βουλιάζει η χώρα από τους πρόσφυγες: η δείνωσις και η δραματοποίηση

 

φίλες και φίλοι

 

ΑΚΟΥΜΕ και διαβάζουμε πολύ συχνά ότι η χώρα βουλιάζει από τους 10 ή 70 η 200 χιλιάδες πρόσφυγες που βρίσκονται στην εδαφική επικράτεια του ελληνικού Κράτους. Βουλιάζει, τώρα – όχι θα βουλιάξει. Η χώρα παρουσιάζεται ως ένα πλεούμενο, ένα σκάφος το οποίο πλέει στα τρικυμιώδη νερά της Ιστορίας και του μέλλοντος και βουλιάζει γιατί πάνω σε αυτό βρίσκονται περισσότεροι από ό,τι θα έπρεπε, και αυτοί οι περισσότεροι είναι οι πρόσφυγες. Τι θα κάνουμε για να σωθούμε; Ένας τρόπος υπάρχει – να πετάξουμε στη θάλασσα τους υπεράριθμους επιβάτες. Να σας θυμίσω ότι η εικόνα αυτή, η μεταφορά αυτή  για πρώτη φορά επινοήθηκε κατά τον 6ο π. Χ. αιώνα στη Λέσβο από τον αριστοκράτη ποιητή Αλκαίο, συνομήλικο της Σαπφούς. Έκτοτε έγινε κοινός τόπος, τόσο στην ποίηση όσο και στην πολιτική. Ο δε ηγέτης δεν μπορεί παρά να είναι ο κυβερνήτης του σκάφους, ο οποίος κρατάει στα στιβαρά του χέρια το τιμόνι – εικόνα πολύ προσφιλής στον Πλάτωνα.

 

ΕΙΝΑΙ, φίλες και φίλοι, δυνατόν να βουλιάξει η χώρα από μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες; Κατά κανένα τρόπο. Μα, θα μας πει κάποιος, πρόκειται για μεταφορά! Ακόμα χειρότερα! Η μεταφορά θέλει να μας πει ότι υπάρχει ένα πρόβλημα, των προσφύγων, που είναι τόσο σοβαρό ώστε διακυβεύεται  η ίδια η ύπαρξη του ελληνικού έθνους, του ελληνικού Κράτους. Όταν ένα πρόβλημα δεν προσλαμβάνεται με τις πραγματικές του διαστάσεις αλλά μεγεθύνεται και παραμορφώνεται τότε το πρόβλημα γίνεται δράμα, δραματοποιείται – αυτή είναι η δραματοποίηση ενός προβλήματος. Ποιος όμως είναι ο σκοπός της δραματοποίησης; Ο εκφοβισμός και η επιβολή ή διαιώνιση της επιθυμίας να μην επιλυθεί το πρόβλημα.

ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ότι κάθε κοινωνικό πρόβλημα που δεν αντιμετωπίζεται και δεν επιλύεται, αναπόφευκτα χειροτερεύει, επιδεινώνεται. Αυτή είναι η αντικειμενική συνθήκη της επιχειρηματολογίας της δεινώσεως. Ο φόβος για την επερχόμενη επιδείνωση δεν είναι πλαστός, δεν είναι φανταστικός αλλά πραγματικός. Και ο προκαλούμενος από την επιχειρηματολογία φόβος δεν είναι φόβος που παραλύει μυαλό και σώμα αλλά που προκαλεί εγρήγορση.

Η δείνωσις (< δεινός, που προκαλεί δέος, φόβο) ήταν ένα είδος επιχειρηματολογίας των αττικών ρητόρων (πολύ προσφιλής στον Ισοκράτη), το οποίο υπάρχει και σήμερα. Σκοπός αυτής της επιχειρηματολογίας είναι να πείσει προκαλώντας τον φόβο επικαλούμενος την αναμενόμενη, αναπόφευκτη χειροτέρευση μιας κατάστασης. Όταν, λόγου χάριν,  κάποιος παραθέτει τις αναμενόμενες καταστρεπτικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, τότε καταφεύγει στην επιχειρηματολογία της δεινώσεως.

 

ΟΤΑΝ θέλουμε να αντιμετωπίσουμε και να επιλύσουμε ένα πρόβλημα τότε καταφεύγουμε στην επιχειρηματολογία της δεινώσεως. Όταν όμως δεν θέλουμε, τότε καταφεύγουμε στη δραματοποίηση τους προβλήματος. Και ενώ η δείνωσις παραπέμπει στο μέλλον, η δραματοποίηση εστιάζει στο παρόν. Ο φόβος που προκαλεί η δραματοποίηση παραλύει την ικανότητα της σκέψης, αν υπάρχει και ο φόβος γίνεται τρόμος, εφιάλτης. Δεν θέλουμε να επιλύσουμε ένα πρόβλημα επειδή δεν μπορούμε, επειδή είναι πάρα πολύ σοβαρό, επειδή είναι ανεπίλυτο;

 

 

 

Όχι! Δεν θέλουμε να επιλύσουμε ένα πρόβλημα γιατί δεν συμφέρει, και δεν συμφέρει εάν δεν επιλυθεί με γνώμονα την ισχυροποίηση και το συμφέρον του Κράτους και της Κυριαρχίας. Η Κυριαρχία δημιουργεί, παράγει διαρκώς  προβλήματα, είναι προβληματουργός – δεν επιλύει προβλήματα. Εάν τα προβλήματα επιλυθούν, τότε η Κυριαρχία κλονίζεται. Εάν επιλυθεί το πρόβλημα των προσφύγων, η Κυριαρχία θα κλονιστεί: θα προκριθεί η αλληλεγγύη, η αλληλοβοήθεια, η συνεργασία – ο ανταγωνισμός και ο ατομικισμός θα υποχωρήσουν.

 

Ο σκοπός της δραματοποίησης ενός προβλήματος είναι ο εκφοβισμός, η απομόνωση, άρα η αποβλάκωση των Υποτελών· είναι η αναπαραγωγή και ενίσχυση του φθόνου και της μνησικακίας – της σκατοψυχίας. Αυτός είναι ο λαός της σκατοψυχίας, ο σκατόψυχος λαός: ο αποβλακωμένος, ο φοβισμένος, ο απομονωμένος. Δεν γνωρίζει επιχειρήματα και λογική σκέψη, του είναι παντελώς ξένα. Ο σκατόψυχος λαός μισεί – τον εαυτό του, τους γύρω του, τη ζωή του, τη ζωή.

 

ΔΕΝ υπάρχει ένας λαός, υπάρχουν δύο λαοί – ο σκατόψυχος και ο αλληλέγγυος. Υπάρχει ένα χάσμα μεταξύ αυτών των δύο. Κατά τη διάρκεια εποχής κοινωνικής ειρήνευσης, το χάσμα αυτό δεν είναι ορατό – αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ανύπαρκτο. Σε εποχές όμως οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής αναστάτωσης, αναταραχής και κρίσης, οι δύο λαοί και το μεταξύ τους χάσμα διακρίνονται τόσο πιο πολύ όσο περισσότερο οξύνεται η κρίση. Θα έλεγα ότι διαμορφώνονται τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα ενός κοινωνικού πολέμου, μιας εμφύλιας σύρραξης που νομίζουμε ότι δεν έχει αρχίσει.  Έχει όμως αρχίσει – αυτό που αναμένεται είναι η γενίκευση και η κλιμάκωσή της.

 

Ο σκατόψυχος λαός είναι ο λαός που συνδέει το μέλλον του και την τύχη του με το μέλλον και την τύχη του Κυρίου. Είναι λαός αφοσιωμένος στον Κύριο, είναι υπηρέτης Του, είναι όργανό Του. Είναι τόσο ανασφαλής που μπορεί να διαπράξει αδιανόητα ανοσιουργήματα. Αν θέλετε να διαβάσετε περισσότερα για τον σκατόψυχο λαό, σας παραπέμπω στον Νίτσε.

 

badarts