Το πως βλέπουμε τι είναι δυνατό και τι όχι σ’ αυτόν τον κόσμο, είναι θέμα συνήθειας

Artist: Henri Matisse

Από τον εξαιρετικό Jostein Gaarder.

…Ο μπαμπάς, η μαμά και ο μικρός Θωμάς που είναι 3 χρονών, κάθονται ένα πρωί στην κουζίνα τους και τρώνε το πρωινό τους. Ξάφνου, η μαμά σηκ΄νεται, πάει στον νεροχύτη και τότε, ναι, ο μπαμπάς αρχίζει να πετάει και ανεβαίνει ως το ταβάνι.

Τι νομίζεις ότι θα ‘λεγε ο μικρός Θωμάς; Μπορεί να ‘δειχνε τον μπαμπά του με το δάχτυλα και να ‘λεγε: «ο μπαμπάς πετάει!»

Σίγουρα ο Θωμάς θ’ απορούσε. Αλλά ο Θωμάς έτσι κι αλλιώς απορεί και θαυμάζει μ’ όσα βλέπει γύρω του. Ο μπαμπάς του ξέρει να κάνει τόσα θαυμάσια πράγματα, που μια μικρή πτήση πάνω από το τραπέζι της κουζίνας δεν είναι δα και τίποτα σπουδαίο!

Ο μπαμπάς ξυρίζεται κάθε πρωί με μια μικροσκοπική ξυριστική μηχανή. Άλλες φορές σκαρφαλώνει πάνω στη σκεπή και στερεώνει την κεραία της τηλεόρασης ή χώνει το ξεφάλι του μέσα στον κινητήρα του αυτοκινήτου και το βγάζει κατάμαυρο.

Και τώρα η σειρά της μαμάς. Άκουσε τον Θωμά και γυρίζει απότομα να δει. Πως νομίζεις ότι θ’ αντιδρούσε στη θέα του ιπτάμενου μπαμπά πάνω από το τραπέζι της κουζίνας;


Το βάζο με τη μαρμελάδα της πέφτει από τα χέρια κι αρχίζει να κλαίει από τη σαστιμάρα της. Ίσως μάλιστα να πάει και στον γιατρό, όταν κατέβει και πάλι ο μπαμπάς στο κάθισμά του. (Αυτός ο άνθρωπος ποτέ του δεν έμαθε πως φέρεται κανείς στο τραπέζι!)
Γιατό ο Θωμάς και η μαμά αντεδρασαν με τόσο διφορετικούς τρόπους; Τι λες;

Είναι ζήτημα συνήθειας. (Αυτό βάλτο καλά στο μυαλό σου και μην το ξεχάσεις!) Η μαμά έχει μάθει ότι οι άνθρωποι δεν πετούν. Ο Θωμάς όχι. Είναι ακόμα αβέβαιος για το τι είναι δυνατό και τι όχι σ’ αυτόν τον κόσμο.

Αλλά τι γίνεται με τον κόσμο αυτόν καθ’ εαυτό, Σοφία; Νομίζεις ότι ο κόσμος είναι ή όχι δυνατό να υπάρχει; Γιατί, αν το καλοσκεφτούμε, κι αυτός πετάει, κι αυτός αιωρείται στο Διάστημα.

Το λυπηρό είναι πως, μεγαλώνοντας, δεν συνηθίζουμε μόνο στους νόμους της βαρύτητας. Συνηθίζουμε ταυτόχρονα και στην ίδια την ύπαρξη του κόσμου.

Φαίνεται ότι κατά τη διάρκεια της παιδικής μας ηλικίας χάνουμε την ικανότητα να απορούμε και να θαυμάζουμε τον κόσμο. Κι αυτό δεν είναι διόλου ασήμαντο – αντίθετα, είναι κάτι που οι φιλόσοφοι προσπαθούν να ξυπνήσουν και πάλι μέσα μας. Γιατί κάπου μέσα μας, κάτι μας λέει ότι η ζωή είναι ένα μεγάλο αίνιγμα. Και το αίνιγμα αυτό το ζήσαμε πολύ πριν μάθουμε να το σκεφτόμαστε.

Οι περισσότεροι φυλακίζονται (για διάφορους λόγους) τόσο βαθιά μέσα στην καθημερινότητα που θάβουν μια για πάντα την έκπληξή τους για το φαινόμενο της ζωής.

Για τα παιδιά, όμως, ο κόσμος –κι όλα όσα κλείνει μέσα του – είναι κάτι καινούργιο που προκαλεί τον θαυμασμό και την έκπληξη. Οι μεγάλοι δεν τον βλέπουν έτσι. Οι περισσότεροι μεγάλοι άνθρωποι βλέπουν τον κόσμο σαν κάτι εντελώς κανονικό και συνηθισμένο.

Jostein Gaarder, O κόσμος της Σοφίας, εκδ. Νέα Σύνορα – Α. Α. Λιβάνη, 1994
 
thessalonikiartsandculture

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ