«Εάν ήξερες τι είναι αληθινό δεν θα υπήρχε το ψεύτικο»

15 Σεπτεμβρίου 1961

Ήταν ένα υπέροχο βράδυ ο ουρανός ήταν καθαρός και σε πείσμα των φώτων της πόλης τα αστέρια ήταν λαμπερά.Παρόλο που όλες οι πλευρές του Πύργου* ήταν πλημμυρισμένες από φώτα, μπορούσε να δει κανείς μακριά τη γραμμή του ορίζοντα και κάτω χαμηλά, φωτεινά μπαλώματα στο ποτάμι.

Παρ’ όλη την ασταμάτητη φασαρία της κυκλοφορίας ήταν ένα ήσυχο βράδυ. Ο διαλογισμός γλίστρησε πάνω του σαν το κύμα που σκεπάζει την άμμο. Δεν ήταν ο διαλογισμός που μπορεί να πιάσει το μυαλό με τα δίχτυα της μνήμης.Ήταν κάτι στο οποίο ολόκληρο το μυαλό παραδόθηκε χωρίς καμιά αντίσταση. Ήταν διαλογισμός που πήγε πολύ πιο μακριά από κάθε φόρμουλα, μέθοδο. 

Η μέθοδος, η φόρμουλα και η επανάληψη καταστρέφουν το διαλογισμό. Στην κίνησή του πήρε μέσα του τα πάντα: τ’ αστέρια, το θόρυβο, την ησυχία και το ξεδίπλωμα των νερών. Αλλά δεν υπήρχε διαλογιζόμενος.Ο διαλογιζόμενος, ο παρατηρητής, πρέπει να σταματήσει για να υπάρξει διαλογισμός. Διαλογισμός είναι επίσης και η διάλυση του διαλογιζόμενου- αλλά όταν ο διαλογιζόμενος σταματά, υπάρχει ένα εντελώς διαφορετικό είδος διαλογισμού.

Ήταν πολύ νωρίς το πρωί.Ο Ωριων ανέβαινε πάνω από τον ορίζοντα και οι Πλειάδες ήταν σχεδόν από πάνω του. Η φασαρία της πόλης είχε κοπάσει κι εκείνη την ώρα δεν υπήρχε φως σε κανένα από τα παράθυρα και φυσούσε ένα ευχάριστο δροσερό αεράκι.

Στην πλήρη προσοχή δεν υπάρχει ζήσιμο εμπειρίας. Στην απροσεξία υπάρχει- η απροσεξία είναι που μαζεύει εμπειρίες, πολλαπλασιάζει τις μνήμες, χτίζει τοίχους άμυνας.Αυτή η απροσεξία είναι που στηρίζει τις εγωκεντρικές δραστηριότητες. Απροσεξία είναι η συγκέντρωση που σημαίνει αποκλεισμό, απομόνωση. Η συγκέντρωση ξέρει την καταστροφή και την ατέλειωτη σύγκρουση που φέρνει ο έλεγχος κι η πειθαρχία.

Στην κατάσταση της απροσεξίας κάθε αντίδραση σε οποιαδήποτε πρόκληση είναι ανεπαρκής. Αυτή η ανεπάρκεια είναι η εμπειρία. Η εμπειρία συμβάλλει, στην αναισθησία- θολώνει το μηχανισμό της σκέψης Χοντραίνει τους τοίχους της μνήμης και η συνήθεια και η ρουτίνα γίνονται ο κανόνας. Η εμπειρία και η απροσεξία δεν ελευθερώνουν. Η απροσεξία είναι αργή φθορά.

Στην ολοκληρωτική προσοχή δεν υπάρχει ζήσιμο εμπειρίας. Δεν υπάρχει κέντρο που ζει την εμπειρία, ούτε κάποια περιφέρεια μέσα ιπην οποία γίνεται η εμπειρία. Η προσοχή δεν είναι συγκέντρωση που στενεύει, περιορίζει. Η ολοκληρωτική προσοχή πάντα περικλείει, ποτέ δεν αφήνει τίποτα απέξω. Η επιφανειακή προσοχή είναι απροσεξία. Η ολοκληρωτική προσοχή περιλαμβάνει και το επιφανειακό και το κρυμμένο, το παρελθόν και την επίδρασή του στο παρόν καθώς κινείται προς το μέλλον.

Ολόκληρη η συνείδηση είναι κάτι μερικό, οριοθετημένο, και η ολική προσοχή περιλαμβάνει τη συνείδηση με τους περιορισμούς της κι έτσι της είναι δυνατό να γκρεμίσει τα όρια, τους περιορισμούς. Όλη η σκέψη είναι διαμορφωμένη και η σκέψη δεν μπορεί να ξεδιαμορφώσει τον εαυτό της. Η σκέψη είναι χρόνος κι εμπειρία- ουσιαστικά είναι αποτέλεσμα απροσεξίας.

Τι φέρνει την ολική προσοχή;

Ούτε μέθοδος ούτε σύστημα- αυτά φέρνουν μόνο το αποτέλεσμα που υπόσχονται. Η ολική προσοχή, όμως, δεν είναι αποτέλεσμα, όπως δεν είναι και η αγάπη- δεν μπορείς να την προκαλέσεις, δεν μπορείς να τη φέρεις ό,τι κι αν κάνεις.

Ολική προσοχή είναι η άρνηση των αποτελεσμάτων της απροσεξίας. Αλλά αυτή την άρνηση δεν την κάνεις επειδή ξέρεις τι είναι η προσοχή. Πρέπει ν’ αρνηθείς ό,τι είναι ψεύτικο όχι επειδή ήδη ξέρεις τι είναι αληθινό- εάν ήξερες τι είναι αληθινό δε θα υπήρχε το ψεύτικο.

Το αληθινό δεν είναι το αντίθετο του ψεύτικου- η αγάπη δεν είναι το αντίθετο του μίσους. Επειδή ξέρεις το μίσος δεν ξέρεις την αγάπη.

Η άρνηση του ψεύτικου, η άρνηση των πραγμάτων της απροσεξίας δεν είναι αποτέλεσμα επιθυμίας να πετύχεις την ολική προσοχή. Το να δεις το ψεύτικο σαν ψεύτικο και το αληθινό σαν αληθινό και το αληθινό μέσα στο ψεύτικο, δεν είναι αποτέλεσμα σύγκρισης.

Το να δεις το ψεύτικο σαν ψεύτικο σημαίνει προσοχή. Δεν μπορείς να δεις το ψεύτικο σαν ψεύτικο όταν υπάρχουν γνώμες, απόψεις, εκτιμήσεις, εξαρτήσεις κ.τ.λ. που είναι αποτελέσματα απροσεξίας. Το να δεις όλη τη φάμπρικα της απροσεξίας είναι ολική προσοχή.

* εννοεί τον Πύργο του Άιφελ που υψωνόταν μπροστά του.

«Σημειώσεις» εκδ. Καστανιώτη

Αναδημοσίευση από 2insight4

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ