Η κατανάλωση γκρέιπφρουτ σε συνδυασμό με συγκεκριμένα φάρμακα μπορεί να είναι θανατηφόρα

Σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Canadian Medical Association Journal (CMAJ), πολλά φάρμακα μπορεί να έχουν σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες σε συνδυασμό με γκρέιπφρουτ, και παρότι ο αριθμός αυτών των φαρμάκων αυξάνεται συνεχώς, οι γιατροί συχνά δεν γνωρίζουν για το τι μπορεί να επιφέρουν τα φάρμακα που συνταγογραφούν.

Παραδόξως, σε άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε νωρίτερα μέσα στο 2013, οι ερευνητές επισήμαναν ότι  το γκρέιπφρουτ μπορεί να ενισχύσει τη δράση ορισμένων αντικαρκινικών φαρμάκων.

Η νέα έρευνα είναι μια ανάλυση, των ίδιων ειδικών επιστημόνων, οι οποίοι είχαν εντοπίσει αυτές τις αλληλεπιδράσεις, πριν από 20 χρόνια και παρέχει στοιχεία τα οποία μπορεί να βοηθήσουν τους ιατρούς να κατανοήσουν τις επακόλουθες παρενέργειες από την κατανάλωση γκρέιπφρουτ σε συνδυασμό με συγκεκριμένα φάρμακα.

Ο Dr. David Bailey από το  Lawson Health Research Institute in London, Ontario, και οι συνεργάτες του σχολίασαν:

¨Πολλά από τα φάρμακα που αλληλεπιδρούν με το γκρέιπφρουτ είναι φάρμακα που συνταγογραφούνται συχνά και είναι απαραίτητα για τη θεραπεία πολλών κοινών και σοβαρών ιατρικών καταστάσεων. Προσφάτως, ωστόσο, έχει παρουσιαστεί μια ανησυχητική τάση. Ανάμεσα στα έτη 2008 – 2012, ο αριθμός των φαρμάκων που είναι πιθανό να κάνουν αλληλεπιδράσεις με την κατανάλωση γκρέιπφρουτ, με αποτέλεσμα την εκδήλωση σοβαρών ανεπιθύμητων παρενεργειών, έχει αυξηθεί από 17 σε 43, που αντιστοιχεί και υπερβαίνει  σε μέσο ποσοστό αύξησης τα 6 φάρμακα ετησίως. Αυτή η αύξηση είναι αποτέλεσμα της εξέλιξης των φαρμάκων, με νέες φόρμουλες και χημικές ουσίες¨.

Οι σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες, που μπορεί να προκληθούν με την κατανάλωση γκρέιπφρουτ και ορισμένων φαρμάκων, περιλαμβάνουν:

·         Αναπνευστική ανεπάρκεια

·         Γαστρεντερική αιμορραγία

·         Καταστολή του μυελού των οστών σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα

·         Νεφρική τοξικότητα

·         Οξεία νεφρική ανεπάρκεια

·         Αιφνίδιο θάνατο

Οι γιατροί που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν  τέτοιου είδους περιστατικά, θα πρέπει να γνωρίζουν αν οι παραπάνω ανεπιθύμητες καταστάσεις, οφείλονται στην πρόσφατη κατανάλωση γκρέιπφρουτ. Πολλές φορές δεν διερευνούν προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ και οι ίδιο οι ασθενείς δεν τους παρέχουν πληροφορίες, σχετικά με το αν έχουν καταναλώσει γκρέιπφρουτ. Έτσι, εξακολουθεί να υπάρχει ένα μεγάλο κενό και διαφυγή πληροφοριών σχετικά με την αλληλεπίδραση αυτή, που θα ήταν πολύτιμη για την ιατρική κοινότητα.

Σύμφωνα με νέα ευρήματα, πάνω από 85 διαφορετικά φάρμακα μπορεί να έχουν αλληλεπιδράσεις με γκρέιπφρουτ, και 43 μπορεί να επιφέρουν σοβαρές βλάβες. Το νεράντζι, το οποίο βρίσκεται σε μαρμελάδες, το λάιμ και το περγαμόντο έχουν ενεργά συστατικά, που ονομάζονται φουρανοκουμαρίνες, και είναι φυσικές ουσίες που εμφανίζονται στο γκρέιπφρουτ. Αναστέλλουν μη αναστρέψιμα το ένζυμο που μεταβολίζει το φάρμακο στο κυτόχρωμα CYP3A4 ακυρώνοντας τη δράση περίπου των μισών φαρμάκων.

Τα φάρμακα που αναμειγνύονται με αυτές τις ουσίες έχουν τρία χαρακτηριστικά:

1. Είναι φάρμακα που δίνονται από το στόμα
2. Κατέχουν πολύ χαμηλή έως μέση βιοδιαθεσιμότητα (το ποσοστό της από του στόματος δόσης της φαρμακευτικής αγωγής η οποία  μπαίνει στην κυκλοφορία του αίματος χωρίς να αλλοιωθεί).
3. Περνούν με την διαδικασία του μεταβολισμού των φαρμάκων στο γαστρεντερικό σωλήνα, από το CYP3A4.

Για φάρμακα χαμηλής βιοδιαθεσιμότητας, η κατανάλωση ενός μόνο γκρέιπφρουτ μπορεί να πολλαπλασιάσει  την επίδραση της δόσης αυτού του φαρμάκου πολλές φορές, και η αλληλεπίδραση αυτή μπορεί να συμβεί, ανεξάρτητα από το αν το γκρέιπφρουτ είχε φαγωθεί ώρες πριν από τη λήψη του φαρμάκου. Ως εκ τούτου, μια μέτρια ποσότητα γκρέιπφρουτ μπορεί να προκαλέσει την αλληλεπίδραση με φάρμακα, που λαμβάνονται μια φορά την ημέρα, σε οποιαδήποτε ώρα κατά τη διάρκεια της ημέρας και αν ληφθούν.

Παίρνοντας τακτικές ποσότητες φαρμάκων σε καθημερινή βάση, μπορεί να αυξήσει τις παρενέργειες. Για παράδειγμα, όταν η σιμβαστατίνη, μια δημοφιλής στατίνη, αναμιγνύεται με ένα 200-mL (ένα ποτήρι)  από χυμό γκρέιπφρουτ, για 3 ημέρες, αυτό οδηγεί σε 330% συστηματική συγκέντρωση του φαρμάκου, σε σύγκριση με το νερό.

Ενήλικες άνω των 45 ετών, είναι αυτοί που συνήθως προτιμούν να καταναλώνουν γκρέιπφρουτ, αλλά συγχρόνως αρχίζουν να λαμβάνουν και φάρμακα. Ο πληθυσμός των ενήλικων άνω των 45 ετών είναι πολύ μεγάλος, συνεπώς πολλές από αυτές τις αλληλεπιδράσεις υπάρχει πιθανότητα να συμβούν. Η έκθεση επισημαίνει ότι οι ηλικιωμένοι είναι ακόμα πιο πιθανό να έχουν μειωμένη ικανότητα στο να αντέξουν τις ακραίες συστηματικές συγκεντρώσεις του φαρμάκου, που καθιστούν πιο πιθανό το να εμφανίσουν αυτές τις ανεπιθύμητες ενέργειες.

Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι:

 Η σημερινή τάση, του αυξανόμενου αριθμού των νέων φαρμάκων στην αγορά, που η δράση τους επηρεάζεται από το  γκρέιπφρουτ  προκαλώντας σημαντικά δυσμενή  κλινικά αποτελέσματα, καθιστά αναγκαία την κατανόηση αυτής της αλληλεπίδρασης και την εφαρμογή αυτής της γνώσης για την ασφαλή και αποτελεσματική χρήση των φαρμάκων σε γενική πρακτική.

"Grapefruit-medication interactions: Forbidden fruit or avoidable consequences?"
David G. Bailey, George Dresser, and J. Malcolm O. Arnold
CMAJ, November 2012 http://www.cmaj.ca/content/early/2012/11/26/cmaj.120951

e-cardio

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ