Ενριέτα Λακς: Η αφανής ηρωίδα της Ιατρικής!

Το 1951 πεθαίνει από καρκίνο της μήτρας η Ενριέτα Λακς, κάνοντας την οικογένειά της να ζήσει μια τραγωδία. Όμως για την ιατρική έρευνα και όλους εμάς, ήταν εκείνη που έσωσε και εξακολουθεί να σώζει εκατομμύρια ζωές, αφού τα κύτταρα από τον όγκο της εξακολουθούν να ζουν στο εργαστήριο και χάρη σ' αυτά έχουν γίνει μερικές απο τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις αλλά και θεραπείες, όπως το εμβόλιο για την πολιομυελίτιδα, τη χημειοθεραπεία, την κλωνοποίηση και την χαρτογράφηση των κυττάρων.

Η Ενριέτα Λακς ήταν μια φτωχή καπνεργάτρια, γεννημένη το 1920, η οποία πέθανε από καρκίνο της μήτρας στην πτέρυγα για τους μαύρους του νοσοκομείου John Hopkins, μόλις στα 31 της χρόνια. Πίσω της άφησε πέντε παιδιά και τα κύτταρά της, που καταγράφηκαν ως τα πρώτα αθάνατα κύτταρα στην ιστορία της Ιατρικής.


Όσο διάστημα νοσηλευόταν οι γιατροί, χωρίς να το γνωρίζει ούτε η ίδια αλλά ούτε και η οικογένειά της, αφαίρεσαν δύο μεγάλα κομμάτια από τη μήτρα της. Επί πολλά χρόνια οι πανεπιστημιακοί γιατροί προσπαθούσαν να δημιουργήσουν μια κυτταρική αλυσίδα συνεχούς αναπαραγωγής, αλλά τα κύτταρα δεν επιζούσαν. Τα κύτταρα όμως της Ενριέτας ήταν τα πρώτα που επιβίωσαν και δημιούργησαν έτσι μια αλυσίδα κυττάρων που είναι στην κυριολεξία, αθάνατη.

Με δεδομένη την ανθεκτικότητά τους, στάλθηκαν δείγματα σε όλα τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Αμερικής και στη συνέχεια σε όλο τον κόσμο. Τα κύτταρα μπήκαν σε μαζική παραγωγή και έχουν φτάσει ακόμα και στο διάστημα, σε ειδικό δορυφόρο, έτσι ώστε να εξεταστεί η ανθεκτικότητά τους και σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Τα κύτταρα της Ενριέτας στα χρόνια που ακολούθησαν έχουν υποστεί ακτινοβολίες, έχουν έρθει σε επαφή με ποικίλους ιούς και τοξίνες και φυσικά, κάθε καινούργιο φάρμακο που ανακαλύπτεται ελέγχεται πάνω τους.

Κανείς μας δεν θα μάθει ποτέ πώς θα ένιωθε η ίδια ή η οικογένειά της για την κληρονομιά που άφησε πίσω της, αφού κανείς τους δεν είχε ενημερωθεί. Το χειρότερο όμως είναι ότι ενώ η Ενριέτα βοηθούσε την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης, ούτε η ίδια, ούτε και κανένα μέλος της οικογένειάς της δεν είχαν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, εφόσον στις ΗΠΑ, το σύστημα υγείας είναι ιδιωτικό και έχουν πρόσβαση σ' αυτό, μόνο όσοι μπορούν να το πληρώσουν. Κατά συνέπεια, ότι τα κύτταρά της βοήθησαν να ανακαλυφθεί δεν μπορούσαν να φτάσουν ούτε ως απλό φάρμακο στα παιδιά της.

Παρόλο που τα κύτταρά της έκαναν πολλούς ανθρώπους πλούσιους (είναι πατενταρισμένα και πωλούνται 230 €, το φιαλίδιο), ούτε σεντ δεν πηγαίνει στους Λακς. Η Ενριέτα μάλιστα ενταφιάστηκε χωρίς ταφόπλακα, γιατί δεν είχε χρήματα η οικογένειά της.

Μόλις το 2010, μπήκε μια ταφόπλακα στο σημείο ταφής της. Είναι αφιερωμένη στη μνήμη μια γυναίκας, που "άγγιξε τη ζωή πολλών"...

Πρόσφατα, κυκλοφόρησε και στα ελληνικά το βιβλίο της δημοσιογράφου Ρεμπέκα Σκλουτ, το οποίο έχει ως τίτλο: " Η αιώνια ζωή της Ενριέτα Λακς" και ανασυνθέτει στις 350 σελίδες του, την πορεία της Ενριέτα και της οικογένειάς της, ενώ παράλληλα παρακολουθεί την επιστημονική έρευνα και τις εξελίξεις στη γενετική, εμβαθύνοντας ακόμα και στην προσωπική διαδρομή του ερευνητή, στο εργαστήριο του οποίου, αναπτύχθηκαν τα κύτταρα της Ενριέτα με την κωδική ονομασία HELA. 

Το βιβλίο αυτό, μόλις τον περασμένο μήνα κατέκτησε το βραβείο της Αμερικανικής Ακαδημίας Επιστημών, ενώ έχει κατακτήσει και άλλες διακρίσεις. Μέρος των εσόδων του, πηγαίνουν στο Ίδρυμα Ενριέτα Λακς, που η δημοσιογράφος Ρεμπέκα Σκλουτ έχει ιδρύσει και διευθύνει, για να τιμήσει την προσφορά της στην ανθρωπότητα.

toperiodikomas

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ