Τι είναι η οξεία και η χρόνια βρογχίτιδα; Σε τι οφείλεται και πώς αντιμετωπίζεται; Ροφήματα που κάνουν καλό

του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D.

Η βρογχίτιδα είναι η φλεγμονή των κύριων αεραγωγών των πνευμόνων, των βρόγχων και εκδηλώνεται με βήχα και συνήθως με απόχρεμψη. 

Μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια, που σημαίνει ότι μπορεί να διαρκέσει μεγάλο χρονικό διάστημα και συχνά να υποτροπιάσει.

Η οξεία βρογχίτιδα μπορεί να είναι υπεύθυνη για το βήχα και την παραγωγή πτυέλων που συνοδεύουν κάποια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού. Είναι συνήθης ασθένεια που τις περισσότερες φορές προκαλείται από ένα απλό κρύωμα ή οποιαδήποτε λοίμωξη του αναπνευστικού. Στις περισσότερες περιπτώσεις (90%), η μόλυνση είναι ιογενής αλλά σε κάποιες άλλες προκαλείται από βακτήρια. Συνήθως υποχωρεί σε λίγες ημέρες χωρίς να αφήνει υπολειπόμενα συμπτώματα. Αν κάποιος ασθενής παρουσιάζει επαναλαμβανόμενα περιστατικά οξείας βρογχίτιδας, ενδέχεται να πάσχει από χρόνια βρογχίτιδα. Τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια οξείας βρογχίτιδας  αποδυναμώνουν και ερεθίζουν τους αεραγωγούς, οπότε με την  πάροδο του χρόνου, μπορεί να οδηγήσουν σε χρόνια βρογχίτιδα. 

Η χρόνια βρογχίτιδα είναι μια σοβαρή μακροχρόνια διαταραχή που συχνά απαιτεί τακτική ιατρική θεραπεία και παρακολούθηση. Η χρόνια βρογχίτιδα είναι σοβαρότερη νόσος και προκαλείται από χρόνιο ερεθισμό και φλεγμονή των βρόγχων. Η χρόνια βρογχίτιδα συγκαταλέγεται στις χρόνιες, αποφρακτικές, πνευμονικές νόσους.

Η κύρια αιτία της είναι το κάπνισμα, το οποίο ερεθίζει τους βρόγχους και τους αναγκάζει να παράγουν υπερβολική βλέννα. Τα συμπτώματα της χρόνιας βρογχίτιδας, επιδεινώνονται από τις υψηλές συγκεντρώσεις ρύπων της ατμόσφαιρας.

Αν είστε καπνιστής και εμφανίσετε οξεία βρογχίτιδα, θα είναι δυσκολότερο να ανακάμψετε. Αν συνεχίσετε το κάπνισμα, υπάρχει περίπτωση να αυξήσετε τις πιθανότητες ανάπτυξης χρόνιας βρογχίτιδας. Στους χρόνιους καπνιστές, οι πνεύμονες είναι  ευάλωτοι σε ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις, οι οποίες με την πάροδο των χρόνων μπορεί να οδηγήσουν σε μόνιμη βλάβη των αεραγωγών των πνευμόνων. 

Η χρόνια βρογχίτιδα είναι ένας από τους δύο κύριους τύπους της ΧΑΠ . Η άλλη κύρια μορφή της ΧΑΠ είναι το εμφύσημα. Και οι δύο μορφές της ΧΑΠ καθιστούν δύσκολη την αναπνοή του ασθενούς.

Τα συμπτώματα της οξείας και της χρόνιας βρογχίτιδας περιλαμβάνουν:

- Βήχα ξηρό ή παραγωγικό (με απόχρεμψη – αποβολή φλεγμάτων διάφανων, κιτρινωπών ή πράσινων).

- Συριγμό και δυσχέρεια αναπνοής, κυρίως κατά την άσκηση.

- Αίσθημα κόπωσης.

- Πυρετό.

- Βάρος στο στήθος.

- Επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του αναπνευστικού, που προκαλούν επιδείνωση των συμπτωμάτων

Στην οξεία βρογχίτιδα ο βήχας μπορεί να διαρκέσει πολλές εβδομάδες. Τα συμπτώματά της ενδέχεται σε ορισμένες περιπτώσεις να είναι παραπλανητικά. Ενδέχεται να υφίσταται οξεία βρογχίτιδα χωρίς απόχρεμψη.

Στην χρόνια βρογχίτιδα η φλεγμονή προκαλεί μόνιμες αλλοιώσεις και πάχυνση του εσωτερικού των αναπνευστικών οδών και των βρόγχων. Υπάρχει συχνός συνεχής βήχας, με απόχρεμψη για περίοδο άνω των τριών μηνών – φαινόμενο που εμφανίζεται κυρίως σε καπνιστές

Η οξεία βρογχίτιδα οφείλεται συνήθως σε ιούς ή σε μικροβιακούς παράγοντες, που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα και προκαλούν έντονη φλεγμονή στους βρόγχους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την εκδήλωση βήχα, άλλοτε ξηρού (χωρίς απόχρεμψη – φλέγματα) και άλλοτε παραγωγικού (με αποβολή αποχρέμψεως-φλεγμάτων). Τα φλέγματα, μπορεί να παρουσιάζουν εξ αρχής ή να προσλαμβάνουν στην εξέλιξη της νόσου, ένα βαθύ σκούρο κίτρινο ή πρασινωπό χρώμα. Ο χρωματισμός αυτός, είναι ενδεικτικός βακτηριδιακής λοιμώξεως ή επιμολύνσεως.

Ο βήχας οδηγεί στην απελευθέρωση σταγονιδίων στον αέρα, εντός των οποίων εμπεριέχεται ο υπεύθυνος λοιμογόνος παράγοντας. Η εισπνοή σταγονιδίων από υγιείς, οδηγεί στην εγκατάσταση του συγκεκριμένου παράγοντα στους βρόγχους, στη λοίμωξη και τη νόσο. Η μετάδοση, υποβοηθείται σημαντικά από την παραμονή σε υγρό και ψυχρό περιβάλλον καθώς και σε περιβάλλον μολυσμένο από ουσίες ερεθιστικές των αναπνευστικών οδών, όπως ο καπνός, η σκόνη, οι αναθυμιάσεις από διαλύτες χρωμάτων. 

Η νόσος μπορεί να προκληθεί επίσης από αναγωγές του όξινου γαστρικού υγρού στον οισοφάγο. Στην περίπτωση αυτή, μικρά σταγονίδια γαστρικού υγρού περνούν από τον οισοφάγο στις αναπνευστικές οδούς και τις ερεθίζουν. 

Στην χρόνια βρογχίτιδα υπάρχει μία χρονίζουσα φλεγμονή των βρόγχων, η οποία έχει οδηγήσει όπως προαναφέρθηκε, στην εγκατάσταση μονίμων αλλοιώσεων και βλαβών. Συνήθως οφείλεται σε συνεχή έκθεση των αναπνευστικών οδών σε ερεθιστικούς παράγοντες όπως για παράδειγμα στον καπνό από τσιγάρο ή στην μολυσμένη ατμόσφαιρα των πόλεων καθώς και σε δυσμενείς συνθήκες εργασίας – όταν υπάρχουν τοξικά αέρια, σκόνη, ή άλλες ερεθιστικές ουσίες. Δεν είναι πάντα απαραίτητο να προηγηθεί οξεία βρογχίτιδα της χρόνιας, αν και συχνά, οι υποτροπιάζουσες και ατελώς θεραπευθείσες οξείες καταστάσεις, οδηγούν στην χρονιότητα.

Τα μεμονωμένα επεισόδια βρογχίτιδας δεν είναι ανησυχητικά. Παρ’ όλα αυτά μπορεί σε μερικούς ασθενείς, να οδηγήσουν σε πνευμονία, ιδίως σε όσους παρουσιάζουν εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Τέτοιοι ασθενείς είναι οι γηραιότεροι, τα βρέφη, οι καπνιστές και οι ασθενείς που πάσχουν από πνευμονολογικά ή καρδιολογικά νοσήματα.

Τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια οξείας βρογχίτιδας μπορεί πλέον της χρόνιας βρογχίτιδας να προκαλέσουν, άσθμα, εμφύσημα και άλλες πνευμονολογικές παθήσεις, πνευμονική υπέρταση και καρδιακή ανεπάρκεια. Οι πάσχοντες από χρόνια βρογχίτιδα που συνεχίζουν να καπνίζουν, αυξάνουν δραματικά τις πιθανότητες να παρουσιάσουν καρκίνο του πνεύμονα. Η πιθανότητά τους να εκδηλώσουν κακοήθεια είναι μεγαλύτερη από αυτή των καπνιστών που δεν πάσχουν από χρόνια βρογχίτιδα.

Εάν πάσχετε από χρόνια βρογχίτιδα, έχετε προβλήματα με την καρδιά σας καθώς και πιο σοβαρές ασθένειες των πνευμόνων και λοιμώξεις θα πρέπει να απευθυνθείτε στο γιατρό σας.

Παράγοντες, που μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα της χρόνιας βρογχίτιδας:

• Η μακροχρόνια έκθεση σε χημικές ουσίες, εισπνεόμενης σκόνης και άλλων ουσιών;

• Μακροχρόνιο κάπνισμα;

• Η έκθεση στον καπνό του τσιγάρου;

• Οικογενειακό ιστρορικό με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια;

• Ιστορικό λοιμώξεων του πνεύμονα συχνά στην παιδική ηλικία;

• Ηλικία: 40 και άνω

• Παρατεταμένο άσθμα.

Διαγνωστική προσέγγιση

Η διάγνωση βασίζεται στα κλινικά συμπτώματα, στο ιστορικό του ασθενούς (συνήθειες κλπ). Σε υποψία βακτηριακής λοίμωξης γίνεται καλλιέργεια πτυέλων και έλεγχος ευαισθησίας στα αντιβιοτικά των παθογόνων μικροβίων.

Οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Σπιρομέτρηση

• Ελέγξτε τον αριθμό των αερίων αρτηριακού αίματος

• ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΙΜΑΤΟΣ, για να προσδιοριστεί η σύνθεση του αίματος και οξυγόνου στο αίμα κορεσμός

• Ακτινογραφια ΘΩΡΑΚΟΣ – δοκιμή, η οποία χρησιμοποιεί ακτίνες Χ, για να τραβήξετε μια φωτογραφία της μέσα στο στήθος

• Αξονική τομογραφία θώρακος – τύπος του X-ray, το οποίο χρησιμοποιεί τον υπολογιστή, για να κάνουν τις φωτογραφίες του όργανα μέσα στο στήθος.

Θεραπεία

Η οξεία βρογχίτιδα είναι συχνή και μπορεί να αντιμετωπιστεί  αποτελεσματικά χωρίς ιατρική βοήθεια. Ωστόσο, εάν έχετε σοβαρά συμπτώματα ή συμπτώματα που επιμένουν, υψηλό πυρετό, αιμόφυρτα πτύελα, θα πρέπει άμεσα να δείτε το γιατρό σας. Επίσης, ζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια εάν έχετε αναπνευστικά προβλήματα ή αν έχετε πόνο στο στήθος. 

Σε μερικές περιπτώσεις είναι απαραίτητο ο θεράπων ιατρός να συνταγογραφήσει φάρμακα όπως :

1) Αντιβιοτικά. Όταν υπάρχει πιθανότητα βακτηριδιακής επιμόλυνσης.
2) Αντιβηχικά. Σε γενικές γραμμές ο βήχας αποτελεί άμυνα του οργανισμού και τον βοηθάει να απαλλαγεί από ερεθιστικούς παράγοντες που έχουν εισβάλλει στο αναπνευστικό σύστημα. Σε περιπτώσεις όμως που ο βήχας είναι τόσο επίμονος που δυσκολεύει τον ασθενή κατά τη διάρκεια της ημέρας ή δεν τον αφήνει να κοιμηθεί κατά τη διάρκεια της νύχτας, ο ιατρός μπορεί να θεωρήσει σκόπιμο να χρησιμοποιήσει αντιβηχικά.
3) Η λήψη υγρών θεωρείται σημαντική, διότι έτσι διευκολύνεται η ρευστοποίηση και η αποβολή των φλεγμάτων.
4) Εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά και άλλα πνευμονολογικά φάρμακα που βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής, δύναται να χρησιμοποιηθούν σε περιπτώσεις που ο ασθενής πάσχει από άσθμα ή χρόνια αποφρακτική νόσο

Ο στόχος της θεραπείας είναι η απαλλαγή από τα συμπτώματα της βρογχίτιδας. Πολλές φορές η συντηρητική θεραπεία είναι αρκετή. Συνιστάται ξεκούραση, ενυδάτωση με πολλά ροφήματα, χυμούς, σούπες, εισπνοές υδρατμών και ήπια αντιπυρετικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα (όπως σκευάσματα παρακεταμόλης ή ακετυλοσαλικυλικού οξέος – κοινής ασπιρίνης) καθώς και ήπια αντιβηχικά σιρόπια (κατόπιν ιατρικής συμβουλής).

Η πρόληψη της βρογχίτιδας επιτυγχάνεται με αποφυγή των παραγόντων που μπορεί να την προκαλέσουν.

- Η κυριότερη και ουσιαστικότερη μέθοδος πρόληψης είναι η αποφυγή του καπνίσματος καθώς και η αποφυγή κλειστών χώρων με πολλούς καπνιστές.

- Αποφύγετε το παθητικό κάπνισμα

- Κατόπιν συμβουλής του θεράποντα ιατρού κάποιοι ασθενείς θα ωφεληθούν από τη λήψη του ετήσιου εμβολίου της γρίπης και του πνευμονιοκόκκου.

- Συνιστάται να αποφεύγεται η μακροχρόνια παραμονή σε περιοχές με αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση.

- Σαν γενικός κανόνας συνιστάται το τακτικό πλύσιμο των χεριών για την αποφυγή εξάπλωσης ιογενών και άλλων λοιμώξεων.

- Να φοράτε προστατευτικό ρουχισμό όταν πρέπει να εκτεθείτε σε ερεθιστικές ουσίες ή τοξίνες στο χώρο εργασίας

Ασκήσεις

Ειδικές ασκήσεις μπορούν να τονώσουν τους μυς του στήθους. Αυτό θα βοηθήσει να διευκολύνει την αναπνοή.

Η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει το φορτίο στους πνεύμονες. Ακολουθήστε τις συστάσεις του γιατρού σας για να διατηρηθεί το επίπεδο της δραστηριότητας και τα όριά της.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Τα ακόλουθα βήματα μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και την πρόληψη των παροξύνσεων της χρόνιας βρογχίτιδας:

• Παρακολούθηση της φυσικής σας δραστηριότητας

• Μάθετε τεχνικές χαλάρωσης και άλλες μέθοδους, για την αντιμετώπιση του στρες

• Ζητήστε συναισθηματική υποστήριξη από επαγγελματίες, την οικογένεια και τους φίλους. Η ανησυχία και το άγχος μπορεί να αυξήσει τον αναπνευστικό ρυθμό, καθιστώντας πιο έντονο το πρόβλημα.

Ροφήματα για την οξεία βρογχίτιδα

• Πιείτε θυμάρι Όταν λαμβάνεται από το στόμα, το θυμάρι ταξιδεύει στους αεραγωγούς, όπου η ένωση θυμόλη απολυμαίνει τα βακτήρια.

• Φτιάξτε τσάι από φύλλα και μούρα μαύρου σαμπούκου Το εκχύλισμα από μαύρο σαμπούκο είναι αντιικό και έχει αποδειχθεί ότι εμποδίζει την ανάπτυξη βακτηρίων. Δοκιμάστε: βράστε 1 φλιτζάνι νερό, βγάλτε το από τη φωτιά και εμποτιστε 1 κ.γ. άνθη σαμπούκου και 1/2 κ.γ. μούρα σαμπούκου για 10 λεπτά. Πίνετε 2 με 3 φλιτζάνια ημερησίως.


medlabgr

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ