Η κατεστημένη μορφή του κόσμου

Δεν θα ήταν καθόλου παράλογο εάν λέγαμε ότι σε κάθε δύσκολη στιγμή κάθε έθνους ότι υπάρχει μία αυτόματη στροφή προς τα έσω.

Ως έθνος εννοώ το σύνολο των ανθρώπων που ζουν σε μία σαφώς οριοθετημένη περιοχή.

Η όμοια γλώσσα, τα όμοια ήθη, η όμοια θρησκεία έπονται, καθώς ασφαλώς και συγκροτούν-συσφίγγουν δεσμούς μεταξύ υπηκόων, αλλά δεν είναι και απολύτως απαραίτητα, ιδίως όταν εξετάζουμε το θέμα από την πλευρά της οικονομίας.

Η οικονομία απαιτεί αγορά. Διαφορετικά συμφέροντα (όπως και η πολιτική, αλλιώς δεν μπορούν να υπάρξουν, διότι τι να πολιτευθεί κανείς εάν υπάρχουν μόνο όμοιες επιδιώξεις με ένα τρόπο, με μία πρόταση; Ποια επιλογή να υπάρξει πέραν της μιας;)

Η οικονομία λοιπόν επαναλαμβάνω απαιτεί αγορά. Η αγορά προϋποθέσεις ώστε να υπάρξει-αναπτυχθεί. Τα όρια-σύνορα προστασίας της αγοράς αυτής, είναι απαραίτητα-αδιαπραγμάτευτα. Η δασμολόγηση πέραν αυτών (συνόρων) άκρως επιβαλλόμενη.

Σε ένα έθνος-κοινωνία καταφέρνουν να συνυπάρχουν δύο θρησκείες, δύο γλώσσες, ακόμα και διαφορετικά ήθη, σε μία ευρεία αγορά όμως, ομοίας εμβελείας διαφοροποιήσεις* όχι.

Παράδειγμα πρόσφατο έχουμε με την επιχειρούμενη παγκοσμιοποίηση και τις στρεβλώσεις τις οποίες καλούνται να αντιμετωπίσουν οι επί μέρους ασθενέστερες αγορές. (Βλ. Κινέζικα προϊόντα  σ.σ. και όχι μόνο μέσα στην Ελλάδα)

Είτε το θέλουμε είτε όχι, η οικονομία με την ευρύτατη έννοια του όρου συνετέλεσε τα μάλλα στον καθορισμό της ζωής την οποία σήμερα ζούμε. Είναι απολύτως φυσικό λοιπόν μια και οι αξίες μας είναι άμεσα συσχετιζόμενες με το χρήμα, να συζητούμε σε αυτό το επίπεδο.

Ήδη από τον Μεσαίωνα μετά την εποχή, όπου τα φέουδα ήταν μια εντελώς αυτόνομη-αυτάρκης κοινωνία**, ο καπιταλισμός άρχισε να δείχνει τα δόντια του.

Ήταν η εποχή μετά τις σταυροφορίες όπου οι λαοί συναναστράφηκαν (με την βία) και προέκυψαν ευκαιρίες για κάποιους που κατάφεραν να δουν το εμπόριο ως λύση πολλών. (μετάξι, καρυκεύματα κ.α.)

Την εποχή εκείνη τη δύναμη στην Ευρώπη δεν την καθόριζε το χρήμα (μια και είχαν όλοι λίγο έως πολύ το ίδιο σ.σ φεουδαρχικά καθεστώτα, χωρίς βεβαίως να λείπουν κάποιες εξαιρέσεις) αλλά η δύναμη. Η επιρροή. Ο έχων το μεγαλύτερο φέουδο εχρίζετο βασιλιάς έχοντας και τον περισσότερο στρατό.

Με την έναρξη του εμπορίου μεταξύ της Ευρώπης και της Ανατολής εισέρευσε χρήμα. (Μετά την εποχή των σταυροφοριών) Το χρήμα αυτό άρχισε να δημιουργεί τις πρώτες αυξήσεις των τιμών περί τον 16^ο και 17^ο αιώνα -μέχρι τότε ελλείψει (ουσίας) χρημάτων δεν είχε υπάρξει λόγος ανατιμήσεων και άρα διαφοροποιήσεων φτωχών πλουσίων-, αλλά ισχυρών και αδυνάμων.

Ο πίνακας της αλυσίδας ζωής, ο οποίος και απεικονίζεται σε αρκετά έργα γνωστών καλλιτεχνών του μεσαίωνα βρίσκει απόλυτη ταύτιση μια και απεικονίζει με σαφήνεια τόσο την αξιολόγηση του κάθε όντος στη γη, όσο και την θέση του:

·       Θεός

·       Άγγελοι

·       Εκκλησία

·       Βασιλιάς

·       Ευγενείς

·       Μεσαία τάξη

·       Δούλοι

·       Πρωτεύοντα ζώα (θηλαστικά)

·       Δευτερεύοντα ζώα

·       Φυτά

·       Χρυσός

·       Άργυρος

·       Κασσίτερος

·       Κτλ 

Ενδέχεται να έχω παραλείψει κάποιο. Παρατηρούμε με έκπληξη ότι θεώρηση φτάνει μέχρι και κάτω από το έδαφος!

Η πυραμίδα αυτή διαβαζόταν από επάνω προς τα κάτω και ήταν μια θεοκρατική ασφαλώς θεώρηση που συνέπιπτε με τη γνώμη των ισχυρών η οποία διασφάλιζε τα κεκτημένα και συνέφερε τη διατήρηση της υπάρχουσας κατάστασης, ωστόσο υπήρχε και η άλλη του Θωμά Ακινάτη η οποία ξεκινούσε αντίστροφα και ισχυριζόταν ότι από τα δευτερεύοντα ζώα διά μέσου του ανθρώπου και των αγγέλων φτάνουμε στο Θεό. (Ο άνθρωπος ο οποίος όπως λέγεται εκχριστιάνισε τον Αριστοτέλη καθιστώντας τον μη επικίνδυνο)

Με αυτή τη θεωρία διατάρασσε κατά κάποιον τρόπο το αδιατάρακτο τηςβολικής αλυσίδας, στην οποία και πάτησαν κάποιοι φιλόσοφοι-σοφιστές αναπτύσσοντας άλλες δικές τους θεωρήσεις οι οποίες διατεινόταν ότι ο άνθρωπος κατέχει μία  και μόνη θέση σε αυτόν τον πίνακα (εκ των προτέρων δεδομένη), την οποία θέση κανένας δεν μπορεί να την αλλάξει διότι είναι η φυσική τάξη των πραγμάτων εκ του Θεού κατεστημένη και άρα αδιατάρακτος. (Οι άρχοντες, άρχοντες και οι δούλοι, δούλοι!)

Υπήρχαν βεβαίως φωνές που διαφωνούσαν με την στατική θέση των πραγμάτων που ανέπτυσσε ο Χομπς: ‘’Ο κόσμος όπως είναι’’. Λέγοντας ότι ο κόσμος επιδέχεται αλλαγές, διότι ο Θεός μπορεί να έδωσε τους κανόνες αλλά εμπίπτει και εκείνος μέσα σε αυτούς! (Ρουσσώ: Ο κόσμος όπως θα μπορούσε να είναι…(!)) Και εδώ εγείρονται μύριες συζητήσεις…

Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο όπου η διαλεκτική ευρίσκει έδαφος στις προοδευτικές θεωρίες και στα προοδευτικά καθεστώτα, ενώ οι πάγιες θέσεις στα κατεστημένα-συντηρητικά, τα οποία φοβούνται την έρευνα, τα ενδεχόμενα των δεινών των οραματισμών των πεφωτισμένων αποδεχόμενα πλήρως τον εμπειρισμό*** (συντηρητική άποψη των πραγμάτων, τη φύση θέση τους, την εκ του πατρός εκπορευόμενη).

(Η μη εξήγηση ακόμα και των φυσικών φαινόμενων συνέτεινε στη διατήρηση της καθεστηκυίας τάξης, διότι μη εξηγούμενα πλείστα όσα, ενέπιπταν αυτομάτως στη μεγαλειώδη  έμπνευση του Θείου. Ο Γαλιλαίος για παράδειγμα ή Κοπέρνικος επεξηγώντας τη φύση έκλεβαν πόντους, ροκάνιζαν το οικοδόμημα που ήθελε ανεξήγητα σχεδόν τα πάντα διότι συντηρούσε ασφαλή τα ως έχοντα. Υπό το πρίσμα αυτό, ευκόλως εξηγείται το μένος της εκκλησίας κατά του Γαλιλαίου)

Επανερχόμενος λέγω ότι είναι επίσης απολύτως φυσικό σε κάθε δυσκολία ο άνθρωπος να κλειδώνονται στα λόγια των παλαιοτέρων. Στην πείρα. Στο καθεστώς. Στη σιγουριά. Στο γωνιά του σπιτιού του μέσα. Στη θαλπωρή της σοβαρής εκδοχής.

Αυτόματα, η πατρίδα, η θρησκεία, το έθνος, αποκτούν τεράστια ισχύ ως τα μόνα ικανά να συντηρήσουν τα κεκτημένα. Ασφάλεια. Συνεκδοχικά και ξεκούραση, αναπαμός, με την έννοια της αποφυγής περιπετειών.

Το έθνος σφραγίζει τα σύνορα και ο ρατσισμός αναβιώνει. Κάθε το αλλότριο επικίνδυνο. Τα φαινόμενα της φασιστικής νοοτροπίας αποκτούν περισσότερους θιασώτες (μοιραία) στην προσπάθειά τους να περάσουν τις πάγιες ιδέες οι οποίες στηρίζονται κατ’ ουσία στον φόβο του ξενόφερτου του μη δοκιμασμένου.

Οι θεωρίες αυτές βρίσκουν ισχύ και σήμερα με τους συντηρητικούς όλων των κρατών να επιθυμούν την συναίνεση, την υποταγή στη μοίρα ως τον μόνο δρόμο. Τη θέση του καθενός στην αλυσίδα της ζωής****. Την εμμονή στην έμπειρη κίνηση που απορρέει από την πεπατημένη και τους προοδευτικούς να επιμένουν στον κόσμο, όχι όπως είναι, αλλά όπως θα μπορούσε να είναι !

Η ιστορία επαναλαμβάνεται διότι ουδέποτε εδίδαξε.

 * Φέουδα: Απολύτως ελεγχόμενη παραγωγή. Εγγυημένη διάθεση. Απαγόρευση διάθεσης προϊόντων εκτός περιοχής. Ίσο χρήμα. ( το περίσσιο χρήμα δημιουργείται από την δημιουργία αναγκών. Από την παύση της αυτάρκειας. Π.χ. Στην Σάμο η Ευρωπαϊκή ένωση πριμοδότησε την καταστροφή των αμπελιών! (δημιουργία ανάγκης) Η κάθε κοινότητα θα βγάζει ένα προϊόν ώστε να έχει ανάγκη την άλλη. Στα φέουδα όλοι ήσαν ιδιοκτήτες αλλά η μοιρασιά ως είναι φυσικό δεν γινόταν σε ίσα μερίδια. Οι δουλευτάδες είχαν την υποχρέωση της καλλιέργειας και οι φεουδάρχες της προστασίας.

** Π.χ. Τεράστιες μονάδες παραγωγής ξυλείας πλάι σε άλλες μικρότερες. Διαφορετικές τεχνικές παρασκευή προϊόντων με σαφές πλεονέκτημα της μιας. Η μία εταιρεία εδρεύει στον Βορρά και η άλλη στον Νότο. Καθίσταται σαφές ότι στον ίδιο χώρο δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Η μία θα κλείσει. Διατηρούν όμως την λειτουργίας τους και οι δύο με τους ανάλογους δασμούς.

*** Εμπειρισμός: εξαγωγή συμπερασμάτων από τις εμπειρίες. Δεν βρίσκει ισχύ στις κοινωνίες λόγω της ευμεταβλητότητάς της. Παρ' όλα αυτά εξακολουθεί να προτείνεται! 

**** Σκεφτείτε πόσα είχαν να χαθούν από τη ανατροπή αυτής της σειράς-θεώρησης. (Θεός, Βασιλιάς, Άρχοντας…) Πόσα συμφέροντα παίζονται σε αυτή την αλυσίδα από την απαρχή του χρήματος και της δόξας. 

politisg

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ