Φυτά, μαγεία και προκαταλήψεις

Οι ανθρωποι ανακαλυψαν απο πολυ νωρις πως ορισμενα φυτα μπορουν να σκοτωσουν, να κοιμησουν, να προκαλεσουν παραισθησεις, η να μεταβαλουν με οποιονδηποτε τροπο τη συνηθισμενη του συμπεριφορα. Και οπως ηταν φυσικο απεδωσαν στα φυτα υπερφυσικες ικανοτητες. Στα επιδεξια χερια ενος μαγου η μιας μαγισσας, τα φυτα μπορουσαν να προκαλεσουν ενα μεγαλο καλο η κακο, και ετσι δημιουργηθηκαν οι αντιληψεις πως ορισμενα φυτα βρισκονται κατω απο την εξουσια του διαβολου και των δαιμονων του.
Οπως ακριβως τα λουλουδια με την ευξαριστη μυρωδια ταυτιστικαν με τις αγαθες δυναμεις, ετσι και τα φυτα με τις ασχημες μυρωδιες ταυτιστηκαν με το Διαβολο. Η μπελλαντονα (Atropa belladona), ενα απο τα πιο δηλητηριωδη φυτα της Ευρωπης, θεωρηθηκε παντα σαν το αγαπημενο φυτο του Διαβολου.

Atropa belladonna

Με τη σειρα του το γαιδουραγκαθο, ομομαστηκε “Δαγκωνια του Διαβολου” επειδη η ριζα του μοιαζει σαν δαγκωμενη. Οπως λεει μια παλια Ευρωπαικη παραδοση η ριζα του γαιδουραγκαθου ηταν καποτε μεγαλυτερη, αλλα τη δαγκωσε απο τη μανια του ο Διαβολος οταν αναλογιστηκε τη τιμωρια που τον περιμενει τη μερα της Δευτερας Παρουσιας. Ο Τζων Γκεραρντ, ενας Αγγλος φυτολογος της Ελισαβετιανης εποχης (1545-1612), γραφει πως ο Διαβολος δαγκωσε το γαιδουραγκαθο απο τη ζηλεια του, επειδη απο τη φυση του το φυτο ειναι καλο και προσφερει αμετρητες υπηρεσιες στους ανθρωπους.
Η κλωστη του Διαβολου ειναι η Κληματιδα, το λουλακι το ματι του, ο μανδραγορας το κερι του, το δεντρο του το αγριοσκορδο. Ενα πληθος απο μανιταρια, ολα δηλητηριωδη, εκφραζουν τα κουμπια του, τη ζωνη του, το πατημα του, τα νυχια του, το φτυσιμο του. Οι αγκαθωτοι θαμνοι ειναι οι σκαλες του διαβολου, που τις χρησιμοποιησε να κατεβει στη γη , οταν τον εδιωξαν απο το Παραδεισο. Ο Διαβολος εχει μονο ενα ματι, και αυτο αντιπρωσοπευεται απο το ανθος του Υοσκιαμου. Σε πολλα μαγικα συγραμματα του μεσαιωνα βρισκουμε τον Μανδραγορα να αντιπροσωπευειτους ορχεις του Διαβολου. Υπαρχουν ειδη μανιταριων που θεωρουνται σαν το σπερμα του Διαβολου, και δεν ειναι λιγοι οι μαγοι που τα χρησιμοποιησαν για να κανουν κακο στους ανθρωπους.
Το νυχτολουλουδο φυτρωνε παντα εξω απο το σπιτι της μαγισσας σε ολα τα Ευθωπαικα παραμυθια. Οι φυτολογιες της Ελισαβετιανης εποχης συστηνουν στους ανθρωπους να ξεριζωνουν προσεχτικα το νυχτολουλουδο απο τους κηπους τους και να το καινε μαζι με τις ριζες του, αν δε θελουν να μπει ο Διαβολος στο σπιτι τους. Το νυχτολουλουδο ηταν το συμβολο των μαγων, και αυτο τους εδινε δυναμη να πετανε. Αν καποιος το ετρωγε, θα βυθιζονταν σε ληθαργο η θα τρελαινοταν. Αντιθετα ο καπνος του θεωρηθηκε ευεργετικος, γιατι ηταν το αποτελεσματικοτερο μεσο να διωξει κανεις τα κακα πνευματα απο το σπιτι.
Τα φουντουκια, η φτερη και το ηλιοτροπιο ηταν τα φυτα που χρησιμοποιουσαν πο μαγισσες για να γινουν αορατες. Ο Μανδραγορας, το ισχυροτερο οπλο του καθε Μαγου μπορουσε να μαγευσει η να τρελλανει τους ανθρωπους. Το αντιδοτο στην επιδραση του Μανδραγορα ηταν το αγριοκλιμα.

Mandragora autumnalis & Linaria vulgaris
Photos: Βαγγέλης Παπιομύτογλου - Αγριολούλουδα της Ελλάδας

 

Το ιεροβοτανο ειναι ενα αλλο φυτο γνωστο για τις ¨γοητευτικες” του ικανοτητες. Το ελεγαν και περιστεροχορτο επειδη συνιθηζαν να το τρωνε τα αγριοπεριστερα.
Οταν οι Μαγισσες δεν καλλιεργουσαν τα μαγικα φυτα τους, τα εκλεβαν, και πολλες φορες η κλοπη αποτελουσε μερος του μαγικου τυπικου που εξασφαλιζε την αποτελεσματικοτητα της μαγειας. Ο απηγανος για παραδειγμα, ενα φυτο με εξαιρετικες παραισθησιογονες ιδιοτηες, δεν μπορουσε να εχει καποια αξια για την Μαγισσα, αν δεν τον ειχε κλεψει.
Οι Καμπανουλες ηταν ενα αλλο αγαπημενο φυτο των Μαγων, και λεγεται πως οι Μαγισσες φορουσαν τα λουλουδια του στα δαχτυλα τους σαν δαχτυληθρες, πριν ανεβουν στη μαγικη τους σκουπα και πεταξουν. Το χρησιμοποιουσαν με τον ιδιο τροπο για να λυνουν τα μαγια και να εξορκιζουν τα κακα πνευματα. Χρησιμοποιουσαν ακομη τον Ιξο για να διωξουν τους εφιαλτες και το φασκομηλο για τις εκτρωσεις.
Συχνα οι κουφοξυλιες χρησιμευαν σαν κατικοιες στους Μαγους και τις Μαγισσες. Για αυτο το λογο κανενα λογικος ανθρωπος δε τολμουσε να φυτευσει στο κτημα του μια κουφοξυλια, εκτος εαν ηθελε να μυηθει στα μυστικα της μαγειας και να πουλησει τη ψυχη του στο Διαβολο. Οι Μαγισσες χρησιμοποιουσαν τους δηλητηριωδεις καρπους ενος ειδους μικροσωμης κουφοξυλιας για να σταματησουν την αναπυξη των παιδιων.
Ο καταλογος των φυτων και των δεντρων που χρησιμοποιηθηκαν για διαφορους μαγικους σκοπους στον Μεσαιωνα ειναι ανεξαντλητος. Εκτος απο τις Μαγισσες οι αλλοι ανθρωποι χρησιμοποιουσαν τα διαφορα φυτα για να λυσουν τα μαγια η να αποφυγουν την παρουσια των κακων πνευματων και του Διαβολου. Συχνα εφτιαχναν μπουκετα η στεφανια απο διαφορα λουλουδια, λιγες μερες πριν τη Πρωτομαγια και τα πηγαιναν στην Εκκλησια. Αφου ξεραινονταν τα εφερναν την παραμονης της Πρωτομαγιας στα σπιτια τους και τα εκαιγαν. Υπαρχουν αμετρητες συνταγες για το πως να διωξει κανεις τις Μαγισσες την παραμονη της Πρωτομαγιας. Η ημερομηνια αυτη ειχε μεγαλη σημασια, επειδη η νυχτα της 30ης Απριλιου ηταν η νυχτα των Μαγισσων, η γνωστοτερη σαν Νυχτα των Βαλπουριων.
Το τετραφυλλο τριφυλλι ηταν το καλυτερο μεσο για να γλυτωσεις κανενας απο τις Μαγισσες αν το φορουσε στο στηθος του, και λιγο σκορδο στη τσεπη ηταν παντα καλο για να αποφυγει κανεις απο το Διαβολικο τους ματιασμα. Για να λυθουν τα μαγια δεν εφτανε να χρησιμοποιηθουν μονο τα φυτα της Μαγισσας, αλλα να διαβαστουν ορισμενοι στιχοι, που “διελυαν” τη μαγικη συνθεση του ποτου της φτιαγμενου απο διαφορα φυτα που τα εριξε διαδοχικα στο καζανι της. Χαρη στη Νυμφιδια του Μιχαελ Ντραιητον (1627) διασωθηκαν τετοιοι στιχοι που λυνουν τη γοητεια.

Και πρωτα εξορκιζω τη φτερη τη κακη,
κι υστερα τον κορμο απο κακο ιξο,
κι επειτα θα το κουνησω περα δωθε,
για να διωξω το φοβο της κακιας της.
Το νυχτολουλουδο μετα ξορκιζω,
το φοβερο φυτο που φερνει αρρωστια,
και μετα το ιεροβοτανο και τον ανηθο,
γιατι και τα δυο κανουν στον αρρωστο κακο,
και φερνουν τη θεληση και τη χαρα της Μαγισσας.
Υστερα εξορκιζω το ζουμι του απηγανου
που μπηκε στη σειρα του στο καζανι,
με εννια σταγονες απο το χερι της,
που σταξαν οταν χτυπαγε μεσανυχτα.

Πολλα αλλα φυτα ειχαν αναλογες ιδιοτητες για τη μαγικη φιλολογια. Η αγγελικη θεωρηθηκε σαν το αποτελεσματικοτερο φυτο για τη προστασια απο τις Μαγισσες. Την ιδια ιδιοτητα ειχαν και τα φυλλα της φλαμουριας, αλλα η δυναμη τους δεν εφτανε ποτε την αγγελικη. Ωστοσο ενα μικρο ματσο απο φυλλα φλαμουριας εφτανε για να λυσει τα μαγια η το κακο ματι. Ακομα, ενα ματσο απο ανηθο, κρεμασμενο στην πορτα του σπιτιου εμποδιζε τη Μαγισσα να μπει στο σπιτι.
Ολα τα κιτρινα λουλουδια με τους σπορους τους ειχαν την ιδιοτητα της προστασιας επειδη το χρωμα τους ειναι το χρωμα του ηλιου. Την ιδια ιδιοτητα ειχαν και τα κοκκινα βατομουρα, ισως επειδη συνδυαστηκαν με το αιμα του Χριστου.
Απο την αλλη μερια, οι καλες Μαγισσες, η αυτες που ασκουσαν τη λευκη μαγεια (που υπαρχουν ακομη σημερα, συμφωνα με τη μαρτυρια της μεγαλης Λευκης Μαγισσας τους Λος Αντζελες Λουιζας Χουμπνερ) χρησιμοποιησαν μια σειρα απο βοτανα για να προσκαλεσουν τις καλες δυναμεις του ουρανου να τις βοηθησουν στον αγωνα τους εναντια στο κακο. Η Λουιζα Χουμπνερ ειχε τη καλωσυνη να επισυναψει ενα καταλογο με φυτα που τη βοηθουν στο εργο της:

Μωβ αστερολουλουδο—–Συναισθηματικη Αγαπη
Μωβ ξυνιθρα————— Σωματικη επαφη
Φυλλα λεβαντας ———-Πιστη
Λευκοι κρινοι—————Ειρηνη
Χρυσο γαιδουραγκαθο—–Πνευματικη Αγαπη
Γαλαζιο ιεροβοτανο——–Ελευθερια

Ακομη καθοριζει μια σειρα απο επικυνδινα φυτα, που μπορουν να χρησιμευσουν και σαν προστατευτικα απο τη κακια των εχθρων αν τοποθετηθουν σε ΄να κουτι στη νοιτιοδυτικη γωνια του σπιτιου.

Επικινδυνα φυτα και λουλουδια

Επιστημονικο ονομα———–Κοινο ονομα——————-Χρηση

Fraxinus excelca————Ευρωπαικη Φλαμουρια——- Διουρητικο
Pimpinella magna—————Πιμπινελλα—————–Διουρητικο
Hyosciamus niger————–Υοσκιαμος———————Δηλητηριο
Fraxinus ornus————– Ανθ. Φλαμουρια—————Ηρεμιστικο
Amaranthus hypochondriacus- Αμαρανθος————–Πλυση στοματος
Convomvulus scammonia—–Σκαμμωνια——————Διουρητικο
Scutellaria lateriflora———Σκυλοχορτο—————–Τονωτικο
Serpentaria aristolochia——Βιργινια———————Δηλητηριο
Melia azedarach————-Ινδικη παχνη——————-Δηλητηριο
Artemisia absinthium———Αψεντι————————Δηλητηριο
Antirrhinum linaria———-Δρακοχορτο——————-Διουρητικο

Fraxinus ornus
Photo: Βαγγέλης Παπιομύτογλου - Αγριολούλουδα της Ελλάδας

Η κυρια Χουμπνερ μας συμβουλευει να μαζεψουμε τα παραπανω φυτα πριν απο τη νεα Σεληνη, να τα ξερανουμε σε ενα ψυχρο μερος, να τα κοπανισουμε μεχρι να γινουν σκονη και να τα κρεμασουμε στο λαιμο μας μεσα σε μικρα υφασματινα σακουλακια.
Δεν υπαρχει τελικα φυτο που να μη συνδεεται με προληψεις. Για παρα πολλους αιωνες, απο τη μια μερια υπηρχαν τα μαγικα καζανια, οπου εβραζαν τα διαβολικα φυτα, και απο την αλλη οι επιστημονες, που μελετουσαν καταχωρουσαν και κατεγραφαν τις ιδιοτητες του καθε αντιπροσωπου του φυτικου κοσμου.
Ενα πληθος απο πανεμορφα και εντελως ακινδυνα φυτα θεωρηθηκαν σαν προμυνηματα θανατου η μαγικες παρουσιες. Δεν ειναι λιγες οι προληψεις που συνδεονται με τον μαιντανο. Μια παλια αγγλικη παροιμια λεει: “τηγανητος ο μαιντανος φερνει στον ανδρα θλιψη και στη γυναικα σαβανο”. Εφοσον το φυτο χρειαζεται τοσο χρονο για να αναπαραχθει, πιστευαν πως πηγαινε εννια φορες στο Διαβολο πριν βγαλει τον ανθο του. Το να φυτευσει κανενας μαιντανο χωρις τις απαραιτητες προφυλαξεις, ηταν σαν να επιθυμουσε το θανατο καποιου δικου του μεσα στον επομενο χρονο.
Οι ανθρωποι πιστευαν πως τα φυτα εχουν συναισθηματα και καθορισμενες προτιμησεις και αντιπαθειες. Επιθυμουσαν τη παρουσια αλλων γειτονικων φυτων, και το φυτεμα τους κοντα στο κηπο καποιου εχθρου μπορουσε να προκαλεσει το θανατο του. Ο βασιλικος και ο απηγανος δεν φυτευονταν κοντα μεταξυ τους, ενω ο απηγανος και η Συκια εκαναν ταιριαστο ζευγαρι.
Τα λουλουδια με τη γλυκια μυρωδια φυτευονταν κοντα σε καρποφορα δεντρα, με σκοπο να γλυκανουν τον καρπο τους. Δεντρα με ασχημη μυρωδια, οπως η κουφοξυλια δε μπορουσαν να φυτευτουν κοντα σε καρποφορα δεντρα γιατι θα χαλαγαν τη γευση του καρπου τους.
Αν παραδεχτουμε τη δυναμη των φυτων πανω στο νου και τα συναισθηματα του ανθρωπου μπορουμε ευκολα στη συνεχεια να αναγνωρισουμε τις υπερφυσικες τους ιδιοτητες. Οι ανθρωποι πιστευαν πως αν εβαζαν βασιλικο πανω απο μια γλαστρα, μετα απο λιγο ο τοπος θα γεμιζε Σκορπιους. Στον δυτικο κοσμο ο βασιλικος συνδυαζοταν παντα με φοβερα πραγματα. Ο Μπαιηκον εγραψε πως αν κανεις αφησει τους σπορους του βασιλικου στον Ηλιο το φυτο που θα βγει θα γινει Θυμαρι. Αντιθετα στην ανατολη θεωρουσαν τον βασιλικο σαν το καλυτερο μεσο προστασιας απο τις Μαγισσες.

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ