Η αίσθηση του χαμένου χρόνου

Ο χρόνος υφίσταται αφ’ ής στιγμής, ''κάτι'' που έχει μάζα- όγκο, μεταβάλλεται. Εάν αυτό το ‘’κάτι’’ παραμένει αμετάβλητο  το διηνεκές δυο πράγματα μπορεί να σημαίνει: Ή ότι δεν επιδρά με απολύτως τίποτα και άρα …δεν υφίσταται ή υπάρχει σε κενό χρόνου. (Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ακόμα και σε σε κενό αέρος στα σώματα επιδρά το φως).

Εάν για παράδειγμα τοποθετήσουμε δύο αντικείμενα μακριά το ένα από το άλλο  -σφαίρες επί τη υποθέσει-, σε απόλυτο κενό –σε ένα κώδωνα δίχως αέρα και σε απόλυτο σκότος- και εμείς παρατηρούμε από έξω το γεγονός, τότε θα αντιληφθούμε κάτι το κύριο. Την σχετικότητα του χρόνου…

Ο χρόνος για εμάς θα προσμετράτο με τις μεταβολές των σωμάτων μας (και άρα θα υπήρχε -σχετικότατος και αυτός ακόμα και σε σχέση με εμάς και τη φύση-σύμπαν γύρω μας-) ενώ για τα αντικείμενα στον κώδωνα μέσα, θα παρέμενε σταθερός-αμετάβλητος. (όπως σε μια μαύρη τρύπα)

Χρόνος συμβαίνει εν τω γίγνεσθαι, -ο Πλάτωνας το είπε- και δικαίως!

Η κίνηση κατά τον μαθητή του, Αριστοτέλη, είναι η φυσική πορεία πάντων των πραγμάτων (μετάβαση). Ο σπόρος που πέφτει στο χώμα φυτρώνει, συν τω χρόνω και κάνει μεταβαλλόμενος- φυτό, το φυτό ωριμάζει κάνοντας καρπό ο οποίος πέφτει στη γη, αποσυντίθεται αφήνοντας ένα νέο σπόρο πίσω του.

Ο χρόνος έχει ουσία, νόημα, ειδικό. Προσωπικό ή πανανθρώπινο θα λέγαμε. (το ίδιο κάνει καθώς το μέγεθος της ανθρωπότητας είναι εν τοις πράγμασι αμελητέο στο σύμπαν) Ο χρόνος λοιπόν, μετράει με τον τρόπο που εμείς ορίζουμε τα λεπτά του, με τις δικές μας σταθερές και μεταβαλλόμενες. Θα μπορούσαμε να ζούσαμε τα διπλά χρόνια εάν το έτος μας είχε 365/2 ημέρες… ή τα μισά εάν είχε 365Χ2. Το αποτέλεσμα θα ήταν το ίδιο, ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο.

Τώρα ας σκεφθούμε, τι είναι εκείνο που παίζει ρόλο στη ζωή μας. Τα χρόνια ή οι εμπειρίες;  Κι αν πούμε τα χρόνια –που μοιάζει κενή, άτοπη προσέγγιση) τι είναι εκείνο που τα κάνει άξια, πολύτιμα, ουσιώδη, μεστά, ωραία, άσχημα, βαρετά ή οτιδήποτε άλλο; 

Τι είναι… τι θα μπορούσε να είναι έξω από τις εμπειρίες* μας;

Ο χρόνος ξεπήδησε με την απαρχή του σύμπαντος**. Τότε άρχισε να μετράει ‘’κάτι’’. Το λεπτό του, μπορεί να ήταν μερικά δις χρόνια, αλλά τώρα που το σκέφτομαι, μάλλον φαντάζει ελάχιστο το νούμερο… Εικάζεται ότι από το απόλυτο τίποτα, σε μία άτυχη στιγμή μιας εδραιωμένης μηδενικότητας ξεπετάχτηκε ο χρόνος και αυτός δημιούργησε ύλη και αμέσως μετά*** μία συνέχεια αυτής πίσω από μια ασύλληπτη τυχαιότητα. (Η λέξη ‘’συνέχεια’’ σε ένα κόσμο αποδεδειγμένα ασυνεχή, χρησιμοποιείται καθ’ υπέρβαση)

Ο σκοπός του άρθρου όμως δεν είναι εκείνος ο απτόμενος του σύμπαντος, ούτε ο άλλος ο πολύ ενδιαφέρων της γενικής σχετικότητας, αλλά όλα αυτά, μαζί, στο σύνολό τους, σε σχέση με εμάς. Με εμάς που σχετιζόμαστε με την δική μας πραγματικότητα (και ως ελάχιστο γεγονός αγνοείται από το σύμπαν) εκείνη που θεωρούμε αλήθεια. Τη δική μας αλήθεια. Την δική μας καθημερινή πράξη. 

Θλίβομαι λοιπόν, όταν η μέρα μου πηγαίνει δίχως τίποτα να φέρνει. Όταν ο χρόνος μου γυρνά άδικα μεταβάλλοντας το κορμί μου δίχως να έχω πράξει, όχι κάτι το άξιο, αυτό είναι πολύ σχετικό, αλλά κάτι το οποίο να με έχει κάνει να νιώσω, ωραία. Πλήρης, ίσως να είναι η ορθότερη λέξη. Αν αυτό το ‘’ωραία’’ πηγάζει από την όποια ‘’αξιοσύνη’’ της πράξης τότε θα το δεχθώ ακόμα και έτσι. Η αίσθηση του χαμένου χρόνου, προσωπικά μου αφήνει ένα κενό σαν μια ανάσα λιγότερο αποτελεσματική.

Τα χρόνια είναι ελάχιστα. Είναι ελάχιστα και είναι κρίμα.

Το πριν, δεν ελέγχεται (μπορεί να χειραγωγείται –αναφέρω σοβαρά αστειευόμενος- ιδίως από τους ιστορικούς, αλλά δεν ελέγχεται, δεν αλλάζει το γεγονός του). Κανείς δεν μπορεί να επέμβει σε αυτό. Το μετά,από την άλλη προβλέπεται, αλλά όχι με ασφάλεια ή έστω με την ορθότητα πέραν της οποίας μπορεί να προσφέρει η εμπειρία. Το παρόν, είναι το μόνο που στην ουσία κατέχουμε και αυτό, μόνο για τον παρόντα χρόνο που είναι τόσο ελάχιστος, όσο δεν μπορείτε να φανταστείτε.

Σας αναφέρω για παράδειγμα μία μικρή μονάδα μέτρησης του παρόντος, το δευτερόλεπτο (το οποίο φαντάζει ελάχιστο, ενώ στης ουσία είναι τεράστιο. Τόσο τεράστιο που δεν μπορούμε να το φανταστούμε εάν δεν το συγκρίνουμε με κάτι μικρότερο). Εάν πάρουμε λοιπόν ένα(1) δεύτερο του λεπτού και θελήσουμε να το μειώσουμε, τού βάζουμε εμπρός του μία υποδιαστολή και το κάνουμε 0,1 για παράδειγμα (το έχουμε μειώσει 10 φορές) εάν θέλουμε να το μικρύνουμε κι άλλο του βάζουμε ακόμα ένα νούμερο πλάι στο (1) και το κάνουνε 0,11. Θα είχαμε τη δυνατότητα να αφιερώναμε τη ζωή τη δική μας -και όλης της ανθρωπότητας ενδεχομένως- βάζοντας αριθμούς πίσω από τον τελευταίο της σειράς και πάλι το νούμερο θα φάνταζε τεράστιο σε μέγεθος στο απώτατο μέλλον… το δε δευτερόλεπτο για κάποιες (ενδεχομένως) ζωές, απροσμέτρητος χρόνος! Αρκεί να σκεφθούμε ότι η δική μας ζωής είναι ένα απλό τίποτα στον συμπαντικό χρόνο.

Το παρόν μας είναι ελάχιστο! Η ιδέα μας. Η πλάνη μας για τη συνέχεια του, μας μπερδεύει, κάνοντάς μας να το θεωρούμε μεγάλο, παχύ, και κάποιες φορές ατελείωτο… βασανιστικό.

Το σχετικό λοιπόν της ώρας, του λεπτού, του δεύτερου, τα οποία όλα μαζί παίζουν ένα πονηρό παιχνίδι στον χοντροκομμένο μας εγκέφαλό, είναι τα κυρίως υπεύθυνα.

Η αλήθεια είναι ότι πολύ το ψάχνουμε. Το ψάχνουμε αναζητώντας την αξία, τις αξίες εάν προτιμάτε που θα μας κάνουμε ευτυχείς (να υποθέσω) ή γνώστες για τους πιο ψαγμένους και στο τέλος μένουμε από χρόνο.

•     Επάνω που γνώση ονομάζεται στερνή, έρχεται η λάμψη. Αυτή η εσχατιά -να πούμε- της καίριας ιδέας, θλίβει, θλίβει αποκάμνοντας τα χρόνια…

Η γνώση. Αυτή είναι η μετάνοια, η στρέψη της πρύμνης, το κλάμα το γοερό, το τελευταίο και το πλέον λυπητερό, όχι γιατί η ζωή χάνεται απλά, μα γιατί χάνεται τη χειρότερη ώρα! Επάνω στη γνώση...

Διάολε τώρα που οι ουρανοί άνοιξαν και μας έδειξαν το νόημα...

Ούτε ένα λεπτό χαμένο λοιπόν. Ο κόσμος μας είναι μια πλάνη από κάθε άποψη και εμείς επιλέγουμε εκείνη που μας βολεύει βιαστικά. Κάνουμε την επιλογή μας ας την κάνουμε τουλάχιστον με μεγαλύτερη σύνεση, με πιο καλή πονηριά, με την έσχατη, με την πλήρη ουσίας σοφία.

Ας θυμηθούμε... Οι Στωικοί πίστευαν, ότι χρόνος υφίσταται, χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει. Σκεφθείτε το. Υπάρχει μια σύνδεση σε όλο αυτό, μια σύνδεση που μαγεύει. Ομοίως και η ψυχή. 

Περνάμε σε άλλα χωράφια, υπέροχα για σκέψη. Πόσα αφήνουμε πίσω μας σπαταλώντας χρόνο…. 

Όλα τα υπαρκτά, υπάρχουν σε ένα χώρο. Από αυτά έχουμε τη δυνατότητα να ασχοληθούμε επιλέγοντας το ακριβότερο όλων. Θα ήταν ουτοπία να εκφέρω έστω και μία λέξη παραπάνω καθώς το δικό μου ακριβό, είναι παντελώς διάφορο από το δικό σας.

Ένα δεν πρέπει να ξεχνάμε, την έσχατη γνώση. Εάν φιλιώσουμε με αυτή, έχουμε θαρρώ κερδίσει μία παρτίδα. Το παιχνίδι κανείς δεν ξέρει που τελειώνει…

Να είστε όλοι καλά.

*       Η εμπειρία συνιστά γνώση.
**    Ακόμα και ένα μόριο ύλης, όταν είναι μόνον αποτελεί σύμπαν!
***  Το αμέσως μετά υπονοεί νούμερο με πολλά μηδενικά.

politisg

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ