Η Σοφία του Σώματος. Διάλογος με το Σώμα μας

Γράφει η  Ζερβού Χρυσούλα

Ναι, είναι πολύ της μόδας τα τελευταία χρόνια ο όρος «ψυχοσωματικά προβλήματα» και «αυτό το έπαθε από το άγχος».

Έχουμε όμως αναρωτηθεί ποτέ τι σημαίνουν πραγματικά οι παραπάνω φράσεις; Και δεν εννοώ σε επίπεδο γλωσσικού και εννοιολογικού προσδιορισμού, αλλά σε επίπεδο συμπεριφοράς, σωματικής και ψυχολογικής. Ακούμε ποτέ πραγματικά το σώμα μας;

Το να αποδίδουμε, εμείς, οι φίλοι μας και οι γιατροί ένα σύμπτωμα σε ψυχολογικούς και στρεσογόνους παράγοντες, πολλές φορές δεν διαφέρει καθόλου από το να το αποδώσουμε σε έναν ιό ή κάποιο μικρόβιο. Ακολουθούμε μια αγωγή, ανακουφίζουμε το σύμπτωμα και ανακουφιζόμαστε γενικά. Και ξεχνάμε την αιτία. Που όπως μας έχει πει ο γιατρός ή ήδη γνωρίζουμε, η αιτία είναι το άγχος, το στρες, η πίεση, οι έγνοιες.

Άντε και έγινε η παραπάνω διάγνωση. Ωραία. Έρχομαι εγώ λοιπόν και λέω. Μα είναι δυνατόν γιατρέ μου να μην στεναχωριέμαι; Αφού ακούω ότι ο φίλος μου περνάει δύσκολα. Είναι δυνατόν να μην έχω έγνοιες; Αφού τα παιδιά μου έχουν σπουδάσει και είναι άνεργα. Είναι δυνατόν να μην έχω άγχος; Αφού στην δουλειά τα πράγματα δεν είναι καλά και είμαστε κάθε μέρα υπό την απειλή απόλυσης. Και πώς να γίνει? Να τα αγνοήσω όλα και να προσποιούμαι ότι δεν τρέχει τίποτα; Σαν να ζω σε άλλο πλανήτη; Και αν κάνω ότι όλα είναι καλά, τότε υποκρίνομαι, όλα είναι εκεί και βράζουν και κάποια στιγμή θα καώ.

Ας πάμε ένα βήμα πίσω.

Τι σημαίνει ψυχοσωματικό σύμπτωμα; Ο πιο απλός ορισμός προσδιορίζει ότι ψυχοσωματικά είναι τα σωματικά συμπτώματα που δεν προκαλούνται από οργανικά ή παθολογικά αίτια, αλλά εξωτερικεύουν συναισθηματικές ή ψυχολογικές συγκρούσεις του ατόμου.

Αυτό όμως αφορά στο σύμπτωμα. Το ένα βήμα πίσω σημαίνει ότι πριν εκδηλωθεί το σύμπτωμα, συμπεριφερόμασταν με τέτοιους τρόπους που το ευνοήσαμε να εμφανιστεί. Ναι είχαμε άγχος, στεναχώριες, έγνοιες, σκοτούρες, όπως όλοι, ΑΛΛΑ, το πιο σημαντικό, δεν κάναμε τίποτα να τις ανακουφίσουμε από το σώμα μας. 

Πορευόμασταν με όλα τα παραπάνω, και όσο αντέχαμε, συσσωρεύαμε και άλλα. Δεν κοιμηθήκαμε λίγο παραπάνω να ξεκουραστούμε, δεν κάναμε μια βόλτα στη θάλασσα να αδειάσει το μυαλό μας, δεν διαβάσαμε ένα βιβλίο να ξεχαστούμε, δεν είδαμε μια ταινία να ταυτιστούμε και να κλάψουμε ή να γελάσουμε, δεν σηκωθήκαμε από την καρέκλα να περπατήσουμε να διώξουμε την ένταση, για να μην φτάσω στην ακραία δραστηριότητα της γυμναστικής, δεν ακούσαμε τους στίχους από ένα τραγούδι στο ραδιόφωνο και να συγκινηθούμε, δεν ευχαριστήσαμε το σώμα μας που αναπνέει ασταμάτητα και λειτουργεί χωρίς άδεια, χωρίς διακοπές, χωρίς επιδόματα, χωρίς δώρα, δεν του κάναμε ένα κομπλιμέντο.

Και δεν είναι ανάγκη να τα κάνουμε όλα αυτά μαζί. Κάθε φορά από λίγο. Και για λίγο. Για στιγμές. Δεν χρειάζεται πολύ, ή πολλά το σώμα για να ανακουφιστεί. Όπως δεν χρειάζεται πολύ για να χτυπήσει τα κουδουνάκια στην αρχή και τις καμπάνες στη συνέχεια. Και τότε, όταν θα πάμε στον γιατρό να μας δώσει μια δραστική ουσία για το στομάχι μας, πριν συνεχίσουμε στα ίδια, ας μιλήσουμε λίγο με το σώμα μας. Ας το ρωτήσουμε. Γιατί πονάς καλό μου? Τι θέλεις να μου πεις? Τι θέλεις να μου δείξεις?

Και να είστε σίγουροι ότι αυτό θα σας απαντήσει…

- Γιατί πονάς καλό μου; Τι συμβαίνει;

- Πόσο χαίρομαι που με ρωτάς. Επιτέλους με ακούς

- Ναι σε ακούω. Δεν ξέρω αν θα καταφέρω να καταλάβω τι μου λες, αλλά θα προσπαθήσω.

- Δεν είναι δύσκολο, είναι σίγουρο ότι θα καταλάβεις.

- Γιατί πρέπει να φτάνεις να με πονάς;

- Εσύ γιατί με πονάς;

- Πότε σε πόνεσα εγώ;

- Πολλές φορές. Κάθε φορά που δουλεύεις από το πρωί μέχρι αργά.

- Μα πρέπει να δουλέψω, αν δεν είμαι εκεί θα χάσω τη δουλειά μου

- Εγώ όμως πονάω τόσες ώρες στην καρέκλα και μετά αμέσως στο αυτοκίνητο και μετά στο ασανσέρ και μετά φαί και ύπνο.

- Μα είμαι κουρασμένη

- Και εγώ, γιατί μου με έχεις φορτώσει με μεγάλο φορτίο. Βαριά πράγματα. Και δεν με ανακουφίζεις καθόλου.

- Τι να κάνω δηλαδή;

- Να πάμε παρέα να περπατήσουμε για λίγο, να νιώσω και εγώ ότι υπάρχω.

- Εύκολα δεν μας τα λες εσύ;

- Και αυτό. Όλο άσχημα μου μιλάς. Δεν σου αρέσω σχεδόν ποτέ. Όλο κάτι σου φταίει.

- Ωχ, δεν ήξερα ότι ακούς. Συγνώμη, δεν ήθελα να σε πληγώσω.

- Με πληγώνεις όμως. Και όλο μου ζητάς. Χωρίς να μου δίνεις. Όλα στους άλλους τα δίνεις. Το χρόνο σου, την ενέργεια που σου δίνω εγώ, τα καλά σου συναισθήματα, τα χαρίσματα σου. Εγώ είμαι εκεί για σένα. Στην αγρύπνια. Και πολλές φορές βλέπω πράγματα που δεν θες να δεις και προσπαθώ να σε προειδοποιήσω. Αλλά εσύ πάλι θυμώνεις μαζί μου.

-Δηλαδή;

-Δηλαδή, κάθε φορά που φοβάσαι ότι θα πληγωθείς, αλλά δεν θες και να το παραδεχτείς, στο μεταφράζω εγώ σε κάποιο πόνο για να σε προστατέψω. Να σε συγκρατήσω. Εμένα αυτή είναι η γλώσσα μου, αυτήν ξέρω. Δεν έχω άλλο τρόπο να σου δείξω ότι είμαι εκεί για σένα. Και όταν με αγνοείς αναρωτιέμαι αν και εσύ ξέρεις ότι είμαστε ένα.

- Είμαστε ένα;

- Από την αρχή μέχρι το τέλος.

- Συγνώμη, δεν είχα καταλάβει. Σου υπόσχομαι…

- Όχι, μην υπόσχεσαι τίποτα. Δεν θέλω υποσχέσεις. Μόνο στιγμές σαν και αυτή. Να με ακούς και να μιλάμε. Και εγώ θα είμαι πάντα εδώ για σένα. Όπως σου είπα, από την αρχή και για πάντα.

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ