Μέγας Αλέξανδρος και ταρίχευση:το περιπετειώδες χρονικό

Ο Ιούλιος Καίσαρας που...έσπασε τη μύτη του ταριχευμένου Αλέξανδρου και άλλες μαρτυρίες με άφορμή τη δήλωση Μενδώνη ότι στην Αμφίπολη δεν υπάρχουν ίχνη ταρίχευσης

Με αφορμή το ... επίσημο τέλος στα σενάρια ότι το  μνημείο της Αμφίπολης είναι του Μεγάλου Αλεξάνδρου που φαίνεται να έβαλε η Γενική Γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, λέγοντας ότι δεν υπάρχουν ίχνη ταρίχευσης στα οστά που βρέθηκαν στο ταφικό μνημείο της Αμφίπολης, ανοίγει ένα μεγάλο κεφάλαιο: Ο Μέγας Αλέξανδρος και η ταρίχευση.

 

   Σύμφωνα με τα όσα αναφέρουν οι ειδικοί, αν το σώμα ενός νεκρού έχει ταριχευθεί, ίχνη ταρίχευσης μένουν στα οστά του. Τα ταριχευμένα σώματα για να διατηρούνται συνήθως σφραγίζονταν σε μια σαρκοφάγο. Ούτε ίχνη ταρίχευσης, λοιπόν, βρέθηκαν, στο σκελετό της Αμφίπολης, ούτε σαρκοφάγος.

Ταριχεύθηκε η σωρός του Μεγάλου Αλεξάνδρου; 

Οι πηγές

  Ολες οι γραπτές πηγές τοποθετούν τον τάφο στην Αλεξάνδρεια. Υπάρχουν λεπτομερείς περιγραφές αρχαίων συγγραφέων, πραγματικά ρεπορτάζ της εποχής, που μιλούν για την επιβλητική πομπή που μετέφερε το 321 π.Χ. την ταριχευμένη σορό του Μεγάλου Αλεξάνδρου από τη Βαβυλώνα, όπου πέθανε (323 π.Χ.). Σύμφωνα με τις περιγραφές, ο νεκρός Αλέξανδρος ήταν τοποθετημένος μέσα σε καταστόλιστη χρυσή λάρνακα την οποία μετέφερε χρυσή άμαξα που έσερναν 100 άλογα. 

Φαίνεται πως κράτησε σχεδόν δύο χρόνια η προετοιμασία της ταφής, δηλαδή η ταρίχευση του σώματος και η κατασκευή του μαυσωλείου στο οποίο τελικά ετάφη.

   Οι περισσότεροι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν το ίδιο ακριβώς, ότι ο Μέγας Αλέξανδρος ετάφη σε μαυσωλείο στη θέση «Σώμα» ή «Σήμα», όπου βρίσκονταν και οι βασιλικοί τάφοι. «Μέρος δε και των βασιλείων εστί και το καλούμενον Σώμα... εν ω αι των βασιλέων ταφαί και η Αλεξάνδρου» σημειώνει ο Στράβωνας (Γεωγραφικά, XVII, C, 794, 1, 8). Συμφωνούν με τη θέση ο Αρριανός («Μετά Αλέξανδρον» Jacoby, F. Gr. Η., 156, αποσπ. 9, 25) και ο Δίων ο Κάσσιος (Ρωμ. Ιστ. 51, 15-16).

Ο Ιούλιος Καίσαρας ... έσπασε ένα κομμάτι της μύτης του νεκρού

  Ευρύτατες αναφορές έχουμε και για τις επισκέψεις των επωνύμων στο μνήμα του Αλέξανδρου στην Αλεξάνδρεια. Ο Δίων ο Κάσσιος αναφέρει στη «Ρωμαϊκή Ιστορία» του ότι τον τάφο του επισκέφθηκαν ο Ιούλιος Καίσαρ, ο Σεπτίμιος Σεβήρος και ο Καρακάλλας. Σημειώνει, μάλιστα, ότι όταν ο Ιούλιος Καίσαρ μπήκε μέσα στο μαυσωλείο, έμεινε για ώρα σιωπηλός, όρθιος, κοιτάζοντας τον άριστα διατηρημένο νεκρό. Η συγκίνησή του ήταν τόσο μεγάλη, που όταν άγγιξε το πρόσωπο του Αλεξάνδρου, έσπασε ένα κομμάτι της μύτης του νεκρού! (Δίων Κάσσιος, 51, 16).

   Ο Καίσαρ Αύγουστος πήγε κι αυτός και προσκύνησε τον τάφο μετά τη νίκη του στο Ακτιο το 31 π.Χ. κατατροπώνοντας τον Μάρκο Αντώνιο και την Κλεοπάτρα. 

Πήγε για να προσφέρει στον επιφανή νεκρό ένα στεφάνι κι όταν οι οδηγοί του τον κάλεσαν να επισκεφθεί και τους τάφους της Πτολεμαϊκής Δυναστείας, ο Αύγουστος τους απάντησε: «Ηρθα να δω έναν βασιλιά, και όχι νεκρούς!».

Τέλη 3ου αιώνα ξεθωριάζουν τα ίχνη του μαυσωλείου
 

  Τα ίχνη του μαυσωλείου ξεθωριάζουν προς τα τέλη του 3ου αι. μ.Χ. Μια αναφορά του Πατριάρχη Γεωργίου το 361 μ.Χ., ωστόσο, φαίνεται να υπονοεί ότι το μαυσωλείο ήταν ακέραιο. Το 365 μ.Χ. η Αλεξάνδρεια γνώρισε μεγάλο σεισμό και το επακόλουθο τσουνάμι φαίνεται πως κατέστρεψε το μαυσωλείο. Προς το τέλος του αιώνα υπάρχει αναφορά ότι το σώμα του Αλέξανδρου ήταν εκεί.  

Κομβικό σημείο στην απώλεια του τάφου και του σώματος είναι τα όσα αναφέρει ο Ιωάννης Χρυσόστομος στην Προς Κορινθίους επιστολή: «που γαρ ειπε μοι, το Σήμα Αλεξάνδρου, δείξου μοι», δηλαδή «που βρίσκεται ο τάφος του Αλεξάνδρου, δείξτε μου», κάτι που σημαίνει ότι χάθηκε το τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

  Ωστόσο, μία από τις μελανές σελίδες στην ιστορίας της πόλης, γράφεται στα τέλη του 4ου αι. μ.Χ., και πιθανώς συνδέεται με τον Αλέξανδρο. Είναι η μεγάλη επίθεση των χριστιανών  υπό τον πατριάρχη Θεόφιλο, εναντίον των «εθνικών», κατά τη διάρκεια της οποίας ισοπεδώθηκε η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, το Σεράπειον και το Μουσείον, ενώ το περίφημο «μαυσωλείο» χάθηκε στα χαλάσματα.

Η τέχνη της μουμιοποίησης στην αρχαία Αίγυπτο 
 

   Η τέχνη της μουμιοποίησης έγινε επιστήμη, κυρίως στην Αίγυπτο. Η συνήθεια της ταρίχευσης έχει τις αιτίες της στις δοξασίες του πρωτόγονου ανθρώπου σχετικά με τη μεταιανάτια ζωή του και την τύχη της ψυχής του.

  Επειδή οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν πως η ζωή συνεχίζεται και μετά το θάνατο, θεώρησαν αναγκαία τη διατήρηση του σώματος, της «κατοικίας» της ψυχής. Άρχισαν να θάβουν αρχικά τους νεκρούς μέσα σε χώρους άνετους, βάζοντας κοντά τους τρόφιμα και καθετί αγαπητό στο νεκρό. Μα στη συνέχεια, βλέποντας πως η φθορά ερχόταν αναπόφευκτα, βρήκαν τρόπους ταρίχευσης. Μέχρι σήμερα σώζονται αιγυπτιακές μούμιες.

 Ο τρόπος που έκαναν την ταρίχευση ήταν πολύπλοκος. Άνοιγαν το νεκρό σ' ορισμένα σημεία και του αφαιρούσαν για λίγο τα σπλάχνα και τον εγκέφαλο, που έβαζαν για λίγο στην αλμύρα. Έπλεναν εσωτερικά κι εξωτερικά το πτώμα με αρώματα και αντισηπτικές ουσίες. 

Μετά επανατοποθετούσαν τα σπλάχνα, άλειφαν το σώμα με περισσότερες αντισηπτικές ουσίες, το τύλιγαν με επιδέσμους και το τοποθετούσαν στις σαρκοφάγους ή τα νεκροταφεία..

 thetoc

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ