Η ομηρία του Λάμπρου Ευταξία

Ο Λάμπρος Ευταξίας, το 1920 στις Κάννες. Φωτογραφία από Ε.Λ.Ι.Α.

Από την Δώρα Στρουμπούκη για το «Έγκλημα και Τιμωρία»

Πρωτοφανής στα εγκληματολογικά χρονικά της Ελλάδας, υπήρξε η ομηρία του νεαρού βουλευτή –και μετέπειτα προσωπικού φίλου του Κωνσταντίνου Καραμανλή– Λάμπρου Ευταξία, από κρατούμενο των φυλακών Συγγρού.

Στις 18 Απριλίου του 1936, λίγους μήνες πριν ο Πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάςαποφασίσει ότι η Βουλή ήταν άχρηστη και κηρύξει στρατιωτικό νόμο στη χώρα, ολόκληρη η Αθήνα αναστατώθηκε από τα νέα που έρχονταν από τις φυλακές Συγγρού: κρατούμενος των φυλακών είχε αιχμαλωτίσει τον βουλευτή Λάμπρο Ευταξία και απειλούσε να τον σκοτώσει και να σκοτωθεί κι αυτός, αν δεν απαλασσόταν από το υπόλοιπο της ποινής του.

Όπως γρήγορα μαθεύτηκε, ο ισοβίτης, κρατούμενος για φόνο, Παναγιώτης Μαρίνος, αφού με δόλο κατάφερε τον βουλευτή να πάει στις φυλακές για να μιλήσουν, κλείστηκε μαζί του σε ένα δωμάτιο και υπό την απειλή περιστρόφου, απειλούσε θεούς και δαίμονες αν δεν έρχονταν μέσα σε λίγες ώρες, υπογραμμένη απο τον βασιλιά – η χάρη για το υπόλοιπο της ποινής του.

Ο δασοκόμος Παναγιώτης Μαρίνος όπως απεικονιζόταν στην υπηρεσιακή του ταυτότητα.

ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΜΑΡΙΝΟΣ – Η ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑΣ

Το μεσημέρι της 17ης Σεπτέμβρη του 1929 ο Παναγιώτης Μαρίνος, σκότωσε στην είσοδο του υπουργείου Γεωργίας- που τότε βρισκόταν στην οδό Φιλελλήνων – και εν μέσω περαστικών, τον  Πέτρο Μαρκόπουλο, διευθυντή της δασονομικής υπηρεσίας και τονΜιχαήλ Δαβερώνη, γενικό επιθεωρητή της δασονομικής υπηρεσίας, πυροβολώντας τους τρεις φορές.

Αμέσως ο δράστης άρχισε να τρέχει για να ξεφύγει αλλά άρχισαν να τον καταδιώκουν οι περαστικοί, καθώς και κάποιοι αστυφύλακες που βρίσκονταν εκεί κοντά. Κατευθύνθηκε προς το Ζάππειο, και τελικά συνελήφθη μπροστά στο άγαλμα του Δισκοβόλου στην έξοδο του Ζαππείου, απο τον αστυφύλακα Γκανά. Ο Μαρίνος, όταν ο Γκανάς ήταν ο μόνος που έμεινε να τον καταδιώκει, σήκωσε το χέρι του για να τον πυροβολήσει, αλλά ο αστυνομικός πιο γρήγορος, τον χτύπησε με το γκλομπ στο χέρι, του έφυγε το περίστροφο, και έτσι τον συνέλαβε.

Εν τω μεταξύ, ο πυροβοληθείς στο ινιακό οστό, από απόσταση δυο μέτρων Μαρκόπουλος, αφού η σφαίρα πέρασε το κεφάλι και βγήκε απο το στόμα, πέθανε εκεί στο πεζοδρόμιο. Ο δε Δαβερώνης γυρίζοντας να δει τι συνέβαινε, έφαγε δυο σφαίρες στο στήθος. Αμέσως οι περαστικοί τον μετέφεραν στο παρακείμενο φαρμακείο του Μαρινόπουλου για τις πρώτες βοήθειες, μετά στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών αλλά στη διαδρομή πέθανε και αυτός.

Ο Διευθυντής Δασών Πέτρος Μαρκόπουλος το 1929, ο ένας εκ των δυο δασολόγων που δολοφόνησε ο δασοκόμος Παναγιώτης Μαρίνος

Ο Μαρίνος, 27 χρονών τότε, από το χωριό Μώλος της Φθιώτιδας, ήταν δασοφύλακας στην Κηφισιά όπου και έμενε μαζί με την οικογένειά του.Αποφοίτησε απο τη δασική σχολή Βυτίνας και τοποθετήθηκε στο δασαρχείο Αττικής.

Πρώην συνάδελφοί του είπαν -εκ των υστέρων – οτι “είχε γίνει ο τρόμος των ποιμένων, της οικογένειάς του και όλων. Δεν είχε κανένα ευγενές ελατήριο. Υπο το πρόσχημα ότι ήταν αυστηρός στην υπηρεσία εξεβίαζε τους υλοτόμους και τους ποιμένες και τους έπαιρνε χρήματα, έκανε δε συγχρόνως τον παληκαρά και εγύριζε ένοπλος, απειλών τους πάντες και τα πάντα.”

 Όταν το υπουργείο Γεωργίας έμαθε απο καταγγελίες των χωρικών της περιοχής ότι τους εκβίαζε, διέταξε ανακρίσεις. Τις ανακρίσεις αυτές τις ανέλαβε ο επίσης επιθεωρητής του υπουργείου, Οικονόμος και απαγόρευσε στον Μαρίνο να παρευρίσκεται κατά τη διάρκειά τους. Ο Μαρίνος θύμωσε και έβγαλε περίστοφο με το οποίο απείλησε τον Οικονόμου. Σαν αποτέλεσμα αυτής της ενέργειάς του, απολύθηκε απο το υπουργείο, και προφυλακίστηκε, κατόπιν μηνύσεως του Οικονόμου, για απόπειρα δολοφονίας. Όταν βγήκε με εγγύηση άρχισε την προσπάθεια να διαψεύσει το δυσμενές γι’ αυτόν πόρισμα του Οικονόμου. Υπέβαλλε συνέχεια αναφορές προς το υπουργείο με σκοπό να επαναπροσληφθεί αλλά αυτές απορρίπτονταν συνέχεια.

Ο Γενικός Επιθεωρητής Δασών, Μιχαήλ Δαβερώνης, το 1929. Δεύτερο θύμα του Παναγιώτη Μαρίνου

Στην προσπάθειά του να μιλήσει με τους διευθυντές Μαρκόπουλο και Δαβερώνη, αυτοί τον απέπεμψαν σκαιότατα. Θυμωμένος πήγε μέχρι το οπλοπωλείο του Μπούσουλα, αγόρασε ένα περίστροφο Μπράουνιγκ και 50 σφαίρες. Περίμενε έξω απο το υπουργείο και μόλις τους είδε τους πυροβόλησε.

Ο Μαρίνος παραπέμφθηκε σε δίκη και καταδικάστηκε σε ισόβια δεσμά. Μάλιστα, το πιστοποιητικό νευρασθένειας που προσκόμισε στο δικαστήριο ήταν η αιτία που δεν καταδικάστηκε στη ποινή του θανάτου, αλλά του δόθηκε το ελαφρυντικό της σύγχυσης λόγω νευρασθένειας.

Εκεί ισχυρίστηκε οτι απολύθηκε μόνο και μόνο για να προσληφθεί κάποιος προστατεύομενος των δυο ανωτέρων υπαλλήλων και όχι λόγω κακής συμπεριφοράς του ιδίου. Φυλακίστηκε κατ’ αρχήν στις φυλακές της Αίγινας. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του, αποδύθηκε σε έναν αγώνα να βρεί το δίκιο του και να μετριαστεί η ποινή του. Μάλιστα για αυτό το σκοπό, το 1934 έγραψε και εξέδωσε και το βιβλίο “Το έγκλημα του δημοσίου υπαλλήλου”, που αναφερόταν λεπτομερώς σε όλα τα περιστατικά. Υπέβαλε συχνά αιτήσεις μετριασμού της ποινής του που όλες απορρίφθηκαν και χρησιμοποίησε και πολιτικά μέσα -γνωστούς βουλευτές της περιοχής του – για να αναλάβει κάποιος να προωθήσει την υποθεσή του.

Σε αυτό το πλαίσιο κατάφερε να προσελκύσει την προσοχή του βουλευτή Φθιωτιδοφωκίδας, Λάμπρου Ευταξία, ενω οι συγγενείς του στη Φθιώτιδα προσεταιρίζονταν και άλλους ντόπιους βουλευτές για να τον βοηθήσουν.

Ο Ευταξίας ήταν ανιψιός του πρώην πρωθυπουργού Αθανάσιου Ευταξία και γιός του πρώην διοικητή της Εθνικής τράπεζας, Ι. Ευταξία. Ήταν επίσης νεοεκλεγείς βουλευτής.

Με τη μεσολάβηση του Ευταξία μεταφέρθηκε απο τις φυλακές της Αίγινας στις φυλακές Συγγρού πριν απο ένα χρόνο περίπου, με τη μεσολάβηση πάλι του Ευταξία ανέλαβε προσωρινά χρέη γραμματέως των φυλακών και για αυτό το λόγο είχε το προνόμιο να περνά τις περισσότερες ώρες της μέρας σε ένα γραφείο ευάερο και ευήλιο δίπλα στο γραφείο του διευθυντή των φυλακών. Του είχε δώσει επίσης κάποια χρήματα και φρόντιζε για νέα αίτηση μετριασμού της ποινής του.

Ο Λάμπρος Ευταξίας, το 1924. Φωτογραφία από Ε.Λ.Ι.Α.

Η ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΑΠΑΓΩΓΗΣ

Στις 16 Απρίλη 1936 ο Ευταξίας έλαβε ένα γράμμα απο τον Μαρίνο που τον παρακαλούσε να κατέβει στις φυλακές για να μιλήσουν.

Έτσι στις 17 Απρίλη κατά τις 1:00 το μεσημέρι-συνοδεία του αδερφού του Μαρίνου, πήγε στις φυλακές και μπήκε στο κελί του Μαρίνου για να μιλήσουν.

Ύστερα απο μερικά λεπτά, οι φύλακες ακούσανε την πόρτα του κελιού να κλείνει με πάταγο και τον Ευταξία να φωνάζει «Βοήθεια!».

Ο Μαρίνος είχε κλείσει τη πόρτα και είχε βάλει πίσω της ότι έπιπλα υπήρχαν στο γραφείο, ενώ με ένα περίστροφο απειλούσε να σκοτώσει τον βουλευτή. Οι φύλακες κατάφεραν να ανοίξουν λίγο τη πόρτα, αλλά ο Μαρίνος τους απείλησε να μην μπουν μέσα γιατί θα σκοτώσει τον βουλευτή. Ο διευθυντής των φυλακών Κρίτσας ειδοποίησε το υπουργείο Δικαιοσύνης και άρχισαν να καταφτάνουν τα ανώτερα στελέχη αυτού. Όταν μαθεύτηκαν περαιτέρω τα της απαγωγής έφτασαν επίσης οι υφυπουργοί του Πολιτικού γραφείου του πρωθυπουργού και των Οικονομικών, οι πρώην υπουργοί Χέλμης, Χατζίσκος,Πεσμαζόγλου και ο ναύαρχος Δουσμάνης, θείος του Ευταξία.

Σε ένα σημείωμα που έριξε κάτω απο τη πόρτα ο Μαρίνος ζητούσε προκειμένου να απελευθερώσει τον βουλευτή:

α. να του δώσουν μέχρι τις 5 το πρωι της επομένης το πρωτότυπο του βασιλικού διάταγματος απονομής χάριτος.

β. να του δοθεί το φύλλο της εφημερίδας της Κυβέρνησης στο οποίο δημοσιεύεται το παραπάνω διάταγμα

γ. και να του δοθεί και του ιδίου αντίγραφο της διαταγής προς την διεύθυνση των φυλακών της απολύσεώς του.

Γύρω στις 3 το μεσημέρι είχε ενημερωθεί το υπουργείο Δικαιοσύνης, ο πρωθυπουργός Μεταξάς, η Αστυνομία, ο εισαγγελέας και άρχισαν οι συσκέψεις για το πώς θα ελευθερωθεί ο απαχθείς.

Ο ναύαρχος Δουσμάνης επένεμε να του δοθεί χάρις για να μην κινδυνέψει ούτε κατ’ ελάχιστο η ζωή του ανιψιού του, αλλά κάτι τέτοιο αποκλείστηκε απο την αρχή.

Ο Μεταξάς αρνήθηκε την δυνατότητα να του δώσουν χάρη και επιφόρτισε τον προσωπάρχη του υπουργείου Στρατιωτικών και δεινό σκοπευτή συνταγματάρχηΓερολυμάτο, να τελειώσει την υπόθεση.

Συγκεκριμένα η εντολή του ήταν: “Κύριε Γερολυμάτε καθίστασθε υπεύθυνος να μη καταρρακωθεί η έννοια του Κράτους. Ενεργήσατε όπως θέλετε, αλλά θέλω νεκρό τον κακούργο και ζώντα τον βουλευτή.”

Η πρώτη σκέψη ήταν να τον σκοτώσουν με το πολυβόλο της φυλακής. Έτσι μεταφέρθηκε το πολυβόλο κοντά στο παράθυρο του κελιού, αλλά δεν υπήρχε η απαιτούμενη ορατότητα για να βληθεί μόνο ο Μαρίνος και όχι ο Ευταξίας.

Εφημερίδα ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ της 18ης Απριλίου 1936

Η δεύτερη προσπάθεια ήταν να τον δηλητηριάσουν με το μεσημεριανό φαγητό. Έτσι με την βοήθεια του καθηγητή ιατρικής Ιωακείμογλου, παραγγέλνονται απο ταβέρνες καλαμαράκια τηγανητά, κεφτέδες, πατάτες τηγανητές στα οποία ρίχνεται ποσότητα μορφίνης. Αλλά ο Μαρίνος δεν θέλει να φάει. Όταν αργότερα ο ίδιος φωνάζει για καφέ, ρίχνεται στους καφέδες ποσότητα σκοπολαμίνης, σε ελάχιστη βέβαια ποσότητα. Οι καφέδες πίνονται και ενώ ο Ευταξίας νυστάζει, ο Μαρίνος μένει ακατάβλητος.

Ο Γερολυμάτος αποφάσισε να περιμένει να βραδιάσει που η κούραση θα τον είχε καταβάλει και να πυροβολήσει με περίστροφο απο κοντινή απόσταση.

Το μοιραίο λάθος του Μαρίνου γίνεται τώρα. Το δωμάτιο, δεν είχε λάμπα. Είχε καεί και δεν είχε αντικατασταθεί. Έτσι, οι δυο τους ήταν παντελώς αθέατοι απο έξω. Του δίνουν μια λάμπα – και αυτός την παίρνει και την τοποθετεί. Έτσι, οι άλλοι απο έξω γίνονται αόρατοι ενώ αυτός ορατός σε όλους.

Εν τω μεταξύ όλη τη νύχτα, λέγοντάς του οτι θα του δώσουν χάρη, προσπαθούσαν να τον κάνουν να παραδοθεί. Ο γενικός διευθυντής των φυλακών των Κράτους, Παπαευσταθίουτου το είπε αυτό, ο υφυπουργός Οικονομικών Βαλαωρίτης – που πήγε στη φυλακή – επίσης του το υποσχέθηκε, ο διευθυντή των φυλακών Συγγρού και συντοπίτης του Κρίτσας, οι υπαρχιφύλακες και οι δεσμοφύλακες αλλά εκείνος δεν πειθόταν με τίποτα. Περίμενε πρώτα τα χαρτιά. κι όχι μόνο αυτό, αλλά ζήτησε να πάνε τον αδερφό του στο βασιλιά για να του υποσχεθεί ο βασιλιάς στο λόγο της τιμής του, οτι δεν θα ανακαλούσε την απονομή χάριτος!

Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ της 18ης Απριλίου 1936

Έτσι έφτασε 3:00 το πρωί και αποφάσισαν να ξεμπερδεύουν. Ύστερα απο σύσκεψη που έγινε τέθηκαν σε εφαρμογή τα παρακάτω:

Είχε ήδη φτάσει στη φυλακή, ο Ευάγγελος Δενδρινός, σωματοφύλακας του Μεταξά που θεωρούνταν ο καλύτερος σκοπευτής στην Ελλάδα. Ο Δενδρινός, μαζί με τον αρχιφύλακαΠούλο και το φύλακα Χαρίτο είχαν, περπατώντας στα γόνατα, φτάσει κάτω απο το παράθυρο του γραφείου χωρίς ο Μαρίνος να τους καταλάβει. Άλλοι τέσσερις αστυνομικοί, και αυτοί με φήμη καλού σκοπευτή, οι Λαμπρινόπουλος, Αρχιμανδρίτης,Μπαϊλάκης και Φαράκλας είχαν πάρει θέση πίσω απο τη πόρτα του γραφείου, ενώ ο Ευταξίας -ειδοποιημένος σε μια στιγμή της κουβέντας, Μαρίνου-δεσμοφυλάκων- είχε πάρει μια κουβέρτα, ήταν σκυμμένος στο τραπέζι και έκανε πως κοιμάται. Μόλις ο Κρίτσας που είχε ανέβει σε ένα κελί του απέναντι ορόφου για να βλέπει όλο το γραφείο, θα έδινε σήμα με ένα μαντίλι που θα άφηνε να έπεφτε, θα σηκώνονταν και θα πυροβολούσαν. Όπως πηγαινοερχόταν κόβοντας βόλτες ο Μαρίνος σταμάτησε για λίγο μπροστά στο παράθυρο και με το σύνθημα του Κρίτσα οι τρεις σηκώθηκαν και πυροβόλησαν απο μια φορά ο καθένας. Αν και τον πέτυχαν και οι τρεις σφαίρες δεν σκοτώθηκε αλλά πήγε και κρύφτηκε πίσω απο το τραπέζι. Τότε ο Δενδρινός ανέβηκε στο περβάζι του παραθύρου και τον πυροβόλησε ενω οι αστυνομικοί ταυτόχρονα έσπαγαν την πόρτα και έμπαιναν και αυτοί μέσα, πυροβολώντας. Ο Μαρίνος πυροβόλησε τρεις φορές, δυο κατά των φυλάκων και μία κατά του Ευταξία, πριν πέσει κάτω και πεθάνει.

Όταν έφτασαν στις φυλακές για να κάνουν αυτοψία και νεκροψία οι ιατροδικαστέςΤρουπάκης και Ψημάρας, βρήκαν 23 σφαίρες μέσα στο δωμάτιο και 6 πάνω στον Μαρίνο. Μία στην αριστερή ωμοπλάτη, μία στο δεξιό ώμο, μία στον αριστερό ώμο και τρεις στο μπροστινό μέρος του κρανίου. Η σφαίρα του Μαρίνου βρήκε τον Ευταξία λίγο πάνω απο το δεξί αυτί και σφηνώθηκε στο κόκκαλο χωρίς όμως να τον βλάψει περαιτέρω.

Ο βουλευτής μεταφέρθηκε στον Ευαγγελισμό όπου έμεινε τρεις μέρες και μετά βγήκε και πάλι υγιής.

ΤΑ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ  

Στις ανακρίσεις που ακολούθησαν αποκαλύφθηκε οτι ο αδερφός του Παναγιώτη Μαρίνου, Χριστόφορος, πέρασε το περίστροφο, στη φυλακή, μεταφέροντάς το μέσα σε έναν χαρτοφύλακα πολυτελείας, ξεγελώντας τον θυρωρό, οτι ο χαρτοφύλακας ήταν του βουλευτή. Όπως πολύ συνηθίζεται στη χώρα μας, ο θυρωρός και ο αρχιφύλακας της βάρδιας αφού είδαν βουλευτή, ούτε σωματικό έλεγχο του έκαναν, ούτε -πολύ περισσότερο- του απαγόρευσαν την είσοδο, ώρα που δεν υπήρχε επισκεπτήριο και που απαγορευόταν η είσοδος στον οποιονδήποτε.

Αυτά τα λάθη τα πλήρωσαν με τη θέση τους, αφού απολύθηκαν. Όσο για το γεγονός των ελευθεριών που απολάμβανε ο Μαρίνος τον τελευταίο καιρό μέσα στη φυλακή, γι’ αυτό κρίθηκε ένοχος ο διευθυντής των φυλακών και απολύθηκε και αυτός.

Εφημερίδα ΒΡΑΔΥΝΗ της 18ης Απριλίου 1936

Το απόγευμα της 22ης Απριλίου απολογήθηκε ενώπιον του ανακριτή ο αδερφός του Μαρίνου. Ο Χριστόφορος Μαρίνος κατηγορήθηκε για συνεργεία σε απόπειρα εκβιάσεως και σε συνεργεία σε απόπειρα φόνου του Ευταξία και προφυλακίστηκε.

Όταν η σφαίρα βγήκε απο το κεφάλι του Ευταξία στάλθηκε για ιατροδικαστική εξέταση για να βεβαιωθεί απο ποιό περίστροφο προερχόταν. Και ενώ οι εφημερίδες ήταν βέβαιες οτι ο Μαρίνος είχε πυροβολήσει τον βουλευτή, έρχεται το ιατροδικαστικό πόρισμα του καθηγητή Γεωργιάδη, να τους εκπλήξει! Η σφαίρα προερχόταν απο τους αστυνομικούς.

Ο Γεωργιάδης σχολιάζοντας τον τρόπο της εκτέλεσης είπε οτι εκτός του ότι έγινε αψήφιστα, και ο Ευταξίας σώθηκε μόνο από θαύμα δεν έπρεπε να χρησιμοποιηθούν νικέλινες σφαίρες περιστρόφων οι οποίες αποστρακίζονται εύκολα, αλλά χοντρά σφαιρίδια κυνηγετικών όπλων ή καραμπίνες.

Αργότερα ο Μεταξάς παρασημοφόρησε τους Δενδρινό, Χαρίτο και Πούλο με το παράσημο του Αργυρού Σταυρού του Φοίνικος.

Στις 18 Γενάρη του 1937 έγινε η δίκη του αδερφού του Μαρίνου ο οποίος με την κατηγορία της συνέργειας σε απόπειρα φόνου, καταδικάστηκε σε κάθειρξη 10 ετών και 1 μηνός.

ΠΗΓΕΣ

Τύπος της εποχής και διαδίκτυο

Αναδημοσίευση από eglima

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ