4. Ο ΤΑΦΟΣ ΤΗΣ ΑΜΦΙΠΟΛΗΣ...οι Σφίγγες ήταν εσκεμμένα ακέφαλες είτε συμβολικά είτε «για λόγους ασφαλείας του μνημείου

Σύμφωνα με τελευταία ανακοίνωση του ΥΠΠΟ την 31^η  Αυγούστου, ανάμεσα σε άλλα γίνεται και η εξής αναφορά :

«Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι και στους τρεις χώρους , μετά από τον τοίχο σφράγισης, υπάρχει χαλαρή αμμώδης επίχωση, ως το μέγιστο ύψος της θόλου. Οι τρεις χώροι, που δημιουργούνται από την κατασκευή των εγκάρσιων διαφραγματικών τοίχων, κατά μήκος της θόλου, φαίνεται ότικαταχώθηκαν κατά την σφράγιση του ταφικού μνημείου. Οι τοίχοι, εν μέρει, λειτουργούν και ως στοιχεία αντιστήριξης των χαλαρών επιχώσεων. Τόσο το κενό στον εξωτερικό τοίχο σφράγισης όσο και οι οπές στα επόμενα διαφράγματα, που πιθανόν να έχουν προέλθει απόαφαίρεση λίθων ή και από μη τοποθέτηση λίθων, φαίνεται ότιαποτελεί μέρος σχεδίου σφράγισης του τάφου». (http://www.yppo.gr/2/g22.jsp?obj_id=58232 )

Με άλλα λόγια η ανακοίνωση αυτή επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις μου ότι τόσο οι  επιχωματώσεις, όσο και το άνοιγμα των σφιγγών και το άνοιγμα στο άνω αριστερό άκρο του διαφραγματικού τοίχου (Τ1) ήταν εσκεμμένα και αποτελούσαν μέρη του  σχεδίου σφράγισης του τάφου! (βλέπε σχετικά :http://www.empedotimos.blogspot.gr/2014/08/blog-post_28.html  όπου εικάζεται  το σχέδιο σφράγισης του τάφου, όπως και το ότι οι Σφίγγες ήταν εσκεμμένα ακέφαλες είτε συμβολικά είτε «για λόγους ασφαλείας του μνημείου»).

Είναι πολύ σημαντική η ανακοίνωση αυτή, γιατί αφ’ ενός  μεν επιβεβαιώνει την ύπαρξη σχεδίου σφράγισης του  τάφου, όπως επίσης και αιτιολογεί (χωρίς να το λέει ξεκάθαρα αλλά το υπονοεί)  ότι οι ακέφαλες Σφίγγες είναι εσκεμμένα ακέφαλες(υποθέτω ότι με το "κενό στον εξωτερικό τοίχο σφράγισης" αναφέρεται στο άνοιγμα των Σφιγγών, γιατί δεν έχει ανακοινωθεί ότι ο τοίχος σφράγισης είχε πουθενά αλλού άνοιγμα). 

Και αυτό γιατί, αν «το κενό στον εξωτερικό τοίχο σφράγισης» είναι εσκεμμένο, τότε σίγουρα οι Σφίγγες είναι και αυτές εσκεμμένα ακέφαλες. ‘Ίσως το σχέδιο ήταν να παραπλανηθούν οι επίδοξοι τυμβωρύχοι οι οποίοι «πέφτοντας πάνω» σε αυτό το άνοιγμα, να δουν τις ακέφαλες Σφίγγες και να εικάσουν ότι «ήρθαν δεύτεροι», άρα να μην χάσουν χρόνο να σκάψουν εκεί και να φύγουν από το σημείο αυτό.

 Πράγματι αν παρατηρήσουμε προσεκτικότερα τον χώρο των Σφιγγών, τότε θα δούμε ότι δεν υπάρχει καμία ένδειξη  που να παραπέμπει σε σκάψιμοτου τοίχου πίσω από τις Σφίγγες ( ο τοίχος είναι απίστευτα λείος και συμπαγής) , είτε διότι τελικά κανείς δεν προσέγγισε το σημείο αυτό, είτε διότι ο όποιος επίδοξος τυμβωρύχος απογοητεύτηκε και έφυγε. Επίσης, ακόμα και αν υποθέσουμε ότι οι Σφίγγες έπεσαν αντικείμενοβανδαλισμού (οπότε όμως τότε θα βρίσκαμε τα κεφάλια) ή κλοπής με αφαίρεση  των κεφαλιών)  τότε ενώ μεν η δεξιά Σφίγγα θεωρητικά μπορεί να απετέλεσε θύμα βανδαλισμού ή κλοπής, η αριστερή όμως Σφίγγα είναιεξαιρετικά στριμωγμένη από τους ογκολίθους  και τον τοίχο πίσω της, που σημαίνει ότι η αφαίρεση του κεφαλιού θα ήταν μάλλον αδύνατη. Άλλωστε αν τα κεφάλια είναι ένθετα,  τότε για να αφαιρεθούν θα χρειαζόταν να ανυψωθούν λίγο κατακορύφως προς τα πάνω, που όμωςδεν υπάρχει σχεδόν καθόλου χώρος για κάτι τέτοιο. 

Εκτός από την αναφορά στο  άνοιγμα στο εξωτερικό τοίχο σφράγισης, ένα άλλο σημείο που αξίζει να προσέξουμε είναι ότι γίνεται αναφορά σε «οπές στα επόμενα διαφράγματα, που πιθανόν να έχουν προέλθει από αφαίρεση λίθων ή και από μη τοποθέτηση λίθων». Συνεπώς έχει εντοπισθεί άνοιγμα (Α2) και στον διαφραγματικό τοίχο Τ2, όπως φαίνεται στην ίδια ευθεία με το άνοιγμα  με το άνοιγμα Α1 τουδιαφραγματικού τοίχου Τ1. Και από την διατύπωση συμπεραίνουμε ότι το «σφράγισμα» του ανοίγματος Α1 δεν έχει βρεθεί, σε αντίθεση με το «σφράγισμα του ανοίγματος Α2 που φαίνεται ότι έχει βρεθεί, όπως καταγράφεται στην παρακάτω φωτογραφία.

 Από τα μέχρι στιγμής ευρήματα αρχίζει και σχηματίζεται μια εικόνα που συνεχώς τονίζει την σχέση του τάφου με τις Αιγές. Ήδη έχουμε δει ότι υπάρχουν οι οκτάφυλλοι ρόδακες οι οποίοι, ως βασιλικό σύμβολο, τονίζουν ότι ο τάφος είναι βασιλικός και αφ’ετέρου ίσως το γεγονός ότι είναι οκτάφυλλοι να υποδηλώνουν σχέση με τον Μέγα Αλέξανδρο (δες σχετικά :http://www.empedotimos.blogspot.gr/2014/08/2782014.html).

Χθες, 31 Αυγούστου 2014, το ΥΠΠΟ παρουσίασε φωτογραφίες από καινούργια ευρήματα, και ένα από αυτά είναι ένα μαρμαρωτό ψηφιδωτό, όπως φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία.

Στα Ανάκτορα των Αιγών παρατηρούμε ότι υπάρχει ένα τέτοιο ψηφιδωτό και μάλιστα συνυπάρχει με δύο οκτάφυλλους ρόδακες (ο ένας μέσα στον άλλο)  που αποτελεί κεντρικό σύμβολο σε ένα ψηφιδωτό.(Κατά σύμπτωση (;) και στον Τάφο της Αμφίπολης συνυπάρχουν οκτάφυλλοι ρόδακες με ένα τέτοιο ψηφιδωτό)

Στον  πρώτο διαφραγματικό τοίχο, μετά την είσοδο, το ιωνικό επιστύλιο, το οποίο διακοσμείται με τους οκτάφυλλους ανάγλυφους ρόδακες, έχειγείσο  όμοιο με το γείσο  του  περιβόλου.

Το ίδιο γείσο το συναντούμε και στην Βεργίνα  στις προσόψεις τωνβασιλικών τάφων του Φιλίππου Β' και του Αλεξάνδρου Δ’ :

Βλέπουμε δηλαδή πολλές ομοιότητες του Τάφου της Αμφίπολης με τιςβασιλικούς τάφους και τις Αιγές γενικότερα.

Σύμφωνα με  την εφημερίδα  Ελεύθερος Τύπος  (1.9.2014) αρχαιολόγοι διαπιστώνουν ότι συνυπάρχει η Μακεδονική τεχνική της κατάχωσης των τάφων με την Αιγυπτιακή της σφράγισης τους. Δηλαδή το μνημείο κατασκευάστηκε και στη συνέχεια μέχρι τον προθάλαμο και τον νεκρικό θάλαμο “παραγεμίστηκε” με χώμα και άμμο ώστε να σφραγιστεί  τελείως ο χώρος και οι πιθανοί τυμβωρύχοι να βρουν αλλεπάλληλα εμπόδια που θα τους αναγκάσουν να εγκαταλείψουν την προσπάθειά τους. Αυτός ο Αιγυπτιακός χαρακτήρας που εντοπίζεται στην σφράγιση του τάφου, ίσως, μαζί με τα άλλα Αιγυπτιακά χαρακτηριστικά που συναντάμε όπως σφίγγες, υπερμεγέθες μνημείο, μας τονίζει και την σχέση του νεκρού με την Αίγυπτο, σχέση που σίγουρα είχε οΑλέξανδρος.

Εν αναμονή των νεώτερων ανακοινώσεων. Αυτό που αναμένω με πολύ ενδιαφέρον είναι τι διάκοσμο θα φέρει ο διαφραγματικός τοίχος Τ2, που πολύ πιθανόν να είναι ισχυρότερος και πιο χαρακτηριστικός για τον νεκρό από ό,τι οι οκτάφυλλοι ρόδακες του διαφραγματικού τοίχου Τ1και που πολύ πιθανόν να μας ονοματίσει και τον νεκρό!

Το ΥΠΠΟ στην χθεσινή του ανακοίνωση ανέφερε ότι στον Τάφο της Αμφίπολης διενεργούνται εργασίες στήριξης και προστασίας του μνημείου από τα επιδεινούμενα καιρικά φαινόμενα.

Μια από τις φωτογραφίες που δημοσίευσε είναι και η παρακάτω για την οποία αναφέρει ότι : «Ολοκλήρωση των απαραίτητων εργασιών αντιστήριξης για την προσωρινή σταθεροποίηση του επιστυλίου του δεύτερου διαφράγματος, το οποίο φαίνεται να στηρίζεται ασταθώς» (http://www.yppo.gr/2/g22.jsp?obj_id=58273)

 (Τοίχος Τ2 - δεξί κάτω άκρο ρόδακας ?)

Δεν ξέρω αν κάνω λάθος, πάντως διακρίνω στο κάτω δεξί άκρο του επιστυλίου του δευτέρου διαφράγματος ρόδακα, που σημαίνει ότι και το επιστήλιο του δευτέρου διαφραγματικού τοίχου διακοσμείται απόρόδακες, πράγμα που δεν μας το έχουν ανακοινώσει.

Σίγουρα δεν αφορά τον διαφραγματικό τοίχο  στον οποίο βρέθηκε το«περιβόητο» άνοιγμα 40 Χ50 εκ. Α1 (βλέπε παρακάτω φωτογραφία) γιατί σε αυτό έγινε «κατασκευή επιπέδου εργασίας, με πλάκες κόντρα-πλακέ, επί του πρώτου διαμερίσματος, στο επίπεδο του επιστυλίου , για την ασφαλή πρόσβαση και την λεπτομερή εγγύς παρατήρηση και επιθεώρηση της θόλου του πρώτου θαλάμου αλλά και για την ασφάλεια των εργαζομένων». Όπως φαίνεται και στην φωτογραφία οι ρόδακες είναι καλυμμένοι για προστασία.

 (Τοίχος Τ1 -  ρόδακες καλυμμένοι στο δεξί άκρο)

Στο «Βήμα της Κυριακής» της 31/8/2014 αναγράφεται το εξής : «’Ενα βήμα πιο κοντά στην λύση του αρχαιολογικού αινίγματος του τύμβου Καστά βρίσκονται οι αρχαιολόγοι. Πίσω από τον μεγάλο  όγκο χωμάτων στο εσωτερικό του προθιαλάμου ήρθαν αντιμέτωποι με ακόμα ένα σημαντικό κομμάτι του παζλ επί του διαφραγματικού τοίχου : μια νέα είσοδο χωρίς θύρα που οδηγεί σε μια αίθουσα.

Η είσοδος , αν και ήταν αναμενόμενη ως εύρημα – εντυπωσίασε τους αρχαιολόγους καθώς κοσμείται με μαρμάρινα επιστύλια τα οποία στηρίζονται σε δύο κίονες. Οι κίονες διαιρούν το άνοιγμα σε δύο μέρηδημιουργώντας έτσι δύο εισόδους, φτιάχνοντας ένα μνημειακής όψεως πρόπυλο, που ενδυναμώνει την άποψη πως πρόκειται για ένα ιδιαιτέρως σημαντικό ταφικό μνημείο»

Το συμπέρασμα που συνάγω από αυτήν την «διαρροή» είναι ότι η παράγραφος αυτή πρέπει να αναφέρεται στον χώρο μετά τον τοίχο Τ2(στο σημείο που στο παρακάτω διάγραμμα αποτυπώνεται ως «?» ). Αν η περιγραφή αυτή είναι ακριβής τότε υποθέτω ότι μπόρεσαν να τα δουν κοιτάζοντας μέσα από το άνοιγμα Α2 του αριστερού άνω άκρου του δευτέρου διαφραγματικού τοίχου Τ2. Η περιγραφή φαίνεται ότι αφορά πλέον  την  είσοδο του Τάφου.

Δεν μπορεί να αναφέρεται στον τοίχο Τ2 και στην αίθουσα Θ2 διότι ο τοίχος Τ2 ήταν καλυμμένος με χώμα μέχρι την οροφή και συνεπώς δεν μπορούσαν να δουν τι είδους θύρα υπήρχε στον διαφραγματικό τοίχο Τ2 και όλες τις λεπτομέρειες που περιγράφονται στο δημοσίευμα. Άλλωστε όπως φάινεται και στην παραπάνω φωτογραφία  του τοίχου Τ2 (του επιστηλίου με τον ρόδακα στο δεξί κάτω άκρο) υπάρχει χώμα σχεδόν μέχρι πάνω (φαίνεται ότι αφαιρέθηκε το πάνω-πάνω χώμα όσο χρειαζόταν για να μπορέσει να γίνει η στήριξη).

Όμως όταν δημοσιεύθηκε το παραπάνω, δεν είχαν ακόμα ανακοινωθεί τα σχετικά με τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο Τ2 και το νέο άνοιγμα (Α2)  στο άνω αριστερό άκρο του Τ2. Φαίνεται  λοιπόν ότι η αρχαιολογική ανασκαφή βρίσκεται αρκετά μπροστά και ότι  αυτά που ανακοινώνει το ΥΠΠΟ  δημοσιεύονται καθυστερημένα,  με διαφορά φάσεως,  σε σχέση με την πραγματική κατάσταση.

Αν το σκεπτικό μου είναι σωστό, τότε σίγουρα οι αρχαιολόγοι πολύ πιθανόν να έχουν ήδη στα χέρια τους δεδομένα, που μπορεί να είναι ακόμα καικαταλυτικά για την ταυτοποίηση του μνημείου και του νεκρού, τα οποία και δεν τα έχουν ανακοινώσει ακόμα.

Έχει επίσης ενδιαφέρον να πάρουμε μια ιδέα πως ήταν περίπου η περιοχή την αρχαιότητα. Όπως έχω ήδη αναφέρει στην αρχική μου ανάρτηση, ο Τύμβος βρισκόταν μπροστά στην λίμνη Κερκινίτιδα  στην οποία, λόγω του ότι ο Στρυμόνας ήταν πλωτός, μπορούσαν να μεταφερθούν με πλοία τα μάρμαρα από την Θάσο για την κατασκευή του μνημείου.

 

Ζωγραφική αποτύπωση του 1831 από τον Γάλλο περιηγητή EspritMarie Cousinéry

 (Πηγή : http://amfipolinews.blogspot.gr/2014/09/blog-post_2.html )

 (συνεχίζεται…..)

empedotimos

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ