Ψέματα

Από το γνωστό παραμύθι Πινόκιο του Carlo Collodi που η μύτη του μεγαλώνει αν πει ψέματα μέχρι την πραγματική ζωή που δυστυχώς η μύτη μας δεν μεγαλώνει όταν λέμε ψέματα, το ψέμα υπάρχει σχεδόν σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Οι άνθρωποι έχουν την τάση να λένε ψέματα ακόμη και σε καθημερινή βάση ως και 200 φορές σύμφωνα με έρευνες. Πολλοί είναι οι λόγοι που παρακινούν ένα άτομο να πει ψέματα.

Μικρά αθώα ψέματα λέγονται από την πρώιμη παιδική ηλικία. Εκεί το ψέμα θεωρείται ένα ακίνδυνο παιχνίδι, το οποίο συμβάλλει και στην ανάπτυξη του αισθήματος της πραγματικότητας. Οι περισσότεροι ως παιδιά έχουμε πει ψέματα για να αποφύγουμε μια πιθανή τιμωρία. Και ενώ στην παιδική ηλικία το ψέμα είναι ένα παιχνίδι στην ενήλικη ζωή τα πράγματα δεν είναι έτσι.

Στην ενήλικη ζωή του ατόμου συχνά αυτό έχει πει αλλά και έχει ακούσει ψέματα. Και τα ψέματα της ενήλικης ζωής είναι σκόπιμα και πολλές φορές έχουν σαν σκοπό να βλάψουν κάποιον. Οι κύριοι λόγοι που λέμε ψέματα ως ενήλικες είναι:

• Το να πεις ψέματα μοιάζει πιο απλό από το να πεις την αλήθεια.
• Το ψέμα μπορεί να κάνει μια ιστορία πιο «ενδιαφέρουσα» απ” ότι πραγματικά είναι.
• Η αλήθεια θα μπορούσε να βλάψει εμάς ή κάποιον άλλο.
• Λέμε ψέματα όταν θέλουμε να μας αποδεχθεί κάποιος ή η κοινωνία.
• Λέγοντάς ψέματα αποφεύγουμε κάποια προβλήματα.
• Ο φόβος της πραγματικής αλήθειας είναι πολύ μεγάλος.
• Λέμε ψέματα γιατί αναγκαζόμαστε να καλύψουμε ένα παλαιότερο ψέμα και έτσι δημιουργούμε μια αλυσίδα ψεύδους.

Όπως είπα και παραπάνω όλοι έχουμε πει κάποιο ψέμα ή έχουμε ακούσει κάποιο ψέμα. Αλλά για να είναι κάποιος καλός ψεύτης χρειάζονται πολλά προσόντα. Ένα τέλειο ψέμα υπάρχει μόνο στην φαντασία. Για να ειπωθεί αλλά και να στηριχθεί ένα τέλειο ψέμα θα πρέπει να έχει ο ψεύτης μεγάλο αυτοέλεγχο, μεγάλη φαντασία, συναίσθηση του κόσμου που απευθύνεται το ψέμα, ευελιξία, υποκριτικό ταλέντο και καλή μνήμη. Δεν ξέρω πραγματικά ποιος μπορεί να έχει αυτό το «ταλέντο» ή να εφαρμόσει όλες αυτές τις απαιτήσεις, αλλά αν κάποιος τα καταφέρνει όλα αυτά τότε μιλάμε σίγουρα για έναν αδίστακτο ψεύτη.

Αδίστακτοι ψεύτες είναι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν καθημερινά το ψέμα για να παραπλανήσουν τους άλλους, για να τους εξαπατήσουν, για να τους πληγώσουν, για να καλύψουν το όποιο μειονέκτημά τους ή λάθος τους, για να κάνουν πλάκα. Αυτοί οι άνθρωποι είναι ικανοί να πατήσουν «επί πτωμάτων» (μπορεί και κυριολεκτικά). Τα χαρακτηριστικά του αδίστακτου ψεύτη: Το ψεύδος είναι ανά πάσα στιγμή σε πρώτο πλάνο, είναι αθεράπευτα εγωιστής, άκρως ανταγωνιστικός και αδυσώπητος ως που να αποκτήσει αυτό που θέλει. Συχνά οι αδίστακτοι ψεύτες γίνονται παθολογικοί ψεύτες αφού πια είναι εθισμένοι στο να λένε ψέματα και φτάνουν σε σημείο να μην ξεχωρίζουν τι είναι αλήθεια και τι ψέμα.

Παθολογικοί ψεύτες ονομάζονται τα άτομα που λένε ψέματα αλλά με τον καιρό χάνουν την αίσθηση της πραγματικότητας και καταλήγουν να τα πιστεύουν ως αληθινά. Συνήθως με τα ψέματα που λένε προσπαθούν να πάρουν την αναγνώριση και την προσοχή του κοινωνικού τους περίγυρου. Στους παθολογικούς ψεύτες η φαντασία δεν έχει όρια. Δεν είναι σπάνιο να ισχυρίζονται ότι συνδέονται με μια διασημότητα ή ότι πάσχουν από μια σοβαρή για την ζωή τους ασθένεια. Όταν λένε ψέματα δεν αισθάνονται καμία ενοχή ή ντροπή, αλλά προσπαθούν συνέχεια να πάνε την ιστορία παραπέρα για να διεγείρουν ακόμη περισσότερο τους ακροατές τους. Αυτοί οι άνθρωποι χρειάζονται ψυχιατρική βοήθεια και ψυχολογική υποστήριξη αφού ζουν σε μια παθολογική κατάσταση.

Η αλήθεια υπάρχει. Το ψέμα πρέπει να εφευρεθεί.
George Braque

Βιβλιογραφία: Τα ψέματα που λέμε στον εαυτό μας, Κρις Θέρμαν, Εκδ. Καστανιώτης

Πάψε να ζεις με ψέματα, David Lieberman, Εκδ. Διόπτρα

 Το Κλειδί της Σκέψης

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ