Σίβυλλα Ηροφίλη: " 'Ηρθα να προφητέψω τη νόηση του Δία.."

 Στην αρχαιότητα με τη λέξη Σίβυλλα χαρακτηριζόταν η γυναίκα με μαντική ικανότητα που προφήτευε αυθόρμητα χωρίς να ερωτηθεί , όταν περιερχόταν σε έκσταση, μελλοντικά συμβάντα συνήθως δυσάρεστα ή φοβερά ...

Η κάθε Σίβυλλα πιστευόταν ότι είχε το προφητικό χάρισμα από τη γέννησή της. Τη θεωρούσαν μια ύπαρξη ανάμεσα στον θεό και στο άνθρωπο. Στην ελληνική μυθολογία η Ηροφίλη ήταν μία από τις Σίβυλλες. 

Γεννήθηκε στην πόλη Μάρπησσο της Τρωάδας και ήταν θυγατέρα μιας ανώνυμης Νύμφης των δασών (κατ' άλλους της Ιδαίας, όνομα που άλλωστε σημαίνει απλώς «η καταγόμενη από την Ίδη) και ενός απλού βοσκού της Ίδης, του Θεοδώρου. 

Η Ηροφίλη έδωσε για πρώτη φορά χρησμούς που προ έλεγαν ότι η Τροία θα καταστρεφόταν εξαιτίας μιας γυναίκας που θα είχε γεννηθεί στη Σπάρτη.  


 Ο περιηγητής Παυσανίας αναφέρει [10, 12,1]:

  «Η Ηροφίλη όμως ήταν νεότερη απ΄ αυτή, (την παλιά Σίβυλλα) αν και φαίνεται παλιότερη από τον Τρωϊκό πόλεμο,  και προφήτεψε για την Ελένη, τον όλεθρο Ασίας και Ευρώπης που θα ανατραφεί στη Σπάρτη, και πως γι΄αυτήν θα πέσει το Ίλιο από τους Έλληνες»  

Οι Δήλιοι θυμούνται και έναν ύμνο της γυναίκας αυτής για τον Απόλλωνα. Στο ποίημά της ονομάζει τον εαυτό της όχι μόνο Ηροφίλη, αλλά και Άρτεμη και λέει πως είναι σύζυγος νόμιμη τουΑπόλλωνα, άλλοτε όμως αδελφή του και άλλοτε κόρη του.

 Έκαμε το  ποίημα αυτό ευρισκόμενη σε μανία και κατεχόμενη από τον θεό. Σε άλλους στίχους των χρησμών της είπε πως η μητέρα της είναι μια από τις αθάνατες νύμφες της Ίδης και ο πατέρας της άνθρωπος. 

Οι στίχοι είναι οι εξής: 

«Είμαι γεννημένη μισή θνητή μισή θεϊκή από αθάνατη νύμφη και από πατέρα σιτοφάγο. Από την μητέρα μου κατάγομαι από την Ίδη, η πατρική μου γη είναι η κόκκινη Μαρπησσος, ιερή της Μεγάλης Μητρός, και ο Αϊδωνεύς ποταμός».   

Ο Κλήμης Αλεξανδρείας γράφει πως η πρώτη Σίβυλλα ήταν και αυτή από την Μικρά Ασία: 

«Η Σίβυλλα είναι παλιότερη από τον Ορφέα. Λέγονται πολλά γι΄ αυτήν και τους πασίγνωστους χρησμούς της και την επωνυμία της. Ήταν Φρύγια, αποκλήθηκε Άρτεμη, και φτάνοντας στουςΔελφούς έψαλε:

΄΄ Ώ Δελφοί, αφιερωμένοι στον τοξότη Απόλλωνα, εγώ ήρθα να προφητέψω τη νόηση του Δία που κρατά την Αιγίδα, γιατί έχω πικραθεί από τον αδελφό μου τον Απόλλωνα΄΄ 

   Είναι και άλλη μια, από την Ερυθραία [της Μικράς Ασίας] που την λέγανε Ηροφίλη.Αυτές τις αναφέρει ο Ηρακλείδης ο Ποντικός στο ΄΄Περί χρηστηρίων΄΄»

 Η Ηροφίλη ήλθε  στους Δελφούς και στάθηκε στην ίδια πέτρα που είχε σταθεί πριν η Σίβυλλα της Λιβύης. 

Επανήλθε στην Τρωάδα και έγινε ιέρεια του Σμινθέως Απόλλωνος.
Θεωρείτο σεμνή και αρκετές φορές της δινόταν ο τίτλος της συζύγου, της αδελφής, αλλά και της θυγατρός του Απόλλωνος. 

Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της στην Σάμο, πήγε όμως και στην Κλάρο της περιοχής τηςΚολοφώνας  στην Δήλο και στους Δελφούς. 
Σε αυτά τα μέρη χρησμοδοτούσε ανεβαίνοντας πάνω σε μία πέτρα που μετέφερε πάντα μαζί της. 

Το λεξικό της Σούδας λέει πως η Σίβυλλα δεν ήταν άλλη από τη γνωστή μάντισσα από την Τροία, την Κασσάνδρα, του Πρίαμου την κόρη. 

Ο Παυσανίας αναφέρει πως και άλλες περιοχές διεκδικούσαν την καταγωγή της Σίβυλλας, αλλά πιστεύει πως η ομολογία της ίδιας είναι καθοριστική. 

Ο  χρησμός αυτός ήταν καταγραμμένος:

   «Οι Ερυθραίοι – γιατί αυτοί φιλονικούν περισσότερο από όλους τους Έλληνες για την Ηροφίλη λένε ότι είναι κόρη του ντόπιου βοσκού Θεόδωρου και μιας νύμφης. Η νύμφη είχε το επώνυμο «Ιδαία» όχι για άλλο, παρά ότι τα δασωμένα μέρη τα λέγανε τότε οι άνθρωποι ΄Ιδες. Το στίχο που αναφέρεται στη Μάρπησσο και τον ποταμό Αϊδωνέα οι Ερυθραίοι τον αφαιρούν από τους χρησμούς» 

Κάθε φορά που επισκεπτόταν τους Δελφούς έψαλλε πάνω σε έναν βράχο. 

Το μοιραίο την βρήκε στην Τρωάδα. Στα χρόνια του περιηγητή Παυσανία έδειχναν τον «τάφο» της (Παυσανίας, Ι' 12, 2). Μετά τον θάνατό της ετάφη στην Τρωάδα στο άλσος του Απόλλωνος. 
Μέσα στο άλσος του Σμινθέα με το εξής ελεγείο πάνω στη στήλη: 

"Είμαι εγώ, η άσφαλτη προφήτισσα του Φοίβου Σίβυλλα κρυμμένη κάτω από τον πέτρινο αυτόν τάφο παρθένος με φωνή πριν, τώρα όμως για πάντα άφωνη που εξαιτίας μιας μοίρας στιβαρής βρήκα τα δεσμά τούτα.

  Αλλά είμαι θαμμένη κοντά στις νύμφες και τον Ερμή τούτον διατηρώντας στον κάτω κόσμο ένα μέρος του άλλοτε ηγεμονικού αξιώματός μου."  Κοντά στον τάφο της ήταν  στημένος ο λίθινος Ερμής.

mythiki-anazitisi

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ