Ευτυχώς δεν είμαι τέλειος!

Άρθρο: Βασίλειος Ν. Κιοσσές
Ψυχολόγος – Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Φωτογραφία: David Colin Onze

Από μια καλή επίδοση έως το σωστό ύψος και από τα καλόγουστα ρούχα έως το θεμιτό ιδανικό βάρος. Μια διαρκής προσπάθεια προσέγγισης της ιδανικής εικόνας, η οποία συμπεριλαμβάνει όλα εκείνα τα στοιχεία που είναι σαφώς αποδεκτά από την κοινωνία, τα οποία η ίδια έχει θεσπίσει. Προσπαθούμε εναγωνίως να προσεγγίσουμε την τελειότητα – όποια κι αν είναι αυτή- ενώ την ίδια στιγμή αναζητούμε στους άλλους το διαφορετικό.

Πολλές φορές όμως αυτή η τέλεια εικόνα ξεπερνάει τις αγωνίες του όμορφου στυλ ή του γοητευτικού χτενίσματος. Πηγαίνει λίγο παραπέρα. Φτάνει στο σημείο όπου τέλειος σημαίνει να είσαι δυνατός, άτρωτος, στιβαρός, να μην σε καταρρακώνει τίποτα, να λειτουργείς σχεδόν ρομποτικά με την έννοια μιας αυστηρά δομημένης συμπεριφοράς, η οποία δεν αφήνει περιθώρια για λάθη. Μιας συμπεριφοράς η οποία δεν επιτρέπεται να θυμώνει, να στεναχωριέται, να καταρρέει, να εξαντλείται, να κουράζεται, να μην αντέχει. Και όλα αυτά γιατί εάν εμφανιστούν αυτές οι πλευρές, τότε αμέσως αξιολογούμε πως κάτι τέτοιο φανερώνει μια ευάλωτη πλευρά. Και αυτή την ευάλωτη πλευρά την έχουμε ταυτίσει με αδυναμία. Λες και είσαι ευάλωτος εάν θελήσεις να ξαποστάσεις.

Σύμφωνα λοιπόν με τη Brene Brown, η ευαλωτότητα δεν είναι τίποτα παραπάνω από μία συναισθηματική έκθεση. Και είναι ιδιαίτερα οξύμωρο το γεγονός πως αναζητούμε στους άλλους την ευάλωτη πλευρά τους αναγνωρίζοντάς την ως θαρραλέα, ενώ πολύ έξυπνα κρύβουμε τη δική μας από τους άλλους, αναγνωρίζοντάς την ως αδυναμία. Με απλά λόγια είσαι γενναίος όταν μου δείχνεις πως καταρρέεις, αλλά είμαι αδύναμος εάν σου δείξω το ίδιο.

Ντρεπόμαστε μήπως μας πουν ευάλωτους, σαν να διστάζουμε να εκτεθούμε συναισθηματικά, ξεχνώντας πως όσο εκτιθέμεθα, δημιουργούμε μια εγγύτητα με τους ανθρώπους γύρω μας. Φοβόμαστε μήπως μας πουν ανεπαρκείς, μήπως επισημάνουν την απογοήτευσή τους επειδή δεν υπήρξαμε τέλειοι.

Όταν εμφανιζόμαστε ευάλωτοι, αφήνουμε το μανδύα της σκληρότητας να πέσει και επιτρέπουμε σε εμάς αλλά και στους άλλους να δουν μια πιο ανθρώπινη πλευρά, και όχι αυτή του υπερήρωα.

Μοιάζει τρομακτικό να αποκαλύψουμε αυτή την πλευρά τη στιγμή που τρέμουμε στην ιδέα του τι θα δει ο άλλος. Στο τέλος φτάνουμε να αναρωτιόμαστε για την ίδια την αξία μας.

Σύμφωνα με τη Brown «πιστεύουμε πως αν λειτουργούμε ιδανικά, με άξονα την τελειότητα, θα ελαχιστοποιήσουμε τον πόνο που θα βιώσουμε ή θα μειώσουμε την ένταση της αυτοκατηγορίας».

Αυτό που χρειάζεται ενδεχομένως να κάνουμε είναι να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας πως η τελειότητα είναι διαφορετική από την προσπάθεια για αυτοβελτίωση. Η αγωνία για τελειότητα ουσιαστικά μας αποκρύπτει από τους άλλους. Μας περιπλέκει με ένα φως εκτυφλωτικό το οποίο ουσιαστικά μας εμποδίζει από το σχετίζεσθαι.

Το να μου επιτρέπω να είμαι ευάλωτος, με κάνει ανθρώπινο. Μου επιτρέπει να με προσεγγίζω, να αλληλοεπιδρώ με εμένα και όλους τους σημαντικούς μου ανθρώπους. Αν παραδεχτώ πως χρειάζομαι βοήθεια, πως δεν τα καταφέρνω, πως καταρρέω, πως θέλω υποστήριξη, είναι ίσως η ουσιαστικότερη φροντίδα που μπορώ να παρέχω στον εαυτό μου και αυτό σίγουρα δεν με απομακρύνει από τους άλλους. Αυτό με κάνει να είμαι προσιτός και ίσως να «διδάσκει» και στους άλλους πως επιτρέπεται να έχω ευαίσθητα σημεία που θέλουν παραπάνω φροντίδα.

Η ανάγκη για τελειότητα υποσκάπτει την επιτυχία. Αυτό που εγώ μπορώ να κρατήσω είναι πως, όπως λέει και η Brown, ο φόβος της αποτυχίας, του λάθους, της μη ανταπόκρισης στις προσδοκίες των άλλων, της κριτικής, με βγάζει από το παιχνίδι και με θέτει σε μία ανειλικρινή διάσταση όπου διαρκώς θα ματαιώνομαι.

---

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

Brown, Brene. (2012). Daring Greatly. Penguin Books: New York

animartists

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ