Ο μύθος του Ερεχθέα

Οι αρχαίοι Αθηναίοι ήταν από τους πιο δεισιδαίμονες («θεοσεβούμενους») Έλληνες. Το φυσικό περιβάλλον και η τοπογραφία της αρχαίας πόλης τους έδενε με το μυθικό τους παρελθόν, καθώς ενέπνεε τη βαθιά, πηγαία θρησκευτικότητά τους.

Οι τρεις ποταμοί της αθηναϊκής πεδιάδας Κηφισός, Ιλισός και Ηριδανός λατρεύονταν ως θεοί. Οι Ναϊάδες-Νύμφες προστάτευαν τα ζωτικής σημασίας αποθέματα νερού που προέρχονται από τις τοπικές πηγές και ποτάμια.

Στις όχθες των ποταμών υπήρχαν πολυάριθμα ιερά αφιερωμένα στις Νύμφες και η Ναϊάδα Πραξιθέα, κόρη του ποταμού Κηφισού ήταν η γυναίκα του μυθικού βασιλιά της Αθήνας Ερεχθέα.

Χάρις στον μοναδικό μύθο της γέννησης του Ερεχθέα, οι Αθηναίοι διαμόρφωσαν την ταυτότητα του αυτόχθονα (αυτός+χθων/γη) ή γηγενή (γη+γεννώ), αυτού δηλαδή που φυτρώνει κυριολεκτικά από τη γη: ο Ερεχθέας γεννιέται από το σπέρμα του θεού Ήφαιστου καθώς εκστασιασμένος από την παρθένο Αθηνά, η οποία αντιστέκεται στις ερωτικές του ορέξεις, χύνει τον σπόρο του στον μηρό της.

Η Αθηνά με ένα κομμάτι μαλλί πετά το σπέρμα στο έδαφος, η Μητέρα Γη μένει έγκυος και γεννιέται ο Ερεχθέας απευθείας από το χώμα (έριο / μαλλί+χθων / γη).

Οι άνθρωποι, μικροί και μεγάλοι, πάντα αγαπούσαν τις ιστορίες. Τις έλεγαν πολύ πριν σοφιστούν τη γραφή και από τότε, δεν τις σταμάτησαν ποτέ Πιερ Γκριμάλ Καθηγητής Σορβόννης

Ο Ερεχθέας ίδρυσε τα μυστήρια στην Ελευσίνα και οργάνωσε τη γιορτή των Παναθηναίων και επειδή προερχόταν από την θεά Αθηνά, όταν έγινε βασιλιάς, καθιέρωσε τη λατρεία της. Την εποχή της βασιλείας του οι κάτοικοι της πόλης ονομάστηκαν Αθηναίοι, ενώ πριν λέγονταν Κεκροπίδες.

Γυναίκα του ήταν η νύμφη Πραξιθέα. Μαζί της απόκτησε τρεις γιους- τον Κέκροπα, τον Πάνδωρο και το Μητίωνα- και τέσσερις κόρες- την Πρόκνη, την Κρέουσα, τη Χθονία και την Ωρείθυια.

Όταν οι Ελευσίνιοι με τους Θράκες επιτέθηκαν εναντίον της Αθήνας με αρχηγό τους τον Εύμολπο, ο Ερεχθέας τους αντιμετώπισε με το στρατό του. Νίκησε, αφού θυσίασε μια από τις κόρες του, σύμφωνα με χρησμό του μαντείου.

Η Πραξιθέα (μία από τις Νύμφες και Ναϊάδα), μητέρα της παρθένου και κόρη του ποταμού Κηφισού, δέχεται ηρωικά τη θυσία της κόρης της, όπως επιβάλλει ο χρησμός του μαντείου των Δελφών, έτσι ώστε να γλιτώσουν οι Αθηναίοι από τον εισβολέα Εύμολπο, προστατευόμενο του Ποσειδώνα εχθρού της Αθήνας. Στον μύθο οι αδελφές της παρθένου αυτοκτονούν κατόπιν, πέφτοντας από τον Ιερό Βράχο καθώς έχουν ορκιστεί να ακολουθήσουν την αδελφή τους στον ένδοξο θάνατο της. Συνεπώς, ο Παρθενώνας γίνεται ναός μνήμης του θανάτου των παρθένων.

Οι άλλες αδελφές της αυτοκτόνησαν, γιατί είχαν κάνει όρκο μεταξύ τους, πως αν πέθαινε η μία, θα την ακολουθούσαν στο θάνατο και οι άλλες. Η μάχη αυτή δεν είχε καλό τέλος για κανέναν. Μια παράδοση λέει πως ο Εύμολπος σκοτώθηκε μαζί με με τους δυο γιους του. Όσο για τον Ερεχθέα, αμέσως μετά τον κεραυνοβόλησε ο Δίας ύστερα από παράκληση του Ποσειδώνα, γιατί ο Εύμολπος ήταν γιος του.

Πηγές: Wikipedia – Lifo – «Το αίνιγμα του Παρθενώνα» της Τζόαν Μπρέτον Κόνελι εκδ. Πατάκη

Αναδημοσίευση από sciencearchives

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ