Αρωματικά ταξίδια

Ένα άρωμα συνδυάζει νότες βάσης, καρδιάς και υψηλές νότες.

Σε μια τηλεοπτική σειρά, το Nip Tuck, μια γυναίκα πανέμορφη και τυφλή, πιάνει το χέρι του ενός εκ των δύο πρωταγωνιστών γιατρών και του αναλύει το άρωμα που φοράει. Του μιλάει για τις υψηλές νότες, τις μεσαίες και τις νότες βάσης. Και τις συνδέει με την προσωπικότητά του...
Οι υψηλές νότες είναι οι πιο ελαφριές, αυτές που δίνουν την πρώτη εντύπωση ενός αρώματος και εξατμίζονται γρήγορα λόγω της μεγάλης πτητικότητάς τους. Οι μεσαίες ή νότες καρδιάς τις περισσότερες φορές είναι λουλουδάτες και διαρκούν λίγο περισσότερο. Τέλος, οι νότες βάσης είναι βαριές, δίνουν την τελευταία εντύπωση του αρώματος και χρησιμοποιούνται για να σταθεροποιήσουν το αποτέλεσμα.

Η πρώτη οικογένεια ελαίων

Η πρώτη οικογένεια ελαίων είναι τα εσπεριδοειδή, με όξινη και φρέσκια οσμή.
Περγαμόντο: συνήθως ως υψηλή νότα, με χρήση στα chypre και fougere αρώματα, με φρέσκια, γλυκιά, πλούσια, λεμονάτη εντύπωση. Δεν έχει πολύ αψύ χαρακτήρα. ΠΡΟΣΟΧΗ: να χρησιμοποιείτε αιθέριο έλαιο περγαμόντου χωρίς φουροκουμαρίνες (FCF) για να μην είναι φωτοτοξικό.
Πικρό πορτοκάλι: υψηλή νότα, με φρέσκια οσμή και λίγο πικρό επίμονο χαρακτήρα. Χρησιμοποιείται στα eau de cologne σε μικρές δόσεις. Έχει περισσότερο ενδιαφέρον αρωματικά από το γλυκό πορτοκάλι.
Κίτρινο ή κόκκινο γκρέιπ φρούτ: προτιμήστε το κόκκινο είδος. Υψηλή νότα. Δίνει ένα γλυκό άρωμα εσπεριδοειδών. Αναμιγνύεται καλά με βασιλικό, λεβάντα, κέδρο.
Μανταρίνι tangerine: υψηλή νότα με φρέσκια γλυκιά μυρωδιά.
Κίτρο: πολύ αρωματικό, φρέσκο, φρουτώδες, χρησιμοποιείται για να καλμάρει, έντονα λουλουδάτα αρώματα ως υψηλή νότα. Ταιριάζει όμορφα με το νερολί.
Λιτσέα cubeba: γλυκιά, λεμονάτη, φρέσκια μυρωδιά εντονότερη από το λεμόνι που είναι φωτοτοξικό και οξειδώνεται γρήγορα. Προέρχεται από το κινέζικο δέντρο may chang. Χρησιμοποιείται συνήθως ως μεσαία νότα.
Νερολί: ελαφρύ, λουλουδάτο, ελαφρά πικρό, εξάγεται από τα άνθη της νερατζιάς. Ελαφραίνει τα κιτρώδη αρώματα και δίνει φρεσκάδα στα λουλουδένια. Πρέπει να προσέχουμε τη νότα βάσης να μην καταπνίξει την ευωδιά του που είναι εξαιρετικά ντελικάτη. Μεσαία νότα.
Πετιτγκρέιν: προέρχεται από τα φύλλα της νερατζιάς. Φρέσκια λουλουδένια υψηλή νότα με μία ελαφριά πικράδα στο βάθος.

Δεύτερη οικογένεια ελαίων

Δεύτερη οικογένεια ελαίων είναι τα ξυλώδη με απαλά και επίμονα χαρακτηριστικά.
Κέδρος -ποικιλίες Βιρτζίνια και Άτλαντα: προτιμήστε την ποικιλία Βιρτζίνια. Νότα κορυφής με βαλσαμική, απαλή, ξυλώδη οσμή. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να σταθεροποιήσει ένα άρωμα.
Κυπαρίσσι: ελαφριά, ξυλώδης υψηλή νότα, αφήνει αίσθηση καπνού στον τόνο της.
Guaiacwood: μεσαία νότα, απαλή, γλυκιά, μοιάζει λίγο με τριαντάφυλλο. Αναδύει μια καθαρότητα που δεν ενοχλεί τις λουλουδάτες συνθέσεις. Γνωστή ως και ξύλο champaca.
Σανδαλόξυλο: γλυκιά, θερμή, ξυλώδης νότα βάσης. Δίνει άρωμα πούδρας, κάνει το άρωμα να διαρκεί, το σταθεροποιεί. Το αιθέριο έλαιο του σάνδαλου, εφόσον προφυλάσσεται από ζέστη και φως, γίνεται ομορφότερο στο πέρασμα του χρόνου όπως και όλες οι πολύτιμες ουσίες.

Τρίτη οικογένεια ελαίων

Τρίτη οικογένεια ελαίων είναι τα βαλσαμικά, γλυκά και θερμά.
Βάλσαμο του Περού: ως σταθεροποιητικό, σε αναλογία μόνο μέχρι 2%, σε λουλουδάτα αρώματα. Νότα βάσης. Πλούσιο και γλυκό. «Δύσκολο» άρωμα.
Βάλσαμο του Τολού: νότα βάσης ίδιο με το προηγούμενο αλλά με περισσότερο πικάντικη μυρωδιά.
Βενζόη: γλυκιά όμοια με βανίλια, δρα ως σταθεροποιητικό και τη χρησιμοποιούμε σε ελάχιστες δόσεις. Μεσαία νότα.
Λιβάνι: φρέσκο, βαλσαμικό, θυμίζει μυρωδιά θυμιάματος. Νότα βάσης. Σταθεροποιεί το λουλουδάτα αρώματα.
Λαδανιά: νότα βάσης, γλυκιά πλούσια, βαλσαμική ξυλώδης. Χρησιμοποιείται στα chypre.
Μύρο: θερμό, μπαχαρώδες, δίνει βάθος και μυστήριο. Νότα βάσης, πάει καλά με τη λαδανιά και την τουμπερόζα.
Οποπάναξ: ρητινώδες, φρέσκο, θερμό, ελαφρά λουλουδάτο. Ένα βιβλικό βάλσαμο που δίνει ανατολίτικη χροιά στο άρωμα. Νότα βάσης.
Τόνκα φασόλι -απόλυτο: δίνει χροιά κουμαρίνης στο άρωμα δηλ. μοιάζει με μυρωδιά φρεσκοκομμένης φτέρης. Ντελικάτο, γλυκό και πλούσιο άρωμα. Νότα βάσης.
Βανίλλια -απόλυτο: νότα βάσης, γλυκιά, πλούσια, ταιριάζει σε λουλουδένια και ανατολίτικα αρώματα. Δίνει μυστήριο και βάθος στο άρωμα. Ταιριάζει με γιασεμί, λιβάνι, σάνδαλο. Επίσης με πράσινες νότες.

Τέταρτη οικογένεια ελαίων

Τέταρτη στη σειρά οικογένεια ελαίων, ίσως τα ομορφότερα όλων, τα λουλουδάτα.
Μπορόνια -απόλυτο: φρέσκια μυρωδιά μοιάζει με βιολέτα ίριδα και φρέζια. Επίμονο άρωμα, υπέροχο. Μπαίνει στις μεσαίες νότες.
Γεράνιο ποικιλίας Bourbon: μοιάζει με τριαντάφυλλο, πιο φτηνή επιλογή. Νότα καρδιάς. Το περγαμόντο, το κίτρο και το σανδαλόξυλο του ταιριάζουν.
Ελίχρυσος -απόλυτο: νότα βάσης, λουλουδάτη, γλυκιά και ξυλώδης όπως το μέλι και το γρασίδι. Συνήθως ταιριάζει σε ανδρικά αρώματα.
Γιασεμί -απόλυτο: γλυκό, πλούσιο, θερμό, με ντελικάτες νότες. Μοιάζει με τη μυρωδιά της ίριδας. Μεσαία λουλουδάτη νότα. Βασικό του συστατικό η ινδόλη με ναρκωτική επίδραση. Αναμιγνύεται σχεδόν με τα πάντα. Η ποικιλία sambac δίνει περισσότερο ανθεκτικό και πικάντικο άρωμα.
Λεβάντα -απόλυτο: νότα καρδιάς, φρέσκια λουλουδάτη, ταιριάζει με φασκόμηλο, βετιβέρ, λάδανο.
Άνθη τίλιου -απόλυτο: ελαφρύ, θερμό, που θυμίζει μέλι και κερί μέλισσας. Ταιριάζει πολύ με το νερολί. Μεσαία νότα.
Μιμόζα -απόλυτο: ντελικάτο, γλυκό, απαλό με μία πράσινη νότα στο βάθος. Ταιριάζει με πολλά. Μεσαία νότα.
Άνθος πορτοκαλιού -απόλυτο: μεσαία νότα, πλούσια, έντονη, λουλουδένια. Χρησιμοποιείται στα chypre και στα εσπεριδοειδή. Συνήθως μπαίνει σε ανδρικά αρώματα.
Οσμανθός -απόλυτο: μοιάζει με τη μυρωδιά του γιασεμιού μόνο που δίνει επιπλέον νότες δαμάσκηνου και αποξηραμένου φρούτου. Μεσαία νότα, κάνει το άρωμα περισσότερο σοφιστικέ και ταιριάζει με τη μιμόζα και τη βιολέτα.
Τριαντάφυλλο απόλυτο και otto: η βασίλισσα των λουλουδιών. Το otto είναι πανάκριβο. Ταιριάζει με τα πάντα και εναρμονίζει όλες τις συνθέσεις. Η γλυκύτητά του μπορεί να διορθώσει λανθασμένες αναλογίες. Απόλυτη νότα καρδιάς.
Τουμπερόζα απόλυτο: δίνει νότα καρδιάς με γλυκό, βαρύ ανατολίτικο άρωμα. Στην Ινδία και τη Μαλαισία το αποκαλούν «ερωμένη της νύχτας» επειδή τη νύκτα τα λουλούδια του αναδύουν μεθυστικό άρωμα.
Τσάμπα (champaca) -απόλυτο: νότα καρδιάς, γλυκιά, βαριά, λουλουδάτη. Θυμίζει ίριδες και άνθη πορτοκαλιάς. Στην Ινδία και στην Ταϊλάνδη στολίζουν με τα άνθη της τα μαλλιά τους για να τα αρωματίσουν. Περιέχει όπως και το γιασεμί ποσότητα ινδόλης με ναρκωτική επίδραση. Διαρκεί πολύ καιρό.
Υλάνγκ υλάνγκ -απόλυτο: το γιασεμί του φτωχού. Μεσαία νότα, γλυκιά, τροπική, ταιριάζει σε ανατολίτικα αρώματα. Χρησιμοποιείται σε μικρή δόση επειδή βαραίνει το τελικό αποτέλεσμα. Αποτελεί άρωμα και μόνο του.

ΠΗΓΗ

Αρωματικά έλαια 

Πέμπτη οικογένεια

Ιεροβότανο απόλυτο (salvia sclarea): γλυκό, ελαφρύ, ξυλώδες, θυμίζει τη μυρωδιά της άμβρας. Το απόλυτο είναι πιο θερμό από το αιθέριο έλαιο.
Συνήθως περιλαμβάνεται στα chypre, στα fougere, στα ανατολίτικα. Χρησιμοποιείται σε πολύ μικρές δόσεις. Νότα καρδιάς.
Κορίανδρος (coriandrum sativum): φρέσκια υψηλή νότα με πιπεράτο – ξυλώδες άρωμα. Αναζωογονεί βαριά λουλουδάτα και ανατολίτικα αρώματα.
Χρησιμοποιείται με σύνεση. Δίνει ένα «παιχνίδισμα» στη σύνθεση. Ταιριάζει πολύ με γιασεμί, λιβάνι, περγαμόντο.
Δάφνη απόλυτο (laurus nobilis): προτιμότερο από το έλαιο. Φρέσκο, θερμό, «πράσινο», θυμίζει τη μυρωδιά του βασιλικού.
Ταιριάζει με τα εσπεριδοειδή και τα ξυλώδη. Νότα βάσης.
Λεβάντα (που φύεται σε μεγάλο υψόμετρο): η ποιότητα της λεβάντας αυτής έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε εστέρες από τη λεβάντα που φύεται σε μέρη κοντά στο επίπεδο της θάλασσας (10% ή περισσότερο).
Η χημική αυτή ιδιαιτερότητα της δίνει μία ελαφριά φρέσκια φρουτώδη νότα κορυφής που προτιμάται στις αρωματικές συνθέσεις.
Λεβάντα απόλυτο: δίνει μία όμορφη μυρωδιά πικάντικου βοτάνου. Είναι πολύ πιο σύνθετο από το αιθέριο έλαιο με περισσότερο λουλουδάτο χαρακτήρα.
Μπαίνει σαν νότα καρδιάς. Ταιριάζει με φασκόμηλο, πεύκο και πεύκο απόλυτο, πατσουλί, βετιβέρ.
Μυρτιά citriodora (lemon myrtle): μυρτιά με θερμό άρωμα λεμονιού, χαρίζει φρεσκάδα και χαρακτήρα στα αρώματα εσπεριδοειδών. Υψηλή νότα.
Προτιμάται από το λεμόνι που οξειδώνεται γρήγορα.
Ρωμαϊκό χαμομήλι απόλυτο (anthemis nobilis): γλυκό, θερμό, φρουτώδες, πάει σχεδόν με όλα και ιδίως τα ξυλώδη και τα λουλουδάτα. Μεσαία νότα.
Χρησιμοποιείται με φειδώ, λόγω της δυνατής του μυρωδιάς που μπορεί να καλύψει εύκολα τα άλλα. Πάει με περγαμόντο, νερολί, λαδανιά.
Θυμάρι απόλυτο: υψηλή νότα. Το φρέσκο, ξυλώδες άρωμα του πηγαίνει με τις ξυλώδεις, λουλουδένιες και συνθέσεις εσπεριδοειδών, όπου χαρίζει νότες μπαχαρικού και καπνού στο βάθος.
Εστραγκόν: γλυκό και πικάντικο, θυμίζει γλυκάνισο. Νότα βάσης. Οξειδώνεται γρήγορα.
Δυόσμος: νότα κορυφής. Θερμό, πράσινο, μοιάζει με τη μέντα χωρίς να έχει την αψάδα της. Δίνει χαρούμενη μυρωδιά στη σύνθεση.
Μέντα: σε πολύ μικρή ποσότητα «δροσίζει» το άρωμα με τη φρέσκια, δροσερή μυρωδιά της. Υψηλή νότα.

Έκτη αρωματική οικογένεια
Μπαχάρια – πικάντικα

Μαύρο πιπέρι: υψηλή νότα. Πάει με όλα σχεδόν. Θερμό, ξηρό, ξυλώδες δίνει μια «τσαχπινιά» στην αρωματική σύνθεση.
Σε μικρές ποσότητες πάντα. Ένα ενδιαφέρον τρίο από υψηλές νότες είναι το περγαμόντο, το petitgrain και το πιπέρι μαζί.
Κάρο: (carum carvi) Μοιάζει με τη μυρωδιά του σέλερυ. Υψηλή νότα. Θερμό και πιπεράτο.
Πάει με το γιασεμί και «βολεύεται» καλά στα ανατολίτικα αρώματα.
Μοσχοκάρυδο: Ξυλώδες, θερμό, πικάντικο, ιντριγκάρει το μείγμα. Σε ποσότητα συνήθως 0,5%. Υψηλή νότα.
Το προτιμούμε στα ανδρικά αρώματα.
Κάρδαμο: Όπως και το παραπάνω. Συνδυάζεται με λουλουδάτα ρόδινα όπως το τριαντάφυλλο και το γεράνι.
Κανέλλα: Αρχαίο πολύτιμο μπαχαρικό. Θερμή και φρουτώδης με έντονη παρουσία που μένει. Μην υπερβαίνετε την δοσολογία 0,5%.
Πηγαίνει στα λουλουδάτα και ανατολίτικα. Νότα καρδιάς.
Γαρύφαλλο: Πλούσιο, θερμό, ξυλώδες ταιριάζει στα αρώματα λουλουδιών και τα ανατολίτικα. Νότα καρδιάς.
Σε μικρές δόσεις για να μην καλύπτει το αποτέλεσμα, είναι θαυμάσιο. Δοκιμάστε το με τριαντάφυλλο ή υλάνγκ-υλάνγκ.
Σπόρος καρότου: Υψηλή νότα, γλυκό, φρέσκο γήινο. Μπαίνει σε ελαφρά πρωινά αρώματα.
Γάλβανο ρητίνη: Πράσινη, βαλσαμική μυρωδιά, θυμίζει λίγο τη μυρωδιά του πεύκου. Χρησιμοποιείται σε πολύ μικρές δόσεις επειδή συνήθως καθώς ωριμάζει καλύπτει τα άλλα.
Νότα βάσης.
Βετιβέρ: Γλυκό, γήινο, ξυλώδες, βαρύ. Η ποικιλία Bourbon είναι πρώτης ποιότητας. Νότα βάσης. Σταθεροποιεί το μείγμα.
Πάει πολύ με σανταλόξυλο.
Καπνός absolute: (tobacco leaf) Πλούσιο, θερμό, μυστηριώδες, θυμίζει την άμβρα. Νότα βάσης, εξισορροπεί την έντονη γλυκύτητα.
Πατσουλί: Εξαιρετικά βαριά μυρωδιά. Γλυκιά πλούσια νότα βάσης. Ταιριάζει με λεβάντα, γαρύφαλλο, βετιβέρ, σανδαλόξυλο, ιεροβότανο.
Πάει με όλα σχεδόν σε ελάχιστες ποσότητες και χρησιμοποιείται κατά κόρον στην αρωματοποιία.
Φύλλο βιολέτας απόλυτο: Πράσινος, γήινος, λουλουδάτος χαρακτήρας. Μεσαία νότα. Ταιριάζει όμορφα με τον οσμανθό και τη μιμόζα.

Κατηγορία από μόνη της είναι τα βρύα βελανιδιάς (oakmoss absolute), μία λειχήνα με την ονομασία evernia prunastriπου φύεται πάνω στις βελανιδιές.
Δίνει στο άρωμα μία φρέσκια μυρωδιά βρεγμένου δάσους και ξύλου που μένει για καιρό και σταθεροποιεί το άρωμα.
Χρησιμοποιείται σε ελάχιστες δόσεις, επειδή πνίγει το άρωμα με τη βαριά παρουσία της.
Μπαίνει στα chypre και τα fougere αρώματα. Νότα βάσης.

Υπάρχουν και ιδιαίτερα με πραγματικά υπέροχες ευωδιές:
Κονιάκ πράσινο απόλυτο: νότα βάσης. Παράγεται από την απόσταξη των ιζημάτων των σταφυλιών τα οποία προορίζονται για παρασκευή κονιάκ. Θερμό, φρουτώδες, μυρίζει σταφύλι.
Κακάο απόλυτο (νότα βάσης): πλούσιο, θερμό, γλυκό, όμοιο με τη μυρωδιά της σοκολάτας. Σε ελάχιστη δοσολογία δίνει εξωτική χροιά. Παράγεται από το φρούτο και τους σπόρους Theobroma cacao.
Καφές απόλυτο (νότα βάσης): βαθύ, πλούσιο, εξωτικό, θερμό, γήινο. Παράγεται από τους ψημένους καρπούς της Coffea Arabica.
Σπόρος αμπρέτ (hibiscus abelmoschus): προέρχεται από τους σπόρους του καρπού του φυτού ιβίσκος. Νότα βάσης. Αντικαθιστά το ζωικό μόσχο. Είναι πλούσιο, γλυκό και λουλουδάτο.

ΠΗΓΗ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟ ΕΝΑΤΟ ΚΥΜΑ