Η μητρότητα μέσα από αρχέγονα σύμβολα και μύθους

Mother Earth

Το θαύμα της μητρότητας

Το Πρότυπο της Μητέρας είναι ίσως από τις πιο περίπλοκες μυθολογικές και ψυχολογικές έννοιες. Αποκρυσταλλώνει ιδέες όπως η ζωή μέσα στη μήτρα, ύπαρξη στα σκοτάδια έξω από το χρόνο, το Τραύμα της γέννησης, το "ένα" της μητέρας και του παιδιού, την επιθυμία για μια επιστροφή στην προφυλαγμένη ύπαρξη στη μήτρα, την ενστικτώδικη γνώση της προέλευσης της ανθρωπότητας.

Σύλληψη, εγκυμοσύνη και γέννα αποτελούν ένα σημαντικό σταθμό στην προαιώνια ιστορία μιας γυναίκας. Το φαινόμενο της εγκυμοσύνης είναι σχεδόν θαυμαστό στην ουσία του, γιατί η γυναίκα πολλαπλασιάζει τον εαυτό της, μεταβιβάζοντας τα χαρακτηριστικά της σ'ένα άλλο πλάσμα και γίνεται το κανάλι που φέρνει μια ψυχή στη ζωή. Επί εννιά μήνες δημιουργεί, σχηματίζει ένα κορμί, σαν ένας αλχημιστής μεταμορφώνει συστατικά σε ζωντανό υλικό. Στους μήνες της εγκυμοσύνης η γυναίκα λάμπει, οι κόρες των ματιών της διαστέλλονται, ακτινοβολεί από ομορφιά, ευτυχία κι ευδαιμονία.Σαν αληθινή μάγισσα, όσο περισσότερα προσφέρει τόσο περισσότερα παίρνει, δημιουργώντας έναν κύκλο που δένει με μάγια ψυχή και σώμα, που μπορεί να την ανεβάσει στην κορυφή της ολοκλήρωσης και που δύσκολα μπορεί να συγκριθεί με οποιεσδήποτε άλλες καταστάσεις.

Danu, Celtic Irish Mother Goddess of Fertility and Creation.

Αrtist Megan Welti

Ο ρόλος της μητέρας, της ιέρειας που μυεί το παιδί στα μυστήρια του κόσμου, είναι κατά συνέπεια, θεμελιώδους σημασίας γιατί αντιπροσωπεύει την πεμπτουσία της γυναίκας που αυτή διαμορφώνει τα αισθήματα αγάπης για τη ζωή και για τις σχέσεις με τους άλλους, στην ψυχή του παιδιού. Μέσα από τα δικά της μάτια και τις δικές της αισθήσεις το παιδί θα μάθει πώς να συμπεριφέρεται και να εμπιστεύεται τη διαίσθηση του. Και οι άντρες και οι γυναίκες, όντας ενήλικες διατηρούν πολλές συνήθειες που τους δίδαξε η μητέρα τους ιδαίτερα στο οικείο περιβάλλον του σπιτιού και της οικογένειας.

Έτσι προβλήθηκε στο μακρόκοσμο του μύθου κι έγινε νόμος όλων των πραγμάτων, η εμπειρία της γέννησης και της μητρότητας: η γη γίνεται Μητέρα - Γη, το νερό γίνεται η μήτρα απ'όπου προήλθε ο κόσμος. Κάθε κομματάκι της ύπαρξης υπόκειται στο μύθο της αιώνιας επιστροφής που αντιπροσωπεύεται από το πρότυπο της μητέρας: σύλληψη, γέννηση, ζωή, θάνατος και ανα-γέννηση.

Η Μητέρα Σύμβολο Αιώνιας Επιστροφής

Ανάμεσα στα σύμβολα της γυναικείας θεάς της μητρότητας είναι η συνάντηση του Ουρανού και της Γης μέσα στο σώμα της μητέρας γιατί αυτή ενσαρκώνει ανθρώπινες ιδιότητες και ταυτόχρονα είναι φορέας και εκφραστής του θείου νόμου, που μέσ'απ'αυτόν συλλαμβάνονται, τρέφονται κι έρχονται στο φως της ζωής όλα τα πράγματα. 

Στ' αρχαία χρόνια, οι γυναίκες μέλλουσες μητέρες, θεωρούνταν ότι ενσάρκωναν και διαιώνιζαν τη βούληση της ουράνιας μητέρας• η ανθρώπινη μοίρα τους ήταν η αντανάκλαση του νόμου της γυναικείας αρχής.

Το πρότυπο της μητέρας είναι στην ψυχή μας ένα σύμβολο που ανατρέχει στην πρώτη μας πηγή. Αντιπροσωπεύει το κέντρο που μας δημιούργησε και που μ' αυτό ήμασταν κάποτε δεμένοι με τον ομφάλιο λώρο. Μετά τη γέννηση, όταν ο ομφάλιος λώρος κόβεται, ο δεσμός συνεχίζεται στην ψυχή και τα αισθήματα μας. 

Καθοδηγούμενη μόνο από το ασυνείδητο η ζωγραφική, αποκαλύπτει σύμβολα της προσωπικής μας εμπειρίας, του δικού μας προτύπου. Το σύμβολο της Μητέρας είναι ένα ψυχικό δυναμικό, που αγκαλιάζει τα πάντα και σχεδιάζεται μ' έναν κύκλο με διακοσμητικά στο κέντρο του.

Η Πανσέληνος σαν Σύμβολο της Μητέρας - Θεάς

Η σελήνη, όντας κάτι περισσότερο από εμπνευσμένη ποιητική μεταφορά για τις ευγενικές και μυστηριώδικες δυνάμεις της νύχτας, της χάσης και της γέμισης της, αντιπροσωπεύει τη σταθερή αρχή της θηλυκότητας. 

Η Πανσέληνος στέκεται στο κέντρο του σεληνιακού κύκλου ανάμεσα στη χάση και τη γέμιση.

Η στρογγυλάδα της και η πληρότητα της έχουν καταλήξει, μέσα από τους αιώνες, ν' αντιπροσωπεύουν την πλήρη έκφραση του δυναμικού μιας γυναίκας σε σχέση με την εγκυμοσύνη και τη μητρότητα. Το σώμα της γυναίκας φθάνει στη φυσική του κορύφωση κατά την εγκυμοσύνη και τη γέννα γιατί αυτές οι στιγμές απαιτούν τη μεγαλύτερη φυσική δύναμη και πληρότητα.

"Sophia - Peace Through Wisdom" ,Pamela Matthews

Η Γυναίκα - Ίσις

Η Ίσις λατρευόταν σ' ολόκληρη την αρχαία Μεσοποταμία σαν η βασίλισσα που γέμισε με δώρα και πλούτη την ανθρωπότητα και τη γη. Οι δυνάμεις της είναι ανθρώπινες και θεϊκές, γιατί συνέλαβε κι ανάθρεψε το γιό της τον 'Ωρο για να γίνει βασιλιάς της Αιγύπτου και θρήνησε το θάνατο του συζύγου της όπως θα 'κανε κάθε γυναίκα. Ο ρόλος της σαν μητέρας και συντρόφισσας του Όσιρι εξιδανικεύτηκε στη μυθολογία της αιγυπτιακής θρησκείας, γιατί η μορφή της ενσαρκώνει τον τόπο καταγωγής όλων των πραγμάτων και το επίκεντρο της γυναικείας δύναμης.

Η Θεά Ίσις

Το πρότυπο της Ίσιδας αντιπροσωπεύει τη δύναμη της γυναίκας σ' όλη της την άνθιση.  Η εγκυμοσύνη, η γέννα και η μητρότητα αντιπροσωπεύουν για την Ίσιδα γυναίκα μια συνειδησιακή κίνηση, ένα βήμα προς την αποκάλυψη της προσωπικής της γυναικείας δύναμης. Η μητέρα Ίσις στέκεται στο κέντρο της ύπαρξης, σαν ένα ανοιχτό πέρασμα για το ποτάμι της ζωής και ξέρει συνειδητά ότι η πράξη της είναι η απαραίτητη επανάληψη της συνεχούς αναγέννησης της φύσης, που χωρίς αυτήν όλα τα ζωντανά πλάσματα θ' αφανίζονταν.

Η γυναίκα 'Ισις, λοιπόν, μπορεί να βιώσει τη μητρότητα σαν να είναι το σώμα της ένα κανάλι που το παραχωρεί για να περάσει από μέσα του η καινούργια ζωή που θα γεννηθεί, θεωρώντας δευτερεύουσας σημασίας τα πιο ανθρώπινα αισθήματα της, όπως την περηφάνια της για το μωρό και την επιθυμία της να είναι αυτό μοναδικά δικό της και ν' ανατραφεί σύμφωνα με τις δικές της αρχές και κοσμοθεωρία. Η μητέρα Ίσις θα προσπαθήσει να διατηρήσει την ατομικότητα του παιδιού σε όλη τη διάρκεια της ανατροφής του, προσέχοντας να μην αποτυπώσει πάνω στην ψυχή του, τους δικούς της φόβους και επιθυμίες.

Mother (Goddess) giving birth to her child (God)

 

Ο πυρήνας του προτύπου της Ίσιδας είναι η συναίσθηση του ότι αυτή είναι η έδρα της ζωής, η συνειδητοποίηση, από τη γυναίκα του ρόλου της σαν αυτής που δίνει το ξεκίνημα μιας καινούργιας ζωής, σαν τροφού και σαν μέσου της ολοκλήρωσης της ζωής. Αυτή η γνώση διαποτίζει ολόκληρο το χαρακτήρα της γυναίκας Ίσιδας που κατέχει το "θεόσταλτο" δώρο να εξουσιάζει τη μοίρα της . Η γυναίκα Ίσιδα ξέρει, μ' άλλα λόγια, ότι η ζωή της κι ο ρόλος της σαν μητέρας είναι μέρος του μεγάλου ιστού που αποτελεί το καλούπι της ύπαρξης. Την καθησυχάζει λοιπόν, η γνώση ότι οι αποφάσεις της δεν είναι μια μοναχική κραυγή αλλά ότι ενισχύονται από τα ίδια τα φυσικά φαινόμενα. Η μητρότητα της, της θυμίζει τα λουλούδια που ανοίγουν τα πέταλα τους για να δεχτούν το φως του ήλιου, της σελήνης που λάμπει τη νύχτα, των αστεριών και ολόκληρου του κόσμου που πάλλει στο ρυθμό της ζωής της.

Mother earth

Η Μητέρα - Δήμητρα

Οι γυναίκες που έχουν σαν πρότυπο τη Δήμητρα έχουν μια βαθιά ριζωμένη ανάγκη να γίνουν μητέρες. Αυτή η ανάγκη μπορεί να εκδηλωθεί μόνο με τη λαχτάρα να φέρουνε στον κόσμο ένα παιδί. Χωρίς παιδί, είναι πιθανό να νιώθουν σωματικά και ψυχολογικά άγονες, άδειες, και σαν να μην μπορεί ένα μεγάλο μέρος της προσωπικότητας τους να βρει έναν σωστό τρόπο έκφρασης. Η μήτρα μπορεί να θεωρηθεί σαν το κέντρο της θηλυκότητας μιας γυναίκας. Ίσως αυτή η αίσθηση του "κενού", να κάνει μερικές γυναίκες να νιώθουν και ψυχολογικά ανολοκλήρωτες.

Η επιδίωξη προσωπικής επιτυχίας στην επαγγελματική σταδιοδρομία μιας γυναίκας, μπορεί να της φανεί σαν διατάραξη του παραδοσιακού γυναικείου ρόλου που δίνει στη γυναίκα Δήμητρα τόση ασφάλεια και ικανοποίηση. Ίσως να μην καταλάβει ποτέ απόλυτα το φεμινισμό, επειδή μπορεί να νιώσει ότι απειλείται από τα θέματα που θίγει, δίνοντας τους την ερμηνεία, ότι υποτιμά το ρόλο της μητέρας, ρόλο πρωταρχικής σημασίας στην ψυχή της.

Blooming life - by Christian Schloe

Η γυναίκα Δήμητρα ζει την εμπειρία της εγκυμοσύνης και της γέννας σαν μια διαφορετική συνειδησιακή κατάσταση. Αυτό μπορεί ν' αντιπροσωπεύει την κορύφωση της ικανοποίησης, της ευτυχίας και της εσωτερικής ολοκλήρωσης. Αυτούς τους ευλογημένους μήνες, νιώθει ασφαλής γιατί έχει το παιδί μέσα στην κοιλιά της ξέρει ότι μετά τη γέννα, το παιδί σταδιακά θ' αναπτύξει δική του προπωπικότητα και δεν είναι παρά η αρχή του τέλους, γιατί το παιδί αναγκαστικά κάποια μέρα θα φύγει κι αυτή η φυγή αντιπροσωπεύει ολοκληρωτική προσωπική καταστροφή για τη Δήμητρα. 

Αντίθετα από την Ίσιδα που ξέρει ότι αυτή δεν είναι παρά ο φορέας της ύπαρξης του παιδιού, η γυναίκα Δήμητρα αγαπάει το παιδί της απ'την πρώτη μέρα με κτητικότητα. Το παιδί είναι δικό της κι ο δεσμός που αναπτύσσεται ανάμεσα τους είναι ο πιο ισχυρός της ζωής της. Θα ήταν λάθος να πιστέψει κανείς ότι η γυναίκα Δήμητρα είναι μονάχα μια εγωίστρια στην αγάπη της για το μικρό της, γιατί πραγματικά νιώθει ότι αυτή είναι εκείνη που πρέπει να το καθοδηγήσει μέσα στη ζωή ανοίγοντας τις θαυμάσιες πύλες της. Δεν έχει μάτια παρά μόνο για το μωρό της, μπορεί μέχρι και να ξεχάσει ότι υπάρχει ο σύζυγος, στρέφοντας ολόκληρη την προσοχή της στο νεογέννητο. 

Demeter (Collage, 2012) by Jessica Jernigan

Όταν τα παιδιά μεγαλώσουν αρκετά και θέλουν να φύγουν απ' το σπίτι η γυναίκα Δήμητρα νιώθει ότι απειλούνται τα θεμέλια της ύπαρξης της. Προσπαθεί να εμποδίσει την απόφαση τους με κάθε δυνατό τρόπο, επειδή φοβάται ότι χωρίς την προστασία της κάτι κακό σίγουρα θα τους συμβεί. Αυτή τη φυσική εξέλιξη τη βλέπει σαν μια μεγάλη προσωπική συμφορά που ξαφνικά θα βάλει τέλος στην ενεργό συμμετοχή της στη ζωή. 

Στο μύθο, η Δήμητρα κάθεται λυπημένη κάτω απ'τη σκιά μιας ελιάς δίπλα στο πηγάδι. Μπορούμε να τη δούμε σαν φυσιολογική στάση της μητέρας Δήμητρας όταν τα παιδιά εγκαταλείπουν το σπίτι. Καταλαμβάνεται από τρομερή κατάθλιψη και νιώθει σαν να θάφτηκε σε μια τρύπα, χωρίς κανένα σκοπό και κάποια κατεύθυνση στη ζωή της, και δεν ξέρει πια πώς να χρησιμοποιήσει τις δυνάμεις της. Η ζωή της γίνεται στείρα, όπως στο μύθο που απαγορεύει στους σπόρους να φυτρώνουν μέχρι να της επιστρέψουν την κόρη της, την Περσεφόνη. 

Η Δήμητρα περιμένει την κόρη της 

Οι άντρες που αναζητούν μια μάνα στη σύντροφο τους, προσελκύονται βαθιά απ'τη γυναίκα Δήμητρα, επειδή τους ικανοποιεί, καθώς ανταποκρίνεται πάντα στις ανάγκες με τη στοργή και την πρακτική της. Παρέχει μια όμορφη, ζεστή κι άνετη φωλιά στο σύντροφο της όπου μπορεί αυτός να βρεί καταφύγιο μακριά απ'τα γεγονότα του έξω κόσμου. Κι όταν μεταχειρίζεται τον άντρα της σαν ένα χαμένο παιδάκι, φροντίζοντας το πλύσιμο των ρούχων του, μαγειρεύοντας λουκούλλεια γεύματα, επιβάλλοντας του ώρες ύπνου και ώρες ανάπαυσης, το αποτέλεσμα θα είναι μια παιδιάστικη συμπεριφορά από μέρος του άντρα.

Η σοφία των γηρατειών διδάσκει στη γυναίκα Δήμητρα την ομορφιά και την ευλογία της απόκτησης ενός παιδιού και της ανατροφής του μέχρι την ενηλικίωση• και μετά τον αποχωρισμό την ευγνωμοσύνη από μέρους του παιδιού και την εγγύηση ότι αυτό πάντα θ' αναζητά την υποστήριξη και τη συμβουλή της.

Το παιδί πάντα θ'ανταποκρίνεται, γιατί η έλξη ανάμεσα στη μητέρα και το παιδί είναι μια από τις πιο ισχυρότερες στην ψυχή μας. Εύκολα ενεργοποιείται, όταν η γυναίκα που νιώθει σαν τη Δήμητρα κουβεντιάζει με κατανόηση και συμμετέχει στον κόσμο τους μεσ' από μνήμες που ανασύρει απ' την παιδική της ηλικία. 

Δήμητρα και Περσεφόνη

Το Πρότυπο της Παρθένου Μαρίας

 

Το πρότυπο της Παρθένου Μαρίας λειτουργεί σε μια γυναίκα όταν αυτή βιώνει την εγκυμοσύνη και τη γέννα σαν πνευματική εμπειρία. Περιμένει τη γέννηση του "μικρούλη" σαν να πρόκειται για κάποιο θαύμα και μια βαθιά αίσθηση ειρήνης την πλημμυρίζει, κι αυτό το παρατηρούν όλοι γύρω της.

Πολλές γυναίκες με τις ιδιότητες της Μαρίας είναι σε θέση να πουν, πότε μπαίνει στο σώμα τους η ψυχή του παιδιού και παραμένουν βαθιά συντονισμένες με τα αισθήματα και τα σκιρτήματα του. Στο μύθο, ο αρχάγγελος Γαβριήλ ευαγγελίζεται την επικείμενη ενσάρκωση του μικρού Ιησού στη μήτρα της Μαρίας, κάτι που ίσως μεταφορικά να δηλώνει τη στιγμή ακριβώς που η ψυχή του παιδιού κάνει γνωστή την εμφάνιση του στη μητέρα μέσα από όνειρο ή όραμα. 

Άμωμος σύλληψη, Giovanni Battista Tiepolo, Prado

Τα αποσπάσματα είναι παρμένα από το βιβλίο "Το τραγούδι της θεάς Εύας" της Manueta Dunn Mascetti, εκδόσεις Γκοβόστη, 1990

Το Τραγούδι της Θεάς Εύας είναι το τραγούδι όλων των γυναικών. Μια μελωδία που αντηχεί αιώνες, την τραγουδούν οι θεές που προίκισαν τις γυναίκες με δύναμη και ανεξαρτησία. (από το οπισθόφυλλο της έκδοσης)

taenoikwkaiendimw

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ