Μετά τις Βρυξέλλες: An intelligence review (p1)

Τον καιρό που ήταν κλειστή η ΕΡΤ εργάστηκα σε επιτελική θέση ως διευθυντής μια εταιρίας σε μεγάλο διεθνές αεροδρόμιο.

Η άσκηση των επαγγελματικών μου καθηκόντων επέβαλε την απρόσκοπτη πρόσβαση σε όλους τους ευαίσθητους τομείς, από την πίστα μέχρι τους χώρους μετά τον έλεγχο διαβατηρίων και αποσκευών και για αυτό το λόγο είχα υψηλού επιπέδου κάρτα ασφαλείας με την οποία χωρίς διατυπώσεις άνοιγα σχεδόν όλες τις πόρτες σε όλους τους χώρους.

Στο πλαίσιο των υποχρεώσεων μου ήταν η συστηματική εγρήγορση για πιθανές απειλές όσο και η εκπαίδευση περίπου 100 εργαζομένων μεταξύ άλλων για τον εντοπισμό τέτοιων απειλών και την άμεση ενεργοποίηση των δυνάμεων ασφαλείας.

Συνεργάστηκα στενά με την ομοσπονδιακή Αστυνομία και συχνά χρειάστηκε να καλέσω τη συνδρομή τους σε περιπτώσεις υπόπτων ατόμων, αποσκευών η αντικειμένων.

Ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον να βλέπεις την πραγματικότητα και τα ρίσκα που συνεπάγεται ένας πολυεπίπεδος σχεδιασμός ασφαλείας με συνδυασμό τεχνολογικά προηγμένων μέσων εντοπισμού και αποτροπής, και -ή μάλλον κυρίως- την αξιοποίηση του ανθρώπινου παράγοντα μέσω παρατήρησης, αξιολόγησης, δράσης και αντίδρασης.

Μέχρι τότε η εμπειρία μου ήταν δημοσιογραφική - ερευνητική και μου φάνηκε αρκετά χρήσιμη ώστε να αισθάνομαι πως είχα ένα ικανοποιητικό φορτίο γνώσεων για το πως θα μπορούσε να δράσει δυνητικά ένας επίδοξος τρομοκράτης. Αυτό χάρη στην επίμονη και συστηματική έρευνα στην οποία είχα επιδοθεί για σειρά ετών αναφορικά με τη διεθνή τρομοκρατία και πιο συγκεκριμένα με την Ισλαμιστική εκδοχή της, ήδη από την εποχή του Κάρλος και του City of Poros. Η αλκαίντα ήταν μεταγενέστερο “φρούτο” και ο ISIS ακόμη περισσότερο.

Ρίξτε μια προσεκτική ματιά στη φωτογραφία που αναδημοσιεύω με τους πιθανούς δράστες του μακελειού στο Αεροδρόμιο των Βρυξελλών.

Τι παρατηρείτε;

Οι δύο δράστες με τα μαύρα φορούν στο ένα χέρι από ένα γάντι έκαστος. Τώρα μετά την έκρηξη γνωρίζουμε πως εκεί έκρυβαν το μπουτόν πυροδότησης των εκρηκτικών που μεταφέρουν με τις βαλίτσες. Ο τρίτος δεν ήταν καμικάζι αυτοκτονίας είχε προφανώς άλλο ρόλο, σχεδιασμού και συντονισμού.

Αυτή η λεπτομέρεια -εφόσον είχε τραβήξει το βλέμμα ενός αστυνομικού είτε στο χώρο του check in είτε από τις κάμερες ασφαλείας- θα έπρεπε να ήταν επαρκής για να τους κινητοποιήσει.

Αλλά η πραγματική ζωή δεν έχει σχέση με την κινηματογραφική εκδοχή της όπου ένας Μπρούς Γουίλις τους βλέπει, τον πλακώνει στο ξύλο και τους πετά από το παράθυρο ενω ταυτόχρονα με το άλλο χέρι εξουδετερώνει τις βόμβες πίνοντας παράλληλα τον καφέ του...

Η εξίσωση “εύρυθμη λειτουργία ενός αεροδρομίου σε σχέση με την ασφάλεια” έχει δοκιμαστεί σε πολλές εκδοχές, ειδικά στα αεροδρόμια των ΗΠΑ όπου αποδείχθηκε αποτελεσματική μεν, αλλά ιδιαίτερα δυσχερής λόγω του απαιτούμενου όγκου μέτρων και προσωπικού σε συνδυασμό με τεράστια ταλαιπωρία και αναμονή των επιβατών.

Σε ολόκληρο τον κόσμο υπάρχουν χιλιάδες αεροδρόμια και σε όλα ταξιδεύουν δυτικοί πολίτες (με εξαίρεση ελάχιστα όπως για παράδειγμα της Β. Κορέας...). Δεν μπορείς να τα μετατρέψεις σε απόρθητα φρούρια ξοδεύοντας δισεκατομμύρια για καθένα και ακυρώνοντας στην πράξη τον λόγο ύπαρξης τους ως σταθμοί δια-μετάβασης για εκατομμύρια ανθρώπους καθημερινά.

Κατ’ επέκταση δεν μπορείς να το κάνεις αυτό ούτε σε σταθμούς τραίνων, μετρό, στάσεις λεωφορείων, γήπεδα και οπουδήποτε συγκεντρώνονται μαζικά άνθρωποι.

Στο αεροδρόμιο που εργαζόμουν πραγματοποιούσα καθημερινές επιθεωρήσεις περπατώντας σε όλους τους χώρους. Το φυλλοκάρδι μου έτρεμε κυρίως στο χώρο του check in. Ειδικά στην πρωϊνή ώρα αιχμής με τις εκατοντάδες απο-προσγειώσεις αεροσκαφών και χιλιάδες ανθρώπους να βρίσκονται στο χώρο.

Ας ξαναγυρίσουμε στη φωτογραφία με τους υπόπτους:

-Είναι μια απομονωμένη εικόνα, στατική που μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε υποθέσεις ή να εξάγουμε συμπεράσματα εκ των υστέρων και του ασφαλούς. Τόσο εγώ όσο και οι εκπαιδευμένοι αστυνομικοί τις ώρες αιχμής εντοπίζαμε δεκάδες περιπτώσεις οι οποίες τυπικά θα έπρεπε να ελεχθούν (by the book).

Στην πράξη, δε γίνεται:

- Υπάρχει διαρκής κίνηση, οι εικόνες και οι παραστάσεις, τα πρόσωπα και οι βαλίτσες εναλλάσονται αέναα, η ζωή προχωρά δευτερόλεπτο προς δευτερόλεπτο. Οι επιβάτες πρέπει να ταξιδέψουν στην ώρα τους, οι επισκέπτες να διευκολυθούν, τα καταστήματα να δουλέψουν, σε αεροδρόμιο είναι όχι στο Γκουαντάναμο...

Τα συστήματα ασφαλείας και οι εκπαιδευμένοι Αστυνομικοί είναι επαρκή, όσο μπορούν να είναι στον πραγματικό κόσμο. Αυτό που μπορεί και βοηθάει είναι η αποτροπή μέσω των στοιχείων και της ανάλυσης από τις μυστικές υπηρεσίες και την αντικατασκοπία. Ο έγκαιρος εντοπισμός.

Ας ληφθεί υπόψη πως για κάθε τρομοκρατική επίθεση όπως αυτές στο Παρίσι, τις Βρυξέλλες και αλλού, πολλές περισσότερες έχουν αποτραπεί χάρη στην συντονισμένη και οργανωμένη λειτουργία των μυστικών υπηρεσιών διεθνώς. Δεν περιμένει κανείς να εκδίδουν ανακοινώσεις βέβαια. Αυτός είναι ο Κρίσιμος Παράγοντας που κάνει τη διαφορά.

Κι αν είναι ή όχι στοιχείο κοινωνιών Μεγάλου Αδερφού, αυτά είναι “παλιά ξυνά σταφύλια”. Το 1984 είναι πολύ μακρυά και το ζητούμενο είναι να έχεις ασφαλείς δημόσιους χώρους και υπηρεσίες για τους πολίτες. Είναι θέμα εκδημοκρατισμού των κρατικών δομών η σωστή χρήση των στοιχείων που συγκεντρώνονται αλλά, δεν υπάρχει άλλος δρόμος που να μπορεί να αυξήσει το βαθμό ασφαλείας στην καθημερινή ζωή όλων μας.

ALEKOS MARKELLOS

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ