Η Ψυχολογία της εθελοτυφλίας

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΙΑΚΩΒΟΣ ΣΙΑΝΟΥΔΗΣ
Bsc, ψυχοθεραπευτής|

Κάποτε, ένα αντρόγυνο αποφάσισε να πάει ένα μεγάλο ταξίδι με το αυτοκίνητο μαζί με το παιδί τους.. Στην πορεία, όμως, οι γονείς ένιωσαν τύψεις που θα ταλαιπωρούσαν τη μικρή τους κόρη και έτσι της επέτρεψαν να φάει όσα γλειφιτζούρια ήθελε για να μείνει απασχολημένη! Κάποια στιγμή, όμως, παρατήρησαν ότι το κοριτσάκι κατανάλωνε ασύστολα τα γλειφιτζούρια και της είπαν:

“Όχι αλλά, τώρα.. Φτάνει!”

Και ξέρετε τι έκανε το κορίτσι τότε; Έβαλε το χέρι μπροστά από το πρόσωπο, κλείνοντας τα μάτια της, και συνέχισε να τρώει το γλειφιτζούρι της! Ακριβώς! Θεώρησε ότι αφού δεν τους έβλεπε αυτή, δεν την έβλεπαν και εκείνοι! Και αυτό είναι ένα αντιπροσωπευτικότατο παράδειγμα που εξηγεί την εθελοτυφλία. Τι συμβαίνει, όμως, στην περίπτωση που δεν μιλάμε για ένα κορίτσι μικρής ηλικίας αλλά για ένα ενήλικο άτομο; Και τι εξυπηρετεί για το ίδιο; Για αρχή, ας δούμε πριν απ’ αυτό… Τον “συναισθηματικό πομπό” που ταξίδεψε το σήμα και κατέληξε να προκαλέσει την εθελοτυφλία.

Αυτός δεν ήταν άλλος από το  πρωταρχικό συναίσθημα των γονιών που ήταν η ενοχή της ταλαιπωρίας του παιδιού τους. Αυτή η ενοχή – που ήταν σε αβέβαιη βάση – οδήγησε σε μια υπεραναπληρωματική κίνηση γαλαντομίας η οποία, με τη σειρά της, όταν αφαιρέθηκε, οδήγησε στην άρνηση αυτής της αφαίρεσης! Με λίγα λόγια, η εθελοτυφλία είναι μια πράξη διατήρησης μιας πραγματικότητας που έχει αλλάξει. Μιας πραγματικότητας, όμως, η οποία έχει ουτοπικές καταβολές και χαρίζεται σε κάποιον ο οποίος διακατέχεται από την πεποίθηση ότι τη δικαιούται.

Τι εξυπηρετεί, λοιπόν, κάποιον να διατηρεί κάτι το οποίο πρωτογενώς γνωρίζει ότι δεν υφίσταται; Μα φυσικά, τον φέρνει πιο κοντά στην ανταμοιβή που παίρνει ένα παιδί όταν γίνεται αποδεκτό από τους γονείς του… Εν ολίγοις, τον βοηθάει να νιώθει αποδεκτός! Η εθελοτυφλία, λοιπόν, ξεκινά στη βάση ότι κάποιος δικαιούται να ανταμειφθεί αλλά από που ξεκινάει το αίσθημα αυτό; Της αυτοαποδιδούμενης δικαιοσύνης;

Μα φυσικά, απ’ το δοκησίσοφο σύστημα ανταμοιβής συναισθημάτων που γαλουχεί την ανάπτυξη μας! Αυτό γεννά την προσδοκία στον άνθρωπο ασχέτως πλαισίου. Μας μαθαίνει πως αν είμαστε “καλά παιδιά” (πειθήνια και πειθαρχημένα) θα έρθει η αναγνώριση και η διάκριση η οποία θα μας καταστήσει αγαπητούς! Όμως, σε πολλές περιπτώσεις, αυτή η αναγνώριση δεν έρχεται και έτσι απομένει μετέωρη η προσδοκία…

Η προσδοκία, τότε, μετατρέπεται σε ένα “άστεγο” συναίσθημα που αναζητά σπίτι σε οποιαδήποτε υπόσχεση πραγματικότητας την οποία για να εκποιήσει δημιουργεί την εθελοτυφλία! Μια σκαλωσιά, δηλαδή, για να προστατευτεί μέχρις ότου να μετουσιωθεί από προσδοκία σε γεγονός.

Η εθελοτυφλία, λοιπόν, είναι ένα κατάλοιπο της παιδικής μας ηλικίας. Το κατακάθι της γλάστρας με το στεγνό χώμα που δεν ποτίστηκε αρκετά ώστε να ανθίσει και να θαυμαστεί ο  ανθός του. Μπορεί αυτό να είναι λυπηρό καθώς σε αυτή την περίπτωση γνωρίσαμε μόνο το σπόρο ο οποίος το κυοφόρησε, η αλήθεια, όμως, είναι ότι ένα άνθος δεν χάνει την αισθητική του απλά και μόνο αν δεν ταιριάζει στην αισθητική του χώρου…

psychorropia

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ