ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗΣ – ΣΚΕΝΤΕΡΜΠΕΗΣ

Του Γιάννη Θεοδωρόπουλου. Κόρινθος.

«Ο λησμονημένος ήρωας.»
( περιληπτική αναφορά στο βίο του και στους αγώνες του ) 

Ο Γ. Καστριώτης ήταν η μορφή που αγαπήθηκε, τραγουδήθηκε, έγινε θρύλος, και παραμύθι της γιαγιάς στη διάρκεια της πολύχρονης τουρκοκρατίας, στον Ελληνικό χώρο. Δημοφιλής τον 15ον και 16ον αιώνα, ξεχασμένος όμως από τους νεοέλληνες. 

Ο Κολοκοτρώνης μας λέει στα απομνημονεύματα του, « ανέγνωσα τον βίο του Σκεντέρμπεη και συλογούμουν τα έργα του….»

Γεννήθηκε το 1405 στην Κρούγια της ΒΔ. Αλβανίας ήταν ο μικρότερος από 4 γιους του φεουδάρχου της περιοχής Ι. Καστριώτη.

Περί το 1419 οι Τούρκοι έθεσαν υπό τον έλεγχο τους όλα τα φέουδα της Αλβανίας. Ο Ιωάννης Καστριώτης, παρά την αρχική του αντίδραση, τελικώς υπέκυψε στις απαιτήσεις των Τούρκων, που για να διατηρήσει το φέουδο του, τον υποχρέωσαν, ως εγγύηση, να στείλει τους 3 γιους στη στρατιωτική σχολή του Σουλτάνου στην Αδριανούπολη.

Έτσι σε ηλικία 18 ετών ο Γεώργιος Καστριώτης βρέθηκε στην Αδριανούπολη. Διαθέτοντας ωραία θωριά, μεγάλο ανάστημα, και μύτη γρυπή, προκάλεσε τον θαυμασμό των Τούρκων και του έδωσαν το όνομα Ισκεντέρ ( Αλέξανδρος ).
Εκεί μαζί με τη στρατιωτική εκπαίδευση έμαθε – εκτός από τα Ελληνικά και Αρβανίτικα που γνώριζε – Τούρκικα, Αραβικά και Ιταλικά. 

Ως άνθρωπος και στρατιωτικός ηγέτης διακρίνονταν για τα εξαίρετα ψυχικά του χαρίσματα, την γενναιότητα του, την σύνεση, αλλά και την ευγλωττία, με την οποία κέρδιζε τις ψυχές των στρατιωτών του οι οποίοι ήταν διατεθειμένοι να θυσιαστούν για χάρη του. Έλαβε μέρος σε πολλές μάχες όπου και διακρίθηκε. 

Για κάποιο χρονικό διάστημα διορίστηκε στρατιωτικός διοικητής της Αλβανίας, με έδρα την Κρούγια. Παρ’ ότι φαινομενικά είχε εξισλαμιστεί μέσα του όμως παρέμεινε Χριστιανός, και δεν διέκοψε ποτέ τις σχέσεις με την οικογένεια του.

Το 1443 μετά την ήττα των Τούρκων από τους Ούγγρους βρήκε την ευκαιρία και με 300 πιστούς ιππείς αποσκίρτησε από τον Τουρκικό στρατό, και μετά από πορεία 7 ημερών βρέθηκε στην Κρούγια την οποία κατέλαβε. 

Ύψωσε την ερυθρά Βυζαντινή σημαία με τον δικέφαλο αετό, που έγινε το οικόσημο των Καστριωτών. Περί το 1920 και μετά η σημαία αυτή έγινε το εθνικό σύμβολο της Αλβανίας. 

Στην Κρούγια οργάνωσε την άμυνα του νεοσύστατου κράτους του που έφθανε μέχρι τον Αμβρακικό κόλπο. Συγκέντρωσε όλους τους φεουδάρχες και την άρχουσα τάξη και δημιούργησε την συμμαχία « Λίγκα της Λέζας ». 

Το κράτος του ήταν μια όαση ελευθερίας μαζί με την Κωνσταντινούπολη, και τον Μιστρά στην τουρκοκρατούμενη χερσόνησο του Αίμου. Με ένα στρατό που δεν ξεπέρασε τους 18.000 Αλβανούς και Έλληνες της Ηπείρου κατανίκησε και ταπείνωσε για πάνω από 10 φορές πολυάριθμες Οθωμανικές στρατιές του Μουράτ Β΄ και του Μωάμεθ Β΄ του κατακτητή.

Τo 1444 έχουμε την πρώτη εισβολή πολυάριθμου Τουρκικού στρατού υπό τον Αλί πασά. Το 1445 δεύτερη εισβολή υπό τον Φιρούζ πασά.Το 1446 τρίτη εισβολή υπό τον Μουσταφά πασά, και οι 3 εισβολές καταλήγουν σε συντριβή των Τούρκων. 

Το 1448 Τέταρτη εισβολή 60.000 Τούρκων υπό τον Μουσταφά πασά και ταυτοχρόνως 15.000 Βενετών από δυτικά. Εν μέσω δύο μετώπων, και πάλι ο Καστριώτης θριάμβευσε για τέταρτη φορά. 

Το 1450 μια τεράστια Οθωμανική στρατιά 100.000 Τούρκων υπό τον ίδιο τον Σουλτάνο Μουράτ Β΄ έρχεται αντιμέτωπη με τον Καστριώτη, όμως είχε την ίδια τύχη με τις προηγούμενες, και τον Μουράτ να φύγει ταπεινωμένος, και τον Καστριώτη να εισπράττει τα εύγε και τον θαυμασμό των Χριστιανών ηγετών και του Πάπα. 

1452 αποστασίες και χαλάρωση της συμμαχίας « Λίγκα της Λέζας »

Το 1452-1456 αλλεπάλληλες εισβολές των Τούρκων και των Χαμσά, και Θωπία Αλβανών που τον πρόδωσαν, κατέληξαν σε αποτυχία και σύλληψη του Θωπία.

Το 1457 νέα μεγάλη τουρκική στρατιά 50.000 Τούρκων υπό τον Εβρενό μπέη και τον προδότη Χαμσά, εισβάλει στην Αλβανία. Ο Καστριώτης και σύσσωμος ο λαός του συντρίβουν τους εισβολείς στην κοιλάδα της Αλμπουλένης, συλλαμβάνοντας τον προδότη Χαμσά. 

Το 1460 συμφώνησε εκεχειρία με τον Σουλτάνο. 

Το 1463 τρεις νέοι στρατοί υπό τους Σερμέτ μπέη, Μπαλασάν Βαδέρα, και Γιουνούς εισβάλουν στην Αλβανία, αλλά ο Καστριώτης τους απέκρουσε. 

Το 1464 νέος Τουρκικός στρατός εισβολής ηττάται από τον Καστριώτη με αιφνιδιασμό. Το 1465 πέντε νέες εισβολές των Τούρκων υπό τον Μπαλαμπάν πασά, Αλβανού αρνησίθρησκου. Ακολουθούν ισάριθμες νίκες του Καστριώτη.

Το 1466 ο Σουλτάνος κήρυξε ιερό πόλεμο (τζιχάντ) κατά του Καστριώτη και του λαού του. Ο ίδιος προσωπικά ηγείται ενός ογκώδους στρατεύματος 150.000 Τούρκων. Ο Καστριώτης κατέφυγε στη γνωστή του μέθοδο, του ανταρτοπόλεμου και του αιφνιδιασμού, προκαλώντας σοβαρές απώλειες στον εχθρό. Ο Σουλτάνος πολιόρκησε την Κρούγια αλλά η πεισματώδεις και ηρωική άμυνα των υπερασπιστών της τον ανάγκασαν να φύγει, αφήνοντας τον Μπαλαμπάν να συνεχίσει τις επιχειρήσεις. Προτού όμως φύγει, προέβη σε μεγάλες σφαγές του άμαχου πληθυσμού. 

Το 1467 ο Καστριώτης ζητά επειγόντως βοήθεια από τον Πάπα με πενιχρά όμως αποτελέσματα. Τον ίδιο χρόνο αποκρούει τουρκικό στράτευμα που έρχονταν σε βοήθεια του Μπαλαμπάν. Εν τω μεταξύ πεθαίνει ο Μπαλαμπάν και για λίγο παίρνουν μια ανάσα οι ηρωικοί υπερασπιστές της Κρούγιας. 

Τον Ιούλιο του 1467 ο Σουλτάνος πεισματωμένος ηγείται ενός κολοσσιαίου στρατεύματος 200.000 τούρκων και εισβάλει στην Αλβανία από πολλές κατευθύνσεις. Το μέγεθος του στρατεύματος πανικόβαλε τους ηγεμόνες της Ιταλίας, και τους έκανε να χάσουν τον ύπνο τους, φοβούμενοι ότι οι Τούρκοι θα αποβιβαστούν στην Ιταλία. 

Ο Σουλτάνος πολιόρκησε την Κρούγια αλλά μετά την επική άμυνα των υπερασπιστών της εγκατέλειψε την πολιορκία. Ο Καστριώτης βλέποντας τη δύσκολη θέση της χώρας του συγκαλεί και αναβιώνει την « λίγκα της Λέζας ».

Δυστυχώς όμως ο θρυλικός Ηγέτης Καστριώτης - Σκεντέρμπεης που ποτέ του δεν νικήθηκε στο πεδίο της μάχης σε ηλικία 63 ετών πεθαίνει από ελονοσία στις 17 Ιανουαρίου του 1468. Ακολούθησαν ημέρες θρήνων και οιμωγών. Μια μεγαλειώδης πομπή, λαού και πολεμιστών του, τον συνόδευσε στην τελευταία του κατοικία στον καθεδρικό ναό του Αγίου Νικολάου στην πόλη Λέζα, ( Αλέσιο ). 

Μετά το θάνατο του, τελικά, οι Τούρκοι κατάφεραν να γίνουν κύριοι της Αλβανίας και της Ηπείρου.

Ο Σουλτάνος Μωάμεθ ο Β΄ είχε πει « αν δεν είχε γεννηθεί ο Σκεντέρμπεης θα είχα φορέσει Τούρκικο σαρίκι στο κεφάλι του Πάπα, και θα είχα υψώσει την ημισέληνο στην κορυφή του τρούλου του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη ».

Είναι πιθανόν να είχε μυηθεί στις ιδεολογικές και πολιτικές θέσεις του φιλοσόφου Γεωργίου Γεμιστού που ήταν ο διαχωρισμός των ανδρών, σε αγρότες, και σε πολεμιστές τις οποίες και υποστήριζε, καθ’ ότι έστειλε άροτρο και δρεπάνι προς τον εξωμότη Αλβανό Μπαλαμπάν πασά λέγοντας του να επιστρέψει στις ασχολίες των προγόνων του.

Οι Έλληνες της Ηπείρου αγωνίστηκαν στο πλευρό του Σκεντέρμπεη και ποτέ δεν τον πρόδωσαν. Οι Χειμαριώτες και 100 χρόνια μετά το θάνατο του τον αποκαλούν ηγέτη τους. Οι Μποτσαρέοι αφού αγωνίστηκαν μαζί, μετά το θάνατο του εγκατέλειψαν την Ν. Αλβανία και ίδρυσαν το Σούλι. 

Ο Γεώργιος Καστριώτης ή Σκεντέρμπεης είχε Ελληνικές ρίζες, αυτό το μαρτυρεί το όνομα του. Αλλά εικάζετε και από επιστολές που σώζονται προς τον ηγεμόνα Νεαπόλεως Αλφόνσο, και τον πρίγκιπα του Τάραντος Ιωάννη Αντώνιο, όπου ομολογεί ο ίδιος ότι είναι απόγονος του Πύρου βασιλιά της Ηπείρου. 

Επίσης σε επιστολή του προς τον Μωάμεθ Β΄ γράφει « …..εγω ο Ηγεμών Ηπειρωτών και Αλβανών….». Αλλά και το Αλβανικό κράτος το 1968 με τη συμπλήρωση 500 ετών από το θάνατο του εξέδωσε προς τιμή του γραμματόσημο που γράφει «Σκεντέρμπεης πρίγκιπας Ηπειρωτών ». 

Σήμερα είναι ο υπ’ αριθμόν ένα εθνικός ήρωας της Αλβανίας και αγέρωχος επάνω στο άλογό του δεσπόζει στη κεντρική πλατεία των Τιράνων. Είναι ντροπή όμως για τους Αλβανούς που θέλουν να τον έχουν ως τον μέγιστο εθνικό τους Ήρωα, αυτόν που πολέμησε με τόσο πείσμα την Τουρκοκρατία και τον Ισλαμισμό, να τον έχουν τοποθετήσει στην πλατεία Τιράνων δίπλα στο Τούρκικο Τζαμί.

Ιωαννης Θεοδωροπουλος

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ