Της Δρ Τέσσας Χριστοδούλου
Το άγχος είναι ένα πολύ κοινό συναίσθημα και συχνά οι περισσότεροι διαμαρτύρονται ότι βιώνουν ένταση, stress ή πίεση που αποδίδεται κατά κύριο λόγο στις καθημερινές δραστηριότητες ρουτίνας, έναν επαπειλούμενο κίνδυνο, την επίδοση ή απόδοση ή σε άλλες όχι και τόσο εμφανείς αιτίες. Οι φοβίες αν και περιλαμβάνονται στο φάσμα του άγχους ωστόσο έχουν γνωστά αίτια π.χ. κλειστοφοβία και εμφανίζονται όταν υπάρχει το αντίστοιχο ερέθισμα (κλειστός χώρος). Στο Γενικευμένο Άγχος, η ένταση είναι ήπια, δεν κορυφώνεται και το άτομο ανησυχεί για διάφορες καταστάσεις, πρόσωπα και δραστηριότητες ενώ στις Κρίσεις Πανικού παρατηρούνται απότομα και σοβαρά συμπτώματα που κλιμακώνονται πολύ γρήγορα. Αν και τα ψυχοσωματικά συμπτώματα των Κρίσεων Πανικού είναι λίγο ως πολύ γνωστά τα πιο κοινά περιλαμβάνουν: αίσθημα δύσπνοιας, ταχυκαρδία ή αρρυθμία, ζάλη, αστάθεια, αίσθηση λιποθυμίας, πλάκωμα στο στήθος, μουδιάσματα και μυρμηγκιάσματα, εξάψεις και ιδρώτας, ναυτία και μυϊκοί πόνοι. Το άτομο επίσης μπορεί να εμφανίσει ψυχολογικά συμπτώματα όπως έλλειψη συγκέντρωσης, φόβος απώλειας ελέγχου, ενδεχόμενης τρέλας ή θανάτου.
Καθημερινά το άτομο επηρεάζεται από τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές του. Αρκεί να αναρωτηθεί το πώς και από πού ξεκινάει κάποια σωματική ενόχληση ή ανησυχία. Η κάθε μυϊκή ομάδα ή οργανικό σύστημα μπορεί να παράγει ψυχοσωματικά συμπτώματα. Πιο συγκεκριμένα: 1. Ενοχλήσεις στο κεφάλι μπορεί να περιλαμβάνουν αίσθηση πίεσης ή σφιξίματος, θολή όραση, ζάλη ή έλλειψη ισορροπίας, ξηροστομία, δυσκολία στην κατάποση και ημικρανία. 2. Συμπτώματα που οφείλονται στο λαιμό ή τους ώμους σχετίζονται με πόνο, πίεση ή ακαμψία στο κεφάλι, ένταση στους μύες των ώμων και τις αρθρώσεις, μουδιάσματα και εφίδρωση στα άνω άκρα. 3. Σωματικές διαταραχές οδηγούν στην αίσθηση πλακώματος στο στήθος, αυξημένους καρδιακούς παλμούς, γαστρεντερικές δυσκολίες, ουρολογικές και σεξουαλικές δυσλειτουργίες.
Το Γνωστικό- Συμπεριφορικό μοντέλο είναι το πιο γνωστό στην ερμηνεία των συμπτωμάτων Πανικού και της Αγοραφοβικής διαταραχής. Η θεωρητική βάση του μοντέλου ερμηνεύει τις Κρίσεις Πανικού ως αποτέλεσμα μίας κυκλικής αλληλουχίας γεγονότων, που οδηγούν σε έναν ?Φαύλο Κύκλο?. Το άτομο ερμηνεύει εσωτερικά ή εξωτερικά ερεθίσματα ως απειλητικά ή καταστροφικά (για παράδειγμα ταχυπαλμία, ζάλη, μούδιασμα ή ιδρώτας). Η αίσθηση αυτή οδηγεί σε κλιμακωτά αυξανόμενο άγχος το οποίο συνοδεύεται από ψυχοσωματικά συμπτώματα που αν και προκαλούν ανησυχία δεν παραπέμπουν σε παθολογία και αναπτύσσεται ο πανικός μέσα σε λίγα λεπτά λόγω της συντήρησης του Φαύλου Κύκλου. Η διαταραχή Πανικού δεν εξαλείφεται καθώς συγκεκριμένες συμπεριφορές του ατόμου οδηγούν στην ενίσχυση των δυσλειτουργικών πεποιθήσεων σχετικά με τα συμπτώματα και την σταδιακή αποδοχή τους. Κοινές συμπεριφορές περιλαμβάνουν την αποφυγή διαφόρων καταστάσεων που οδήγησαν σε Κρίση Πανικού, η χρήση βοηθητικών συμπεριφορών για την αποτροπή τους, η εστίαση της προσοχής σε συμπτώματα που μαρτυρούν την εκκίνηση μιας κρίσης. Το άτομο δεν προσπαθεί να αμφισβητήσει την αλήθεια των διαστρεβλωμένων πεποιθήσεων του ενώ η συμπεριφορά του ενισχύει την δημιουργία των συμπτωμάτων του.
Κατά τη διάρκεια μίας Κρίσης Πανικού ενεργοποιείται η διαδικασία της ?πάλης ή φυγής?. Η αδρεναλίνη ανεβαίνει προκαλώντας αλλαγές στη βιοχημεία του εγκεφάλου οδηγώντας στα παραπάνω συμπτώματα. Οι διεργασίες αυτές είναι φυσιολογικές παρόλη την έντονη ανησυχία και τις δυσκολίες που προκαλούν. Η χρονιότητα τους υποχρεώνει τον οργανισμό να αντιδρά αντανακλαστικά στον ?φανταστικό? παρά στον πραγματικό φόβο διαιωνίζοντας τις γνωστικές διαστρεβλώσεις, οδηγεί το άτομο στην κοινωνική απόσυρση και συντηρεί την απογοήτευση.
Δρ Τέσσα Χριστοδούλου
Κλινική και Δικαστική Ψυχολόγος – Νευροψυχολόγος Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια
Καθημερινά το άτομο επηρεάζεται από τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές του. Αρκεί να αναρωτηθεί το πώς και από πού ξεκινάει κάποια σωματική ενόχληση ή ανησυχία. Η κάθε μυϊκή ομάδα ή οργανικό σύστημα μπορεί να παράγει ψυχοσωματικά συμπτώματα. Πιο συγκεκριμένα: 1. Ενοχλήσεις στο κεφάλι μπορεί να περιλαμβάνουν αίσθηση πίεσης ή σφιξίματος, θολή όραση, ζάλη ή έλλειψη ισορροπίας, ξηροστομία, δυσκολία στην κατάποση και ημικρανία. 2. Συμπτώματα που οφείλονται στο λαιμό ή τους ώμους σχετίζονται με πόνο, πίεση ή ακαμψία στο κεφάλι, ένταση στους μύες των ώμων και τις αρθρώσεις, μουδιάσματα και εφίδρωση στα άνω άκρα. 3. Σωματικές διαταραχές οδηγούν στην αίσθηση πλακώματος στο στήθος, αυξημένους καρδιακούς παλμούς, γαστρεντερικές δυσκολίες, ουρολογικές και σεξουαλικές δυσλειτουργίες.
Το Γνωστικό- Συμπεριφορικό μοντέλο είναι το πιο γνωστό στην ερμηνεία των συμπτωμάτων Πανικού και της Αγοραφοβικής διαταραχής. Η θεωρητική βάση του μοντέλου ερμηνεύει τις Κρίσεις Πανικού ως αποτέλεσμα μίας κυκλικής αλληλουχίας γεγονότων, που οδηγούν σε έναν ?Φαύλο Κύκλο?. Το άτομο ερμηνεύει εσωτερικά ή εξωτερικά ερεθίσματα ως απειλητικά ή καταστροφικά (για παράδειγμα ταχυπαλμία, ζάλη, μούδιασμα ή ιδρώτας). Η αίσθηση αυτή οδηγεί σε κλιμακωτά αυξανόμενο άγχος το οποίο συνοδεύεται από ψυχοσωματικά συμπτώματα που αν και προκαλούν ανησυχία δεν παραπέμπουν σε παθολογία και αναπτύσσεται ο πανικός μέσα σε λίγα λεπτά λόγω της συντήρησης του Φαύλου Κύκλου. Η διαταραχή Πανικού δεν εξαλείφεται καθώς συγκεκριμένες συμπεριφορές του ατόμου οδηγούν στην ενίσχυση των δυσλειτουργικών πεποιθήσεων σχετικά με τα συμπτώματα και την σταδιακή αποδοχή τους. Κοινές συμπεριφορές περιλαμβάνουν την αποφυγή διαφόρων καταστάσεων που οδήγησαν σε Κρίση Πανικού, η χρήση βοηθητικών συμπεριφορών για την αποτροπή τους, η εστίαση της προσοχής σε συμπτώματα που μαρτυρούν την εκκίνηση μιας κρίσης. Το άτομο δεν προσπαθεί να αμφισβητήσει την αλήθεια των διαστρεβλωμένων πεποιθήσεων του ενώ η συμπεριφορά του ενισχύει την δημιουργία των συμπτωμάτων του.
Κατά τη διάρκεια μίας Κρίσης Πανικού ενεργοποιείται η διαδικασία της ?πάλης ή φυγής?. Η αδρεναλίνη ανεβαίνει προκαλώντας αλλαγές στη βιοχημεία του εγκεφάλου οδηγώντας στα παραπάνω συμπτώματα. Οι διεργασίες αυτές είναι φυσιολογικές παρόλη την έντονη ανησυχία και τις δυσκολίες που προκαλούν. Η χρονιότητα τους υποχρεώνει τον οργανισμό να αντιδρά αντανακλαστικά στον ?φανταστικό? παρά στον πραγματικό φόβο διαιωνίζοντας τις γνωστικές διαστρεβλώσεις, οδηγεί το άτομο στην κοινωνική απόσυρση και συντηρεί την απογοήτευση.
Δρ Τέσσα Χριστοδούλου
Κλινική και Δικαστική Ψυχολόγος – Νευροψυχολόγος Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια
ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Επειδη Η Ανθρωπινη Ιστορια Δεν Εχει Ειπωθει Ποτε.....Ειπαμε κι εμεις να βαλουμε το χερακι μας!
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.