Enigma…το μυστικό όπλο της Βέρμαχτ

Γράφει ο Περικλής Δημ. Λιβάς

 

Κράτησα ζωντανό το όνομα των προγόνων μου, το οποίο είχε απαλειφθεί από τις πύλες, κάνοντάς το ευανάγνωστο και ακριβές χωρίς να βάζω το ένα γράμμα στη θέση του άλλου. Και ιδού…..αυτός είναι ο εξαιρετικός απόγονος, ο οποίος αποκαθιστά το όνομα των προγόνων του. Ο γιός του Nehri, Khnumhotep, θριαμβευτής, σεβαστός.

- Από την επιγραφή στον τάφο του Khnumhotep II 

Το παραπάνω απόσπασμα από τις επιγραφές που βρέθηκαν στον τάφο του ευγενούς καταγωγής έπαρχου της Άνω Αιγύπτου Khnumhotep II το 1900 π.Χ, αποτελεί σύμφωνα με τον ιστορικό David Kahn δείγμα πρώιμης μορφής  κρυπτογραφίας στην ιστορία του ανθρώπου αν και από ορισμένους θεωρήθηκε απλά ως μια ειδική γραφή που είχε επιλεγεί για να ταιριάζει σε ύφος με τον τόπο που θα βρισκόταν.

Κάθε λαός αφήνει ένα μοναδικό ίχνος στην ιστορική διαδρομή του, ενδεικτικό της καταγωγής και του πολιτισμού του. Μυστικά μηνύματα βρίσκουμε να μεταφέρονται με διάφορους ευρηματικούς τρόπους όπως με ζωγραφική αποτύπωση σε ξυρισμένα κεφάλια, όπου ο αγγελιοφόρος όφειλε να περιμένει μέχρι να μακρύνουν τα μαλλιά του και με σημειώματα από λεπτό μετάξι το οποίο στη συνέχεια συνθλιβόταν σε μικροσκοπική μπίλια, αλειφόταν με κερί και ο μαντατοφόφος το κατάπινε.

Η επικοινωνία βρίσκεται στην φύση της ζωής. Είναι αυτή που κάποτε ώθησε τους ανθρώπους να αντιστοιχίσουν άναρθρες κραυγές με αντικείμενα που έβλεπαν, άγγιζαν ή αισθανόντουσαν. Τα παράγωγα του νου ανταλλάσσονταν με κάτι το απτό μέσω ζωγραφικών αναπαραστάσεων, συμβόλων, ιδεογραμμάτων, συμβολοχαρακτήρων και συλλαβογραμμάτων τα οποία συνέστησαν γραφές όπως η Γραμμική Β’ και τα Ιερογλυφικά έως την εμφάνιση του πρώτου αλφάβητου και της λεξοπλασίας που ουσιαστικά ήταν μια μορφή κρυπτογράφησης.

Η χρήση των δυνατοτήτων που προσέφερε η διαρκώς εξελισσόμενη επικοινωνία μέσω της γραπτής και προφορικής έκφρασης, έκανε διακριτά τα όρια ανάμεσα στην καθομιλουμένη και την εμπιστευτική. Οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες δεν άργησαν να κάνουν την εμπιστευτική μετάδοση πληροφοριών, επιτακτική.

 

Ο δίσκος της Φαιστού ανακαλύφθηκε στο Μινωικό παλάτι της Φαιστού και είναι φτιαγμένος από πηλό.  Στις δύο όψεις του, βρίσκονται αποτυπωμένα με την χρήση ειδικά κατασκευασμένων σφραγίδων, διάφορα αναγνωρίσιμα σύμβολα που ως επί το πλείστον αναπαριστούν ανθρώπους, ζώα, ψάρια, φυτά κλπ. Η τεχνική του τυπώματος με σφραγίδες τον καθιστά πρώτο δείγμα στοιχειοθεσίας στην ιστορία του ανθρώπου.  Σε ότι αφορά το τί μπορεί να σημαίνουν όλα αυτά τα σχέδια, οι μέχρι σήμερα προσπάθειες για μια ευρέως αποδεκτή αποκρυπτογράφηση, έχουν αποβεί άκαρπες.

Η Στήλη της Ροζέττας (πηγή)

Η Στήλη της Ροζέττας είναι μια πέτρινη πλάκα, που προέρχεται από τον ναό του Πτολεμαίου Ε’ του Επιφανούς.

Χρονολογείται στον 2ο αιώνα π.Χ. και φέρει μια εγχάρακτη επιγραφή σε δύο γλώσσες (αιγυπτιακή και ελληνική) και τρία συστήματα γραφής (ιερογλυφική, δημώδη αιγυπτιακή, ελληνική). Το όνομά της προέρχεται από την πόλη Rachid (που εκγαλλίστηκε σε Rosette) της Κάτω Αιγύπτου, στο βορειοδυτικό τμήμα του Δέλτα του Νείλου.

Βορειότερα της πόλης, γύρω από το οχυρό Φορ Ζυλιέν, ο Γάλλος αξιωματικός Πιέρ Φρανσουά Ξαβιέ Μπουσάρ, που υπηρετούσε στο στράτευμα του Ναπολέοντα, ανακάλυψε τη στήλη τελείως τυχαία το 1799. Μελετώντας την όμως κατάλαβε την αξία της, καθώς έως τότε κανείς δεν είχε καταφέρει να αποκρυπτογραφήσει τα αιγυπτιακά ιερογλυφικά. Η ανακάλυψη της τρίγλωσσης στήλης αποδείχθηκε θεμελιώδους σημασίας.

Ο σπουδαίος Γάλλος μελετητής Ζαν – Φρανσουά Σαμπολιόν (1790-1832) από τους πιο διακεκριμένους γλωσσολόγους της εποχής, κατάφερε, με βάση τα ονόματα των βασιλέων Πτολεμαίου και Αρσινόης που αναφέρονται στην στήλη, να βρει το κλειδί για να αποκρυπτογραφήσει τα Αιγυπτιακά ιερογλυφικά. Αυτή η ανεκτίμητης αξίας ανακάλυψη ήταν καθοριστική για την εξέλιξη της επιστήμης της Αιγυπτιολογίας.

Το σύστημα που χρησιμοποίησε ο Σαμπολιόν για να αποκρυπτογραφήσει το κείμενο της στήλης, η οποία φυλάσσεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου, αποτελεί σημαντικό οδηγό για όσους ενδιαφέρονται για τη μελέτη των αρχαίων συστημάτων γραφής. Βικιπαίδεια)

Το τετράγωνο του Πολύβιου

Το τετράγωνο του Πολύβιου, χρησιμοποιήθηκε στην αρχαία Ελλάδα για κωδικοποίηση και μετάδοση μηνυμάτων. Ήταν μια διάταξη όπου τα γράμματα προέκυπταν από αριθμητικές συντεταγμένες.

Αιγυπτιακά Ιερογλυφικά

Τα Αιγυπτιακά ιερογλυφικά είναι το αρχαιότερο δείγμα γραφής στην ιστορία. Συστατικά της Αιγυπτιακής Γραφής που μέχρι σήμερα δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί πλήρως. Χρησιμοποιούνταν κυρίως σε θρησκευτικά, ιερά κείμενα.

Σπαρτιατική σκυτάλη

Η πρώτη στρατιωτική χρήση της κρυπτογράφησης, μέσω ενός κλειδιού αποδίδεται ιστορικά στην Σπαρτιατική σκυτάλη.

Σύμφωνα με σχετική αναφορά που βρίσκουμε στον Πλούταρχο επρόκειτο για μια ξύλινη ράβδο, ορισμένης διαμέτρου γύρω από την οποία τυλιγόταν μια λωρίδα περγαμηνής. Το κείμενο ήταν γραμμένο σε στήλες, ένα γράμμα σε κάθε περιστροφή. Όταν αυτή ξετυλιγόταν, το κείμενο ήταν ακατάληπτο εξαιτίας της ανάμιξης των γραμμάτων.

Το απαραίτητο «κλειδί»για το διάβασμα του μηνύματος, ήταν η διάμετρος της ράβδου.

Κώδικας Καίσαρα

Κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους ο Ιούλιος Καίσαρας έγραφε στον Κικέρωνα και άλλους φίλους του, μηνύματα, αντικαθιστώντας τα γράμματα του κειμένου του με γράμματα που βρίσκονταν τρείς θέσεις μετά στο Λατινικό αλφάβητο.

Αν κάποιος ήθελε να διαβάσει το φαινομενικά ασυνάρτητο μήνυμα έπρεπε να γνωρίζει τον τρόπο που είχε γραφτεί, δηλαδή το κλειδί.

Ιστορικά είναι γνωστός ως ο κώδικας του Καίσαρα

Blaise de Vigenère (1523-1596)

Η κρυπτογράφηση Vigenère ήταν η ενσωμάτωση πολλών αλγορίθμων όμοιων με τον κώδικα του Καίσαρα αλλά χρησιμοποιούσε πέραν της αντικατάστασης μια λέξη κλειδί.

Ήταν μια μέθοδος πολυαλφαβητικής υποκατάστασης η οποία πρωτοεμφανίστηκε και τεκμηριώθηκε από τον Leon Battista Alberti.

Σε συνδυασμό με τους δίσκους κρυπτογράφησης του Alberti μπορούσε να παράξει απλά αλλά διόλου απλοϊκά, κρυπτογραφήματα. Η τεχνική Vigenèreχρησιμοποιήθηκε ως συστατικό σε αρκετές προσπάθειες που ακολούθησαν.

Ωστόσο έμεινε στην ιστορία για την δυσκολία που προκάλεσε στους επίδοξους κρυπταναλυτές.

Η κρυπτογραφία, όπως φαίνεται και από την παραπάνω συνοπτική αναδρομή, χρησιμοποιήθηκε διαχρονικά για την ασφαλή αποστολή μηνυμάτων, δηλαδή την κάλυψη της ευαίσθητης πληροφορίας μέσα σε μεταφορικές προτάσεις, συμβολισμούς ή παρομοιώσεις όπως για παράδειγμα συμβαίνει στους μεταγρίφους και στα αινίγματα, όπου ελλείψει προφανούς νοήματος, ο λήπτης όφειλε να χρησιμοποιήσει την σκέψη του. Παράλληλα, εμφανίστηκαν και προόδευσαν τεχνικές όπως αυτές της αντικατάστασης ή μετάθεσης των γραμμάτων. Σήμερα, κρυπτογραφία και κρυπτανάλυση, συνιστούν την επιστήμη της κρυπτολογίας.

Ο διττός χαρακτήρας του ανταγωνισμού μεταξύ ομάδων, λαών και εθνών ανά τους αιώνες, επέβαλλε την ανάγκη επικοινωνίας μεταξύ τους με γνώμονα την προάσπιση ζωτικής σημασίας συμφερόντων. Ποικίλα ίχνη αυτής της διαδρομής, ενίοτε αιματοβαμμένα, βρίσκουμε στην ιστορία του ανθρώπου, τα οποία συν τοις άλλοις αποκαλύπτουν μια παράλληλη με την δική του, εξελικτική πορεία της κρυπτογραφίας που τρεφόταν από τους στόχους και τις επιδιώξεις του.

Ο μελετητής της κρυπτογραφίας David Kahn στο βιβλίο του «Thecodebreakers: thestoryofsecretwriting» που εκδόθηκε στην Νέα Υόρκη τo 1967, αναφέρει τον Leon Battista Alberti (1404-1472) ως τον ᾽᾽πατέρα της Δυτικής κρυπτογραφίας᾽᾽. Αναγνώρισε στο πρόσωπό του την ταχεία πρόοδο της Δύσης στην κρυπτανάλυση, την εφεύρεση της πολυαλφαβητικής υποκατάστασης και του κρυπτογραφημένου κλειδιού, τα οποία καθόρισαν στον μεγαλύτερο βαθμό τις εξελίξεις της κρυπτογραφίας.

Ιταλός στην καταγωγή και πολυτάλαντος αρχιτέκτων ο Αλμπέρτι επινόησε τον κρυπτογραφικό δίσκο που όπως φαίνεται από τις εξελίξεις που περιγράφονται παρακάτω, έμελλε να είναι ουσιαστικά η πρώτη κρυπτογραφική μηχανή.

Ωστόσο η κατασκευή του αν και ιδιαίτερα απλή αλλά μπορούσε να χρησιμοποιηθεί με περίπλοκο τρόπο και αργότερα σε συνδυασμό με την τεχνολογική ωρίμανση να αποτελέσει την καρδιά πολύπλοκων συσκευών. Χρησιμοποίησε δυο χάλκινους δίσκους άνισης ακτίνας, χάραξε στην περιφέρεια τους το αλφάβητο και τοποθέτησε τον μικρότερο επάνω στον μεγαλύτερο συγκρατώντας τους με μια βελόνα που διαπερνούσε τα κέντρα τους και λειτουργούσε ως άξονας. Οι δίσκοι μπορούσαν να περιστρέφονται ανεξάρτητα με αποτέλεσμα τα δύο αλφάβητα να παίρνουν διαφορετικές σχετικές θέσεις. Η χρήση του δημιουργούσε κρυπτογραφημένα κείμενα με την μέθοδο της μετάθεσης.

Δίσκος

Η δυνατότητα της ασύρματης επικοινωνίας περί το 1900, ανέδειξε την επείγουσα ανάγκη για ασφαλή μετάδοση στρατιωτικών  πληροφοριών, η οποία μέχρι το 1917 καλυπτόταν με χρονοβόρες χειρόγραφες διαδικασίες κρυπτογράφησης και κρυπτανάλυσης. Εκείνη την χρονιά, ο Αμερικανός εφευρέτης EdwardHughHebern (1869-1952) κατασκεύασε μια κρυπτογραφική μηχανή με περιστρεφόμενους δίσκους που ο καθένας τους αντικαθιστούσε το κάθε γράμμα με ένα κρυπτόγραμμα.

Στα μέσα του 1920 ιδρύει ένα εργοστάσιο με σκοπό την παραγωγή και εμπορία αυτής της μηχανής αλλά η τότε πολιτική συγκυρία δεν τον βοήθησε. Η μεταπολεμική Αμερική περνούσε απο την εποχή του ιδιαίτερα αποτελεσματικού στην κρυπτανάλυση Μαύρου Δωματίου (Black Chamber) σε αυτήν όπου ο Γενικός Γραμματέας της κυβέρνησης, Henry Stimson (1867-1950), θα δήλωνε με περηφάνεια ότι «οι κύριοι δεν πρέπει να διαβάζουν ο τις επιστολές των άλλων»

Ο Hebern πούλησε μόλις 12 μηχανές και χρεοκόπησε αλλά είχε ανοίξει ο δρόμος για παρόμοιες προσεγγίσεις. Ο Ολλανδός Hugo Alexander Koch (1870-1978) και ο Σουηδός Arvid Gerhard Damn (1927) κατοχύρωσαν εκείνη την περίοδο συναφείς ευρεσιτεχνίες αλλά το ενδιαφέρον από κυβερνήσεις των χωρών τους ήταν μηδαμινό.

Έως το 1918 ουδείς μπορούσε να εγγυηθεί την ασφάλεια των επικοινωνιών, οι οποίες με την έναρξη του Α᾽ Παγκοσμίου πολέμου βρίσκονταν στο έλεος των υποκλοπών.

Ένα από τα πλέον διαδεδομένα κρυπτογραφήματα εκείνης της εποχής ήταν το Γερμανικό ADFGVX, το οποίο εμφανίστηκε λίγο πριν εκδηλωθεί η μεγάλη επίθεση. Οι Γερμανοί ήλπιζαν στον αιφνιδιασμό που θα προκαλούσαν με αυτό το πολύπλοκο μέσο το οποίο χρησιμοποιούσε και τις δύο γνωστές μεθόδους…….υποκατάσταση και μετάθεση. Το σπάσιμο του κώδικα όμως, από τον Γάλλο κρυπταναλυτή Πενβέν στοίχισε την νίκη στους Γερμανούς κατά την έφοδο τους στο Παρίσι.

Εκείνη την χρονιά ο Γερμανός εφευρετικός και ιδιοφυής ηλεκτρολόγος-μηχανολόγος Arthur Scherbius (1878-1929) κατοχυρώνει ως ευρεσιτεχνία μια κρυπτογραφική μηχανή που χρησιμοποιούσε δίσκους γνωστούς από τον Alberti πριν πεντακόσια χρόνια. Διόλου τυχαία η μηχανή έφερε την ονομασίαENIGMA εμπνευσμένη από την ελληνική λέξη, αίνιγμα.

Επρόκειτο για ηλεκτρομηχανική συσκευή η οποία, στην εμπορική της έκδοση, περιεχόταν σε συμπαγές κουτί μικρών διαστάσεων, ζύγιζε 12 κιλά και παρουσιάστηκε στην αγορά ως εργαλείο για την αποφυγή της βιομηχανικής κατασκοπείας, σύμφωνα με διαφημιστικό φυλλάδιο.

Arthur Scherbius

Άρθουρ Σέρμπιους

Στις 18 Απριλίου 1918 ο Σέρμπιους παραδίδει την πρωτότυπη στρατιωτική έκδοση στον Γερμανικό Ναυτικό αλλά οι προσδοκίες του να γίνει προμηθευτής του δεν ευοδώθηκαν και η εταιρεία του υπολειτουργούσε λόγω έλλειψης κεφαλαίων μέχρι το 1923.

Σε ένδειξη της επιμονής του, ιδρύει με τον στενό του φίλο Ρίτσαρντ Ρίτερ, εταιρεία με την επωνυμία Chiffriermaschinen AG η οποία πραγματευόταν ποικίλες κατασκευές πέραν του Αινίγματος και προχώρησε στην υλοποίηση των σχεδίων του. Το 1927 αγόρασε τα δικαιώματα της μηχανής του Κόχ ώστε να διασφαλίσει την αποκλειστικότητα του δικού του εγχειρήματος. Ακολούθησαν αρκετές βελτιώσεις και αλλαγές στο βασικό μοντέλο της μηχανής.

Enigma A

Η έκδοση Enigma A,  εμφανίστηκε στην αγορά το 1923. Όντας μεγάλη και βαριά σε σχέση με την πρωτότυπη, αφού με ενσωματωμένη γραφομηχανή έφτανε περίπου τα πενήντα κιλά, θεωρήθηκε ακριβή για την εποχή και αντικαταστάθηκε από την Enigma B, χωρίς ωστόσο κάποια από τις δύο να προσελκύσει το ενδιαφέρον των στρατιωτικών υπηρεσιών.

Ο Σέρμπιους την προωθούσε για χρήση από λογιστικά γραφεία, μεγάλες εταιρείες και διπλωμάτες που είχαν ανάγκη ανταλλαγής εμπιστευτικών πληροφοριών χωρίς ποτέ να σταματήσει να εποφθαλμιά τις πωλήσεις στον στρατό.  Την ίδια χρονιά την παρουσίασε και στο Παγκόσμιο Ταχυδρομικό Συνέδριο στην Βέρνη, χωρίς ωστόσο να υπάρξει ιδιαίτερο αγοραστικό ενδιαφέρον.

Με τις πωλήσεις να είναι σε χαμηλά επίπεδα, ακολουθεί το επόμενο μοντέλο Enigma C, βασισμένο σε μια ιδέα του συνεργάτη του Willi Korn. Ήταν κατά πολύ ελαφρύτερο και μικρότερο αλλά η εμπορική του τύχη παρέμεινε ίδια.

Τελικά το 1926 ο Γερμανικός στρατός, κυβερνητικές υπηρεσίες και οργανισμοί προμηθεύτηκαν τελικά το Enigma παραλλαγμένο από την εμπορική του έκδοση. Το 1927 λανσάρει την έκδοση Enigma D με την οποία κατάφερε να βρει αγοραστές, σε στρατιωτικές και διπλωματικές υπηρεσίες στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Στις δύο δεκαετίες που ακολούθησαν, η μηχανή του Σέρμπιους πούλησε περισσότερες από τριάντα χιλιάδες μονάδες στον στρατό, χαρακτηριζόμενη ως το ασφαλέστερο σύστημα κρυπτογράφησης στον κόσμο.

Συνολικά διατέθηκαν πάνω από εκατό χιλιάδες μηχανές με διάφορες παραλλαγές ακόμα και χωρίς το λογότυπο Enigma, από άλλες κατασκευάστριες εταιρίες. Φυσικά η φήμη που προπορευόταν των πωλήσεων, δεν περιελάμβανε και τα αδύνατα σημεία της φαινομενικά απόρθητης κατασκευής τα οποία αξίζει να σημειωθεί ότι δεν οφείλονταν σε δική της ατέλεια.

Αυτό που ανάγκασε τους Γερμανούς να αναθεωρήσουν την στάση τους απέναντι στο Αίνιγμα ήταν δύο συμβάντα στην Αγγλία. Ένα κείμενο τουΟυίνστον Τσώρτσιλ «Η παγκόσμια κρίση» που δημοσιεύθηκε το 1923 και περιέγραφε το πώς οι Βρετανοί είχαν αποκτήσει πρόσβαση σε βρετανικό κρυπτογραφικό υλικό το οποίο είχε βοηθήσει τους αναλυτές του Δωματίου 40 να διαβάζουν τα κρυπτογράμματα των Γερμανών και η επίσημη εκδοχή της ιστορίας του Α᾽ Παγκοσμίου Πολέμου που δημοσιεύθηκε από το βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό στην οποία υπογραμμιζόταν το πλεονέκτημα που έδωσε στους Συμμάχους η υποκλοπή και κρυπτανάλυση των γερμανικών επικοινωνιών.

Σχεδόν δέκα χρόνια πήρε στους Γερμανούς να συνειδητοποιήσουν την αποτυχία τους σε αυτόν τον τομέα. Όταν ξέσπασε ο Β᾽ Παγκόσμιος Πόλεμος και αφού είχαν στη διάθεσή τους το Αίνιγμα, η νίκη τους φαινόταν εξασφαλισμένη. Με ένα τέτοιο σύστημα πρωτόγνωρης ασφάλειας για τις επικοινωνίες τους, ένιωθαν άτρωτοι, αλλά τελικά το μόνο που εξασφαλίστηκε ήταν η πτώση του Χίτλερ.

Δυστυχώς ο ίδιος ο Σέρμπιους δεν έμελλε να γνωρίσει τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του επιτεύγματός του. Σκοτώθηκε σε ατύχημα με την άμαξά του, το 1929.

The German Wehrmacht Enigma - Το Αίνιγμα που παρέλαβε ο Γερμανικός στρατός

Βασική αρχή λειτουργίας του Αινίγματος είναι η αντικατάσταση ενός γράμματος, που σημαίνει ότι για κάθε γράμμα του κειμένου προς κρυπτογράφηση θα προέκυπτε ένα άλλο γράμμα ως κρυπτόγραμμα.

Ας ακολουθήσουμε το ταξίδι του γράμματος Τ από το πληκτρολόγιο (keyboard) προς το G που ανάβει στον πίνακα λυχνιών (lightboard) ώστε να δούμε τις λειτουργίες των επί μέρους εξαρτημάτων της μηχανής.

Πληκτρολόγιο – Keyboard

Όταν ο χρήστης πατήσει το γράμμα Τ δημιουργείται ένα ηλεκτρικό σήμα που ταξιδεύει στις καλωδιώσεις μέχρι να ανάψει κάποια λυχνία στον πίνακα λυχνιών (Lampboard) που είναι και το τέλος της διαδρομής του.

Πίνακας βυσμάτων - Plugboard

Η πρώτη στάση στο ταξίδι είναι ο πίνακας των βυσμάτων. Εδώ το σήμα συνδέεται με το Τ που πατήθηκε αρχικά.

Κάποια από τα γράμματα (6 από τα 26, σε ζεύγη) μέσω του πίνακα μπορούν να συνδεθούν με άλλα γράμματα που σημαίνει ότι το σήμα θα εκτραπεί σε διαφορετική διαδρομή η οποία θα το αντιστοιχήσει με άλλο γράμμα.

Θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε την λειτουργία με αυτή ενός αναλογικού τηλεφωνικού κέντρου όπου τοποθετώντας τα βύσματα κατάλληλα φέρνουμε σε επικοινωνία δύο σημεία που θέλουμε. Αν το σήμα του Τ δεν εκτραπεί θα συνεχίσει αλώβητο την διαδρομή του.

Στην δική μας περίπτωση το Τ συνδέεται με το Κ που σημαίνει ότι το σήμα αλλάζει διαδρομή και το γράμμα μας πλέον είναι το Κ.

Σταθερός δίσκος – StaticWheel

Η επόμενη στάση είναι ο ακίνητος δίσκος που φέρνει το εισερχόμενο σε αυτόν σήμα σε επαφή με την είσοδο του δεξιού στροφέα. Το γράμμα μας είναι ακόμη το Κ.

Στροφεία (αναδιατάκτες) – Rotors (Scramblers)

Υπάρχουν πέντε δίσκοι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με οποιαδήποτε σειρά στους τρείς αναδιατάκτες που φαίνονται στο σχήμα: δεξιός (Right Wheel III) μεσαίος (Middle Wheel II) και αριστερός (Left Wheel I).

Ο κάθε αναδιατάκτης φέρει έναν περιστρεφόμενο δίσκο στην δεξιά πλευρά του στροφείου (εξωτερικός) και έναν σταθερό στην αριστερή πλευρά του στροφείου (εσωτερικός) με σκοπό την αλλαγή διαδρομής του σήματος.

Οι επαφές του εξωτερικού δίσκου, όποια και να είναι η ρύθμισή του, ενώνουν τους αναδιατάκτες μεταξύ τους καθώς επίσης με τον σταθερό δίσκο (staticrotor) με τον ανακλαστήρα (Reflector) και με τον εσωτερικό δίσκο του ιδίου αναδιατάκτη.

Ο εσωτερικός δίσκος μπορεί να περιστραφεί σε σχέση με τον εξωτερικό, κάτι το οποίο έχει ως αποτέλεσμα επιπλέον εφικτές συνδέσεις και κατά συνέπεια περισσότερες αντικαταστάσεις γραμμάτων.

Οι δύο δίσκοι (εσωτερικός και εξωτερικός) αποτελούν ένα στροφείο ή αναδιατάκτη ο οποίος μπορεί να περιστραφεί σε σχέση με τον στατικό δίσκο ώστε η έξοδος Α του στατικού δίσκου να μην αντιστοιχεί στην είσοδο Α του περιστρεφόμενου δακτυλίου.

Επιπλέον, για κάθε εισερχόμενο γράμμα οι δίσκοι περιστρέφονται κατά μία θέση (1/26, καθώς φέρουν 26 δυνατές ρυθμίσεις, μία για κάθε γράμμα) έτσι ώστε τα ίδια γράμματα να μη συνδέονται με τα ίδια κρυπτογράμματα στο ίδιο μήνυμα. Ο κάθε δίσκος φέρει εγκοπές (βλ. τον αριθμό 8 στο παρακάτω σχεδιάγραμμα) σε διαφορετικά σημεία από τους άλλους, στις οποίες όταν φτάσει με τις περιστροφικές αλλαγές θέσεων για κάθε εισερχόμενο γράμμα, συμπαρασύρει σε κίνηση τον επόμενο δίσκο στα αριστερά του. Ο μεσαίος δίσκος προκαλεί την κίνηση σε αυτόν που βρίσκεται αριστερά του ενώ παράλληλα η δική του συνεχίζεται.

Τα στροφεία μπορούσαν να τοποθετηθούν όλα ή μεμονωμένα και με οποιαδήποτε σειρά : 123, 132, 213, 231, 312, 321

Αν η μηχανή είχε έναν στροφέα τότε το 27ο γράμμα που θα εισερχόταν θα είχε το ίδιο αποτέλεσμα με το 1ο αφού ο στροφέας θα είχε επιστρέψει στην αρχική του θέση μετά από μία πλήρη περιστροφή. Οι 26 αναδιατάξεις θα ήταν μεγάλη αδυναμία της μηχανής και για τον λόγο αυτόν τοποθετήθηκε δεύτερος στροφέας ανεβάζοντας τις δυνατότητες σε 676 (26Χ26) και στην συνέχεια μέχρι να φθάσουμε στο αρχικό μοντέλο, προστέθηκε τρίτος, ανεβάζοντας τον πήχη στα 17.576 (26χ26χ26) κρυπτογραφημένα αλφάβητα. Αργότερα έγιναν περαιτέρω προσθήκες στροφείων με τις πιθανότητες να εκτινάσσονται σε αστρονομικά ύψη.

 

Στο παράδειγμά μας χρησιμοποιούμε τον δεξιό δίσκο του αναδιατάκτη ΙΙΙ (Right Wheel III)

Ανακλαστήρας - Reflector

Ο ανακλαστήρας λαμβάνει το σήμα στην είσοδό του και το στέλνει πίσω στους αναδιατάκτες. Υπάρχουν δύο πιθανοί ανακλαστήρες, ο καθένας από τους οποίους είναι διαφορετικά καλωδιωμένος ώστε το γράμμα εισόδου να μετατρέπεται σε διαφορετικό γράμμα όταν ανακλάται. Στο δικό μας παράδειγμα χρησιμοποιούμε τον ανακλαστήρα Β (reflector B) ο οποίος το γράμμα εισόδου Ητο μετατρέπει σε D.

Είναι πολύ σημαντικό το σήμα να εκτρέπεται όταν ανακλάται και επιστρέφει καθώς η μηχανή είναι αμφίδρομα σχεδιασμένη έτσι ώστε όταν εισάγεις κρυπτογράφημα να παίρνεις το κείμενο προς κρυπτογράφηση. Αν ο ανακλαστήρας δεν άλλαζε το γράμμα τότε αυτό θα επέστρεφε στην μορφή που εισήχθη.

Το ταξίδι της επιστροφής

Το σήμα καθώς ανακλάται περνά από τους αναδιατάκτες οι οποίοι εργάζονται με τον ίδιο τρόπο αλλά με αντίθετη φορά. Έτσι το γράμμα μας D περνά από τον αριστερό δίσκο και γίνεται G το οποίο περνά από τον μεσαίο δίσκο και γίνεται Rτο οποίο περνά από τον δεξί δίσκο και γίνεται W. Το σήμα παραμένει ίδιο καθώς περνά από τον στατικό δίσκο ξανά για να φθάσει στον πίνακα βυσμάτων όπου και πάλι δεν θα αλλάξει αν δεν έχουμε επιλέξει κάτι τέτοιο που θα αντιστοιχούσε το γράμμα W με κάποιο άλλο. Το δικό μας W έχει αντιστοιχηθεί με το G οπότε και στον πίνακα βυσμάτων η έξοδος είναι G.

Πίνακας λυχνιών – Lampboard

Η τελευταία στάση είναι ο πίνακας λυχνιών όπου ο πίνακας βυσμάτων είναι συνδεδεμένος με την λυχνία που αντιστοιχεί σε αυτό το γράμμα. Στο παράδειγμά μας ανάβει το γράμμα G, που σημαίνει ότι το προς κρυπτογράφησηT έγινε G.

Ο κρυπτογράφος έπρεπε να σημειώνει το κάθε γράμμα που άναβε στον πίνακα λυχνιών έως ότου ολοκληρωθεί το μήνυμα προς αποστολή. Στη συνέχεια, έστελνε το σύνολο των ακατανόητων γραμμάτων με κώδικα Μόρς.

Ο κρυπταναλυτής που θα λάμβανε το μήνυμα έπρεπε να έχει την αντίστοιχη μηχανή με τις ίδιες εσωτερικές καλωδιώσεις στα στροφεία. Στην συνέχεια όφειλε να γνωρίζει πόσα στροφεία θα τοποθετήσει, με ποιά σειρά και ποιά θα είναι η αρχική τους ρύθμιση (βλ. περιγραφή στροφείων)

Αυτές οι ρυθμίσεις της εγκατάστασης ήταν αρχειοθετημένες στην διάθεση αμφότερων των εμπλεκομένων.

Ας δούμε ένα παράδειγμα της διαδικασίας που ακολουθούσαν κρυπτογράφοι και κρυπταναλυτές:

Κρυπτογράφημα

GCDSE        AHUGW            TQGRK          VLFGX
UCALX        VYMIG               MMNMF         DXTGN
VHVRM        MEVOU             YFZSL           RHDRR
XFJWC        FHUHM             UNZEF          RDISI
KBGPM        YVXUZ

Κρυπτανάλυση

FEIND        LIQEI             NFANT             ERIEK
OLONN      EBEOB            AQTET            XANFA
NGSUE      DAUSG            ANGBA            ERWAL
DEXEN       DEDRE           IKMOS             TWAER
TSNEU       STADT

Σχηματισμός γερμανικών λέξεων

FEINDLIQE INFANTERIEKOLONNE BEOBAQTET X
ANFANG SUEDAUSGANG BAERWALDE X
ENDE DREI KM OSTWAERTS NEUSTADT

Επανεγγραφή

Feindliche Infanteriekolonne beobachtet.
Anfang Südausgang Bärwalde.
Ende 3 km ostwärts Neustadt.

Αγγλική μετάφραση

Hostile column of infantry observed. Extends from the south exit of Bear Woods to position 3 kilometers east of Neustadt.

«Εχθρική γραμμή πεζικού παρατηρήθηκε. Εκτείνεται από την νότια έξοδο του BearWoods έως την θέση 3 χιλιόμετρα ανατολικά του Neustadt»

Τα δομικά στοιχεία αυτού του στροφέα φανερώνουν μια από τις πολλές αναβαθμίσεις που υπέστησαν οι αναδιατάκτες. Η δυνατότητα περιστροφής και του δεύτερου δίσκου έδωσε ακόμα περισσότερες πιθανότητες καθώς άλλαζε επιλεκτικά το σήμα που ταξίδευε από στροφείο σε στροφείο

Οι δύο δίσκοι του κάθε αναδιατάκτη (εσωτερικός-γκρί χρώμα, εξωτερικός).  Ο μετασχηματισμός του γράμματος οφείλετο στις εσωτερικές καλωδιώσεις που ένωναν οι επαφές τους (πηγή)

Η μετάδοση της κίνησης από τον έναν δίσκο στον άλλον μέσω των εγκοπών (πηγή)

Κατά την έναρξη της κρυπτογράφησης ενός μηνύματος έπρεπε να ρυθμιστούν οι αναδιατάκτες σε συγκεκριμένη θέση η οποία ήταν το κλειδί για την κρυπτανάλυση και φυσικά είχε ληφθεί μέριμνα ώστε να είναι διαφορετικό για κάθε περίσταση, ημέρα και είδος επικοινωνίας.

Οι δυνατότητες της μηχανής, όπως έχει ήδη αναφερθεί, παρείχαν 17.576 πιθανές θέσεις για το κλειδί. Ο κάθε αναδιατάκτης μπορούσε να τοποθετηθεί με οποιαδήποτε θέση στην μηχανή (δηλαδή πρώτος, δεύτερος, τρίτος) με αποτέλεσμα να υπάρχουν έξι πιθανοί συνδυασμοί στις μεταξύ τους θέσεις. Στον πίνακα των βυσμάτων ο διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός των πιθανών συνδέσεων και συνεπώς εναλλαγών, των 6 από τα 26 γράμματα, είναι 100.391.791.500

Συνολικά παρείχε 10.000.000.000.000 διαφορετικούς πιθανούς συνδυασμούς στην διάθεση των χρηστών της !

Μετά το τέλος του Α᾽ Παγκοσμίου πολέμου και με το Μαύρο Δωμάτιο να υπολειτουργεί ένεκα των πολιτικών επιδιώξεων του προέδρου των ΗΠΑ,Χέρμπερτ Χούβερ, οι Γερμανοί βρέθηκαν να έχουν το ασφαλέστερο σύστημα κρυπτογράφησης που υπήρξε ποτέ αλλά και το ανεξίτηλο σημάδι της πολεμικής ήττας να ταπεινώνει τον εγωισμό τους.

Ωστόσο η έλλειψη φόβου στους παντοδύναμους Συμμάχους εκείνη την περίοδο, χαλάρωσε τις κρυπταναλυτικές τους προσπάθειες και έγινε κινητήριος δύναμη για τους Γερμανούς οι οποίοι δεν σταμάτησαν ποτέ να εξοπλίζονται και να θωρακίζουν την άμυνά τους με την προσδοκία να μην επαναληφθούν τα γεγονότα του πρόσφατου παρελθόντος.

Όπως ήταν αναμενόμενο, το νέο Γερμανικό υπερόπλο ακόμα και σε περίοδο ειρήνης, προκάλεσε τους αντιπάλους να εντείνουν τις προσπάθειές τους για να μαντέψουν σωστά το αίνιγμα το οποίο είχαν θέσει οι Γερμανοί τόσο έντεχνα, θεωρώντας δεδομένο για την αποτίμηση της ασφάλειας που τους προσέφερε, ότι ο κρυπταναλυτής θα είχε στα χέρια του την μηχανή!

Στο παρασκήνιο, οι μυστικές υπηρεσίες που εργάζονταν επίσης για τον ίδιο σκοπό είχαν ένα επιπλέον όπλο την ανθρώπινη αδυναμία, η οποία μπορεί να απουσίαζε από τις κατασκευές του ανθρώπου αλλά ωστόσο ουδέποτε εγκατέλειψε τον ίδιο.

Το τέλος ενός προδότη 

Ήταν 1η Απριλίου του 1943. Ο Χανς – Θίλο Σμιντ μόλις είχε μετακομίσει στο Βερολίνο όταν η Γκεστάπο εισέβαλε στο διαμέρισμα του, τον συνέλαβε και τον φυλάκισε. Έμεινε για λίγο καιρό απομονωμένος στην φυλακή μέχρι να επιτραπεί στην κόρη του Γκιζέλα, να τον επισκεφθεί.

Η οικογένειά του ουδέποτε έμαθε τον λόγο της σύλληψής του. Κατάφερε να δώσει κρυφά ένα μήνυμα στην Γκιζέλα ζητώντας της να του φέρει χάπια κυανούχου καλίου. Ήθελε να αυτοκτονήσει. Εκείνη βρήκε τα χάπια και με την επόμενη επίσκεψή της του τα έδωσε. Εκ των υστέρων έμαθε ότι ο αδελφός της είχε κάνει ακριβώς το ίδιο πράγμα.

Περί τα μέσα Σεπτεμβρίου του 1943 η Γκιζέλα κλήθηκε να αναγνωρίσει το πτώμα του πατέρα της. Τον είδε τρομακτικά αδυνατισμένο μετά από την εξάμηνη κράτησή του αλλά το σώμα του δεν έφερε σημάδια βασανισμού. Ο αδελφός του, Στρατηγός Ρούντολφ Σμιντ, ο οποίος καθαιρέθηκε από το αξίωμά του όταν αποκαλύφθηκε η προδοσία του Χανς Θίλο, πλήρωσε τα έξοδα για την κηδεία σε ανώνυμο τάφο δίπλα στους γονείς τους.

Κανείς εκτός των ανακριτών και του στενού κύκλου του Χίτλερ γνώριζε την προδοσία του και μόνο αυτοί και ο Ρούντολφ γνώριζαν τον τόπο ταφής του. Σε ότι αφορούσε δε τους Ναζί, οτιδήποτε εν δυνάμει αποκαλυπτικό στοιχείο της ύπαρξης ενός προδότη της μηχανής Enigma, είχε ήδη εξαλειφθεί από προσώπου γης.

Πίστευαν προφανώς ότι με τις πολλαπλές τροποποιήσεις μετά την τελευταία προδοσία του Σμιντ, το μυστικό του Αινίγματος θα ήταν ασφαλές. Όμως ήταν ήδη πολύ αργά. Η απληστία του Χανς-Θίλο, ο άσωτος τρόπος ζωής του, το πάθος του για τις γυναίκες και οι πολιτικές διαφορές του με την διακυβέρνηση της χώρας, τον είχαν οδηγήσει να παραδώσει στους Γάλλους ικανό όγκο πληροφοριών, προκειμένου να ανατρέψουν το ναζιστικό καθεστώς πολύ νωρίτερα από ότι περίμεναν.

Ο Γερμανός απόστρατος Χανς-Θίλο Σμιντ μετά από μια ανεπιτυχή καριέρα στις τάξεις του γερμανικού στρατού έκανε διάφορες εργασίες στο Βερολίνο όπου και διέμενε.

Αυτή που τελικά του εξασφάλισε τα προς το ζην ήταν η πώληση μυστικών πληροφοριών σχετικών με το Αίνιγμα σε ξένες δυνάμεις, μέσω της απασχόλησής του στο γραφείο Chiffrierstelle, το οποίο είχε την ευθύνη της διαχείρισης των κρυπτογραφημένων επικοινωνιών της Γερμανίας και του είχε προσφέρει εργασία σε μια περίοδο της ζωής του στιγματισμένη από άκαρπες επιχειρηματικές προσπάθειες σχετικές με τις σπουδές του στη χημεία.

Ο αδελφός του, Rudolf, ο οποίος είχε καλύτερη τύχη παραμένοντας στην υπηρεσία του στρατού μετά τον πόλεμο, ήταν αυτός που τον πρότεινε στο Γραφείο Κρυπτογραφίας του Υπουργείου Αμύνης, εξασφαλίζοντάς του έμμεσα και την ελευθερία κινήσεων ενός έμπιστου υπαλλήλου.

Ο δρόμος για την επίλυση του αινίγματος είχε ανοίξει με τον Σμιντ να βλέπει ότι ό μόνος τρόπος για να κερδίσει χρήματα, ήταν να πουλήσει ότι μπορούσε να έχει στα χέρια του, μιας και βασικά πνευματικά αγαθά, έλαμπαν δια της απουσίας τους από την ιδιοσυγκρασία του και ασφαλώς δεν μπορούσαν να του αποφέρουν χρήματα, τουλάχιστον άμεσα.

Rex

Ο Γάλλος πράκτορας

Ο Rodolphe Lemoineγνωστός ως«Rex», ήταν ο αρχικατάσκοπος που ανέλαβε την υπόθεση «Χανς-Θίλο Σμιντ». Τον Μάρτιο του 1943 τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό στο Παρίσι. Αρχικά δεν αποκάλυψε κάτι για το Enigma, αλλά στη συνέχεια ομολόγησε τα πάντα, για το πώς είχε γνωρίσει τον Σμιντ το 1931 και πως αυτός του παρέδιδε τις πληροφορίες που αφορούσαν στην μηχανή Enigma. Ο Lemoine αρνήθηκε να ενεργήσει ως διπλός πράκτορας εναντίον της Γαλλίας. Αργότερα, καθώς οι Σύμμαχοι εισέβαλαν στη Γαλλία μεταφέρθηκε στο Βερολίνο, όπου συνελήφθη και ανακρίθηκε από τους Γάλλους. Πέθανε τον Οκτώβριο του 1946.

Με δέκα χιλιάδες μάρκα ως αντίτιμο για μια άδεια φωτογράφησης, οι Γαλλικές Μυστικές Υπηρεσίες μέσω του απεσταλμένου τους πράκτορα με την κωδική ονομασία Ρεξ, είχαν πλέον στα χέρια τους δύο σημαντικά έγγραφα: το εγχειρίδιο χρήσης της μηχανής και οδηγίες για την ρύθμιση των ημερήσιων κλειδιών. Ίσως όχι ότι καλύτερο θα περίμεναν αλλά δεν έπαυε να είναι μια αρχή.

Παρ’ ότι αυτά δεν περιελάμβαναν κατασκευαστικές λεπτομέρειες της μηχανής οι Σύμμαχοι μπόρεσαν και κατασκεύασαν ένα ακριβές αντίγραφό της. Ούτε αυτό όμως αρκούσε για αποκρυπτογραφήσεις και καθώς ήταν πεπεισμένοι για το απόρθητο του Αινίγματος, οι Γάλλοι, παρέδωσαν αντίγραφα των εγγράφων στους Πολωνούς και συγκεκριμένα στο Γραφείο Ζιβρόφ.

Οι Γάλλοι θεωρούσαν χάσιμο χρόνου όποια ενασχόληση με το Αίνιγμα αλλά αυτό δεν ίσχυε για τους Πολωνούς που είχαν τον φόβο μιας επερχόμενης εισβολής των Γερμανών. Ωστόσο ήταν εξοικειωμένοι με αυτό το συναίσθημα καθώς ανέκαθεν γειτνίαζαν με ισχυρές δυνάμεις χωρίς όμως να έχουν εμπλακεί μέχρι τότε σε πολεμικές επιχειρήσεις. Το γεγονός αυτό τους έδωσε τον χρόνο να προοδεύσουν στην αποκρυπτογράφηση και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό ώστε καμία άλλη χώρα μπορούσε να συγκριθεί μαζί τους.

Σε σημαντική βοήθεια της δεξιότητας αυτής συνέβαλλαν τα έγγραφα των Γαλλικών μυστικών υπηρεσιών και ένα ανέλπιστο περιστατικό που συνέβη τον Ιανουάριο του 1929 στις αποθήκες του τελωνείου της Βαρσοβίας.

Με παραλήπτη μια Γερμανική εταιρεία που έδρευε στην Πολωνική πρωτεύουσα έφθασε στο τελωνείο ένα κιβώτιο που εκ των υστέρων φάνηκε ότι περιείχε την εμπορική έκδοση μιας μηχανής Enigma. Παράλληλα το τελωνείο ειδοποιήθηκε από την πρεσβεία της Γερμανίας ότι το κιβώτιο είχε φθάσει εκεί εκ παραδρομής και καλούνταν να το επιστρέψουν επειγόντως στον αποστολέα.

Ωστόσο τα γρήγορα αντανακλαστικά της πρεσβείας προκάλεσαν υποψίες στους τελωνειακούς οι οποίοι προφασίστηκαν την αργία της Κυριακής που ξημέρωνε ώστε να κρατήσουν εκεί το κιβώτιο μέχρι την Δευτέρα δίνοντας χρόνο στην πολωνική υπηρεσία πληροφοριών, την οποία και ειδοποίησαν, να εξετάσει αυτό το μυστηριώδες κουτί.

Το κιβώτιο ανοίχτηκε προσεκτικά και η κρυπτογραφική μηχανή αποκάλυψε τα μυστικά της στον φωτογραφικό φακό των Πολωνών. Την Δευτέρα το κιβώτιο πήρε τον δρόμο της επιστροφής, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις των τελωνειακών και αφού επανασυσκευάσθηκε σαν να μην ανοίχτηκε ποτέ, αφήνοντας πίσω του πολλές χρήσιμες κατασκευαστικές πληροφορίες για την εμπορική έκδοση του Αινίγματος.

Οι φωτογραφίες της συσκευής παραδόθηκαν στο τμήμα αποκρυπτογράφησης BS-4 (Γραφείο Ζιβρόφ) που ανήκε στο Γενικό Επιτελείο Στρατού και όταν αργότερα οι πολωνικές μυστικές υπηρεσίες προμηθεύτηκαν μια μηχανή Enigma, χρησιμοποιήθηκαν για αντιπαραβολή.

Το Γενικό Επιτελείο είχε ήδη προχωρήσει στην επιλογή είκοσι διακεκριμένων σπουδαστών από την σχολή Μαθηματικών του πανεπιστημίου Πόζναν τους οποίους είχε εντάξει σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα αποκρυπτογράφησης.

Marian Rejewski

Μάριαν Ρεζέφσκι, ο ιδιοφυής μαθηματικός

Δραπετεύοντας από την Πολωνία κατά την εισβολή των Γερμανών, φθάνει στην Γαλλία και από εκεί στην Αγγλία όπου και εγκαθίσταται το 1943. Μαζί με τον Ζιγκάλσκι «έσπασαν» τον κώδικα που χρησιμοποιούσε η Σούτς Στάφελ (SS – Μοίρα Ασφαλείας)

Ωστόσο λόγω του κανονισμού που απαγόρευε σε αλλοδαπούς να εργαστούν στο Μπλίτσλεϋ Παρκ, αντί να συμμετέχει στην προσπάθεια Βρετανικό Αίνιγμα(BritishEnigma) υποβιβάστηκε στα καθήκοντα ενός τυπικού κρυπταναλυτή σε μια υπηρεσία πληροφοριών ελλάσονος σημασίας, κοντά στην πόλη HemelHempstead στο Hertfordshire της Αγγλίας.

Επέστρεψε στην Πολωνία το 1946 , όπου βρήκε τους κομμουνιστές να έχουν καταλάβει τον τόπο που έζησε. Ήταν ένας άγνωστος στην ίδια του την πατρίδα καθώς δεν γνώριζαν τίποτε γι αυτόν και τις κρυπταναλυτικές εργασίες του και τον θεωρούσαν «παρακμιακό» επειδή είχε ζήσει στο εξωτερικό. Έως την δημοσίευση του βιβλίου του F. W. Winterbotham, «TheUltraSecret» το 1974 δεν είχε συνειδητοποιήσει ούτε ο ίδιος πόσο θεμελιώδεις ήταν οι ιδέες του για την αποκρυπτογράφηση των μηνυμάτων Enigma κατά την διάρκεια του πολέμου.

Έλαβε το παράσημο Polonia Restituta, ισοδύναμο αυτού της γαλλικής Λεγεώνας της Τιμής, το 1978, δύο χρόνια πριν τον θάνατό του.

Η πολωνική Ταχυδρομική Εταιρεία το 1983 προέβη σε ειδική έκδοση γραμματοσήμων για να τιμήσει τους τρείς μαθηματικούς, Μάριαν Ρεζέφσκι, Χένρικ Ζιγκάλσκι και Γιέρτσι Ροζίτσκυ. Δυστυχώς και οι τρεις άνδρες είχαν φύγει από την ζωή.

Jerzy Rózyki

Henryk Zygalski

Το Γραφείο Ζιβρόφ μετά από επιλογή, προσέλαβε τους Μάριαν Ρεζέφσκι, Χένρικ Ζιγκάλσκι και Γιέρτσι Ροζίτσκυ, με την πεποίθηση ότι μια επιστημονική προσέγγιση ήταν πολύ πιθανόν να είχε επιτυχή αποτελέσματα.

Ο πλέον προικισμένος και πολλά υποσχόμενος ήταν ο εικοσιτριάχρονος τότε, Ρεζέφσκι. Η στρατηγική που ακολούθησε, βασιζόταν στο ότι η επανάληψη είναι εχθρός της ασφάλειας. Η πιο εμφανής επανάληψη στο Αίνιγμα ήταν το ημερήσιο κλειδί που εκρυπτογραφείτο δύο φορές στην αρχή κάθε μηνύματος ώστε να αποφευχθούν τυχόν λάθη από ραδιοφωνικά παράσιτα ή σφάλματα του χειρισμού.

Το Αίνιγμα όμως, δεν ήταν ένα πρωτόλειο έργο του Σέρμπιους ούτε είχε κατασκευαστικές αδυναμίες ικανές να ενθαρρύνουν απόπειρες αποκρυπτογράφησής του. Αν υπήρχε ένα πρότυπο για την τελειότητα, όπως την αντιλαμβανόμαστε και την ορίζουμε, ίσως θα μπορούσαμε να του προσάψουμε την ανεπαρκή πρόβλεψη ενός αστάθμητου παράγοντα που δεν είναι άλλος από τον χρήστη της μηχανής του.

Το ασφαλές περιβάλλον του γραφείου δεν συγκρίνεται με το πεδίο της μάχης. Κάτω από συνθήκες απειλητικές για την ζωή τους αρκετοί διαβιβαστές επέλεγαν απλές ακολουθίες γραμμάτων, μικρές κοινές λέξεις ή ακόμη και ονόματα οικείων προσώπων τους για κλειδιά κρυπτογράφησης. Από την άλλη το αυστηρό Γερμανικό πρωτόκολλο επικοινωνιών δεν απέφευγε τις επαναλήψεις καθώς χρησιμοποιούσε λίγες και στερεότυπες λέξεις για κάθε περίσταση.

Ο Ρεζέφσκι, έχοντας στα χέρια του την εμπορική έκδοση του Αινίγματος, ασχολήθηκε με την καταγραφή αυτών των επαναλήψεων δημιουργώντας αλυσίδες με τις μετατροπές των γραμμάτων τους. Καθημερινά ελάμβανε ένα πακέτο με υποκλαπέντα μηνύματα. Όλα άρχιζαν με έξι γράμματα, που ήταν το ημερήσιο κλειδί γραμμένο δύο φορές και ήταν διαφορετικό σε κάθε μήνυμα.

Στο μήνυμα L O K R G M, για παράδειγμα, εφόσον το κλειδί έχει τρία γράμματα και είναι γραμμένο δύο φορές, το L και το R είναι διαφορετικές κρυπτογραφήσεις του ίδιου γράμματος. Αυτή η σχέση 1ου και 4ου γράμματος καθώς τα κλειδιά άλλαζαν κάθε ημέρα έδωσε στοιχεία για όλα τα γράμματα, τα οποία καταγράφονταν σε πίνακες όπως παρακάτω:

Το γράμμα Α σχετίζεται με το F -το B με το Q κλπ.  Στη συνέχεια άρχισε να μελετά τους πίνακες με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Εφόσον το Α στην πρώτη γραμμή σχετιζόταν με το F στην δεύτερη, συνέχιζε να ψάχνει το F στην πρώτη. Αυτό του έδειχνε ότι σχετίζεται με το W κι έτσι συνέχιζε να αναζητά το W στην πρώτη το οποίο του έδινε το Α από όπου ξεκίνησε.

Αυτός ο συσχετισμός γραφόταν A⇒F⇒W⇒A και ονομαζόταν αλυσίδα η οποία φανέρωνε τους τρείς δεσμούς μεταξύ των γραμμάτων.

Ακούραστος, αντί να οπισθοχωρήσει μπροστά στο ερώτημα για το ποιό από τα δισεκατομμύρια των πιθανών ημερήσιων κλειδιών σχετιζόταν με τις αλυσίδες του, είχε την καταπληκτική έμπνευση να καταπιαστεί με μια ιδιαιτερότητα που ο ίδιος είχε εντοπίσει προηγουμένως, στην συνεργασία του πίνακα βυσμάτων με τους αναδιατάκτες.

Αν και οι ρυθμίσεις των δύο αυτών μερών επηρέαζαν τα στοιχεία των αλυσίδων, οι συμβολές τους μπορούσαν σε κάποιο βαθμό να διαχωριστούν. Είχε προσδιορίσει δηλαδή, ένα μέρος των αλυσίδων, που αντανακλούσε τις ρυθμίσεις των αναδιατακτών και δεν επηρεαζόταν από τις ρυθμίσεις του πίνακα βυσμάτων.Ο αριθμός των δεσμών στις αλυσίδες προέκυπτε αποκλειστικά από τις ρυθμίσεις των αναδιατακτών.  Έτσι, τα δισεκατομμύρια πιθανά ημερήσια κλειδιά περιορίστηκαν σε 105.456 που ήταν και οι πιθανές ρυθμίσεις των αναδιατακτών, εκ κατασκευής.

Οι αλυσίδες με τις μετατροπές των γραμμάτων μεγάλωναν καθημερινά καθώς προχωρούσαν οι χρονοβόρες και επίπονες εργασίες της καταγραφής. Ο Ρεζέφσκι πλαισιωμένος από την ομάδα του προχώρησε στο επόμενο βήμα κατασκευάζοντας μια διάταξη από έξι παράλληλα εργαζόμενες μηχανές Enigma -μια για τον κάθε αναδιατάκτη που μελετούσε. Ακολούθως οι 105.456 πιθανές ρυθμίσεις ελέγχθηκαν μία προς μία και καταγράφηκαν οι αλυσίδες που προέκυπταν. Η διάταξη, η οποία ουσιαστικά ήταν μια νέα μηχανή, έφτανε σε ύψος το ένα μέτρο και την αποκαλούσαν μπόμπα χωρίς μέχρι σήμερα να έχει εξακριβωθεί το γιατί. Κάποιοι το αποδίδουν στον χαρακτηριστικό ήχο αναλογικού ρολογιού που παρήγαγαν οι μηχανές καθώς εργάζονταν και ο οποίος παρέπεμπε σε αναλογικό ωρολογιακό μηχανισμό πυροδότησης αυτοσχέδιας βόμβας.

Ως αποτέλεσμα η αλυσίδα του Ρεζέφσκι πρόδιδε την αρχική θέση των αναδιατακτών. Ρυθμίζοντάς τους σε αυτήν την θέση και αποσυνδέοντας όλες τις επαφές από τον πίνακα βυσμάτων, πληκτρολογούσε ένα μέρος του υποκλαπέντος μηνύματος. Το αποτέλεσμα, αν και ήταν εν μέρει ασυνάρτητο εμφάνιζε κάποιες κατά προσέγγιση αναγνωρίσιμες φράσεις. Εφόσον η εικασία αυτή έβγαινε αληθινή, τότε φαίνονταν ποιά γράμματα έπρεπε να συνδέονταν με τα καλώδια του πίνακα και ποιά όχι – δηλαδή ποιά ήταν προϊόντα εναλλαγής. Αναλύοντας και άλλες φράσεις, εμφανίζονταν και τα υπόλοιπα πέντε ζεύγη γραμμάτων, οπότε ο πίνακας βυσμάτων ήταν έτοιμος.

Το ημερήσιο κλειδί ήταν στα χέρια του Ρεζέφσκι. Οι πρώτες ώρες της κάθε ημέρας ήταν αρκετές για να το αποκρυπτογραφήσει και από εκεί και πέρα δεν υπήρχαν μυστικά στις επικοινωνίες των Γερμανών.

Ωστόσο, δεν θα μπορούσε να έχει ολοκληρώσει το έργο του αν δεν είχε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εσωτερική καλωδίωση των αναδιατακτών που είχαν οι μηχανές του στρατού. Εδώ φάνηκε η πολύτιμη βοήθεια ενός προδότη που ήδη γνωρίζουμε. Ο Σμιντ δεν είχε διακόψει την συνεργασία του με τους Γάλλους η οποία διαρκούσε ήδη επτά χρόνια.

Ο διευθύνων το Πολωνικό Γραφείο Κρυπτογραφίας ταγματάρχης Guido Langerφύλαγε στο συρτάρι του γραφείου του έναν από τους καρπούς αυτής της συνεργασίας. Τριάντα οκτώ βιβλία με τα ημερήσια κλειδιά της μηχανής. Κάθε ένα από αυτά περιελάμβανε τους κωδικούς για έναν μήνα. Θα μπορούσε κάλλιστα να είχε απαλλάξει τον υφιστάμενό του, Ρεζέφσκι, από τεράστιο βάρος υπολογισμών. Όμως δεν το έκανε διότι τον ήθελε να εργάζεται χωρίς εξάρτηση από μια ευνοϊκή προσωρινή συγκυρία.

Το 1938 οι Γερμανοί αύξησαν το επίπεδο ασφαλείας του Αινίγματος προσθέτοντας δύο αναδιατάκτες με συνέπεια οι μέχρι πρότινος έξι πιθανοί συνδυασμοί των μεταξύ τους θέσεων, να γίνουν εξήντα. Αυτό σήμαινε για τους Πολωνούς αύξηση του φόρτου εργασίας και κατασκευή πολλαπλάσιων βομβών – κάτι το οποίο θα ξεπερνούσε κατά πολύ τον προϋπολογισμό του Γραφείου.

Παρά τις δυσκολίες οι εργασίες συνεχίστηκαν μέχρι το τελειωτικό χτύπημα των Γερμανών που ένα μήνα μετά την τελευταία αναβάθμιση, αύξησαν τον αριθμό των καλωδίων του πίνακα βυσμάτων αυτή την φορά, από έξι σε δέκα.  Αντί για 12 γράμματα που ανταλλάσσονταν ανά δύο πριν εισαχθούν στους αναδιατάκτες τώρα υπήρχαν είκοσι. Αυτό για τον κόσμο των αριθμών μεταφράζεται σε 159.000.000.000.000.000.000 πιθανά κλειδιά !

Η βοήθεια των βιβλίων με τους κωδικούς που μέχρι τότε είχε παραγκωνιστεί απο την ευφυία των Πολωνών τώρα θα ήταν πολύ χρήσιμη. Η αιμοραγία όμως που είχε προκαλέσει ο Σμιντ στην ασφάλεια των συμπατριωτών του είχε σταματήσει και η ομάδα έμεινε αβοήθητη. Μπροστά στον τεράστιο όγκο των προς επεξεργασία δεδομένων οι εργασίες κρυπτανάλυσης προχωρούσαν με ιδιαίτερα αργό ρυθμό και ο χρόνος ήταν ένας μεγάλος αντίπαλος.

Στις αρχές του 1939 καθώς οι σχέσεις Πολωνίας – Γερμανίας επιδεινώθηκαν και η εισβολή ήταν προ των πυλών, το Πολωνικό στρατηγείο επέτρεψε στον Λάνγκερ να εγκρίνει την πρόσβαση των Άγγλων και των Γάλλων στα μυστικά της αποκρυπτογράφησης του Αινίγματος που είχαν συλλέξει μέχρι τότε, με τη ελπίδα ότι αυτοί θα μπορούσαν να συνεχίσουν το έργο τους.

Σε συνάντηση που είχαν έξω από την Βαρσοβία στις 24 Ιουλίου του ίδιου έτους ο Λάνγκερ αφού πρώτα τους εξέπληξε με την αποκάλυψη της επταετούς δραστηριότητας της ομάδας του, τους εφοδίασε με δύο αντίγραφα μηχανών Enigma και τα σχέδια για τις μπόμπες του Ρεζέφσκι.

Η μηχανή-αντίγραφο της Enigma που κατασκεύασαν οι Πολωνοί. Ο πίνακας βυσμάτων είναι σε διαφορετική θέση σε σύγκριση με τις Γερμανικές όπως και τα κουμπιά του πληκτρολογίου είναι τοποθετημένα με αλφαβητική σειρά. Οι λειτουργίες ωστόσο παραμένουν ίδιες -πηγή

Σκίτσο της μπόμπας από τον ίδιο τον Ρεζέφσκι. Πριν την εισβολή των Γερμανών στην Πολωνία όλες οι μηχανές καταστράφηκαν για ευνόητους λόγους. – πηγή

Οι Γερμανοί εισβάλλουν στην Πολωνία λίγες ημέρες μετά την συνάντηση στην Βαρσοβία και την Άνοιξη του 1940 κεραυνοβολούν την Γαλλία με αποτέλεσμα η Αγγλία να μείνει αβοήθητη στον πόλεμο εναντίον της Βέρμαχτ. Επίκεντρο των κρυπταναλυτικών εργασιών γίνεται πλέον η Κυβερνητική Σχολή Κωδίκων και Κρυπτογραφίας η οποία στεγαζόταν στην έπαυλη Μπλέτσλεϋ Παρκ στην περιοχή ανάμεσα στα πανεπιστήμια του Καίμπριτζ και της Οξφόρδης.

Το Αίνιγμα είχε πληγεί από τους Πολωνούς, αλλά όχι θανάσιμα. Στο Μπλέτσλεϋ Παρκ το οποίο αργότερα επονομάστηκε Σταθμός Χ (StationX) συγκεντρώθηκαν κορυφαίοι επιστήμονες, παλαιοί γνώριμοι από το δωμάτιο 40 του Λονδίνου αλλά και νέοι, με σκοπό την επίτευξη αυτού του στόχου. Παρά τον τεράστιο χώρο που είχαν στην διάθεσή τους, χρειάστηκε να κατασκευασθούν αρκετά ξύλινα παραπήγματα στον περιβάλλοντα χώρο ώστε να φιλοξενηθούν οι χιλιάδες των εργαζομένων, αριθμός κατά πολύ αυξημένος έναντι του αρχικού πληθυσμού ο οποίος ήταν περίπου διακόσιοι εργαζόμενοι.

Βασισμένοι στην πρωτοποριακή εργασία των Πολωνών είχαν τα εχέγγυα και τον ζήλο να εργαστούν για το «σπάσιμο»του Αινίγματος. Ακολουθώντας και πάλι το παράδειγμα των Πολωνών στρατολογούσαν επιστήμονες από τα κοντινά Πανεπιστήμια. Παρά το ότι ο αριθμός των εργαζομένων ήταν μεγάλος και διαρκώς αυξανόταν, ένας κατάφερε να γίνει θρύλος για την ιδιοφυία του. Αυτός ήταν ο AlanTuring.

AlanTuring

Άλαν Τιούρινγκ, ένας διάττων αστέρας

Ιδιοφυής μαθηματικός που πιστεύεται ότι ήταν σχεδόν αδύνατο εκείνη την εποχή να υπήρχε κάποιος άλλος αντάξιος του έργου του. Σταμάτησε να ασχολείται με το Enigma, το 1943 και έκτοτε ασχολήθηκε με τον σχεδιασμό αλλά και την κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών την οποία και αγαπούσε ιδιαίτερα. Του άρεσε να τρέχει μαραθώνιες διαδρομές διότι όπως είχε πει ο ίδιος, τον χαλάρωναν από την πίεση που του ασκούσε η δουλειά του. Διέμενε στο Μάντσεστερ όπου και εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο.

Στην προσωπική του ζωή ήταν ομοφυλόφιλος και όταν αυτό αποκαλύφθηκε δημόσια μετά από ένα ατυχές περιστατικό, στιγματίστηκε και ταπεινώθηκε. Παράλληλα του κόστισε και την επαγγελματική του καριέρα διότι με το ξέσπασμα του Ψυχρού Πολέμου το 1948, η Αγγλία συμμάχησε με την Αμερική όπου επικρατούσε η άποψη ότι οι ομοφυλόφιλοι δεν ήταν άτομα έμπιστα τα οποία μπορούσαν να εργάζονται σε υπηρεσίες πληροφοριών. Η Αγγλία όφειλε να συμμορφωθεί κι έτσι ανακάλεσε την άδειά του.

Ο άσος της κρυπτογραφίας και προικισμένος οραματιστής ηλεκτρονικών υπολογιστών που εργάστηκε επί σειρά ετών προς όφελος των Βρετανών, εκδιώχθηκε και παραγκωνίστηκε. Το ατυχές περιστατικό που αποκάλυψε τις σεξουαλικές του προτιμήσεις εκδικάστηκε και ο Τιούρινγκ θα φυλακιζόταν αν δεν έδινε την υπόσχεση ότι θα τελούσε υπό ψυχιατρική παρακολούθηση και θα ακολουθούσε αγωγή ορμονοθεραπείας. Επρόκειτο να κάνει ενέσεις με ανδρικά οιστρογόνα ώστε να ενδυναμώσει ο ανδρισμός του και να μην ελκύεται πλέον από το ανδρικό φύλο.

Η θεραπεία είχε ως συνέπεια να επιβαρυνθεί με παραπάνω κιλά και να παραμορφωθεί η πάλαι ποτέ αθλητική σωματική του εμφάνιση. Ακολούθως φαίνεται να πέφτει σε κατάθλιψη. Στις 8 Ιουνίου του 1954, η καμαριέρα του τον βρίσκει νεκρό στο κρεβάτι του με ένα μήλο – δηλητηριασμένο από τον ίδιο όπως αποδείχθηκε αργότερα. Ήταν μόλις 42 χρόνων.

Τον Αύγουστο του 1940 οι Άγγλοι άρχισαν να χρησιμοποιούν δικές τους μπόμπες, σχεδιασμένες από τους AlanTuring και Gordon Welchman. Ήταν μια περιστροφική ηλεκτρομηχανική συσκευή, αλλά λειτουργούσε βάσει μιας εντελώς διαφορετικής αρχής, από αυτήν της μπόμπας του Ρεζέφσκι. Αναζητούσε τις ρυθμίσεις σε τμήματα του κρυπτογραφήματος αντί στα μεμονωμένα γράμματα του.

Αυτά τα τμήματα τα οποία είχαν εντοπιστεί από τον Τιούρινγκ πριν την κατασκευή της μηχανής του, ήταν απόρροια των εγγενών ιδιαιτεροτήτων της κρυπτογράφησης και έγιναν γνωστά ως «τυφλοσούρτες». Ήταν οι κοινότυπες λέξεις που πληκτρολογούσαν οι χειριστές και οι αναγνωρίσιμες τυποποιημένες εκφράσεις του γερμανικού πρωτοκόλλου επικοινωνιών.

Με αυτήν την εξέλιξη σημειώθηκε αρκετή πρόοδος σε ότι αφορούσε τις αποκρυπτογραφήσεις μηνυμάτων του Γερμανικού Στρατού. Για το Ναυτικό δεν ίσχυε το ίδιο καθώς οι μηχανές που χρησιμοποιούσαν πολεμικά πλοία και υποβρύχια ήταν εφοδιασμένες με οκτώ αναδιατάκτες και μεταβλητού προσανατολισμού ανακλαστήρα. Επίσης η αποφυγή στερεότυπων λέξεων εκ μέρους των χειριστών και η αλλαγή στο σύστημα γνωστοποίησης των ημερησίων κλειδιών, δυσχέραιναν κατά πολύ το έργο του Σταθμού Χ.

Όσο τα Γερμανικά υποβρύχια μπορούσαν να επιχειρούν αόρατα από τους Συμμάχους, προκαλούσαν μεγάλα και αιματηρά πλήγματα. Το Μπλίτσλεϋ χρησιμοποίησε διάφορα τεχνάσματα την περίοδο της Μάχης του Ατλαντικού όπως τον βομβαρδισμό επιλεγμένων σημείων που δεν αποτελούσαν στόχους ώστε να προκαλέσουν ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ γερμανικών αεροσκαφών και  πλοίων. Αυτά τα μηνύματα θα περιείχαν οπωσδήποτε κάποια αναφορά σε χάρτη την οποία οι Βρετανοί γνώριζαν και θα μπορούσαν να την χρησιμοποιήσουν ως τυφλοσούρτη. Αυτό το τέχνασμα ήταν γνωστό με  την ονομασία κηπουρική.

«Η ευφυΐα προσπαθεί να δώσει λύση σε έναν γρίφο χωρίς ωστόσο να παύει να εξετάζει και ανορθόδοξους τρόπους διότι πάντα αναζητά τον συντομότερο δρόμο» Herbert Yardley (επι κεφαλής του Μαύρου Δωματίου το 1920)

Η παράτολμη «Επιχείρηση Αδίστακτος»που σχεδιάστηκε από τον Ίαν Φλέμινγκ (μελλοντικό δημιουργό του κινηματογραφικού πράκτορα Τζέιμς Μποντ) προέβλεπε την κατάρριψη ενός αιχμαλωτισμένου Γερμανικού βομβαρδιστικού, επανδρωμένου με Βρετανούς πιλότους που θα παρίσταναν τους Γερμανούς, πλησίον ενός Γερμανικού πολεμικού πλοίου με σκοπό την κλοπή των βιβλίων με τους κωδικούς από τους πιλότους την ώρα που οι Γερμανοί ναύτες θα έσπευδαν προς βοήθειά τους και συνεπώς θα είχαν εγκαταλείψει το πλοίο.

Η επιχείρηση αυτή ματαιώθηκε αλλά τελικά τα έγγραφα – θησαυρός για το Μπλἰτσλεϋ έπεσαν στα χέρια τους μετά ένα ανέλπιστο δώρο που τους έκαναν οι Γερμανοί εγκαταλείποντας ένα υποβρύχιο – το οποίο είχε δεχθεί πυρά ενώ επιχειρούσε με αποτέλεσμα να αναδυθεί και να ακινητοποιηθεί – χωρίς προηγουμένως να καταστρέψουν τα απόρρητα έγγραφα. Οι Βρετανοί δήλωσαν ότι το σκάφος βυθίστηκε και καρπώθηκαν τα πολύτιμα έγγραφα για την τύχη των οποίων φρόντισαν να εννοηθεί ότι βρίσκονταν στον βυθό του ωκεανού και όχι στο Μπλίτσλεϋ που πραγματικά είχαν μεταφερθεί.  Οι Γερμανικές ανησυχίες που δημιουργήθηκαν κατευνάστηκαν και πάλι από το άτρωτο του Αινίγματος.

«Καλά θα κάνεις να συνεχίσεις να τον εξαπατάς ακόμα κι όταν θα του έχεις πάρει τα χρήματα»   Henry Gondorf (The Sting)

Το γεγονός, παρ’ ότι δίκοπο μαχαίρι στα χέρια των Συμμάχων, άρχισε να αλλάζει τον χάρτη της Μάχης του Ατλαντικού.  Επιχειρούσαν προσεκτικά ώστε να μην προδοθούν. Ενώ γνώριζαν σχεδόν τα πάντα, άφηναν στόχους να διαφύγουν για να μην προκαλέσουν υποψίες ενώ εξακολουθούσαν να αλιεύουν πληροφορίες που ταξίδευαν έξω από τα πεδία των μαχών. Οι κωδικοί για έναν ολόκληρο μήνα προέκυψαν από την αιχμαλώτιση ενός γερμανικού περιπολικού το οποίο είχαν αρχικά εκλάβει ως ολλανδικό. Το 1941 ακολουθώντας την παρότρυνση του Harry Hinsley, προπτυχιακού σπουδαστή στο Cambridge ο οποίος εργαζόταν στο ναυτικό τμήμα του Μπλίτσλεϋ, άρχισαν να αναζητούν πηγές σε απομονωμένα γερμανικά πλοία σταθμευμένα σε μακρυνές περιοχές, όπως ήταν τα μετερεωλογικά σκάφη στον Βόρειο Ατλαντικό και την Μεσόγειο. Με επιχειρήσεις σε τρία τέτοια πλοία και ένα υποβρύχιο αποκόμισαν μεγάλο όγκο δεδομένων.

«…ένα επιτυχημένο Κρυπτογραφικό Γραφείο οφείλει να στέλνει τους πράκτορές του να ψαχουλεύουν στα αζήτητα των ξένων πληροφοριών» Herbert Yardley( The American Black Chamber )

Κάποια στιγμή βέβαια παρασύρθηκαν σε λάθος κίνηση με αποτέλεσμα να διεξαχθεί έρευνα από τους Γερμανούς που διερευνούσε αν στην έκβαση της συγκεκριμένης μάχης έπαιξε ρόλο ενδεχόμενο «σπάσιμο»των κωδικών του Αινίγματος. Ήταν όμως τόσο πεπεισμένοι για το απόρθητο της μηχανής τους που απέδωσαν την ήττα σε κακή συγκυρία.

Η έκβαση πολλών πολεμικών επιχειρήσεων κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου επηρεάστηκε σημαντικά από τις επιτυχίες των κρυπταναλυτών του Μπλίτσλεϋ. Το σίγουρο είναι ότι περιορίστηκε η διάρκεια και κατά συνέπεια τα θύματα του.

Οι ήρωες του Σταθμού Χ, οι οποίοι αποκρυπτογραφούσαν έως και 18.000 μηνύματα ημερησίως, παρέμειναν αφανείς. Δεν θα μπορούσαν να τιμηθούν δημόσια όπως οι μάχιμοι ήρωες. Η σκιώδης παρουσία τους ήταν άλλωστε μέρος της αποστολής τους. Πράγματι, με το τέλος του πολέμου 12.000 εργαζόμενοι εγκατέλειψαν την έπαυλη, αφού πρώτα φρόντισαν να μην αφήσουν τίποτε πίσω τους καταστρέφοντας ή μεταφέροντας τον εξοπλισμό τους. Η αναγνώριση της προσφοράς τους ήρθε λίγο αργότερα με τον Ουίνστον Τσώρτσιλ, «πατέρα» των μυστικών υπηρεσιών της Αγγλίας και ιδρυτή του δωματίου 40, να αναφέρεται τιμητικά στο Μπλέτσλεϋ λέγοντας ότι ήταν «η κότα που γεννούσε τα χρυσά αυγά χωρίς να κακαρίζει»

Οι πληροφορίες που προέκυπταν από τις αποκρυπτογραφήσεις των μηνυμάτων που είχαν κωδικοποιηθεί με το Αίνιγμα, συλλέγονταν και χαρακτηρίζονταν με το κωδικό όνομα Ούλτρα (Ultra). Τα αρχεία αυτά μετά τον πόλεμο φυλάχθηκαν ως επτασφράγιστο μυστικό. Οι μυστικές επικοινωνίες των Γερμανών συνέχισαν να αποκαλύπτονται στους Βρετανούς οι οποίοι συντήρησαν αυτήν την κατάσταση αφήνοντάς τους στην πλάνη τους.  Τριάντα χρόνια μετά και αφού οι κωδικοθραυστικές δραστηριότητες της Αγγλίας είχαν μεταφερθεί στο Λονδίνο, οι μυστικές υπηρεσίες πληροφοριών άναψαν το πράσινο φώς για την δημοσιοποίηση των επιτυχιών της μυστικής τους δραστηριότητας.

___________________________________________________

Η απάντηση στο Αίνιγμα είχε δοθεί χωρίς αυτό να είναι αποτέλεσμα εγγενούς κατασκευαστικής αστοχίας του. Προαπαιτούμενο της κατασκευαστικής του δεινότητας ήταν η αντίστοιχη ικανότητα από τους χειριστές του, κάτι το οποίο έδινε σαφές προβάδισμα σε Πολωνούς, Βρετανούς και Αμερικανούς.

Αυτή η μικρή λεπτομέρεια σε συνδυασμό με την ιδιοσυγκρασία των Γερμανών αρκούσε για να τους εξαπατήσει. Αρκετά από τα γεγονότα που περιγράφηκαν σκιαγραφούν ένα αλαζονικό πλαίσιο γύρω από τις νοητικές τους ικανότητες . Η παράλογη άρνηση ακόμη και της πιθανότητας αποτυχίας καθώς και η καθυστέρηση στην κατανόηση των πραγματικών αιτίων των γεγονότων κάνουν πρόδηλη την πλάνη στην οποία είχαν υποπέσει εξ´ αιτίας αυτού του πλαισίου.

Στην διαδρομή από τα ιδεογράμματα προς τον κβαντικό υπολογιστή, εύκολα παρατηρούμε την ουσία της επικοινωνίας να παραμένει αλώβητη αλλάζοντας απλά προσωπεία που την καθιστούν αναγνωρίσιμη σε κάθε εποχή. Τα μέσα διάδοσης και οι χωροχρονικές συνθήκες δεν φαίνεται να επηρεάζουν την φύση της.

Απόρροια αυτής της ιδιότητας φαίνεται να είναι το ότι, φαινομενικά απλούστεροι κώδικες όπως αυτός των Ναβάχο, κατάφεραν να επιφέρουν μεγάλα πλήγματα στην εκστρατεία του Ειρηνικού.

Η διελκυστίνδα ανάμεσα σε κρυπτογράφηση και κρυπτανάλυση που ενδυναμώθηκε εκείνη την σκοτεινή περίοδο για την ανθρωπότητα, φαίνεται ωστόσο να έχει αποφέρει και ευνοϊκά αποτελέσματα που φανερώνουν μία ακριβοθώρητη όψη του ανταγωνισμού……………την ευγενή άμιλλα.

chilonas

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ