Η πολυπλοκότητα του χαρακτήρα του Σενέκα

Η ηθική προσωπικότητα του Σενέκα προκάλεσε άπειρες συζητήσεις. Υπήρξε δυναμικός αλλά μάλλον ασυνεπής ηθικολόγος, κήρυκας περισσότερο παρά παράδειγμα στωική αρετής. Είναι σίγουρο ότι άλλοι επώνυμοι στωικοί απέδειξαν ότι ήταν αγνότεροι από αυτόν. Είναι γεγονός ότι αποδοκίμαζε τον κόσμο, μέσα στον οποίο ζούσε, εντούτοις όμως ο ίδιος είχε ηγετικό ρόλο μέσα σ’ αυτό τον κόσμο, όπως άλλωστε θα ταίριαζε σ’ ένα σκληρό Ρωμαίο πραγματιστή. Η ασυνέπεια πάντως ανάμεσα στη διδασκαλία του και στον τρόπο ζωής του είναι γεγονός που συγκέντρωσε υπερβολικά μεγάλη προσοχή και αντιμετώπισε έντονες κατακρίσεις, έτσι ώστε κατέληξε τελικά να αμαυρωθεί η πολυπλοκότητα του χαρακτήρα του Σενέκα και η λάμψη των επιτευγμάτων του.

Ο μελετητής δε θα πρέπει να λησμονεί ότι, πέρα από τις υπερβολικές, συχνά, ηθικολογίες του, δεν έπαψε να υπάρχει ο άνθρωπος της έντονης δράσης, ο επιτυχημένος ρήτορας, ο προσεκτικός πολιτικός, ο πανέξυπνος διπλωμάτης, ο επιδέξιος οικονομολόγος, το άτομο της εκπληκτικής μόρφωσης και πείρας, ο ουτοπικός οραματιστής της ενότητας των ανθρώπων, αλλά και ο βιαιότατος αντίπαλος των μονομαχιών, της δουλείας και κάθε μορφής αναλγησίας του ανθρώπου προς το συνάνθρωπό του.

Είναι αλήθεια ότι μάλλον αργά αποφάσισε να ακολουθήσει και ο ίδιος με συνέπεια τα διδάγματά του, έτσι ώστε να διασώσει την υστεροφημία του. Αυτό όμως δε θα πρέπει να αμαυρώσει την εικόνα και τις προθέσεις του πολιτικού, καθώς και την καλλιτεχνική και ψυχολογική διεισδυτικότητα του συγγραφέα, και κάτι περισσότερο: τον ανθρωπισμό του Σενέκα ως βαθύτατα φιλοσοφημένου ατόμου.

 Για μια ευτυχισμένη ζωή

ΣΕΝΕΚΑΣ

lecturesbureau

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ