Ιστορίες με τον Χότζα

Με κέντρο τις αραβικές χώρες, οι ιστορίες του Νασρεντίν Χότζα έχουν διαδοθεί στην Ινδία και την Κίνα, τη Βόρεια Αφρική, τα Βαλκάνια και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. 

Η επίδρασή του ήταν τόσο έντονη που, σε πολλές περιπτώσεις,
παλαιότεροι μύθοι (π.χ. του Αισώπου) τροποποιήθηκαν και αποδόθηκαν στον
Χότζα. Ακόμα και οι ιστορίες μας «Η γάτα και το ψάρι» και «Ο φίλος του φίλου»
αποδίδονται, αρκετά αλλαγμένες, και σ’ αυτόν. 

Στη συνέχεια παραθέτουμε μερικές από τις πιο χαρακτηριστικές περιπέτειές του.
Είναι γνωστό ότι η οικογένεια του Χότζα ήταν πολύ φτωχή και συχνά
επικρατούσε πείνα στο σπίτι. Κάποια νύχτα η γυναίκα του τον σκουντά και
τον ξυπνά:

— Άντρα, κάποιος κλέφτης βρίσκεται στην κουζίνα, πήγαινε να δεις τι
συμβαίνει.


— Άσ’ τον να ψάχνει, γυναίκα, μήπως ανακαλύψει τίποτα φαγώσιμο
και τότε του ριχνόμαστε και του το παίρνουμε!

****

Κάποτε ο Χότζας έκανε έρανο για τους φτωχούς και πήγε σε ένα πλουσιόσπιτο
για να ζητήσει βοήθεια.

— Το αφεντικό μου δεν είναι εδώ. Έφυγε πριν από αρκετή ώρα, είπε ο
υπηρέτης.

Ο Χότζας που είχε δει κάποια κίνηση στο παράθυρο του είπε:

— Πες στο αφεντικό σου, την άλλη φορά που θα βγει, να μην ξεχάσει να
πάρει και το πρόσωπό του μαζί του!

****

Η πείνα έκανε τον Χότζα να γίνει λαθρέμπορος. Σιγά σιγά όμως αυτό
διαδόθηκε και οι υπάλληλοι στο τελωνείο άρχισαν να του κάνουν
εξονυχιστικούς ελέγχους: σωματικό έλεγχο στον ίδιο και, παράλληλα,
ξεφόρτωναν και τον γάιδαρό του, έψαχναν τον σανό, άνοιγαν το σαμάρι,
αλλά, δυστυχώς γι’ αυτούς, ποτέ δεν μπορούσαν να βρουν τίποτα.
Ο Χότζας όμως πλούταινε κάθε μέρα και πιο πολύ και, σε μερικά
χρόνια, είχε αρκετά χρήματα για να πάει σε άλλη χώρα και να ζει πάμπλουτος.
Εκεί, μετά από πολύ καιρό, τον συνάντησε κατά τύχη κάποιος παλιός
αξιωματικός από το τελωνείο και τον ρώτησε:

— Τώρα δεν έχει καμιά σημασία βέβαια, Χότζα, αλλά είμαι περίεργος να
μάθω πού έκρυβες τα λαθραία χρυσαφικά, ασημικά και διαμαντικά και δεν
μπορούσαμε να τα βρούμε όσο κι αν ψάχναμε.
— Δεν έκανα λαθρεμπόριο κοσμημάτων, αλλά γαϊδάρων! είπε
αποστομωτικά εκείνος.

****

Κάποια μέρα οι φίλοι του Χότζα ξαφνιάστηκαν, καθώς τον είδαν να περνά
στην αγορά καβάλα στο γάιδαρό του, μόνο που καθόταν ανάποδα, κοιτώντας
προς την ουρά του ζώου:

— Βρε Χότζα, γιατί καβαλίκεψες τον γάιδαρο ανάποδα; τον ρώτησαν.
Κι ο Χότζας απάντησε:

— Δεν κάθομαι εγώ ανάποδα, αλλά ο γάιδαρος κοιτάζει προς τη λάθος
μεριά!

Όπως και σε πολλές ιστορίες του Χότζα, άλλοι αναδιηγητές αναφέρουν
διαφορετικές απαντήσεις στην ίδια ερώτηση, όπως:

— Ο γάιδαρός μου ήθελε να πάει προς τα εκεί, εγώ προς τα δω, τελικά
βρήκαμε μια συμβιβαστική λύση!

— Είναι γιατί με νοιάζει περισσότερο να ξέρω από πού έρχομαι και όχι προς
τα πού πηγαίνω!


(Αραβία, Βαλκάνια κλπ.)

Η Σοφία των Λαών, 111 θαυμάσιες ιστορίες από όλο τον κόσμο

Χρήστος Μαγγούτας

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ