Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΛΟΓΑ ΤΟΥ ΔΙΟΜΗΔΗ

Η σειρά με την οποία διηγούνταν τους δώδεκα άθλους δενήταν πάντοτε η ίδια. Οι αφηγητές, ωστόσο, συμφωνούν ότι ο πρώτος άθλος ήταν η πάλη με το λιοντάρι της Νεμέας και ότι οι πρώτοι έξι άθλοι, έγιναν γύρω από το Άργος, το βασίλειο των ΜΥκηνών και της Τίρυνθας. Από τον έβδομο άθλο του ο Ηρακλής διατάχθηκε να περιπλανιέται σε μέρη μακρινά, και από την Θράκη έπρεπε να φέρει στις Μυκήνες τα επικίνδυνα άλογα του βασιλιά Διομήδη. Ο Διομήδης ήταν γιος του Άρη και της Κυρήνης και αδερφός του Κύκνου. Βασίλευε στη Θράκη σ΄ έναν άγριο και πολεμικό λαό τους Βίστονες που ζούσαν γύρω από τη λίμνη η οποία είχε πάρει το όνομά τους.

Ο Διομήδης είχε τέσσερα ανθρωποφάγα άλογα που από τα ρουθούνια τους πετούσαν φωτιά. Παράξενα και τα ονόματά τους: Πόδαγρος, Λάμπων, Ξάνθος, Δεινός. Αργότερα, είπαν πως τα ίδια άλογα κατασπάραξαν το Γλαύκο, το γιο του Σίσυφου, στους νεκρικούς αγώνες για να τιμήσουν τον Πελία. Μια παλιά αγγειογραφία μας τα παρουσιάζει σαν φτερωτά. Ο βασιλιάς του κάτω κόσμου, επίσης, λεγόταν Κλυτίπωλος, "ο φημισμένος για τα πουλάρια του". Αυτά, ήταν τα άλογα του θανάτου, κι έτσι μόνο μπορούμε να καταλάβουμε την παράξενη ιστορία με τα ανθρωποφάγα άλογα. 


Ο Ηρακλής άρχισε το ταξίδι του από την Θεσσαλία και στάθμεψε στις Φερές, στο παλάτι του Άδμητου. Η ιστορία έγινε αθάνατη από τον Ευρυπίδη στο δράμα του "Άλκιστις". Ο Άδμητος, "ο αδάμαστος", (είχε το ίδιο όνομα με το βασιλιά του κάτω κόσμου), ήταν ο άρχοντας που έμεινε μαζί του για ένα χρόνο ο Απόλλωνας. Ο θεός φρόντιζε τα άλογά του, τα καλύτερα του κόσμου, και τον βοήθησε επίσης να κερδίσει την Άλκηστη την πανέμορφη κόρη του Πελία, του βασιλιά της Ιωλκού. Όταν ο γαμπρός μπήκε στο νυφικό θάλαμο τον βρήκε γεμάτο φίδια. Ίσως αυτό να είναι νύξη πως το υποχθόνιο ζευγάρι, έκαναν γάμο φιδιών. Ο Απόλλωνας, μέθυσε τις Μοίρες στη γαμήλια γιορτή κι εκείνες του υποσχέθηκαν πως θα διπλασίαζαν τη σύντομη ζωή του Άδμητου άν πέθαινε στη θέση του κάποιος άλλος.

Την ημέρα που ο Απόλλωνας έφυγε από το παλάτι, έφθασε ο Θάνατος για να πάρει την Άλκηστη. Γιατί ούτε οι γονείς του Άδμητου, ούτε κανένας άλλος ήθελαν να πάρουν τη θέση του. Μόνο η νεαρή γυναίκα του. Ο Ηρακλής έφθασε, όταν η Άλκηστη είχε συρθεί επάνω κι ο Θάνατος την περίμενε στο μνήμα. Τότε μαθαίνει ο ήρωας τί συμβαίνει. Μετά από πάλη με το Θάνατο, παίρνει τη λεία του. "Τόσο θαμπώθηκαν οι θεοί από τον θεληματικό ερχομό της στον Άδη που άφησαν την Άλκηστη", μας λέει ο τραγικός ποιητής Αγάθωνας.

Φεύγοντας από τον Άδμητο ο Ηρακλής έφθασε στον αποτρόπαιο Διομήδη. Τ΄ άλογά του τα έδενε με σιδερένιες αλυσίδες στη χάλκινη φάτνη και τα τάϊζε με το κρέας των άτυχων ξένων. Για να τα δαμάσει, ο Ηρακλής, τους έριξε για τροφή τον Διομήδη και πήρε τα ζώα στις Μυκήνες. Ο Ευρυσθέας θα έπρεπε να τα αφιερώσει στην Ήρα κι η ράτσα τους διατηρήθηκε πιθανώς μέχρι τα χρόνια του Μ.Αλέξανδρου. Άλλοι αφηγητές, λένε, πως η ιστορία συνδέεται με την ίδρυση της πόλης Άβδηρα στη Θράκη. 

Πως τον ήρωα καταδίωξαν ο Διομήδης με τους Βίστονες, κι εκείνος για να παλέψει μαζί τους, άφησε τα άλογα στην προστασία του αγαπημένου του Άβδηρου. Κι ο Άβδηρος έπεσε θύμα των ζώων που τον κατασπάραξαν. Ο Ηρακλής τον έθαψε κι ίδρυσε κοντά στο μνημείο την πόλη Άβδηρα. Διηγούνταν, επίσης, ύστερα από αυτό τον θρακικό άθλο, προσχώρησε στους Αργοναύτες, αλλά έμεινε λίγο μαζί τους γιατί εκεί, στις νύμφες των πηγών, έχασε το νεαρό σύντροφό του τον Ύλα. Επίσης έπρεπε να αγωνιστεί με τους τρεις γιους του Άρη, στη Μακεδονία, Θράκη και Θεσσαλία, εκτός από τον Διομήδη με τον Λυκάονα και τον Κύκνο. Ενάντια στον Κύκνο, πολέμησε ο Ηρακλής, έχοντας στο πλευρό του την Αθηνά και δίπλα του τον Ιόλαο.

Μια ερμηνεία του μύθου, θέλει τα άλογα του Διομήδη να είναι τα ίδια μ΄ αυτά, τα τέσσερα άλογα, της Αποκάλυψης του Ιωάννη. Και στις δύο περιπτώσεις, εκφράζουν τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους επιτιθέμεθα στον στον εαυτό μας, κάνοντας αυτοκαταστροφικές επιλογές και στα τέσσερα επίπεδα (σωματικό, συναισθηματικό,νοητικό, πνευματικό). Ο Ηρακλής, καλείται να υπερβεί τις αντίστοιχες συμπεριφορές και να παραδοθεί στο ανώτερο κομμάτι του εαυτού του, κάτι που φοβάται πολύ, γι΄ αυτό και τα άλογα είναι ανθρωποφάγα.
Όπως λέει κι ο Καζαντζάκης "Προσπαθώ να μετουσιώσω τη σάρκα σε φως, σε πνεύμα, έτσι που όταν έρθει να μή βρει τίποτα ο Χάροντας να πάρει".

Βάσω Δενδροπούλου

ΠΗΓΕΣ: Κ.ΚΕΡΕΝΥΙ "Η Μυθολογία των Ελλήνων", Ι. ΚΑΚΡΙΔΗΣ, "Ελληνική Μυθολογία", Ιουλία Πιτσούλη, Ηρακλής ο Ήρωας Μέσα μας.

The Mythologists

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ