Όταν οι κρότοι προκαλούν πανικό στο σκύλο μας

Από τον εκπαιδευτή Θοδωρή Τριάντη

Ενα πρόβλημα που εντείνεται το Πάσχα λόγω των βεγγαλικών, αλλά εκδηλώνεται όλο το χρόνο, είναι ο ανεξέλεγκτος φόβος ενός σκύλου στο άκουσμα δυνατών και αναπάντεχων θορύβων, όπως οι βροντές, τα χτυπήματα του σφυριού κ.λπ. Αν δεν προσέξουμε, μπορεί να εξελιχθεί σε μόνιμη φοβία.

Οι αντιδράσεις του κροτοφοβικού σκύλου

Είναι οι ίδιες αντιδράσεις όπως στις περισσότερες φοβίες, αφού ουσιαστικά πρόκειται για σκύλους σε κατάσταση πανικού. Ορθάνοιχτα μάτια, ουρά στα σκέλια, αυτιά τραβηγμένα προς τα πίσω, μερικές φορές τρέμουν, τρέχουν να κρυφτούν, με αποτέλεσμα να πετάγονται στους δρόμους, ακόμη και να πηδούν από τα μπαλκόνια ή να προσπαθούν να φύγουν από την αυλή για να γλιτώσουν. Προσπαθούν να πηδήξουν επάνω μας για προστασία ή κρύβονται κάτω από έπιπλα. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, εκδηλώνουν και επιθετικότητα, αν προσπαθήσουμε να τους βγάλουμε από το κρησφύγετό τους. Αν κάποιος δεν έχει τη γνώση, δεν μπορεί να καταλάβει τον τρόπο με τον οποίο ο κροτοφοβικός σκύλος δημιουργεί συνειρμούς από κάποια ερεθίσματα και εκδηλώνει τη φοβία. Αυτό, μερικές φορές, μπορεί να αποτελέσει την αρχή στο να γίνει φοβικός και στη γενική συμπεριφορά του.

Η κροτοφοβία συχνά γίνεται η αιτία για να μειωθεί η απόδοση σκύλων εργασίας σε βαθμό που, αν δεν το ξεπεράσουν, να μην μπορούν να ξαναδουλέψουν (φύλακες, κυνηγόσκυλα, διασώστες, οδηγοί τυφλών, βοηθοί κ.ά.).

Οι λόγοι που έγινε κροτοφοβικός

Αναλύοντας τους λόγους για τους οποίους μπορεί ένας σκύλος να γίνει κροτοφοβικός, μπορούμε να καταλάβουμε τι πρέπει να κάνουμε ως πρόληψη, για να αποφύγουμε το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ας ξεκαθαρίσουμε ότι μιλάμε για έναν δυνατό και περιορισμένης διάρκειας ήχο (όπως η βροντή) και όχι για θόρυβο (όπως η μηχανή του γκαζόν).

1. ΚΟΥΤΑΒΙΑ

• Λάθος κοινωνικοποίηση. Ο σκύλος ως κουτάβι κοινωνικοποιήθηκε από ελάχιστα έως καθόλου. Ή ίσως φτάσατε στο άλλο άκρο, εκθέτοντας υπερβολικά το κουτάβι σε ερεθίσματα τα οποία δεν ήταν έτοιμο ηλικιακά να δεχτεί, ειδικά αν ήταν άτολμος και επιφυλακτικός χαρακτήρας.
• Πρόωρη απομάκρυνση του κουταβιού από τη μητέρα και την αγέλη με τα αδελφάκια του.

2. ΝΕΑΡΟΙ – ΕΝΗΛΙΚΟΙ ΣΚΥΛΟΙ

• ∆υνατό σοκ που μπορεί να προκλήθηκε από πυροβολισμό (κυρίως από κυνηγούς οι οποίοι βιάζονται να ρίξουν το σκύλο στη δουλειά), κροτίδες και βεγγαλικά, τρακάρισμα με αυτοκίνητο, βία πάνω στο σκύλο, τραυματισμό, μακροχρόνια ασθένεια, δυνατό κρότο από κλείσιμο πόρτας ή από κάποιο αντικείμενο που έπεσε κ.λπ. Κακές συνθήκες μεταφοράς (αεροπλάνο, αυτοκίνητο).
• Κεραυνοί και βροντές. Σε αυτή την περίπτωση, πολλές φορές ξεκινάει από την εκδήλωση μιας απλής ανησυχίας και εξελίσσεται σε μεγάλο πρόβλημα. Ο σκύλος δημιουργεί συνειρμούς και, μόλις μυρίσει ότι έρχεται βροχή, εκδηλώνει την κροτοφοβία – αργότερα και υδροφοβία.
  Για να κατανοήσετε πώς λειτουργεί ο μηχανισμός, σας αναφέρω την πρόσφατη περίπτωση μαθητή μου στην Ανδρο· ο ιδιοκτήτης πίστευε ότι ο σκύλος του εκδήλωνε κροτοφοβία όταν έπεφταν κεραυνοί ή κοβόταν το ρεύμα. Ο σκύλος του είχε συνδυάσει τη βροχή με τους κεραυνούς εξαιτίας των οποίων έπεφτε η τάση του ρεύματος και το UPS (η συσκευή που προστατεύει τον ηλεκτρονικό υπολογιστή) άρχιζε να ειδοποιεί κάνοντας μπιπ-μπιπ. Οταν, για οποιονδήποτε λόγο, κοβόταν το ρεύμα, ο σκύλος άκουγε το μπιπ-μπιπ και περίμενε τον κεραυνό. Αργότερα θα μπορούσε να εκδηλώσει φοβία ακόμη και με ένα ξυπνητήρι που είχε παρόμοιο ήχο. Αντίστοιχα, αν συνδυάσει τις λάμψεις από τις αστραπές, μπορεί αργότερα να τρομάζει με τα φλας των φωτογραφικών μηχανών.

3. ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ

Υπάρχουν κουτάβια που γεννιούνται κροτοφοβικά, άλλοτε με δυνατότητα διόρθωσης και άλλοτε όχι. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση να είναι η μητέρα κροτοφοβική και να έχει περάσει τη φοβία μέσα από τη συμπεριφορά της και την καθημερινή σχέση με τα κουτάβια.

Μπορούμε να τεστάρουμε κουτάβια άνω των 8 εβδομάδων χτυπώντας παλαμάκια, σιγά-σιγά στην αρχή και πιο δυνατά αργότερα. Επειτα από λίγη ώρα κάνουμε πάλι λίγη φασαρία, χτυπώντας ελαφρά ένα μεταλλικό αντικείμενο με ένα κουτάλι. Αν δείτε το κουτάβι να κρύβεται πανικόβλητο και να τρέχει μακριά, μάλλον έχει πρόβλημα. Την πρώτη φορά το τεστ πρέπει να γίνεται στο χώρο όπου ζει το κουτάβι και, αν είναι δυνατόν, να βρίσκονται και τα αδερφάκια του κοντά, ώστε να υπάρχει μέτρο σύγκρισης και να διαμορφώσουμε καλύτερη άποψη. Επαναλαμβάνουμε το τεστ 15 ημέρες αργότερα. Αν το πρώτο τεστ έγινε σε κλειστό χώρο, το δεύτερο πρέπει να γίνει σε ανοιχτό. Αν όλα τα κουτάβια αντιδρούν με φόβο, είναι πολύ πιθανόν να ζουν σε πολύ περιορισμένο χώρο και να τρομάζουν με το οτιδήποτε. Τότε η λύση είναι η καλή κοινωνικοποίηση.

Στις εκθέσεις μορφολογίας γίνεται τεστ κροτοφοβίας στις φυλές εργασίας (φύλακες, κυνηγόσκυλα), ώστε να μην αναπαράγεται το πρόβλημα από τους εκτροφείς. Στην περίπτωση της κληρονομικότητας, η δυνατότητα βελτίωσης εξαρτάται από το βαθμό της φοβίας· αν η φοβία είναι μεγάλη, μπορεί να μην υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης.

Άσκηση κατά της κροτοφοβίας

Εφαρμόζοντας αυτήν τη μέθοδο, προλαβαίνετε την εμφάνιση της κροτοφοβίας.

• Πάρτε ένα παιδικό πιστολάκι με καψούλια. Κρατήστε το σκύλο σας με το λουρί του και βάλτε κάποιον να «πυροβολήσει» δυο-τρεις φορές σε μια απόσταση έξι – επτά μέτρων. Προτιμήστε ανοιχτό χώρο, για να χάνεται κάπως ο ήχος, και φροντίστε ο σκύλος να βλέπει αυτόν που πυροβολεί, ώστε να γνωρίζει την πηγή του κρότου.
• Αμέσως μετά πρέπει να ακολουθήσει κάτι ευχάριστο για το σκύλο, λίγα χάδια, λίγο παιχνίδι, μια μικρή βόλτα, ή όλη αυτή η διαδικασία να προηγείται του φαγητού του. Αυτό πρέπει να επαναλαμβάνεται καθημερινά.
• Έπειτα από τέσσερις, πέντε ημέρες, επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία πυροβολώντας πιο κοντά στο σκύλο. Σκοπός μας είναι να πυροβολούμε τελικά δίπλα στο σκύλο μας και αυτός να χαίρεται, γιατί θα ακολουθήσει κάτι ευχάριστο.
• Αντί για πιστολάκι, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μπαλόνια που σκάνε ή κατσαρόλες ή το συνδυασμό όλων αυτών.
• Αν δεν έχετε κάποιον να σας βοηθήσει, πυροβολήστε οι ίδιοι, αρκεί να έχετε δέσει κάπου σταθερά το σκύλο σας, να μην είναι η πρώτη φορά που τον δένετε, ο χώρος να του είναι γνώριμος και να μην είναι κοντά το σπιτάκι του, έτσι ώστε να του δοθεί η ευκαιρία να κρυφτεί.
• Για κουτάβια, αν είστε μόνος, χρησιμοποιήστε κλουβί (crate) και όχι δέσιμο.

Χρήσιμες συμβουλές

Επιλογή: Συμβουλευτείτε έναν εκπαιδευτή έμπειρο σε θέματα συμπεριφοράς ακόμα και για την επιλογή ενός κουταβιού.

Κουτάβι: Κοινωνικοποιήστε το και εντάξτε το στην καθημερινότητα χωρίς υπερβολές! Να θυμάστε ότι κάθε κουτάβι αντιδρά διαφορετικά στα ερεθίσματα ανάλογα με το χαρακτήρα και τη φυλή.
Την ώρα του κρότου μη χαϊδεύετε το σκύλο σας και μην τον παίρνετε αγκαλιά όσο τρέμει, ούτε να χωθείτε μαζί του και να κρυφτείτε κάτω από τις κουβέρτες, γιατί έτσι ουσιαστικά επιβραβεύετε το φόβο του.

Μόνος στο σπίτι: Πλησιάζει η Ανάσταση και τα βεγγαλικά έχουν την τιμητική τους. Αν αφήσετε το σκύλο σας το βράδυ μόνο του στο σπίτι, προετοιμάστε την κατάσταση, ιδιαίτερα αν είναι νεαρός σκύλος, αν το σπίτι σας είναι ψηλά ή αν έχετε κοντά σας εκκλησία. Βάλτε τον μέσα στο σπίτι (ακόμα κι αν μένει έξω), αφήστε να παίζει μουσική ή ανοιχτή την τηλεόραση, για να καλύψει τους κρότους, αφήστε το φως αναμμένο και κλείστε τα παντζούρια, για να μην τρομάξει με τις λάμψεις.

Εναλλακτικές λύσεις με βότανα ή ηρεμιστικά χάπια δεν λύνουν το πρόβλημα, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις βοηθούν. Πριν κάνετε οτιδήποτε, συμβουλευτείτε τον κτηνίατρό σας.

trihes

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ