι για 22 λεπτά και 22 δευτερόλεπτα κατά μέσο όρο. Αυτοί που δέχτηκαν εικόνες με χαρούμενα πρόσωπα ανέφεραν λιγότερη αντιληπτή προσπάθεια, και οδήγησαν για τρία λεπτά περισσότερο. Ο Marcora θέλει τώρα να φτιάξει ένα ζευγάρι γυαλιά στα οποία θα αναβοσβήνουν αυτού του είδους εικόνες σε αθλητές, ενώ κάνουν προπόνηση.

Αναγκάζοντας τους εαυτούς μας να συνεχίσουμε σημαίνει επίσης ότι αγνοούμαι όλα τα σήματα από το σώμα μας που μας λέει να σταματήσει. Αυτή η «ανασταλτική απάντηση» είναι μία πολύ διανοητική επιβάρυνση, και προκαλεί μια ουσία που ονομάζεται αδενοσίνη να συγκεντρωθεί στον εγκέφαλο. Η αδενοσίνη σχετίζεται με την αίσθηση της ψυχικής κόπωσης – συσσωρεύεται όταν οι άνθρωποι τρέχουν μαραθωνίους ή εργάζονται σε βαρετά λογιστικά φύλλα, ή όταν δεν έχουν αρκετό ύπνο. Η αδενοσίνη αυξάνει την αντίληψη της προσπάθειας. Είναι ο εχθρός της αντοχής.

Ο Mo Farah πίνει έναν-δυο εσπρέσο πριν από έναν αγώνα, για να μειώσει την ψυχική κόπωση.

Η καφεΐνη μπλοκάρει την αδενοσίνη. Αυτός είναι ο λόγος που ο Mo Farah πίνει έναν-δυο εσπρέσο πριν από έναν αγώνα, και γιατί τα χάπια και οι μαστίχες καφεΐνης έχουν γίνει ένα ουσιαστικό μέρος της προετοιμασίας πριν την κούρσα των δρομέων μεγάλων αποστάσεων. Μπορείτε επίσης να εκπαιδεύσετε τον εγκέφαλό σας, κάνοντας μονότονες εργασίες ανασταλτικών απαντήσεων πριν ή κατά τη διάρκεια της άσκησης. Βραχυπρόθεσμα, αυτό  θα κάνει τις επιδόσεις σας χειρότερες, αλλά μακροπρόθεσμα τρέχει ο εγκέφαλός σας θα μάθει να παράγει λιγότερο αδενοσίνη, η οποία θα μειώσει την αντίληψη της προσπάθειας και την αύξηση της αντοχής.

Σε μια μελέτη, ο Marcora ζήτησε δύο ομάδες στρατιωτών να κάνουν μια δοκιμή χρόνου-εξάντλησης, όπου τους ζητήθηκε να οδηγήσουν σε ένα σταθερό ποσοστό του μέγιστού τους έως ότου δεν μπορούσαν πια. Μετά από 12 εβδομάδες προπόνησης, ο χρόνος εξάντλησης της ομάδας είχε βελτιωθεί κατά 42%. Η άλλη ομάδα πραγματοποίησε διανοητικά κουραστικές εργασίες, παράλληλα με τη φυσική εξάσκησή τους. Ο χρόνος εξάντλησής τους βελτιώθηκε κατά 115%.

Ακουστικές εκδόσεις αυτών των εργασιών για τα smartphones είναι στα σκαριά, αλλά μπορείτε να αναπαράγετε το αποτέλεσμα απλά αλλάζοντας τις συνήθειες της προπόνησής σας. Για τον εγκέφαλό σας, το να τρέξετε πέντε μίλια μετά από μια δύσκολη μέρα στη δουλειά είναι σαν τα τελευταία πέντε μίλια ενός πολύ μεγάλου μαραθωνίου. Προσφέρει μια πολύ καλύτερη προπόνηση για τη δύναμη της θέλησης σας. Είναι νους πάνω στην ύλη, και ευτυχώς για τους αθλητές – από την ελίτ έως τους ερασιτέχνες – ο εγκέφαλος μπορεί να χειραγωγηθεί εύκολα.

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην The Guardian και μεταφράστηκε από το Visual Meditation.

Photo credits: occoquanbayperformance.com

Σχετικά με τον συγγραφέα

Ο Amit Katwala είναι ο συγγραφέας του βιβλίου The Athletic Brain. Για να το παραγγείλετε, πηγαίνετε στοbookshop.theguardian.com.

visualmeditation

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ