Τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα συνδέονται με την αύξηση των αυτοκτονιών

Λίγες είναι οι χώρες τις οποίες η παγκόσμια οικονομική κρίση χτύπησε τόσο σκληρά όσο στην Ελλάδα. Τα προβλήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν καταγραφεί ευρέως, αλλά κάτω από τις προσπάθειες της χώρας για οικονομική ανάκαμψη, βρίσκεται μια απότομη αύξηση του ποσοστού αυτοκτονιών, την οποία οι ερευνητές αποδίδουν στα μέτρα λιτότητας. Η ανεργία στην Ελλάδα έχει φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ από τότε που εισήχθησαν τα μέτρα λιτότητας.

Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο "British Medical Journals Open", παρακολούθησε τα ποσοστά αυτοκτονιών στην Ελλάδα από το 1983 μέχρι το τέλος του 2012 - μια περίοδο 30 ετών, η οποία χαρακτηρίζεται από αυξανόμενα υψηλά και τραγικά χαμηλά επίπεδα.

«Πέρα από το γεγονός ότι η Ελλάδα, ιστορικά, είχε ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών παγκοσμίως, η χώρα μας θεωρείται ότι έχει επηρεαστεί περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη Ευρωπαϊκή χώρα», όπως γράφουν οι συγγραφείς της μελέτης. «Η ασκούμενη πίεση στον ελληνικό λαό, η οποία έχει συνεχιστεί για πολλά χρόνια, οδήγησε σε ακαδημαϊκές συζητήσεις σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις που έχουν φέρει τα μέτρα λιτότητας στην υγεία των ανθρώπων».

Το 2012, ο Δημήτρης Χρίστουλας, ένας συνταξιούχος φαρμακοποιός, αυτοπυροβολήθηκε έξω από το Βουλή, στην Αθήνα. Στο σημείωμα αυτοκτονίας, ο Χριστούλας κατηγόρησε τα μέσα λιτότητας της κυβέρνησης, στην απόφασή του να πάρει την ίδια του τη ζωή.

Η τραγωδία αυτή, ήταν μία από τις πολλές που οι συγγραφείς της μελέτης επέλεξαν να συμπεριλάβουν στην 30-ετή ανάλυση, με διακοπές, γεγονότων με μεγάλη δημοσιότητα, προκειμένου να δουν πως τα μέτρα λιτότητας επηρέασαν τα ποσοστά αυτοκτονιών. Ορισμένα γεγονότα που σχετίζονται με την ευημερία, όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2004 είχαν επίσης επιλεγεί ως σημείο σύγκρισης.

Τον Ιούνιο του 2011 σημειώθηκε απότομη αύξηση των αυτοκτονιών.

Ο αριθμός των αυτοκτονιών συγκεντρώθηκε από τα δεδομένα πιστοποίησης θανάτου της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Συνολικά 11.505 άνθρωποι αφαίρεσαν τη ζωή τους στο χρονικό διάστημα από το 1983 έως και το 2012 – ανάμεσά τους 9,079 άνδρες και 2,426 γυναίκες.

Τα μέτρα λιτότητας εισήχθησαν τον Ιούνιο του 2011 και συνέπεσαν με μια αύξηση των αυτοκτονιών πάνω από 35% - κατά μέσο όρο 11,2 επιπλέον αυτοκτονίες το μήνα – ποσοστό το οποίο διατηρήθηκε σε όλη τη διάρκεια του επόμενου έτους. Δεν υπάρχουν άλλα γεγονότα που να σχετίζονται με αυτήν την τόσο δραματική αλλαγή στις καταγεγραμμένες αυτοκτονίες.

Συνολικά, το ποσοστό αυτοκτονιών στους άνδρες άρχισε να αυξάνεται κατά περίπου 13% το 2008, όταν η οικονομική κρίση πρωτοξεκίνησε. Η αυτοκτονία του Χρίστουλα συνδέθηκε με μια βραχεία άνοδο μόλις κάτω από 30% - επιπλέον 9,8 αυτοκτονίες το μήνα. Σε αντίθεση, η κυκλοφορία του ευρώ στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2002 - μια σημαντική εκδήλωση ευημερίας - συνδέθηκε με μια απότομη αλλά σύντομη πτώση των αυτοκτονιών κατά 27% ανάμεσα στους άνδρες.

Η οικονομική αστάθεια επηρέασε κατά κύριο λόγο τους άνδρες οι οποίοι ήταν η βασική πηγή οικογενειακού εισοδήματος σε σχέση με τις γυναίκες, όπως γράφουν οι συγγραφείς. Ωστόσο, και οι αυτοκτονίες μεταξύ των γυναικών αυξήθηκαν μαζί με τα μέτρα λιτότητας τα οποία εφαρμόστηκαν, με μια αύξηση που εμφανίστηκε τον Μάιο του 2011, μόλις κάτω από 36%. Και πάλι όμως, η αύξηση αυτή διατηρήθηκε μέχρι το 2012.

«Μεγαλύτερο βάρος θα έπρεπε να δοθεί στις επικίνδυνες συνέπειες των μέτρων στην ψυχική υγεία»

«Σε σχέση με άλλους μήνες κατά τους οποίους εφαρμόστηκε μια νέα σειρά μέτρων λιτότητας από την ελληνική κυβέρνηση, ο Ιούνιος 2011, μπορεί να θεωρηθεί ο πιο σημαντικός, επειδή ήταν το πρώτο μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου λιτότητας που πέρασε από μια πολύ μικρή πλειοψηφία», προτείνουν οι συγγραφείς ενώ προσθέτουν:  «Αυτό το μέτρο πέρασε παρά τις δημοσκοπήσεις που έδειχναν ότι η συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινής γνώμης ήταν αντίθετη με το μέτρο λιτότητας».

Οι συγγραφείς αναγνωρίζουν ότι η μελέτη τους μπορεί να περιορίζεται από την προκατάληψη, που θα μπορούσε να οδηγήσει στην εσφαλμένη κατάταξη των αυτοκτονιών και ενδεχομένως πιθανή ελλιπή αναφορά. Για παράδειγμα, η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρεί την αυτοκτονία αμαρτία και καταδικάζει εκείνους που αφαιρούν την ίδια τους τη ζωή να ενταφιαστούν χωρίς νεκρώσιμη ακολουθία.

Ωστόσο, περαιτέρω αναλύσεις που περιλάμβαναν μια προσαρμογή σε μια πιθανή ελλιπή αναφορά, κατέδειξαν τις ίδιες αυξήσεις στα ποσοστά αυτοκτονίας τον Ιούνιο του 2011, γεγονός που υποδηλώνει περαιτέρω ότι τα μέτρα λιτότητας που εφαρμόστηκαν σε αυτό το διάστημα υπήρξαν ιδιαίτερα σημαντικά.

«Καθώς υπολογίζονται μελλοντικά μέτρα λιτότητας, μεγαλύτερο βάρος θα πρέπει να δοθεί στις ανεπιθύμητες συνέπειες που έχουν τα μέτρα λιτότητας στην ψυχική υγεία. Μεγαλύτερη προσοχή επίσης, θα πρέπει να δοθεί στη δημόσια αναφορά των μέτρων λιτότητας καθώς και σε κάθε μεταγενέστερου γεγονότος που μπορεί να ακολουθήσει και που αφορά στην αυτοκτονία», όπως καταλήγουν οι συγγραφείς.

Με τον ΣΥΡΙΖΑ τώρα στην κυβέρνηση και τη δέσμευση για τον τερματισμό των μέτρων λιτότητας στη χώρα, θα δει άραγε η χώρα μια βελτίωση στις συλλογική της ευημερία καθώς και στην οικονομία της; Μόνο ο χρόνος μπορεί να δείξει.

Λίγους μήνες πριν, το psychologynow.gr είχε παρουσιάσει μια μελέτη η οποία διαπίστωσε ότι η βραχυπρόθεσμη ψυχοκοινωνική υποστήριξη θα μπορούσε να μειώσει τα ποσοστά απόπειρας αυτοκτονίας μεταξύ των ανθρώπων που έχουν ήδη προσπαθήσει να αφαιρέσουν την ίδια τους τη ζωή.

---------------------------------------

Πηγή: British Medical Journals

Συγγραφέας: James McIntosh

psychologynow

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ