Το Σύνδρομο της βραδινής επιδρομής στο ψυγείο

Νυχτερινή υπερφαγία

Του Δημήτρη Γρηγοράκη

Τα τελευταία χρόνια γίνεται λόγος για μία νέα διαταραχή της διατροφικής συμπεριφοράς, που εμφανίζεται με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα κυρίως σε νεαρά άτομα: Το Σύνδρομο της Νυχτερινής Πρόσληψης Τροφής (Night Eating Syndrome).

Το σύνδρομο της νυχτερινής υπερφαγίας είναι μία διατροφική διαταραχή  με κύρια χαρακτηριστικά την πρωινή ανορεξία, τη βραδινή υπερφαγία και την αϋπνία. Τα κριτήρια κατάταξης του συνδρόμου  νυχτερινής υπερφαγίας περιλαμβάνουν 3 στοιχεία: την ώρα της ημέρας, ένα συγκεκριμένο θερμιδικό ποσό και τη συχνότητα εμφάνισης.

Συχνότητα:

1,5% στον γενικό πληθυσμό με κύριους εκπροσώπους τις γυναίκες, τα παχύσαρκα άτομα και τους ηλικιωμένους. Επίσης εμφανίζεται συχνά σε περιόδους έντονου στρες εφόσον τα άτομα προσπαθούν μέσω της κατανάλωσης φαγητού να αποφορτιστούν από την ένταση.

Έχει παρατηρηθεί ότι τα παχύσαρκα άτομα που εμφανίζουν το σύνδρομο δυσκολεύονται περισσότερο στο να χάσουν κιλά σε σύγκριση με παχύσαρκα άτομα που ακολουθούν διατροφικό σχήμα, χωρίς όμως να εμφανίζουν το σύνδρομο.

Ο συνδυασμός της διαταραχής πρόσληψης τροφής, της διαταραχής ύπνου και της άσχημης ψυχολογικής κατάστασης, αποτελούν πρόδρομες καταστάσεις που οδηγούν στην εμφάνιση της παχυσαρκίας.

Διατροφικά χαρακτηριστικά:

Το Σύνδρομο της Νυχτερινής Πρόσληψης Τροφής χαρακτηρίζεται από την κατανάλωση στο πρώτο μισό της ημέρας μικρής ποσότητας τροφής. Η πρόσληψη ενέργειας μειώνεται στο μισό (40%) και το βράδυ το άτομο καταναλώνει το υπόλοιπο 60% της ενέργειας που χρειάζεται διακόπτοντας τον ύπνο του.  Συχνά συσχετίζεται με διαταραχές του ύπνου καθώς και με άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Η λατρεία των night eaters για τους υδατάνθρακες, που ουσιαστικά στέλνουν το μήνυμα στους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου για να προκαλέσουν το αίσθημα της ευχαρίστησης, ίσως να υποδηλώνει, ότι η νυχτερινή επιδρομή στην κουζίνα είναι μια ασυνείδητη προσπάθεια, για να αποκαταστήσουν την κακή ψυχολογία τους. Εκτιμάται ότι το σύνδρομο αυτό είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού διαταραχής ύπνου, διάθεσης και διατροφής.

Σύσταση:

65% υδατάνθρακες
μικρό ποσοστό πρωτεϊνών

Η δυσαναλογία πρωτεϊνών – υδατανθράκων οδηγεί σε προώθηση της τρυπτοφάνης στον εγκέφαλο όπου μετατρέπεται σε σερετονίνη η οποία ηρεμεί τα άτομα.

Η προτίμηση σε υδατάνθρακες οφείλεται σε μήνυμα που στέλνουν οι υδατάνθρακες στους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου για να προκαλέσουν το αίσθημα της ευχαρίστησης. Άλλα στοιχεία τα οποία καταπολεμούν το άγχος είναι το φυλλικό οξύ και το σελήνιο.

Αντιμετώπιση

Οι διατροφικές οδηγίες, οι οποίες μακροπρόθεσμα θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην καταπολέμηση της νυχτερινής υπερφαγίας συνοψίζονται στα παρακάτω:

•    Μικρά και συχνά γεύματα, προκειμένου να καλύπτεται συνεχώς το αίσθημα της πείνας, να επέρχεται γρήγορος κορεσμός και να μειώνεται η ποσότητα φαγητού που καταναλώνεται το βράδυ.
•    Αυξημένη κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε υδατάνθρακες (ψωμί πολύσπορο, καστανό ρύζι, ζυμαρικά/δημητριακά ολικής αλέσεως, cream crackers σίκαλης, φρούτα): τα συγκεκριμένα τρόφιμα προκαλούν γρήγορη αύξηση των επιπέδων γλυκόζης και προσδίδουν άμεση ενέργεια, με αποτέλεσμα να μην δημιουργείται τάση για τσιμπολόγημα και διατροφικές ατασθαλίες. Εξάλλου, τα παραπάνω τρόφιμα όπως προαναφέρθηκε βοηθούν στην έκκριση της ορμόνης που βελτιώνει τη διάθεση (σερετονίνη), που είναι συνήθως χαμηλή σε άτομα με νυχτερινή υπερφαγία.
•    Προσεκτική επιλογή τροφίμων: στο ψυγείο καλό είναι να υπάρχουν περισσότερο τρόφιμα με χαμηλές θερμίδες που αποδίδουν γρήγορα ενέργεια και  κορεσμό, έτσι ώστε να μην προσλαμβάνουν πολλές θερμίδες. Τέτοια τρόφιμα είναι τα φρούτα, οι χυμοί, τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά.
•    Ελαφρύ γεύμα πριν τον ύπνο: η κατανάλωση ενός ποτηριού γάλα ή γιαουρτιού με μέλι, ή χαμομηλιού πριν πέσουμε για ύπνου έχει καταπραϋντικές ιδιότητες και μπορεί να μειώσει την πιθανότητα της νυχτερινής υπερφαγίας.

* Ο Δημήτρης Γρηγοράκης είναι Κλινικός Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, ΜSc
Επιστημονικός Διευθυντής Κέντρου Διαιτολογικής Υποστήριξης & Μεταβολικού Ελέγχου ΑΠΙΣΧΝΑΝΣΙΣ – ΛΟΓΩ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
Πρόεδρος Ελληνικής Διατροφολογικής Εταιρείας 

logodiatrofis

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ