Η ανάγκη να ανήκεις

Τι κι αν είμαστε τόσα εκατομμύρια άνθρωποι σε τούτο τον πλανήτη. Ο καθένας μας είναι μοναδικός, αφού το παζλ της ανθρώπινης προσωπικότητας συντίθεται -από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής μας -τόσο από ποικίλα βιώματα κι ερεθίσματα όσο κι από επιλογές, προτιμήσεις και γούστα.

Καθότι, όμως, είμαστε από τη φύση μας κοινωνικά όντα, έχουμε έντονη την ανάγκη του «ανήκειν», αυτή την έμφυτη και βασική ανάγκη μας να ανήκουμε σε ένα ευρύτερο σύνολο, όπως είναι η κοινωνία, η οικογένεια, η παρέα ή μια ομάδα.

Αυτό που επιζητούμε βέβαια σε κάθε περίπτωση είναι η αποδοχή, η οποία με τη σειρά της μας προσφέρει μια συναισθηματική ασφάλεια. Ταυτόχρονα, βέβαια, μας γοητεύει η ιδέα να διαφέρουμε από το ευρύ κοινό, ξεχωρίζοντας σαν εντυπωσιακά παγώνια. Ωστόσο, κάπου εκεί είναι που χανόμαστε στη μετάφραση.

Συνήθης ύποπτος για αυτό το μπέρδεμα είναι το αίσθημα της ανασφάλειας. Όσο κι αν έχουμε την πρόθεση να ξεχωρίσουμε από το σύνολο, έχοντας την ψευδαίσθηση ότι είμαστε οι καλύτεροι, οι πρωτοπόροι, οι “one of a kind” που λεν’ και στο χωριό μου, τόσο μας κρατάει πίσω ο φόβος του «τι θα πει ο κόσμος».

Ποιος ρισκάρει άλλωστε να στιγματιστεί ως μαύρο πρόβατο, ξεφεύγοντας από την πεπατημένη;

Τα παραδείγματα στην καθημερινότητα είναι αρκετά. Συμμετέχοντας σε μια συζήτηση, λόγου χάριν, παραγκωνίζουμε την προσωπική μας άποψη, καταλήγοντας να τα έχουμε (για την ώρα τουλάχιστον) καλά με την παρέα.

Ρωτώντας μας μια φίλη, αν της ταιριάζει το καινούριο της φόρεμα, εμείς (ωσάν ξινή, τάχα μου,ευγενική πωλήτρια σε κατάστημα) τη διαβεβαιώνουμε ότι της πάει χάρμα (ούτε καν)!

Καταλήγουμε, λοιπόν, να χαϊδεύουμε αυτιά ή να πηγαίνουμε με τα νερά των άλλων ώστε, τόσο οι πράξεις ή τα λόγια μας, όσο κι εμείς οι ίδιοι, να γινόμαστε αρεστοί. Κάπως έτσι τείνουμε να αποκρύπτουμε πτυχές του χαρακτήρα και της προσωπικότητάς μας, λόγω του φόβου της απόρριψης από τον περίγυρο.

Όλα αυτά βέβαια για όσους λειτουργούν εκ του ασφαλούς. Στον αντίποδα αυτών, υπάρχουν κι εκείνοι οι άλλοι, οι διαφορετικοί, οι πιο «θαρραλέοι» που ξεχωρίζουν χωρίς να κοπιάζουν ιδιαίτερα. Τους βγαίνει σχεδόν φυσικά.

Πηγάζει από μέσα τους. Φταίει η αύρα τους, το στιλ τους, τα ενδιαφέροντά τους, ο τρόπος που κινούνται ή που μιλούν, πάντως έχουν κάτι που αυτομάτως τους καθιστά ξεχωριστούς, σαν να μην έχουν ανάγκη να ανήκουν σε κάποιο σύνολο, σαν να είναι φτιαγμένοι από άλλα υλικά. Είναι αυτά τα καταπληκτικά άτομα που κάθε άλλο παρά στημένα μπορούν να θεωρηθούν.

Εκ πρώτης όψεως μπορεί να μη γεμίζουν το μάτι σε μερικούς -ζηλόφθονες ως επί το πλείστον -συνήθως λόγω διαφορετικής αισθητικής.

Ενίοτε, δε, το πόσο διαφορετικοί ή εναλλακτικοί (όπως λέμε) είναι, δεν πάει χεράκι-χεράκι με το εκκεντρικό της εμφάνισης, αλλά με τον ιδιαίτερο αέρα που αποπνέουν.

Τέτοιοι άνθρωποι πολύ συχνά πέφτουν ερήμην τους θύματα κριτικής -κουτσομπολιό το λένε στα μέρη μου- από ανώτερα (και καλά τώρα!) άτομα.

Οι παντογνώστες τούτοι, λοιπόν, με περισσή μαεστρία, ανοίγουν το κουτάκι με τις… ταμπέλες (μα τι νομίζατε πως θα έλεγα;) και ξεκινά η διανομή: μερικοί είναι οι φευγάτοι (αχ τα καημένα τα παιδιά), κάποιοι βρίσκονται δακτυλοδεικτούμενοι σαν άλλα μαύρα πρόβατα, οι πιο τυχεροί μπαίνουν στην κατηγορία “alternative”, αγγλιστί, κι ορισμένοι απλά «είναι στην κοσμάρα τους».

Ποικιλία λεξιλογίου υπάρχει (φαντασία να ’χεις!), διότι ας μην ξεχνάμε και τα ποικίλα backgrounds της εκάστοτε κριτικής επιτροπής -ο Θεός να την κάνει.

Παρά την όποια κριτική και κάθε λογής κατηγοριοποίηση δέχονται οι αβίαστα διαφορετικοί, παραμένουν ανεπηρέαστοι, αφού δεν κρέμονται από τα χείλη του καθενός -και δη κακοπροαίρετου- για το τι είναι πραγματικά και τι όχι. 

Σε τελική ανάλυση, η μόνη «κατηγορία» που μπορεί κάποιος να τους προσάψει είναι η αυθεντικότητά τους. Αυτή είναι αρκετή για να τους φέρει πιο κοντά σε ό,τι πραγματικά γουστάρουν να ανήκουν και όχι σε σύνολα-δεκανίκια.

Ας μην ξεχνάμε ότι, όπως είχε πει κι ο Σόλων, «όσο ζούμε, μαθαίνουμε», τόσο τους άλλους όσο και τον ίδιο μας τον εαυτό.

Μαθαίνοντας και βελτιώνοντας πρώτα εμάς τους ίδιους ως μονάδες, βάζουμε το λιθαράκι μας για την πρόοδο κάθε συνόλου στο οποίο επιλέγουμε να ανήκουμε. 

Απαραίτητα εφόδια για αυτή τη διαδρομή, η διατήρηση της μοναδικότητας μας, η συνεργασία με τον διπλανό κι ο σεβασμός προς το διαφορετικό.

Όσο για αυτό το τελευταίο, βασική προϋπόθεση είναι να έχουμε ανοιχτό μυαλό αφού, όπως το αλεξίπτωτο, μόνο έτσι μπορεί να δουλέψει σωστά.

Μαρία Τσαγκαράκη 

ilov

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ