Ένας Έλληνας φοιτητής αστροφυσικής ανίχνευσε για πρώτη φορά ατμόσφαιρα γύρω από μια υπερ-Γη

Ερευνητές στη Βρετανία και στο Βέλγιο, με επικεφαλής έναν Έλληνα διδακτορικό φοιτητή-ερευνητή αστροφυσικής, κατάφεραν να κάνουν την πρώτη επιτυχή ανάλυση και ανίχνευση αερίων στην ατμόσφαιρα μιας υπερ-Γης, ενός κοντινού εξωπλανήτη παρόμοιου αλλά οκτώ φορές μεγαλύτερου σε μάζα από τη Γη. Η είδηση, που έχει ήδη αρχίσει να κάνει το γύρο του κόσμου μέσα και από το ΒΒC, χαρακτηρίζεται ως πολύ σημαντικό εύρημα στην αστροφυσική.

Άγγελος Τσιάρας

Η ανακάλυψη, που θα δημοσιευθεί στο περιοδικό αστροφυσικής «The Astrophysical Journal», αφορά τον εξωτικό πλανήτη «55 Cancri e», γνωστό και ως «Γιάνσεν», που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 40 ετών φωτός από τη Γη και περιφέρεται γύρω από το άστρο 55 Cancri, γνωστό και ως «Κοπέρνικος».

Ο εξωπλανήτης έχει έτος διάρκειας μόνο 18 ωρών (κινείται πολύ κοντά στο άστρο του, γι’ αυτό μια πλήρης περιφορά του είναι σύντομη) και η θερμοκρασία στην επιφάνειά του εκτιμάται ότι φθάνει τους 2.000 βαθμούς Κελσίου.

 

Απεικόνιση του 55 Cancri e – Οι υπερ-Γαίες θεωρούνται η πιο κοινή μορφή πλανητών στο γαλαξία μας, κατέχοντας ένα ενδιάμεσο μέγεθος ανάμεσα στους μικρούς πλανήτες όπως η Γη και στους πολύ μεγαλύτερους αέριους γίγαντες όπως ο Δίας.

Ο Άγγελος Τσιάρας της Ομάδας Αστροφυσικής του Τμήματος Φυσικής και Αστρονομίας του University College του Λονδίνου (UCL), ο οποίος ειδικεύεται στη φασματοσκοπία εξωπλανητών, ανέπτυξε μια τεχνική φασματοσκοπικής ανάλυσης, που επέτρεψε στους επιστήμονες να αποκαλύψουν την παρουσία αερίου υδρογόνου και ηλίου στην ξηρή ατμόσφαιρα του εξωπλανήτη, όχι όμως υδρατμών.

«Είναι ένα συναρπαστικό εύρημα, επειδή για πρώτη φορά μπορέσαμε να βρούμε τα φασματοσκοπικά αποτυπώματα που δείχνουν ότι υπάρχουν αέρια στην ατμόσφαιρα μιας υπερ-Γης», δήλωσε ο κ. Τσιάρας. Όπως είπε, «ο "55 Cancri e" έχει καταφέρει να διακρατήσει μια σημαντική ποσότητα υδρογόνου και ηλίου από το αρχικό νεφέλωμα, από όπου προήλθε».

Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα που είχαν συλλεχθεί από το διαστημικό τηλεσκόπιο «Χαμπλ». Μέχρι σήμερα η κάμερα ευρέος πεδίου (WFC3) του «Χαμπλ» είχε μελετήσει τις ατμόσφαιρες δύο εξωπλανητών, αλλά δεν είχε κατορθώσει να ανιχνεύσει αέρια.

Ο εν λόγω εξωπλανήτης, όταν είχε ανακαλυφθεί, είχε πάρει το παρατσούκλι «διαμαντένιος πλανήτης», επειδή μερικοί αστρονόμοι έκαναν την εκτίμηση ότι μπορεί το εσωτερικό του να είναι πλούσιο σε άνθρακα, άρα και σε διαμάντια.

Η νέα ανάλυση, προς το παρόν, δεν μπορεί να επιβεβαιώσει κάτι τέτοιο, αν και ανίχνευσε στην ατμόσφαιρά του την πιθανή «υπογραφή» του κυανιδίου του υδρογόνου, ενός δείκτη ύπαρξης άφθονου άνθρακα. Όμως η παρουσία της εν λόγω χημικής ένωσης θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από περαιτέρω έρευνες στο μέλλον. Βέβαια, αν αυτό όντως συμβεί, τότε ακόμη και αν ο πλανήτης είναι διαμαντένιος, η ζωή πάνω του θα είναι κόλαση, όχι μόνο λόγω των τρομερά υψηλών θερμοκρασιών του, αλλά και επειδή το κυανίδιο του υδρογόνου -γνωστό και ως υδροκυάνιο ή υδροκυανικό οξύ- είναι άκρως τοξικό και εξαιρετικά δηλητηριώδες.

Με τις πληροφορίες του ΑΠΕ/ ΜΠΕ

physics4u

Η ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΝΑΤΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ